M : melete - menelaos

melete

D. i. "de overpeinzing", eene der drie Muzen, wier dienst in Askra in Boiotië in eere was. Zie Muzen.

melia

Zie Kaänthos.

meliboia (meliboea)

(1) Eene Okeanide, die gehuwd was met Pelasgos en hem eenen zoon, den boozen Lykaon, baarde. (Zie Lykaon.)
(2) Eene der dochters van
Niobe, die, toen al hare zusters door Artemis gedood werden, gespaard bleef.
(3) Een meisje uit Ephesos; zij beminde eenen jongeling, met name Alexis, doch hare ouders verlangden van haar, dat zij met een ander zou huwen. Uit spijt daarover verliet Alexis zijne vaderstad en Meliboia stortte zich op den dag, waarop haar huwelijk zou gesloten worden van het dak van het huis harer ouders naar beneden. Zij kreeg daardoor evenwel geen letsel, liep naar zee en sprong in een bootje. De touwen van dat bootje gingen van zelf los en zij werd door de golven gevoerd naar de plaats, waar haar minnaar vertoefde, dien zij aan den maaltijd vond. Te samen wijdden zij nu tempels aan
Aphrodite Automate, d. i. "die zich van zelve beweegt," en aan Aphrodite Epidaitia, d. i. "die bij den maaltijd aanzit."

melikertes (melicertes)

De zoon van den boiotischen koning Athamas en Ino. Zijne moeder nam hem mede, toen zij om de vervolgingen van haren waanzinnigen gemaal te ontvluchten, in zee sprong. Evenals zij kreeg hij eene goddelijke natuur. Als god werd hij vereerd onder den naam van Palaimon. Hij werd door den zeegod Glaukos opgevoed. Zie Ino Leukothea en Palaimon. De Romeinen identificeerden hem met hunnen havengod Portunus. Zie aldaar.

melische nymphen

Nymphen, die geacht werden gelijktijdig met de Erinnyën en de Giganten ontstaan te zijn uit de bloeddroppels, welke uit het verminkte lichaam van Uranos waren gevloeid, toen Kronos zijnen vader verminkte. Zij behooren dus tot de godheden, die behagen scheppen in bloedstorting, in ruw geweld en wraak. Haar naam wordt afgeleid van een Grieksch woord, dat esscheboom beteekent, omdat het hout van dien boom gebruikt werd voor de schachten van de lansen der krijgslieden. -
Andere verklaringen van haren naam doen onderstellen, dat zij beschermsters geweest zijn òf der kudden, vooral van die van schapen, òf van de vruchtboomen.

melissa / melitta

(1) Zoo wordt eene nymph genoemd (ook wordt wel in het meervoud van Melissai, dus van nymphen, gesproken), die den jongen Zeus zou hebben opgevoed.
(2) Dezen naam dragen ook priesteressen van
Demeter en hare dochter Kora. In verband daarmede staat waarschijnlijk de volgende legende: Eene oude vrouw op den Isthmos, Melitta genaamd, was door Demeter in hare mysteriën ingewijd, doch, toen zij de nieuwsgierigheid harer vriendinnen niet wilde bevredigen, door deze gedood. De vrouwen, die haar vermoord hadden, werden door eene pest gestraft. Uit het lijk van Melissa echter liet Demeter de bijën ontstaan, die zij naar hare trouwe dienares noemde. (Het Grieksche woord melissa beteekent bij.)

melisseus

Een koning van Kreta, de vader van Melissa (Zie Melissa.) en van Amaltheia, die Zeus zou gezoogd hebben; volgens andere legenden de echtgenoot van Amaltheia en bij haar de vader van de nymphen Ida en Adrasteia, de beide opvoedsters van Zeus.

melpomene xxxxxxxxxxxx

Eene der Muzen. Haar naam beduidt "de zingende". Zij was de personificatie der vereeniging van muziek, zang en dans. Later is zij meer bepaaldelijk de Muze geworden der tragoedie. Zij werd gewoonlijk afgebeeld met een tragisch masker in de ééne en eene knots of een zwaard in de andere hand. Op haar hoofd draagt zij eenen krans van wijngaardranken. Zie Muzen.

