DE KUNST DER VRIJAGE
Oorspronkelijke titel: 'ARS AMANDI'
Nederlandsche bewerking
Dr. J. Meihuizen
© 1941 - A.J.G. Strengholt's Uitgevers
Maatschappij N.V.
te Amsterdam C.
P. OVIDIUS NASO
DE KUNST DER VRIJAGE
Twintig eeuwen oude, maar niet verouderde
Liefdeswenken
A.J.G. Strengholt's Uitgeversmaatschappij N.V.
Amsterdam 1941
Bandversiering en illustraties:
F. Lammers
(Copyright 1941)
INLEIDING
Dit boek beoogt hen, die geen Latijn verstaan of over
te weinig kennis van die taal beschikken om de
kostelijke schepping van Ovidius in het oorspronkelijke
te genieten, toch in dat genot te doen deelen.
De lezer vindt hier een vertaling van dat wonderlijke
geschrift, waarmede een dichter tweeduizend jaren
geleden de Romeinsche jongelui wilde leeren, hoe zij het
pad der liefde moesten zoeken en bewandelen. Het geeft
in levendige tafereelen een kijk op de geneugten van de
"uitgaande wereld" dier dagen te Rome; men heeft de Ars
Amatoria dan ook niet geheel ten onrechte een
Camera Obscura der Oudheid genoemd. ...
(...)

Boek I
Voorwoord - Bestek - Waar te speuren - In de
galerijen - In tempels - En in de gerechtshoven - In
de schouwburgen - Sabijnsche maagdenroof - Op de
renbaan - Bij het vechten van gladiatoren - Bij
spiegelgevechten te water - Bij triumphtochten - Bij
gastmalen - Uitkijken! - Aan 't strand en elders - De
verovering - Bouw op Uzelf - Vrouwen zijn begeeriger
dan mannen - Pasiphaë - Dus moed houden - De
dienstmaagd bewerken - Het gunstig seizoen -
Verjaardagen - Minnebrieven - Op de wandeling - Uw
toilet - Invloed van Bacchus - Bacchus en Ariadne -
Het drinkgelag - Ontzie den officieelen minnaar - De
juiste maat - Na het feest - Beloof ze veel - Tranen -
Kussen - Liefdesverlangen - De passende gelaatskleur -
Vrees uw "vrienden"- Diverse karakters
Voorwoord
Indien iemand in dit land de kunst der liefde niet
machtig is, laat hem dan dit boek lezen, door die
lectuur zal hij als deskundige het liefdespad betreden.
Door kunstig zeilen en roeien stuwt men schepen snel
voort; het wagenrennen eischt kunst en zoo moet ook bij
de liefde kunst te baat worden genomen.
Automedon was knap in het wagenmennen, Tiphus een
meester in het sturen van de "Argo". Mij heeft Venus tot
een kunstenaar in de liefde gemaakt en men kan mij
gerust de Automedon of de Tiphus van den min noemen.
Amor is weliswaar een wilde jongen, die zich nogal eens
tegen mij mag verzetten, maar ten slotte is 't een
knaapje: op zijn leeftijd is hij nog kneedbaar en er wel
onder te krijgen. Chiron heeft den jongen Achilles het
citherspel geleerd en diens woeste karakter door muziek
gekalmeerd; men neemt aan, dat die held, die zoo vaak de
schrik voor vrienden en vijanden was, voor dien ouden
grijsaard sidderde. Op bevel van dien meester stak hij
zijn machtige handen, die Hector eens zou voelen,
gewillig uit voor de plak!
Zooals Chiron de onderwijzer was van Achilles, zoo sta
ik nu tegenover Amor. Beiden wilde knapen, beiden zoons
van een godin. Zeker, maar toch buigen stieren zich
onder het juk en wordt het vurigste paard door den druk
van den stang in bedwang gehouden. En zoo zal Amor voor
mij moeten zwichten, ook al wondt hij mijn hart met zijn
pijlen en gooit hij zijn fakkels naar mij. Hoe meer Amor
me treft en hoe heviger hij me brandt, des te meer zal
ik mijn kwetsuren wreken.
Ik zal niet den schijn aannemen, dat gij, Apollo, mij de
kunst geleerd hebt en ook niet, dat de vogels in de
lucht mij die voorgezongen hebben. Ook ben ik Clio of
andere Muzen niet tegengekomen, zooals Hesiodus, terwijl
ik mijn vee hoedde. Neen, de practijk bracht dit werk
voort; leent dus Uw oor aan een ervaren leermeester!
Het bestek
Ik zal - Venus sta mij bij - slechts waarheden
verkondigen. Weg met die keurige haarstrikjes en lange
jurken, die tot op den voet hangen, die kenteekens van
preutschheid! Ik zal spreken over liefdesbetrekkingen,
die U geen kwaad kunnen doen en over geoorloofde geheime
vrijage. Slechte dingen zullen in mijn gedicht niet
voorkomen.
Welaan dan gij, die voor 't eerst als recruut onder de
wapens komt: Ten eerste, doe Uw best haar, die ge
beminnen wilt, uit te zoeken. Uw tweede taak is, het
meisje, dat U bevalt, te vermurwen. Uw derde te zorgen,
dat Uw liefde van langen duur is. Dat is de manier, naar
dat bestek gaan we te werk.
Zoolang ge nog vrij zijt en U naar alle zijden zonder
banden kunt bewegen, moet ge een meisje zoeken, tot wie
ge zeggen kunt: "Gij alleen bevalt me". Maar zoo eentje
komt niet uit de lucht vallen; ge moet het meisje, dat U
lijkt, met eigen oogen zoeken. Een jager weet wel, waar
hij zijn netten moet spannen om herten te vangen en in
welke vallei het knorrend everzwijn vertoeft; de
vogelaar kent zijn struiken en de hengelaar weet wel
waar veel visch zit. En zoo moet gij, die stof zoekt
voor een langdurige liefde, vooruit bestudeeren, waar de
meisjes veel komen.
Waar te speuren
Ik zal U, om te vinden die ge zoekt, niet aanzetten
scheep te gaan of lange landreizen te maken, ofschoon
Perseus Andromeda heel uit het donkere werelddeel haalde
en de Grieksche Helena door een man uit Troje werd
geschaakt.
Te Rome
Rome zal U zoovele mooie meisjes leveren,, dat ge zult
zeggen: "Deze stad heeft alles, wat de wereld maar kan
bieden". Ja, zooveel korenaren als er te Gargara
groeien, zooveel druiventrossen als er op Lesbos zijn,
zooveel visschen er in de zee, zooveel vogels er in de
boomen, en zooveel sterren er aan den hemel zijn,
zooveel meisjes wonen er hier, in Uw Rome. Daarom is
Venus, als Moeder der liefde, dan ook in deze stad van
haren Aeneas blijven wonen.
Kijkt ge uit naar een zeer jong meisje, dat nog in den
groei is, een onbedorven onschuld zal zich aan U
voordoen; verlangt ge een volwassene, duizend volwassen
meisjes zullen U bekoren. Of ge wilt of niet, ge zult
niet weten wie te kiezen. Hebt ge bijgeval meer plezier
aan een rijper meisje, dat meer ervaring heeft, geloof
me, daarvan is een nog ruimere schare voorhanden.
