- 663

Zaleucus van Locri, de eerste van de Griekse 'wetgevers'.
De veranderingen in de Griekse wereld tijdens de archaïsche periode leidden niet altijd tot gelukkige resultaten. De toegenomen contacten tussen de stadstaten veroorzaakten eindeloze conflicten. In elke belangrijke stadstaat hadden de toename van de handel en de uitvloeisels daarvan het ontstaan van nieuwe sociale groepen met zich meegebracht. de voornaamste bron van onrust vond echter zijn oorsprong in de agrarische kwestie. De bevolkingsaanwas liep uit op een bestaanscrisis, die vergroot werd door het regime van grondbezit, waarvan de plaatselijke aristocratieën het beste deel bezaten. Omdat het plattelandsproletariaat mondjesmaat was bedeeld, verzonk het in schulden, zelfs in slavernij. Heel wat stadstaten stonden op de rand van de burgeroorlog. Om een einde te maken aan de verslechtering van hun situatie eisten de slachtoffers onder andere de vastlegging van de juridische regels die de verhoudingen regelden met hun meesters, die als enigen van die regels kennis hadden, de bron van alle misbruiken. Daar waar ze hun doel bereikten, stelde men een scheidsrechter aan die belast was met de schriftelijke vastlegging van de slechts oraal bestaande gebruiken. Voorzover we weten, breidden de meeste van de 'wetgevers' hun mandaat uit en vaardigden een algemene codex uit met alle wetten van hun stadstaat. Zaleucus gaat door voor de eerste van hen, wat verklaard kan worden uit het feit dat Locri Epizephyrii als kolonie een neiuwe stadstaat was, waarvan het legislatieve apparaat, dat recent, summier en slecht aan de geografische ligging van de stad was aangepast, bijgesteld en aangevuld moest worden. Hoewel de reputatie van deze personages glansrijk bleef voortbestaan, is bijna niets van hun werk bewaard gebleven, met uitzondering van dat van enkele van de lateren, en waarschijnlijk omdat ze Atheners waren: Draco (- 621), Solon (- 594), Clisthenes (- 508). Kan daarin een aanwijzing worden gezien dat hun optreden een mislukking was? Is de herinnering eraan uitgewist omdat hun inspanningen niet uitmondden in een blijvend succes? De oplossing voor de problemen moest blijkbaar komen van een ander politiek verschijnsel: de tirannie (- 670).