Εὐριπίδης Μήδεια ΤΑ ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΩΠΑ De personages ΤΡΟΦΟΣ De voedster ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ De paedagogus, verzorger van de kinderen ΜΗΔΕΙΑ Medea ΧΟΡΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Het koor van vrouwen ΚΡΕΩΝ Kreon ΙΑΣΩΝ Jason ΑΙΓΕΥΣ Aegeus ΤΕΚΝΑ ΜΗΔΕΙΑΣ De kinderen van Medea ΑΓΓΕΛΟΣ De bode

Euripides: Medea                                                                      Kox' commentaar opent in een nieuwe pagina.

Proloog (1 - 130) ΤΡΟΦΟΣ Εἴθ΄ ὤφελ΄ Ἀργοῦς μὴ διαπτάσθαι σκάφος Κόλχων ἐς αἶαν κυανέας Συμπληγάδας͵ μηδ΄ ἐν νάπαισι Πηλίου πεσεῖν ποτε τμηθεῖσα πεύκη͵ μηδ΄ ἐρετμῶσαι χέρας ἀνδρῶν ἀρίστων. οἳ τὸ πάγχρυσον δέρας Πελίᾳ μετῆλθον. οὐ γὰρ ἂν δέσποιν΄ ἐμὴ Μήδεια πύργους γῆς ἔπλευσ΄ Ἰωλκίας ἔρωτι θυμὸν ἐκπλαγεῖσ΄ Ἰάσονος· οὐδ΄ ἂν κτανεῖν πείσασα Πελιάδας κόρας πατέρα κατῴκει τήνδε γῆν Κορινθίαν     ξὺν ἀνδρὶ καὶ τέκνοισιν͵ ἁνδάνουσα μὲν φυγὰς πολίταις ὧν ἀφίκετο χθόνα͵ αὐτή τε πάντα ξυμφέρουσ΄ Ἰάσονι· ἥπερ μεγίστη γίγνεται σωτηρία͵ ὅταν γυνὴ πρὸς ἄνδρα μὴ διχοστατῇ. νῦν δ΄ ἐχθρὰ πάντα͵ καὶ νοσεῖ τὰ φίλτατα. προδοὺς γὰρ αὑτοῦ τέκνα δεσπότιν τ΄ ἐμὴν γάμοις Ἰάσων βασιλικοῖς εὐνάζεται͵ γήμας Κρέοντος παῖδ΄͵ ὃς αἰσυμνᾷ χθονός· Μήδεια δ΄ ἡ δύστηνος ἠτιμασμένη     βοᾷ μὲν ὅρκους͵ ἀνακαλεῖ δὲ δεξιάς͵ πίστιν μεγίστην͵ καὶ θεοὺς μαρτύρεται οἵας ἀμοιβῆς ἐξ Ἰάσονος κυρεῖ. κεῖται δ΄ ἄσιτος͵ σῶμ΄ ὑφεῖσ΄ ἀλγηδόσι͵ τὸν πάντα συντήκουσα δακρύοις χρόνον͵ ἐπεὶ πρὸς ἀνδρὸς ᾔσθετ΄ ἠδικημένη͵ οὔτ΄ ὄμμ΄ ἐπαίρουσ΄ οὔτ΄ ἀπαλλάσσουσα γῆς πρόσωπον· ὡς δὲ πέτρος ἢ θαλάσσιος κλύδων ἀκούει νουθετουμένη φίλων· ἢν μή ποτε στρέψασα πάλλευκον δέρην     αὐτὴ πρὸς αὑτὴν πατέρ΄ ἀποιμώξῃ φίλον καὶ γαῖαν οἴκους θ΄͵ οὓς προδοῦσ΄ ἀφίκετο μετ΄ ἀνδρὸς ὅς σφε νῦν ἀτιμάσας ἔχει. ἔγνωκε δ΄ ἡ τάλαινα συμφορᾶς ὕπο οἷον πατρῴας μὴ ἀπολείπεσθαι χθονός. στυγεῖ δὲ παῖδας οὐδ΄ ὁρῶσ΄ εὐφραίνεται. δέδοικα δ΄ αὐτὴν μή τι βουλεύσῃ νέον· [βαρεῖα γὰρ φρήν͵ οὐδ΄ ἀνέξεται κακῶς πάσχουσ΄· ἐγᾦδα τήνδε͵ δειμαίνω τέ νιν μὴ θηκτὸν ὤσῃ φάσγανον δι΄ ἥπατος͵     σιγῇ δόμους εἰσβᾶσ΄͵ ἵν΄ ἔστρωται λέχος͵ ἢ καὶ τύραννον τόν τε γήμαντα κτάνῃ͵] κἄπειτα μείζω συμφορὰν λάβῃ τινά. δεινὴ γάρ· οὔτοι ῥᾳδίως γε συμβαλὼν ἔχθραν τις αὐτῇ καλλίνικον οἴσεται. ἀλλ΄ οἵδε παῖδες ἐκ τρόχων πεπαυμένοι στείχουσι͵ μητρὸς οὐδὲν ἐννοούμενοι κακῶν· νέα γὰρ φροντὶς οὐκ ἀλγεῖν φιλεῖ. ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ παλαιὸν οἴκων κτῆμα δεσποίνης ἐμῆς͵ τί πρὸς πύλαισι τήνδ΄ ἄγουσ΄ ἐρημίαν     ἕστηκας͵ αὐτὴ θρεομένη σαυτῇ κακά; πῶς σοῦ μόνη Μήδεια λείπεσθαι θέλει; Τρ. τέκνων ὀπαδὲ πρέσβυ τῶν Ἰάσονος͵ χρηστοῖσι δούλοις ξυμφορὰ τὰ δεσποτῶν κακῶς πίτνοντα͵ καὶ φρενῶν ἀνθάπτεται. ἐγὼ γὰρ ἐς τοῦτ΄ ἐκβέβηκ΄ ἀλγηδόνος͵ ὥσθ΄ ἵμερός μ΄ ὑπῆλθε γῇ τε κοὐρανῷ λέξαι μολούσῃ δεῦρο δεσποίνης τύχας. Πα. οὔπω γὰρ ἡ τάλαινα παύεται γόων; Τρ. ζηλῶ σ΄· ἐν ἀρχῇ πῆμα κοὐδέπω μεσοῖ.     Πα. ὦ μῶρος—εἰ χρὴ δεσπότας εἰπεῖν τόδε· ὡς οὐδὲν οἶδε τῶν νεωτέρων κακῶν. Τρ. τί δ΄ ἔστιν͵ ὦ γεραιέ; μὴ φθόνει φράσαι. Πα. οὐδέν· μετέγνων καὶ τὰ πρόσθ΄ εἰρημένα. Τρ. μή͵ πρὸς γενείου͵ κρύπτε σύνδουλον σέθεν· σιγὴν γάρ͵ εἰ χρή͵ τῶνδε θήσομαι πέρι. Πα. ἤκουσά του λέγοντος͵ οὐ δοκῶν κλύειν͵ πεσσοὺς προσελθών͵ ἔνθα δὴ παλαίτατοι θάσσουσι͵ σεμνὸν ἀμφὶ Πειρήνης ὕδωρ͵ ὡς τούσδε παῖδας γῆς ἐλᾶν Κορινθίας   σὺν μητρὶ μέλλοι τῆσδε κοίρανος χθονὸς Κρέων. ὁ μέντοι μῦθος εἰ σαφὴς ὅδε οὐκ οἶδα· βουλοίμην δ΄ ἂν οὐκ εἶναι τόδε. Τρ. καὶ ταῦτ΄ Ἰάσων παῖδας ἐξανέξεται πάσχοντας͵ εἰ καὶ μητρὶ διαφορὰν ἔχει; Πα. παλαιὰ καινῶν λείπεται κηδευμάτων͵ κοὐκ ἔστ΄ ἐκεῖνος τοῖσδε δώμασιν φίλος. Τρ. ἀπωλόμεσθ΄ ἄρ΄͵ εἰ κακὸν προσοίσομεν νέον παλαιῷ͵ πρὶν τόδ΄ ἐξηντληκέναι. Πα. ἀτὰρ σύ γ΄—οὐ γὰρ καιρὸς εἰδέναι τόδε   δέσποιναν—ἡσύχαζε καὶ σίγα λόγον. Τρ. ὦ τέκν΄͵ ἀκούεθ΄ οἷος εἰς ὑμᾶς πατήρ; ὄλοιτο μὲν μή· δεσπότης γάρ ἐστ΄ ἐμός· ἀτὰρ κακός γ΄ ὢν ἐς φίλους ἁλίσκεται. Πα. τίς δ΄ οὐχὶ θνητῶν; ἄρτι γιγνώσκεις τόδε͵ ὡς πᾶς τις αὑτὸν τοῦ πέλας μᾶλλον φιλεῖ͵ [οἳ μὲν δικαίως͵ οἳ δὲ καὶ κέρδους χάριν͵] εἰ τούσδε γ΄ εὐνῆς οὕνεκ΄ οὐ στέργει πατήρ. Τρ. ἴτ΄—εὖ γὰρ ἔσται—δωμάτων ἔσω͵ τέκνα. σὺ δ΄ ὡς μάλιστα τούσδ΄ ἐρημώσας ἔχε    καὶ μὴ πέλαζε μητρὶ δυσθυμουμένῃ. ἤδη γὰρ εἶδον ὄμμα νιν ταυρουμένην τοῖσδ΄͵ ὥς τι δρασείουσαν· οὐδὲ παύσεται χόλου͵ σάφ΄ οἶδα͵ πρὶν κατασκῆψαί τινα. ἐχθρούς γε μέντοι͵ μὴ φίλους͵ δράσειέ τι. ΜΗΔΕΙΑ <ἔνδοθεν> ἰώ͵ δύστανος ἐγὼ μελέα τε πόνων͵ ἰώ μοί μοι͵ πῶς ἂν ὀλοίμαν; Τρ. τόδ΄ ἐκεῖνο͵ φίλοι παῖδες· μήτηρ κινεῖ κραδίαν͵ κινεῖ δὲ χόλον. σπεύσατε θᾶσσον δώματος εἴσω     καὶ μὴ πελάσητ΄ ὄμματος ἐγγύς͵ μηδὲ προσέλθητ΄͵ ἀλλὰ φυλάσσεσθ΄ ἄγριον ἦθος στυγεράν τε φύσιν φρενὸς αὐθάδους.—  ἴτε νῦν͵ χωρεῖθ΄ ὡς τάχος εἴσω.