In de galerijen
Ga in Juli maar eens slenteren in de schaduwrijke
zuilengalerij van Pompeius of in dat prachtige bouwwerk,
rijk aan vreemde marmersoorten, waarvan een Moeder,
Octavia, en haar zoon, Marcellus, samen de bouwkosten
schonken; en vergeet niet de porticus te bezoeken, die
den naam van haar stichtster, Livia, draagt en die hier
en daar versierd is met oude schilderingen, noch die,
waar men de Danaïden, die hun arme neven durfden te
vermoorden, ziet afgebeeld evenals hun woedenden vader
met getrokken zwaard.
In tempels
Ga ook het heiligdom van Venus, waar de godin haar
Adonis beklaagt, niet voorbij en evenmin den tempel,
waar de Joden uit Syrië hun sabbath vieren; vermijd
ook niet de Egyptische tempels van de in linnen gekleede
vaars, Isis, die van vele vrouwen maakt wat ze zelf voor
Jupiter is geweest.
En in de gerechtshoven
Zelfs de gerechtshoven - wie zou het gelooven - zijn
geschikt voor liefdesavonturen. Dikwijls raakte men in
de lawaaige rechtszaal verliefd. Daar, nabij den
marmeren tempel van Venus, waar de fonteinen der
Appiaden spuiten, wordt vaak een advocaat door liefde
bevangen. Iemand, die anderen moet beschermen en niet op
zich zelf past! Daar ontschieten den welsprekenden
redenaar vaak de noodige woorden; nieuwe belangen doen
zich aan hem voor, zoodat hij zijn eigen zaak staat te
bepleiten. Zoo iemand, die beschermer wil zijn, maar nu
zelf naar bescherming verlangt, lacht Venus in haar
nabijgelegen tempel uit!
In de schouwburgen
Maar vooral moet ge gaan zoeken in de schouwburgen. Daar
hebt ge meer kans dan ge wenschen kunt. Daar zult ge
meisjes vinden, om te beminnen of om ermede te flirten,
voor een tijdelijk avontuur, of om haar te houden.
Zooals de mieren de graankorrels, die hun dagelijksche
kost zijn, met zich voerend, in lange scharen heen en
weer loopen, of zooals de bijen, na honigrijke bosschen
en welriekende weiden gevonden te hebben, over bloemen
en bloeiende thym zoemen, zoo stroomen de vrouwen in hun
mooisten opschik naar de drukbezochte schouwspelen, en
dat in zoo grooten getale, dat mij de keuze dikwijls
moeilijk viel.
Zij komen er om te kijken, maar tevens om bekeken te
worden; voor kuische preutschheid zijn die gelegenheden
niet bevorderlijk.
Gij, Romulus,, waart de eerste, die aan de theaterspelen
een sensationeel karakter gaaft, toen de roof der
Sabijnsche maagden den Romeinsche vrijgezellen aan
vrouwen hielp.
Sabijnsche maagdenroof
Er waren toen ter tijd nog geen marmeren schouwburgen,
door zonnezeilen beschermd, noch werd het tooneel
destijds door saffraan-essence besproeid. Neen, men
plantte daar eenvoudig wat loofboomen van de boschrijke
Palatijnsche heuvels en het tooneel was nog primitief.
't Publiek zat op tribunes van graszoden gemaakt, de
ruige schedels zooveel mogelijk door het bladerloof
beschermd.
Daar zaten de mannen in afwachting om zich heen te
kijken en ieder zag uit naar het meisje, dat hij voor
zich het liefst zou willen hebben. Toen, terwijl bij de
onbeholpen muziek van een Toscaanschen fluitspeler een
artist op den vlakgemaakten grond den driesprong danste,
gaf te midden van het applaus, dat toen ook nog ruw
klonk, de Koning het afgesproken teeken tot den roof.
Daar sprongen de jongelingen op, luchtten hun hart door
gejuich en grepen met gretige handen naar de meisjes,
die van die onbehoorlijk over haar heenstormende mannen
evenzeer schrokken, als de overangstige duiven, die voor
de arenden en de jonge lammeren, die voor de wolven op
de vlucht slaan.
Allen verschoten van kleur. Want al waren ze door
één schrik bevangen, die schrik uitte zich
op zeer verschillende wijzen. Sommigen trokken zich de
haren uit het hoofd, anderen zaten wezenloos terneer. Er
waren er, die met stomheid waren geslagen en weer
anderen, die tevergeefs om hun moeder riepen. De eene
smeekte, gene stond perplex, weer een ander nam de
vlucht. De geroofde meisjes werden als huwelijksbuit
weggevoerd en juist de vrees, die zij gevoelden, maakte
velen nog aantrekkelijker.
Als er een zich te zeer verzette en haar gezel afstiet,
dan tilde die man haar hoog tegen zijn kloppende borst
en zei: "Waartoe je lieve oogen door tranen te bederven;
wat je vader was voor je moeder, dat zal ik voor jou
zijn!"
Romulus, gij alleen wist aan Uw soldaten echte
voorrechten te verleenen! Als ge mij dezelfde toestaat,
zal ik onder dienst gaan.
Het is merkwaardig, dat de theaters, blijkbaar door die
overoude zeden tot den huidigen dag gevaarlijk voor
mooie meisjes zijn gebleven.
Op de renbaan
Zeker moet ge niet verzuimen de edele paardenrennen bij
te wonen, want het groote, volle circus biedt U volop
gelegenheden. Het is daar niet noodig met de vingers
geheime teekens te geven, noch om ze door knikjes te
ontvangen. Niets verhindert U vlak naast haar, die Uw
hart bekoort, te gaan zitten, zij aan zij, zoo dicht ge
kunt en als ze dat niet wil, doe dan of de
plaatsregeling U dwingt op te schuiven en tegen 't
meisje aan te zitten.
Nu moet ge Uw best doen een buurpraatje aan te knoopen,
eerst maar beginnen over de dingen van den dag. Doe
alsof U brandend interesseert, wiens paarden op de baan
zullen komen en laat zonder verwijl blijken, dat haar
favoriet, onverschillig wie, ook de Uwe is. En als de
lange processie met ivoren godenbeelden rondgaat, moet
ge hartelijk voor dat van Venus, die het in deze te
zeggen heeft, applaudiseeren.
Wanneer er bijgeval wat circuszand in de schoot van Uw
lief terecht komt, moet ge het met de hand eruit vegen,
en als er geen zand viel, veeg dan toch dat niet
bestaande zand weg! Elk voorwendsel is geschikt om haar
diensten te bewijzen. Hangt haar kleed teveel op den
grond, neem het op en schud zorgvuldig het vuil eraf. In
aansluiting daarop zult ge - 't meisje zal daartegen
geen bezwaar maken - met eigen oogen haar beenen kunnen
zien. Maar kijk vervolgens achterom, wie achter U zit,
opdat die niet van de gelegenheid gebruik maakt een
knietje in haar mollige lendenen te geven.
Kleinigheden verrukken die lichte hartjes. Vele jongelui
hebben er baat bij gevonden, dat ze handig een zitkussen
konden improviseeren, met een dun plankje een koeltje
konden toewaaien of een bankje onder de teedere voetjes
wisten te plaatsen.
Bij 't vechten der gladiatoren
Al deze mogelijkheden heeft het circus voor hen, die een
nieuw avontuur zoeken, geopend, alsook het zand dat over
het omwoelde strijdperk wordt gestrooid.
In die arena heeft Cupido vaak gevochten, en wie als
toeschouwer naar het kwetsen keek, raakte zelf gewond.
