- 663
Zaleucus van Locri, de eerste van de Griekse
'wetgevers'.
De veranderingen in de Griekse wereld tijdens de archaïsche periode
leidden niet altijd tot gelukkige resultaten. De toegenomen contacten
tussen de stadstaten veroorzaakten eindeloze conflicten. In elke belangrijke
stadstaat hadden de toename van de handel en de uitvloeisels daarvan
het ontstaan van nieuwe sociale groepen met zich meegebracht. de voornaamste
bron van onrust vond echter zijn oorsprong in de agrarische kwestie.
De bevolkingsaanwas liep uit op een bestaanscrisis, die vergroot werd
door het regime van grondbezit, waarvan de plaatselijke aristocratieën
het beste deel bezaten. Omdat het plattelandsproletariaat mondjesmaat
was bedeeld, verzonk het in schulden, zelfs in slavernij. Heel wat stadstaten
stonden op de rand van de burgeroorlog. Om een einde te maken aan de
verslechtering van hun situatie eisten de slachtoffers onder andere
de vastlegging van de juridische regels die de verhoudingen regelden
met hun meesters, die als enigen van die regels kennis hadden, de bron
van alle misbruiken. Daar waar ze hun doel bereikten, stelde men een
scheidsrechter aan die belast was met de schriftelijke vastlegging van
de slechts oraal bestaande gebruiken. Voorzover we weten, breidden de
meeste van de 'wetgevers' hun mandaat uit en vaardigden een algemene
codex uit met alle wetten van hun stadstaat. Zaleucus gaat door voor
de eerste van hen, wat verklaard kan worden uit het feit dat Locri Epizephyrii
als kolonie een neiuwe stadstaat was, waarvan het legislatieve apparaat,
dat recent, summier en slecht aan de geografische ligging van de stad
was aangepast, bijgesteld en aangevuld moest worden. Hoewel de reputatie
van deze personages glansrijk bleef voortbestaan, is bijna niets van
hun werk bewaard gebleven, met uitzondering van dat van enkele van de
lateren, en waarschijnlijk omdat ze Atheners waren: Draco (-
621), Solon (- 594), Clisthenes (- 508). Kan daarin een aanwijzing
worden gezien dat hun optreden een mislukking was? Is de herinnering
eraan uitgewist omdat hun inspanningen niet uitmondden in een blijvend
succes? De oplossing voor de problemen moest blijkbaar komen van een
ander politiek verschijnsel: de tirannie (-
670).
|