—  δῆλον δ΄ ἀρχῆς ἐξαιρόμενον νέφος οἰμωγῆς ὡς τάχ΄ ἀνάψει μείζονι θυμῷ· τί ποτ΄ ἐργάσεται μεγαλόσπλαγχνος δυσκατάπαυστος ψυχὴ δηχθεῖσα κακοῖσιν;     Μη. αἰαῖ͵ ἔπαθον τλάμων ἔπαθον μεγάλων ἄξι΄ ὀδυρμῶν· ὦ κατάρατοι παῖδες ὄλοισθε στυγερᾶς ματρὸς σὺν πατρί͵ καὶ πᾶς δόμος ἔρροι. Τρ. ἰώ μοί μοι͵ ἰὼ τλήμων. τί δέ σοι παῖδες πατρὸς ἀμπλακίας μετέχουσι; τί τούσδ΄ ἔχθεις; οἴμοι͵ τέκνα͵ μή τι πάθηθ΄ ὡς ὑπεραλγῶ. δεινὰ τυράννων λήματα καί πως ὀλίγ΄ ἀρχόμενοι͵ πολλὰ κρατοῦντες     χαλεπῶς ὀργὰς μεταβάλλουσιν. τὸ γὰρ εἰθίσθαι ζῆν ἐπ΄ ἴσοισιν κρεῖσσον· ἐμοὶ γοῦν ἐν μὴ μεγάλοις ὀχυρῶς γ΄ εἴη καταγηράσκειν. τῶν γὰρ μετρίων πρῶτα μὲν εἰπεῖν τοὔνομα νικᾷ͵ χρῆσθαί τε μακρῷ λῷστα βροτοῖσιν· τὰ δ΄ ὑπερβάλλοντ΄ οὐδένα καιρὸν δύναται θνητοῖς· μείζους δ΄ ἄτας͵ ὅταν ὀργισθῇ δαίμων οἴκοις͵ ἀπέδωκεν.	5   10   15   20   25   30   35   40   45   50   55   60   65   70   75   80   85   90   95  100  105  110  115  120  125  130	Proloog VOEDSTER Ach, was het schip de Argo maar niet gevlogen door de donkere Symplegaden naar het land der Kolchiërs, en was in de dalen van de Pelion maar nooit gevallen, omgehakt, de pijnboom, en hadden maar nooit geroeid de handen van de voortreffelijke mannen, die de gouden vacht voor Pelias gingen halen. Want dan was mijn meesteres Medea niet gevaren naar de burchten van het land van Iolcus, in haar hart verbijsterd door liefde voor Jason; dan had zij niet de dochters van Pelias overreed om hun vader te doden en woonde nu niet in dit land van Korinthe met man en kinderen; wél wekt zij sympathie bij de burgers, wier land zij bereikte als bannelinge, en zij schikt zich zelf in alles naar Jason; en dat is toch de beste garantie voor geluk, wanneer een vrouw niet tegen haar man in opstand komt. Maar nu is alles haat, en het liefste is ziek. Want zijn eigen kinderen en mijn meesteres verradend slaapt Jason in een koninklijk huwelijksbed: hij is getrouwd met het kind van Kreon, die heerst over het land. Medea, de ongelukkige, vernederd, schreeuwt de eden, roept van de rechterhand de grootste trouw aan, en roept de goden tot getuige, wat voor dank zij van Jason terugkrijgt. Zij ligt zonder eten, haar lichaam overgevend aan verdriet en pijn, laat de hele tijd wegsmelten in tranen, sinds zij merkte, dat zij door haar man onrechtvaardig behandeld is, zij slaat haar oog niet op en maakt haar gezicht niet los van de grond; als een rotsblok of een golf van de zee luistert zij naar de raad van dierbaren (en reageert niet) behalve als zij af en toe haar sneeuwwitte hals draait en bij zichzelf jammert om haar dierbare vader en land en huis, die zij verried om mee te gaan met een man, die haar nu vernederd houdt. De rampzalige heeft nu door schade en schande geleerd, hoe belangrijk het is niet gescheiden