Terwijl hij praatte, een handje aanraakte, het programma
vroeg en na betaling van het inleggeld informeerde, wie
winnen zou, slaakte hij gewond een zucht, voelde hij
zich door Amors snellen pijl getroffen en vervulde zoo
zelf een rol in het schouwspel.
Bij spiegelgevechten te water
Wat was dat een gelegenheid, toen de Keizer onlangs in
een spiegelgevecht te water de Perzische en Atheensche
vloot tegen elkaar deed strijden! Want zoowel van de
Adriatische kust als van de Tyrrheensche kwamen toen de
jongelingen en meisjes, ja, de geheele wereld stroomde
in Rome samen. Wie vond er in die groote menigte niet
iemand naar zijn gading? Ach, hoevelen werden niet van
streek gebracht door liefde voor een meisje uit den
vreemde!
Bij triumphtochten
Ziet, Keizer Augustus maakt zich gereed, het deel, dat
nog aan de veroverde wereld ontbreekt, aan zijn
heerschappij toe te voegen. Nu zal het uiterste Oosten
ons worden! Parthen, gij zult boeten! Gij, Romeinen, die
met Crassus sneuveldet, verheugt U in Uwe graven en
eveneens gij, veldteekens, die de barbaarsche handen,
waarin ge vielt, niet kondt uitstaan! Uw wreker komt!
Ik voorspel, dat gij, Keizer, zult overwinnen. Ik zal
lofliederen aan U wijden en wij zullen U luide
toezingen. Gij zult in mijn lied voorkomen, hoe ge met
mijn woorden de troepen aanvuurt. Och, dat mijn woorden
niet bij Uw dapperheid tekort mogen schieten. En dan zal
ik zingen hoe de Parthen vluchten en de Romeinen
aanstormen en hoe de Parthen gewoon zijn, al wegrennend,
hun pijlen achterwaarts te schieten. Gij Parthen, die
vlucht om te kunnen winnen, wat rest U, als ge
overwonnen zijt! O, Parthen, thans houdt die strijdwijze
voor U toch wel een slecht voorteeken in ...
En zoo zal weldra de dag komen, dat gij, Keizer, als de
gelukkigste ter wereld in Uw gouden harnas, getrokken
door vier sneeuwwitte paarden Uw triomphtocht zult
houden. Voorop zullen 's vijands aanvoerders schrijden,
hun nekken bezwaard met ketens, opdat ze niet, als
vroeger, hun heil in de vlucht kunnen zoeken.
Dien dag zullen blijde jongelingen en uitgelaten meisjes
gaan kijken en alle harten zullen verheugd zijn. En
wanneer nu een van die meisjes U vraagt naar de namen
van die gevangen koningen en welke plaatsen, welke
bergen en welke rivieren door de sierwagens worden
voorgesteld, antwoord dan op alles en op nog meer dan
zij vraagt. Als ge 't niet weet, antwoord, alsof ge goed
op de hoogte zijt: "Die daar met dien rietkrans om 't
hoofd is de Euphraat, die daar met dat hangend zeegroen
haar zal de Tigris voorstellen. Dàt zijn" - zeg
maar - "Armeniërs, dàt de Perzen en
dàt daar is een stad uit de Perzische laagvlakte.
Hij en die daar, dat zijn aanvoerders ..." en zij zullen
zijn, zooals ge hen noemt; als ge kunt, naar waarheid,
zoo niet, dan zóó, dat het waar schijnt.
Bij gastmalen
Ook de gastmalen aan de welvoorziene tafels bieden U
gelegenheid. Daar is behalve de wijn, altijd iets anders
te vinden, waarnaar ge haakt. Dikwijls komt het daar
voor, dat de blozende Amor met zijn zachte armpjes
Bacchus, wanneer die gedronken heeft, bij zijn horens
pakt en bedwingt. Als de wijn dan de vloeiachtige
vleugeltjes van Cupido bevochtigt, blijft 't minnegodje
stokstijf op de plaats, die hij veroverd had, staan. Hij
zal wel trachten die natte vlerkjes fluks droog te
schudden, maar ook dat sputteren met liefdedroppels
brengt hartepijn.
Wijn wekt de harten op en maakt ze ontvankelijk voor
liefdesgloed. De kommer vliedt en met veel wijn wordt ze
geheel opgelost. Dan komt de lach, dan voelt de arme
zich een koning, verdriet en zorgen en de rimpels van
zijn voorhoofd verdwijnen. Dan gaan de harten - wel
zeldzaam in deze tijden! - open voor eenvoud, want
Bacchus bant alle gemaaktheid verre.
Bij die gelegenheden hebben de meisjes vaak de harten
van jongelingen gestolen, want Venus bij den wijn,
beteekent olie in 't vuur!
Uitkijken!
Maar ge moet bij die avondfeesten niet te veel op 't
bedrieglijk lamplicht vertrouwen, want zoowel de
duisternis als de wijn maken het moeilijk een schoonheid
te beoordeelen. Het was dan ook op klaarlichten dag, dat
Paris de drie godinnen bekeek en tot Venus zei, dat zij
het van de beide anderen won. In het donker komen de
fouten niet uit en blijft ieder gebrek verborgen. In
zoo'n nachtelijk uur kan de eerste de beste een
schoonheid lijken. Neen, juweelen, purperen stoffen,
gezichten en gestalten moet men bij daglicht keuren.
Aan 't strand en elders
Heeft het eigenlijk wel zin, dat ik U nog meer plaatsen
opsom, waar de vrouwen als wild voor de jagers tezamen
loopen? Het aantal, dat ik U zou kunnen noemen is
grooter dan dat van zandkorrels. Moet ik nog op Baiae
wijzen, dat zeestrand overdekt met tentjes en de
badplaats, waar het water dampt van de warme zwavel?
Menigeen, die daar vandaan kwam met een wonde in het
hart, zei: "dat water was toch niet zoo gezond, als ze
wel zeggen." En pas op! Buiten de stad staat in het
bosch een tempel van Diana. Die heeft menigeen, juist
omdat ze een maagd is en de liefde haat, gewond en zij
zal nog vele harten kwetsen.
De verovering
Tot dusver heeft de Muze Thalia U middels mijn
elegiën onderwezen, waar ge Uw uitverkorene kunt
kiezen en waar ge Uw netten moet spannen. Nu zal ik U
een zeer belangrijke kunst gaan leeren, nml. op welke
wijzen ge haar, die U bekoort, moet veroveren.
Mannen, waar ge ook zijt en wie ge ook zijt, leent mij
gewillig Uw oor en luistert vol aandacht naar mijn
voorspellingen!
Bouw op Uzelf
In de eerste plaats moge in Uw binnenste het vertrouwen
ontwaken, dat ge ze alle kunt vangen. Ge zult ze vangen,
ge hebt alleen de strikken maar uit te zetten. Eer
zullen in de lente de vogels en in den zomer de krekels
gaan zwijgen en eer zal een jachthond de beenen nemen
voor een haas, dan dat een vrouwtje, dat op liefdevolle
wijze wordt aangezocht, een jongeling zou afstooten.
Zelfs zij, van wie ge zoudt meenen, dat ze er niets van
moet hebben, wil in haar hart wel. Want een heimelijke
liefde is voor een meisje even aantrekkelijk als voor
een man. Een man kan dat echter moeilijk ontveinzen; een
meisje weet, wat ze verlangt beter verborgen te houden.