memnon

Een heros, die genoemd wordt onder de deelnemers aan den Trojaanschen oorlog. Homeros spreekt slechts tweemalen van hem; eenmaal noemt hij hem als den zoon van Eos en vermeldt, dat hij Antilochos, den zoon van Nestor, doodde; de tweede maal vermeldt hij hem als den schoonste aller krijgers, die tegen Troje waren opgetrokken. Gewoonlijk noemde men hem den zoon van Tithonos, (eenen broeder van koning Priamos) en van Eos. Zijn broeder was Emathion. Hij regeerde over Aithiopië en kwam van daar met 20.000 man de Trojanen te hulp, toen zij door de Grieken werden aangevallen. Hoezeer hij wonderen van dapperheid verrichtte, werd hij toch, nadat hij in een tweegevecht met Aias, den zoon van Telamon, gewond was, door Achilleus gedood. -
Omtrent hetgeen er met zijn lijk gebeurde, bestaan verschillende overleveringen. Volgens sommigen werd het afzonderlijk verbrand en de asch naar zijn vaderland teruggevoerd; volgens anderen deden de goden uit het bloed van Memnon, dat over de aarde stroomde, eene rivier, den Paphlagonios, ontstaan, die elk jaar op den jaardag van zijnen dood bloed in plaats van water in hare golven deed voortstroomen. Zijn lijk brachten zijne vrienden naar de rivier den Aisepos in een bosch aan de nymphen gewijd, die hem ter eere eenen grafheuvel oprichtten. -
Eos kwam uit den hemel om haren zoon te beweenen en wilde niet naar den
Olympos terugkeeren, voordat Zeus door donder en eene aardbeving zijnen toorn over den dood van Memnon had doen blijken. Toen begroeven de Aithiopiërs hunnen koning onder het uiten van luide weeklachten en Eos veranderde hen in vogels, die den naam kregen van Memnonides. -

Eos tilt het lijk van haar zoon Memnon op.

Nog eene andere legende bericht, dat zijne moeder zijn lijk medenam naar Aithiopië en het daar te Susa met alle plechtigheid, die eenen gestorven koning toekwam, begroef. De verwarring tusschen Susa, de hoofdstad van Aithiopië, en Susa, eene der hoofdsteden van het Perzische rijk, is de oorsprong geweest van vele onduidelijke en onzinnige legenden. Het is eveneens eene verwarring, den Egyptischen koning Memnon met den Griekschen heros te identificeren.

memnonides

De vogels, waarin degenen, die Memnon begeleidden, toen zij zijnen dood al te heftig betreurden, door het medelijden der goden werden veranderd. Zij kwamen jaarlijks bij zijnen grafheuvel en wondden en verscheurden dan elkander onder een klagend geschreeuw totdat eenigen op de plaats dood bleven. -
Hun ontstaan wordt door den Romeinschen dichter Ovidius aldus verhaald, dat toen
Eos tot Zeus bad om een eerbewijs voor haren vroeg gestorven zoon, deze uit den rook, welke van den brandstapel, waarop het lijk verbrand werd, opsteeg, gedaanten had gevormd, die vogels werden. Deze vogels verdeelden zich in twee partijën, die met elkander vochten, tot de eene helft als een doodenoffer op de asch van den held nederviel. Jaarlijks herhalen zij dien strijd.

mên

Eene mannelijke personificatie van de maan. Zie Lunus.