te zijn van het vaderland. Zij verafschuwt haar kinderen en ziet hen niet graag. Ik ben bang om haar, dat ze 'n ongehoord plan bedenkt; [want haar hart is zwaar, en zij zal niet verdragen, dat zij slecht behandeld wordt; ik ken haar, en ik ben bang voor haar, dat zij een scherp zwaard door de lever stoot, stilletjes het huis ingegaan, waar het bed is opgemaakt, of dat zij de vorst en hem die getrouwd is doodt,] en daarna een nog groter ongeluk te lijden krijgt. want zij is geducht; zeker niet gemakkelijk zal iemand, die haar zijn vijand maakt een overwinning behalen. Maar daar komen de kinderen, klaar met rennen. Ze merken niets van hun moeders ellende; ach ja, een jong hart heeft weinig op met verdriet. VERZORGER Oud bezit van het huis van mijn mevrouw, waarom sta jij hier bij de poorten zo alleen, en jammer je tegen jezelf over narigheid? Medea wil vast niet door jou alleen gelaten worden. Voedster Oude begeleider van de kinderen van Jason, goede slaven voelen mee, als het hun meesters slecht vergaat, dat grijpt hen aan. Ik ben zó diep verdrietig geworden, dat het verlangen mij bekroop naar hier te gaan en aan aarde en hemel het ongeluk van mijn mevrouw te zeggen. Verzorger Houdt de ongelukkige dan nog steeds niet op met jammeren? Voedster Was dat maar waar; het verdriet begint pas en is nog niet op de helft. Verzorger Zij is mal, als je dat van meesters mag zeggen; want ze weet nog niets van het nieuwste onheil. Voedster Wat is dat dan, vadertje? Dat wil je me toch wel zeggen? Verzorger Niets; ik heb al spijt van wat ik net heb gezegd. Voedster Nee, alsjeblieft, houd het niet geheim voor jouw medeslaaf; als het moet, zal ik er heus het stilzwijgen over bewaren. Verzorger Ik hoorde iemand zeggen - ik deed net of ik het niet hoorde - toen ik naar het pleintje ging, waar de oudsten zitten te dammen, bij het heilige water van de bron Peirene, dat de heerser van dit land, Kreon, van plan is deze kinderen uit het land van Korinthe te verdrijven samen met hun moeder. Maar of dit woord waar is weet ik niet; ik zou willen dat het niet zo is. Voedster En zal Jason verdragen, dat z'n kinderen dat meemaken, ook al heeft hij een meningsverschil met hun moeder? Verzorger Oude familiebanden leggen het af tegen nieuwe, en hem is dit huis niet na aan het hart. Voedster Het is met ons gedaan, als wij nieuwe ellende voegen bij de oude, nog vóór wij die verwerkt hebben. Verzorger Het is niet het goede moment, dat