Vrouwen zijn begeeriger dan mannen
Is bij ons mannen alom gebruikelijk niet zoo maar om
liefde te verzoeken; de vrouw zal, als ze eenmaal door
liefde bevangen is, gaarne een smeekende rol vervullen.
In de weiden loeien de koeien immers om den stier en
hinneken de merries om den hengst. Bij ons mannen is de
hartstocht niet zoo hevig, noch leidt ze tot onzinnige
dingen.
Maar bij de vrouwen! De oude mythen kennen er tal van
afschuwelijke voorbeelden van.
Pasiphaë
Zoo was er eens in de schaduwrijke dalen van een
boschachtig gebergte op Creta een witte stier, de trots
van zijn kudde. Tusschen de horens was hij geteekend met
een zwart kruintje, maar dat was ook het eenige vlekje,
overigens was hij zoo wit als melk.
De jonge vaarzen waren op dezen stier verliefd, maar ook
Pasiphaë - de vrouw van koning Minos - was dol op
hem en, jaloersch als ze was, haatte zij de mooie
koeien.
't Is algemeen bekend, wat ik hier vertel, en de honderd
steden op Creta, hoe leugenachtig de Cretenzers ook
zijn, kunnen het niet ontkennen. Zelf maaide
Pasiphaë, naar men zegt, met haar dameshandjes jong
loof en het malschte gras voor haren vriend den stier,
ja, ze mengde zich onder het vee en trok met de kudde
mee; geen liefde voor haar man kon haar daarvan
weerhouden en Minos moest dus voor een rund onderdoen.
Waarom kleedt ge U met zooveel opschik, Pasiphaë?
Uw vriend geeft immers niets om dure kleeren. Waarom
neemt ge Uw toiletspiegel mee, als ge op zoek naar de
kudde de bergen in gaat! En waarom, malle meid, kapt ge
U zoo, alsof ge kortharig zijt? Geloof dan maar Uw
spiegel, die U vertellen zal, dat ge geen vaars zijt.
Wat zoudt ge gaarne hebben, dat er horens uit Uw
voorhoofd groeiden! Als ge om Minos geeft, moet ge geen
minnaar zoeken, maar als ge liever Uw man bedriegt, doe
het dan met een man!
Door bosschen en weiden, de huiselijke haard vergetend,
holde de koningin als een Bacchante voort. Ach, hoe vaak
keek zij met een scheef oog naar een koe en zeide: "Hoe
is 't mogelijk, dat zoo'n beest kans heeft bij mijn
lief! Kijk eens, hoe bezeten ze over 't gras huppelt;
het stomme dier denkt vast, dat het haar goed staat." En
dan gaf ze bevel, die koe dadelijk uit de kudde te halen
en dat onschuldige dier onder het kromme juk te sleepen.
Ook wel liet ze zoo'n koe voor het altaar slachten en
hield dan vol vreugde het hart in de handen. En iederen
keer, als ze door een moord op zulk een mededingster de
goden trachtte te behagen, greep ze in de ingewanden en
zei ze: "loop nu maar weg en doe eens lief tegen mijn
vriend!"
Dan weer verlangde zij Europa, dan weer Io te zijn; Io,
omdat die in een koe herschapen was, Europa, omdat die
door een stier geschaakt werd. Maar ten leste wist zij
in een houten koe te kruipen en zoo den stier te
misleiden, en toen ze later het licht schonk aan den
Minotaurus, half-mensch half-stier, werd duidelijk, wie
de vader was.
En zulke tragedies zijn er meer: alle veroorzaakt door
vrouwelijke hartstocht, die heviger en razender is dan
de onze.
Dus moed houden
Daarom, tast toe en twijfel niet aan de hoop, alle
meisjes te kunnen winnen. Op de talloozen zal er
ternauwernood één zijn, die neen zegt. En
onverschillig of ze toeschietelijk zijn of niet, allen
vinden het even prettig, dat ge werk van ze maakt.
Trouwens, als ge bedrogen uitkomt, een blauwtje zal U
niet schaden. En waarom U dan teleurgesteld te gevoelen,
want is een nieuw avontuur niet opnieuw prettig en
kloppen de harten niet altijd meer voor het niet-bekende
dan voor het reeds eigene? Het koren op andermans akker
lijkt er altijd beter voor te staan en het vee van den
buurman schijnt altijd meer melk te geven.
De dienstmaagd bewerken
Maar Uw eerste werk moet zijn in kennis te komen met de
dienstmaagd van haar, die ge veroveren wilt. Zij zal Uw
schreden vergemakkelijken. Let op, dat zij het volle
vertrouwen heeft van haar meesteres en dat ze als
vertrouwde goed op de hoogte is van Uw heimelijke
koozerij. Haar moet ge met beloften en smeekbeden
paaien, want als ze wil, kan ze U gemakkelijk
verschaffen, wat ge wenscht. Laat haar de keuze van het
goede tijdstip - artsen houden ook rekening met den
juisten tijd - waarop Uw lief gewillig is en rijp voor
de vangst. Dat oogenblik is daar, als ze zoo opgeruimd
is als het maar kan en zich zoo weelderig voelt als het
rijpende graan in de vette aarde. Als de harten popelen
en niet door verdriet zijn vervuld, staan ze als het
ware open en sluipt Venus met haar lieve maniertjes er
gemakkelijk in. Toen Troje in droeve zorg verkeerde,
verdedigde het zich met de wapenen, maar toen er vreugde
in de stad heerschte, liet ze het houten paard vol
vijandelijke soldaten binnen.
Een goed tijdstip voor avances is ook, als Uw lief
woedend is, omdat ze beleedigd is door een mededingster;
dan moet ge Uw best doen, dat zij niet ongewroken
blijft. En als de dienstmaagd 's ochtends de haren van
Uw meisje kamt, moet die haar invloed doen gelden en een
zeiltje bijzetten door zuchtend in zich zelf te
mompelen: "neen, naar mijn idee zult U hem dàt
nimmer kunnen vergelden!" Laat haar dan verder van U
vertellen en haar meesteres overtuigend toefluisteren en
bezweren, dat gij als bezeten van liefde wegkwijnt. Maar
dat alles moet vlug in zijn werk gaan,
vóór de storm gaat liggen en de zeilen
weer slap worden, want het is met den toorn als met een
dunne ijsschots: als men telang treuzelt, is ze
verdwenen.
Ge vraagt, of het ook nut kan hebben een avontuurtje op
te zetten met die dienstmaagd? Aan zulk een stap is veel
risico verbonden. De eene zal door een vrijage nog meer
voor Uw belangen ijveren, een andere zal daarin
verslappen. De eene zal U als geschenk voor Uw lief
bestemmen, de andere zal U voor zich zelve willen
houden. Het is niet zonder gevaar. Mogelijk hebben de
stoutmoedigen in deze succes, maar mijn raad is U ervan
te onthouden. Ik ga liever niet langs afgronden en
steiltes en onder mijn geleide mag geen jongeling erin
loopen. Als de dienstmaagd, die Uw minnebriefjes brengt
of haalt, U niet alleen door haar ijver, maar ook door
haar schoonheid aantrekt, probeer dan toch eerst de
meesteres te winnen; dat meisje zal dan wel volgen. Maar
ge moet zoo'n avontuur niet bij de slavin aanvangen.