menelaos xxxxxxxxxxxx

Zoon van Atreus, of volgens sommigen van Pleisthenes, (Zie Atreus.) de jongere broeder van Agamemnon en Anaxibia. Beide broeders moesten, door Thyestes verdreven, uit hunne vaderstad Mykenai vluchten en begaven zich naar Sparta, naar koning Tyndareos, die aan Agamemnon zijne dochter Klytaimnestra ten huwelijk gaf, terwijl hare zuster Helena zich Menelaos tot gemaal verkoos, nadat Tyndareos al degenen, die naar hare hand hadden gedongen, eenen eed had afgenomen, dat zij dengene, dien zij zouden kiezen, zouden bijstaan in het afweren en wreken van elk onrecht, dat hem ten gevolge van zijn huwelijk werd aangedaan. Agamemnon heroverde zijn voorvaderlijk rijk Mykenai, Menelaos erfde van Tyndareos de regeering over Sparta. Toen Paris, met schending van het gastrecht, Helena had geschaakt, begaf zich Menelaos met Odysseus naar Troje om de teruggave zijner gade te eischen. Hij nam toen zijnen intrek bij Antenor. Zij bereikten het doel hunner komst evenwel niet. Zelfs gaf een der Trojanen, Antimachos, den raad hen te dooden. Naar huis teruggekeerd riep hij met zijnen broeder Agamemnon de vorsten van Griekenland op, om het hem aangedane onrecht te wreken. Zelf bracht hij, toen zij aan zijne oproeping gehoor gaven, zestig schepen naar de haven van Aulis, van waar de Grieksche vloot uitvoer. Bij het beleg van Ilion mocht hij zich verheugen in de bijzondere bescherming van Athena en Hera. Zoowel in den strijd als in den raad behoorde hij tot degenen, die het meest uitmuntten. Toen Paris een der Grieken tot een tweegevecht uitdaagde, was Menelaos dadelijk bereid den strijd te ondernemen, doch Paris werd bevreesd en kon eerst door de verwijten van Hektor er toe gebracht worden, om in het strijdperk te treden, en door met Menelaos te strijden een einde te maken aan den ganschen oorlog. Aan Paris viel door het lot de eerste worp ten deel. Hij trof het schild van Menelaos, maar zijne speer drong niet door en door. De speer van Menelaos daarentegen drong door het schild en het pantser van Paris heen tot op zijne huid, doch zonder hem te wonden. Ook de aanval dien hij daarop met zijn zwaard waagde, mislukte, daar dit in splinters vloog. Toen greep Menelaos hem bij zijnen helmbos en trachtte hem naar de Grieksche legerplaats te sleuren, doch Aphrodite maakte zijnen helmband los, hulde hem in eenen nevel en voerde hem naar zijnen huis. Daar het niet twijfelachtig was, of de zege was aan Menelaos verbleven, eischte deze Helena en de door haar medegenomen schatten terug. Doch terwijl hij dit deed, werd hij door Pandaros, al was het dan ook niet gevaarlijk, gewond. -
Ook Menelaos was onder degenen, die zich aanboden om tegen Hektor te strijden, toen deze den dapperste der Grieken ten strijde uitdaagde. Hij verrichtte vele dappere daden voor Troje, hij was onder degenen, die het lijk van
Patroklos uit de handen der Trojanen redden, hij behoorde ook tot hen, die zich in het houten paard verborgen. -
Toen Troje veroverd was, snelde hij naar het huis van
Deïphobos, die na den dood van Paris met Helena gehuwd was. hij doodde hem en wilde ook Helena dooden, doch hare schoonheid hield hem van de volvoering van dit plan terug. -

Menelaos neemt Helena mee terug.

Na den val van Ilion drong Menelaos er op aan om zoo spoedig mogelijk naar Griekenland terugtekeeren. Hij geraakte daarover zelfs met zijnen broeder Agamemnon in twist. Hij was onder de eersten, die den terugtocht ondernamen. Op Lesbos trof hij Nestor en Diomedes aan, die ook van Troje waren weggezeild. Bij het voorgebergte Maleia werd hij echter door eenen storm overvallen, die het grootste deel zijner schepen naar Kreta voerde, maar hem zelven naar Aegypte dreef. Acht jaren lang zwierf hij toen over hem onbekende zeeën rond, en kwam eindelijk op het eiland Pharos aan den mond van den Nijl, waar windstilte hem belette verder te varen. Reeds begon honger hem en de zijnen te kwellen, toen Eidothea, de dochter van Proteus (Zie Eidothea.), hem den raad gaf haren vader te dwingen om hem te zeggen, hoe hij naar huis zou kunnen keeren. Proteus raadde hem naar Egypte terugtegaan, daar de goden door offers te verzoenen en zijnen broeder Agamemnon een grafteeken opterichten. Dat deed Menelaos, en daarop kwam hij spoedig en gelukkig naar huis terug, juist op den dag, waarop Orestes de lijken zijner moeder Klytaimnestra en haren minnaar Aigisthos, die door hem verslagen waren, begroef. -
Na dien tijd leefde hij in zijn heerlijk paleis te Sparta, waar hij o. a. het bezoek van
Telemachos ontving (Zie Helena.) op den dag, waarop zijne dochter Hermione, die Helena hem gebaard had, met Neoptolemos, den zoon van Achilleus, huwde en ook zijn zoon Megapenthes, dien hij bij eene slavin verwekt had, zich in den echt begaf. Als schoonzoon van Zeus werd hem ook de onsterfelijkheid toegedeeld. Toen de tijd van zijn aardsche leven was afgeloopen werd hij verplaatst naar het Elysion (Zie aldaar.), waar hij een zalig leven sleet. -
In strijd met deze legende werd zijn graf getoond naast dat van Helena in Therapnai in Lakonië; daar werd hem zelfs een tempel gebouwd en spelen werden er ter zijner eere gevierd.