mevrouw dit weet, dus jij moet rustig blijven en niets vertellen. Voedster Kinderen, horen jullie hoe vader tegen jullie doet? Ik vervloek hem - niet; want hij is mijn heer; maar hij bewijst wél, dat hij slecht is voor zijn dierbaren. Verzorger Wie is dat niet? Kom je er nu pas achter, dat iedereen meer van zichzelf houdt dan van zijn naasten, [sommigen met recht, anderen ook ter wille van voordeel,] nu de vader niet meer om zijn kinderen geeft vanwege een [nieuw] huwelijksbed? Voedster Vooruit, het komt wel goed, ga het huis in, kinderen. En jij moet hen zo veel mogelijk geïsoleerd houden en niet in de buurt brengen van hun wanhopige moeder. Want ik heb haar al wild zien kijken naar de kinderen, alsof zij hen iets wil doen; zij zal niet stoppen met haar woede, voordat die iemand heeft getroffen. Als zij haar vijanden dan maar iets doet, niet haar dierbaren. MEDEA <binnen> O ik ongelukkige en rampzalige in mijn beproevingen, ach, was ik maar dood. Voedster Daar heb je het al, lieve kinderen; je moeder pijnigt haar hart, en spuwt haar gal. Haast je het huis in, snel, en kom niet zó dicht bij haar, dat ze jullie ziet, en ga niet naar haar toe, maar pas op voor haar woeste karakter en de afschuwelijke aard van haar eigenzinnig hart. Vooruit nu, ga snel naar binnen. Het is duidelijk, dat zij de uit zijn begin zich verheffende wolk van gejammer dadelijk zal doen ontvlammen met een nog grotere woede; wat zal zij toch gaan doen, haar grote emoties zijn moeilijk tot bedaren te brengen, nu haar ziel is gekwetst door ellende. Medea Ach, wat ik meemaak, arme ik, wat ik meemaak is grote jammerklachten waard; o vervloekte kinderen van een verafschuwde moeder, sterf samen met je vader, en laat het hele huis eraan gaan. Voedster Ach nee, wat een ellende, waarom hebben de kinderen volgens u deel aan de fout van hun vader? Waarom haat u hen? Ach kinderen, ik ben toch wel erg bang, dat jullie iets overkomt. Het temperament van vorsten is gevaarlijk: omdat zij zelden hoeven te gehoorzamen en meestal beslissen, kunnen zij slecht hun drift bedwingen. Nee, eraan gewend te zijn op gelijke voet te leven is beter; ík hoop in ieder geval niet groots, maar wel veilig oud te worden. Alles met mate, dat motto wint, en dat in de praktijk te brengen is verreweg het beste voor de mensen; het extreme levert de mensen geen enkel voordeel op. Het bezorgt alleen maar groter onheil, wanneer een god boos wordt op een huis.