Een vermanend woord moet ik hier spreken, indien men
althans eenig vertrouwen in mijn kennis heeft en mijn
woorden niet door een stormwind over de zee worden
weggeblazen: Of ge moet heelemaal niet met een poging
beginnen òf ge moet haar tot het einde
doorzetten. Als de dienstmaagd eenmaal een medeplichtige
is geworden, is ze als verklapster niet meer te vreezen.
Een vogel zal niet licht meer wegvliegen, als de
vleugels met den lijmstok in aanraking zijn geweest,
noch zal het everzwijn gemakkelijk uit het slappe
vangnet ontkomen, en de visch, die eenmaal in den angel
heeft gebeten, wordt daardoor voor goed vastgehouden.
Derhalve blijf aandringen bij haar, die gij wenscht te
winnen en houd er niet mee op, voor ge overwonnen hebt.
Maar houd Uw complot geheim. Als ge de dienstmaagd goed
in het geheim laat werken, zult ge altijd op de hoogte
blijven van wat in Uw vriendin omgaat.
Het gunstig seizoen
Wie meent, dat alleen boeren, bij den landbouw, of
zeelieden op de seizoenen acht moeten slaan, vergist
zich. Niet altijd is het zaad aan de wispelturige akkers
toe te vertrouwen, niet altijd is een schip veilig op de
zeegroene baren en evenmin is het op ieder tijdstip
veilig om werk van een lief meisje te maken. Dikwijls
zal dezelfde onderneming op den eenen dag beter gelukken
dan op den anderen.
Als haar verjaardag nadert, of Maart en April in 't land
zijn, stel Uw pogingen dan uit. Ook als de sombere
winter komt, als de Plejaden zichtbaar worden en de
Steenbok ter kimme daalt, is het beter Uw plannen te
laten varen; wie zich dan op zee waagt, zal
ternauwernood erin slagen het wrakhout van zijn schip te
bergen. Neen, ge doet het best Uw hofmakerij aan te
vangen tegen den dag, waarop de bloedige slag tegen de
Galliërs bij de Allia plaats vond (16 Juli) of
tegen den dag dat de Joden hun zevende feest vieren,
welke dag toch het zakendoen in den weg staat.
Verjaardagen!
Ontwijk met bijgeloovige vreeze den verjaardag van Uw
meisje en beschouw dien dag, waarop ge met een cadeau
moet komen, als een ongeluksdag. Hoe ge ook zult
trachten eraf te komen, zij zal toch wat van U weten los
te krijgen, want de vrouw heeft de kunst uitgevonden aan
verliefde vrienden dure dingen te ontrukken.
Een vrijpostige marskramer zal Uw koopzieke vriendin
komen bezoeken en, terwijl gij daar zit, zijn waren
uitpakken. Zij zal U vragen, dat goed eens te bekijken,
zoogenaamd om blijk te geven van Uw smaak! Ze zal U
vervolgens gaan zoenen en bedelen, dat ge wat voor haar
koopt. En ze zal zweren, dat ze door dien aankoop jaren
lang voldoende zal hebben, maar dat ze het goed
nù noodig heeft en dat het thans dè
gelegenheid is het te koopen. Wanneer ge zult voorwenden
geen geld bij U te hebben, zal ze "een lettertje" van U
vragen, en het zal U berouwen ooit schrijven te hebben
geleerd. Wat te doen, als ze bij een zoogenaamd
verjaardags-gebak om cadeautjes vraagt en zoo vaak jarig
is, als ze er behoefte aan heeft? En wat, als ze
allerverdrietigst gaat huilen om een verzonnen verlies
en net doet, alsof er een kostbare parel uit haar oor is
gevallen?
De vrouwen vragen vaak iets te geven, alleen maar om
even te gebruiken, maar als het eenmaal in haar handen
is, willen ze het geleende niet teruggeven. Gij zijt de
dupe en er is geen enkele lichtzijde aan Uw verlies.
Neen, als ik die vervloekte kunstgrepen van slechte
vrouwen moest opsommen, zou ik aan tien monden en
evenveel talen niet voldoende hebben!
Minnebrieven
De was, goed uitgestreken op gladde schrijftabletjes,
moet voor U poolshoogte gaan nemen. Die was moet de
eerste vertrouwde zijn van wat er in Uw hart omgaat. Zij
zal voor U de vleierijtjes en de taal van geliefden
overbrengen en, hoe voornaam ge ook zijt, voeg er
rijkelijk smeekbeden aan toe. Het was door smeekbeden
van Priamus, dat Achilles werd bewogen en het lijk van
Hector aan zijn vader heeft uitgeleverd. Zelfs een
vertoornde god wordt door smeekend stemgeluid
verteederd. En daarbij: doe beloften! Wat kunnen
beloften schaden! In het beloven kan iedereen een
rijkaard zijn. De Hoop, als men er eenmaal in gelooft,
houdt het lang uit. De Hoop is een bedriegelijke, maar
een nuttige fee. Als ge eenmaal iets gegeven hebt, kan
het meisje U uit berekening de bons geven; zij zal dan
van hetgeen gepasseerd is iets meenemen en er niets bij
verliezen. Ge moet derhalve altijd den schijn wekken,
dat ge hetgeen ge niet gegeven hebt, spoedig zult geven.
Zoo heeft de onvruchtbare akker dikwijls den landman
bedrogen en zoo gaat de speler, om niet meer te
verliezen dóór met verliezen en trekken de
dobbelsteenen voortdurend zijn begeerige handen aan.
Dàt is het zwaartepunt van het heele werk: eerst
zonder geschenken bij Uw liefje te slagen. Om niet
belangeloos de gunsten te geven, die ze reeds gegeven
heeft, zal ze met het geven ervan doorgaan.
Zoo ga dan Uw eerste minnebrief, vol lieve woorden, in
zee om haar hart te peilen en den weg te verkennen. Een
brief door een appel overgebracht heeft Cydippe
bedrogen, want ze raakte, onbewust van wat ze deed, door
het lezen van den inhoud, verloofd.
Ik raad U, Romeinsche jongelingschap, bestudeer een
goeden stijl, niet alleen om als advocaat sidderende
beklaagden te verdedigen. Want evengoed als een
volksvergadering, een ernstig rechter of de uitverkoren
Senaat, zal een meisje zich door welsprekendheid
gewonnen geven. Maar laat Uw vaardigheid niet te zeer
blijken, loop niet met Uw woordkunst te koop en zorg,
dat in Uw uitdrukkingen geen pedante woorden voorkomen.
Wie zal, als hij bij zijn verstand is, voor zijn teedere
lief een daverende liefdesverklaring afsteken! Vaak
heeft een te zwaar-op-de-handsche brief afkeer bij een
meisje veroorzaakt. Neen, Uw taal moet aannemelijk zijn,
heel gewoon, maar toch in vriendelijke woorden gesteld,
net zooals ge zoudt spreken, als ge er zelf waart.
Als Uw lief den brief niet wil aannemen of ongelezen
teruhzendt, hoop dan, dat zij hem eens zal lezen en
blijf bij Uw voornemens. Mettertijd komen de
halsstarrige stieren voor den ploeg en leeren de paarden
den harden teugel te verdragen. Door voortdurens gebruik
slijt zelfs een ijzeren ring en klieft de kromme
ploegschaar door de aarde. Wat is er harder dan een
steen en meegaander dan water? En toch kan het zachte
water harde rotsen uithollen. Ge zult mettertijd, als ge
maar volhardt, zelfs een Penelope voor U winnen en ge
hebt gezien: Troje werd wel laat veroverd, maar veroverd
werd het.
Als zij Uw briefje gelezen heeft en niet wil antwoorden,
dwing haar niet. Maak, dat zij Uw minnetaal tot het
einde toe leest. Als zij die eenmaal heeft willen lezen,
zal ze er ook op willen terugschrijven. Stap voor stap
zal alles terechtkomen. Misschien zult ge eerst een
somberen brief krijgen, waarin ze vraagt, niet langer
bij haar aan te dringen. Maar wat ze daarin verzoekt,
vreest ze en wat ze niet verzoekt, dus dat ge zult
aanhouden, hoopt ze. Ga dus consequent door en na korten
tijd zullen Uwe wenschen vervuld worden.
Op de wandeling
Inmiddels, als Uw uitverkorene liggend in haar
draagstoel gaat toeren, kom dan naderbij, zoo tersluiks
alsof ge niet wist dat Zij het was; en opdat niet de een
of andere leelijkert Uw woorden afluistert, moet ge U
zoo slim ge kunt in bedekte termen uiten.
Wanneer ze te voet door de ruime winkelgalerij gaat
slenteren, wees dan in dat tijdverdrijf haar metgezel en
loop dan eens voor, dan eens achter haar, dan weer
haastig, dan weer langzaam. Wees niet beschroomd U eens
buiten de zuilen der galerij te begeven en een eindweegs
zij aan zij met haar te kuieren.
Laat niet toe, dat ze zonder U in het groote theater
plaats neemt. Bij hetgeen daar voor U te kijk is, zal
zij haar ronde schouders voegen. Ge kunt haar daar
aankijken en ge moogt haar daar bewonderen. Veel kunt ge
haar daar vertellen met Uw wenkbrauwen en gebarentaal.
Applaudisseer, als de acteur een meisje gaat voorstellen
en juich hem toe, die de rol van een minnaar speelt. Als
zij opstaat, moet ge eveneens oprijzen, maar zoolang ze
blijft zitten, moet ook gij op Uw plaats blijven. In het
kort, richt U bij Uw tijdverdrijf naar haar grillen!
Uw toilet
Friseer Uw haren niet met een krulijzer en wrijf Uw
beenen niet glad met puimsteen. Laat dat aan de
verwijfde Phrygische priesters over. Mannen staat juist
goed, als ze hun schoonheid niet verzorgen. Toen Theseus
de dochter van Minos schaakte, hield hij zijn kapsel
langs de slapen steelig niet met haarspelden op. Phaedra
hield van Hippolytus, ook al zag die er niet netjes uit
en Adonis, om wien een godin zooveel gaf, hoorde
eigenlijk thuis in de wildernis.
Mannen moeten zien te behagen door fijnen smaak; laat ze
zorgen, dat hun lichamen gebruind zijn door oefeningen
op het Marsveld, dat hun toga goed zit en geen vlekken
heeft. Zorg ervoor, dat de schoenriemen niet naar buiten
steken, dat de gespen ervan niet roestig zijn, dat Uw
voeten niet zwemmen in te wijde schoenen. Voorts, dat Uw
stugge haardos goed gekapt is, dat Uw haar en baard met
een vaardige hand geknipt zijn, dat Uw nagels niet te
lang en schoon zijn en er geen haartjes uit Uw neusgaten
groeien. Tenslotte, waak ervoor, dat ge geen hinderlijke
mannenlucht afgeeft. Het overige moet ge maar aan wufte
meisjes of onnatuurlijke mannen overlaten.
Invloed van Bacchus
Maar nu doet Bacchus een beroep op zijn dichter; Bacchus
is verliefden ook behulpzaam en wakkert het minnevuur,
waarvan hij zelf gloeit, aan.
Bacchus en Ariadne
Eens dwaalde Ariadne, de dochter van koning Minos,
geheel van streek, over haar onbekende stranden, daar,
waar de branding het eilandje Dia beukt. Daar liep ze,
zooals ze van haar slaapsponde was verrezen, gekleed in
een los nachthemd, met bloote voetjes en haar blonde
haren vrij in den wind. Luid klaagde ze tegen de golven
- die daar doof voor bleven - over de wreedheid van haar
ontrouwen Theseus en tranen van verontwaardiging
bevochtigden haar lieve wangen. Ze klaagde en smeekte
tevens, maar beide stond haar even knap; de tranen
maakten haar zeker niet leelijker. En zich telkens
opnieuw met de handen op de borst slaande riep ze: "Die
trouwelooze is van mij heengegaan! Wat moet er van mij
worden, wat moet er van mij worden!"
Daar klonken opeens over het wijde strand bekkenklanken
en het geluid van met de hand betrommelde tamboerijnen.
Ariadne stokte midden in haar woordenstroom en viel van
vrees in zwijm. Het leek, of al het bloed uit haar
zielloos lichaam week. Daar kwamen de bacchanten, de
haren los op den rug. Daar kwamen de satyrs, als
voorhoede van Bacchus' stoet. En ziet daar kwam zoowaar
de oude dronkaard Silenus op een ezel, die doorboog
onder zijn gewicht. Met moeite bleef hij zitten, maar
hij wist zich handig aan de manen vast te houden. En
toen hij achter de Bacchanten, die telkens om hem heen
zwermden, aanreed en - slechte ruiter als hij was - zijn
viervoeter met een stok aandreef, viel hij van zijn
langoor af en kwam hij op zijn hoofd terecht. "Toe, sta
op, vadertje!" riepen de satyrs, "Sta toch op!"
En daar kwam god Bacchus zelf op zijn wagen, bekranst
met druiventrossen; met gouden teugels mende hij het
span tijgers, dat hem trok. Ariadne raakte nu behalve
haar kleur en stem ook de herinnering aan Theseus kwijt.
Driemaal trachtte zij te vluchten, maar even veel keeren
werd zij daarvan weerhouden door haar vrees. Want ze
sidderde als ledige korenaren in den wind en als het
dunne riet in een vochtig moeras.
Maar Bacchus sprak: "Vrees niet, zie, ik hier zal een
trouwer verzorger voor U zijn. Ariadne, ge zult de gade
van god Bacchus worden. Als huwelijksgeschenk geef ik U
den hemel en aan dien hemel zult ge voortaan als een
ster fonkelen en dikwijls zal Uw sterrenkroon (Corona)
weifelende zeelieden den juisten koers wijzen!" Zoo
sprak hij, en opdat Ariadne niet bang zou worden voor de
tijgers, sprong hij van den wagen op het zand, drukte
haar tegen zijn borst - waarom zou ze zich verweren - en
voerde haar weg. Zoo alvermogend zijn de goden!
Een deel van zijn gevolg zong het bruiloftslied
"Hymenaeë", de anderen juichten: "Euhion,
euhoë!", de vreugdezang der Bacchanten. Zoo werd
het huwelijk van de bruid en den god plechtig gesloten.
Het drinkgelag
Wanneer U aan tafel geschenken van Bacchus worden
gepresenteerd, en ge ligt aan naast een vrouw, dan moet
ge dien god van den nacht en zijn nachtelijk gewijde
offers bidden, dat ze U den wijn niet naar het hoofd
doen stijgen. Bij zoo'n gelag kunt ge bedektelijk tal
van dingen zeggen, waarvan Uw tafelbuurvrouw begrijpt,
dat ze voor haar bestemd zijn, ge kunt met een beetje
wijn luchtige galanterieën op de tafel schrijven,
zoodat zij leest, wat Uw hart vervult en haar daarbij
aanstaren met oogen, die spreken van den gloed in Uw
binnenste. Want dikwijls kan een zwijgend gezicht
duidelijke woorden spreken.
Wees de eerste om den beker te grijpen, dien haar lippen
hebben beroerd en zet dien aan den mond op dezelfde
plaats, waar zij gedronken heeft. Reik naar de spijs,
die haar vingers hebben aangeraakt en terwijl ge den
schotel aanneemt, moet ge zien haar hand te beroeren.
Ontzie den officieelen minnaar
Bij Uw heilwenschen moet ge ook den minnaar van het
meisje aangenaam stemmen, want hij kan voor U meer nut
hebben, als ge hem tot Uwen vriend hebt gemaakt. Als het
Uw beurt is om te drinken, sta hem dan dien voorrang af;
geeft hem den krans, die Uw hoofd siert. Zelfs als hij
Uw gelijke of mindere is, laat hem zich het eerst van
alles bedienen en laat niets U weerhouden hem naar den
mond te praten. Het is een zeer gebruikelijke en veilige
wijze van doen, om iemand onder den mom van vriendschap
te bedriegen, maar hoe gebruikelijk en veilig die
maniertjes ook zijn, er schuilt iets misdadigs in. Het
is ermede als een procureur, die zijn volmacht te buiten
gaat en meent, dat hij zich met meer zaken mag bemoeien,
dan hem zijn toevertrouwd.
De juiste maat
Ik zal U een goede maat voorschrijven, om bij het
drinken in acht te nemen: zorg, dat Uw verstand en Uw
beenen steeds hun dienst kunnen blijven doen. Hoed U
voor debatten, die door den wijn een scherpen kant
kunnen krijgen en pas op, dat Uw handen zich niet
lichtvaardig in een wilde kloppartij mengen. Eurytion
stierf eraan, toen hij domweg alle wijn, dien men hem
bood, opdronk. Een goede tafel en wijn leenen zich
immers beter voor pret en scherts. Als ge een goede stem
hebt, zing dan; hebt ge goed gevormde armen, beweeg ze
dan bij den dans en bekoor met welke gaven gij maar
behagen kunt.
Zoo waar als echte dronkenschap U schaadt, zoo zeker kan
een gefingeerde roes U baten. Dioe Uw tong bedriegelijk
stamelen en stotteren, opdat men, wat ge ook voor
drieste dingen doet of zegt, dat toeschrijft aan
overmatig wijngebruik.
Tenslotte Uw toost: "Heil U lieve vrouwe en heil ook U,
haren vriend!" Maar in Uw hart kunt ge natuurlijk hopen,
dat dien man een ongeluk overkomt.
Na het feest
Wanneer de dischgenoten zijn opgestaan om heen te gaan,
dan geeft het gedrang der feestgangers U gelegenheid Uw
lief te naderen. Voeg U in de menigte, ge kunt, terwijl
ze heengaat, gemakkelijk bij haar komen. Knijp haar maar
in de zij en raak met Uw voet de hare aan. Dat is
hèt oogenblik om te spreken. Weg met bekrompen
schaamte! Het toeval en Venus staan de brutalen bij.
Uw welbespraaktheid kan het nu zonder mijn lessen
stellen. Doe zooals Uw hart U ingeeft en ge zult over
een spontane woordenvloed beschikken. Ge moet den rol
van verliefde spelen en met woorden weergeven, hoezeer
Uw hart gewond is. Het geloof daarin moet ge met
allerlei listen zien te winnen. Het is niet zoo moeilijk
om geloofd te worden. Iedere vrouw is in haar eigen
oogen beminnenswaard en zelfs de allerleelijkste vindt
behagen in haar eigen schoonheid.
(Evenwel het komt meermalen voor, dat zoo'n simulant in
werkelijkheid gaat liefhebben en dus wordt, wat hij
aanvankelijk veinsde. Daarom, meisjes, moet ge U
toegankelijk toonen voor die huichelaars, want al was
hun liefde valsch, zij kan in ware min verkeeren.)
Het is nu dè gelegenheid, door vleierij zoo
ongemerkt het hartje van Uw lief aan te tasten, zooals
stroomend water een overhangenden oever ondermijnt.
Schroom niet haar gelaat, haar lokken, haar slanke
vingers en haar schattige voetjes te prijzen, want ook
de preutschen vinden het prettig als haar schoonheid
wordt verheerlijkt; die schoonheid is de meisjes
dierbaar en ze onderhouden die immers met zorg. Waarom
zouden anders Juno en Pallas zich in de Phrygische
bosschen ook heden ten dage nog schamen, dat bij het
oordeel van Paris de keuze niet op haar gevallen is? Een
pauw gaat prijken met zijn staartveeren, als men ze
roemt, maar als men er zwijgend naar kijkt, verbergt hij
zijn pracht. En de snelle paarden worden bij de
wedrennen erdoor aangevuurd als hun manen mooi gekamd
zijn en men ze goedkeurend op de hals klopt.
Beloof ze veel!
Wees niet zuinig met beloften; beloften verlokken de
meisjes. En roep alle goden daarbij als getuigen aan.
Jupiter lacht hoog in den hemel om die meineeden van
verliefden en beveelt, dat de winden de geldigheid ervan
wegblazen. Die Jupiter placht zelf voor Juno valsche
eeden te zweren en door zijn voorbeeld steunt hij nu
anderen daarin.
Het heeft zijn nut, dat er goden zijn, en laat ons
terwille van dat nut gelooven, dat ze ook werkelijk
bestaan en wierook en wijn offeren op hun eerwaardige
altaren. Ze zijn noch in zorgelooze rust, noch in
sluimer verzonken. Ge moet dus rechtschapen leven, want
de godheid waakt. Geef dus, wat men U in bewaring gaf,
eerlijk terug en kom met piëteit Uw verplichtingen
na. Geen bedrog plegen en laat geen bloed aan Uw handen
kleven!
Fop, als ge verstandig zijt, alleen maar de meisjes.
Dat kan ongestraft! Dit is het eenige geval, waarin ge U
meer voor trouw dan voor bedrog zoudt kunnen schamen.
Bedrieg ze, die U bedriegen; voor 't meerendeel is 't
goddeloos goedje. Laat ze gerust in de strikken loopen,
die ze zelf gespannen hebben!
Men zegt, dat de Egyptenaren regen noodig hadden voor
hun akkers en dat die droogte negen jaren had geduurd,
toen zekere Trasius den koning Busiris bezocht en
beweerde, dat hij Jupiter kon bevredigen door het bloed
van een vreemdeling te offeren. Busiris antwoordde hem:
"Dan zult gij het eerste slachtoffer voor Jupiter worden
en zult gij de vreemdeling zijn, die Egypte aan water
helpt!" - En dan Phalaris, die de ledematen van den
wreeden Perillus roosterde in een koperen stier, zoodat
de ongelukkige uitvinder van dat martelwerktuig zijn
eigen schepping inwijdde! In beide gevallen werd Recht
gedaan, want geen wet is zoo billijk, dan dat de
uitvinders van moordmiddelen door hun eigen vinding
omkomen.
Zoodat ik maar zeggen wilt,
dat meineedigen door valsche eeden bedrogen moeten
worden en de vrouw, die erdoor gekrenkt wordt, moge
berouwen, dat zij zelf het voorbeeld heeft gegeven.
Tranen!
Ook tranen hebben hun nut; met tranen kunt ge diamant
week maken. Zorg, als ge kunt, dat Uw lief U met
behuilde wangen ziet. Als ge gebrek aan tranen hebt -
want ze komen immers niet altijd op 't juiste moment -
maak Uw oogen dan nat met de hand.
En kussen!
Welk verstandig man zijn minnetaal niet willen
doorspekken met kussen? Mogelijk, dat zij ze niet wil
geven, doch dan moet ge maar stelen wat ze niet geeft.
Misschien zal ze zich eerst verzetten en "deugniet"
tegen U zeggen, maar dan zal ze toch gaarne door Uw
gestoei overwonnen worden. Maar, pas op, dat ge met Uw
bruut geroofde zoenen haar teedere lippen niet kwetst en
dat ze niet kan klagen, dat ge te ruw waart!
Wie zoenen heeft genoten en niet verder heeft gesnoept,
is waard te verliezen wat hem werd geboden, want hoeveel
ontbrak er na die kusjes niet aan Uw volledig geluk!
(Wat zegt ge?) Och, kom, dat is geborneerdheid van U en
geen schaamte! Ge gelieft daar van bruut geweld te
spreken, maar zulk geweld hebben de meisjes graag.
Zoogenaamd onvrijwillig zullen ze dikwijls gaarne
toestaan, wat hun innerlijk trekt. Zij, die plotseling
door geweld veroverd is, verheugt zich in stilte en
houdt Uw vermetelheid voor een geschenk. En zij, die
ongerept onrweek, omdat ze bang was gedwongen te kunnen
worden, zal, al trekt ze een verheugd gezicht, in haar
hart bedroefd zijn. Geweld werd gepleegd tegen Phoebe en
eveneens tegen haar zuster, maar niettemin hielden ze
evenzeer van haar beide veroveraars.
Liefdesverlangen
Het is merkwaardig, dat sommige vrouwen zich schamen met
liefkoozingen aan te vangen, maar het niettemin
aangenaam vinden ze te ontvangen als hun vriend maar
begint. Ach, een jongmensch, dat verwacht, dat het
meisje zal voorgaan en hem erom vragen, heeft wel een
veel te grooten dunk van zijn uiterlijk schoon. Neen, de
man moet voorgaan, de man moet smeekende woorden
stamelen, het is de rol van de vrouw die beden
vriendelijk op te nemen. Smeek, om haar te vermurwen, ze
hunkert slechts naar die smeekbeden. Vertel haar de
reden en oorzaak van Uw verlangen. Jupiter ging ook als
smeekeling naar de heldinnen uit de oude verhalen en
geen harer heeft getracht den machtigen Jupiter te
verleiden.
Indien ge evenwel bemerkt, dat Uw gebeden afstuiten op
overdreven trots, zie dan van de onderneming af en ga
heen. Vele meisjes verlangen naar wat daar van haar
wegvlucht en haten wat blijft aandringen. Wanneer ge de
hofmakerij wat gaat matigen, zullen zij den weerzin
tegen U leeren verdragen.
Hij, die een aanzoek doet, moet zijn liefdesverlangen
niet te openlijk belijden. 't Is beter, dat de liefde
onder den mom van vriendschap ingang vindt. Ik heb eens
meegemaakt, dat een stuursch meisje op die manier werd
gefopt en die haar vereerder was, werd zoodoende haar
minnaar.
De passende gelaatskleur
Een bleek gelaat staat een zeeman slecht; hij behoort
door het zeewater en de zonnestralen gebruind te zijn.
Ook aan den landman, die met den krommen ploeg of het
zware houweel onder den blooten hemel dag in dag uit
zijn grond bewerkt, misstaat het bleek te zijn. En U,
die bij de sportspelen naar den lauwerkrans dingt, zou
het leelijk staan, als Uw lichaam een bleeke kleur had.
Maar een verliefde behoort bleek te zijn. Dat behoort
zoo, al hebben velen het belang ervan niet ingezien.
Bleek zwierf Orion door de bosschen op zoek naar Lyrice.
Bleek was Daphnis bij zijn liefde voor de
koel-onverschillige Najade. Ook magerte kan erop wijzen,
wat in Uw binnenste omgaat en ge moet het niet beneden U
achten Uw gezond gezicht met een doek te onhullen.
Slapelooze nachten, zorgen en kommer, die bij zware
verliefdheid optreedt, maken het lichaam schraal.
Derhalve moet ge, om Uw wenschen vervuld te krijgen, er
miserabel gaan uitzien, opdat iemand, die U ziet, kan
zeggen: "Ge zijt vast verliefd."
Vrees Uw "vrienden"
Moet ik erover klagen of U alleen maar waarschuwen, dat
tegenwoordig het behoorlijke en onbehoorlijke moeilijk
meer te onderscheiden is? Vriendschap en trouw zijn
ijdele klanken geworden, helaas! Het is gevaarlijk
jegens een vriend hoog op te geven van Uw lief. Want,
als hij in Uwen lof gelooft, zal hij trachten U een
beentje te lichten en in Uw plaats te komen. "Maar" -
zult ge zeggen - "verschillende helden in onze mythen
hebben zich toch niet op die wijze misdragen!" Als
iemand daarop zijn hoop grondt, kan hij evengoed
verwachten dat aan den tamarindestruik appels zullen
groeien, of midden in de rivier naar honig gaan zoeken!
Neen, het lijkt wel, of alleen het onbehoorlijke den
menschen behaagt. Een ieder is op zijn eigen plezier
uit, ook vermaak, dat voortspruit uit verdriet van een
ander, is hem welkom. 't Is een schandaal! Als ge
bemint, behoeft ge Uw vijanden niet te vreezen, maar
moet ge hen, die ge voor trouwe vrienden houdt,
ontloopen; dàn zult ge eerst veilig zijn. Pas op
voor Uw zwagers, broeders en lieve makkers; die bende
zal U nog reden tot bezorgdheid opleveren.
Diverse karakters
Ik zou hier eigenlijk willen eindigen, maar moet er nog
op wijzen, dat de meisjes zeer verschillend van inborst
zijn; ge moet die duizend verschillende hartjes op
evenveel verschillende manieren vangen. Dezelfde grond
brengt nu eenmaal niet alle vruchten voort. Deze is
geschikt voor wijnbouw, gene voor olijven en ginds
groeit speciaal het koren welig. In de harten schuilen
evenveel karakters als er verschillende gedaanten op de
wereld zijn en wie handig is, zal zich aan die tallooze
karakters zien aan te passen. Nu eens zij hij als een
leeuw, dan weer als een boom, dan weer als een ruig
evenzwijn. Visschen worden hier door een werpnet, daar
door den hoek gevangen, elders worden ze met het holle
sleepnet binnengehaald.
En ge zult dezelfde methode niet geschikt vinden voor
alle leeftijden: zoo ziet een oude hinde den strik al
van verre. Als ge een onervaren meisje doet blijken, dat
ge alles van de liefde weet, of overmoedig doet tegen
een preutsche, dan zal het arme kind opeens met
wantrouwen vervuld worden. Daar komt het van, dat een
vrouw soms schroomde zich aan een fatsoenlijk man toe te
vertrouwen en ten slotte als een koopje in de armen viel
van een minderwaardigen deugniet.
Een deel van mijn taak is nu af, maar er rest nog een
ander. Laten we ons schip hier voor anker doen gaan.

|