Parodos (131 - 213) ΧΟΡΟΣ ἔκλυον φωνάν͵ ἔκλυον δὲ βοὰν    τᾶς δυστάνου Κολχίδος͵ οὐδέ πω    ἤπιος· ἀλλ΄ ὦ γεραιά͵λέξον· ἀμφιπύλου γὰρ ἔσω μελάθρου γόον    ἔκλυον· οὐδὲ συνήδομαι͵ ὦ γύναι͵   ἄλγεσιν δώματος,   ἐπεί μοι φιλία κέκραται. Τρ. οὐκ εἰσὶ δόμοι· φροῦδα τάδ΄ ἤδη. τὸν μὲν γὰρ ἔχει λέκτρα τυράννων͵    ἃ δ΄ ἐν θαλάμοις τήκει βιοτὴν δέσποινα͵ φίλων οὐδενὸς οὐδὲν παραθαλπομένα φρένα μύθοις. Μη. αἰαῖ, διά μου κεφαλᾶς φλὸξ οὐρανία βαίη· τί δέ μοι ζῆν ἔτι κέρδος; φεῦ φεῦ· θανάτῳ καταλυσαίμαν    βιοτὰν στυγερὰν προλιποῦσα. Χο. ἄιες· ὦ Ζεῦ καὶ γᾶ καὶ φῶς·          [στρ.    ἀχὰν οἵαν ἁ δύστανος                        μέλπει νύμφα; τίς σοί ποτε τᾶς ἀπλάτου    κοίτας ἔρος͵ ὦ ματαία;    σπεύσεις θανάτου τελευτάν;    μηδὲν τόδε λίσσου. εἰ δὲ σὸς πόσις καινὰ λέχη σεβίζει͵    κείνῳ τόδε μὴ χαράσσου·    Ζεύς σοι τάδε συνδικήσει. μὴ λίαν τάκου δυρομένα σὸν εὐνάταν. Μη. ὦ μεγάλα Θέμι καὶ πότνι΄ Ἄρτεμι, λεύσσεθ΄ ἃ πάσχω͵ μεγάλοις ὅρκοις ἐνδησαμένα τὸν κατάρατον πόσιν; ὅν ποτ΄ ἐγὼ νύμφαν τ΄ ἐσίδοιμ΄ αὐτοῖς μελάθροις διακναιομένους͵ οἷ΄ ἐμὲ πρόσθεν τολμῶσ΄ ἀδικεῖν. ὦ πάτερ͵ ὦ πόλις͵ ὧν ἀπενάσθην αἰσχρῶς τὸν ἐμὸν κτείνασα κάσιν. Τρ. κλύεθ΄ οἷα λέγει κἀπιβοᾶται Θέμιν εὐκταίαν Ζῆνά θ΄͵ ὃς ὅρκων    θνητοῖς ταμίας νενόμισται;                οὐκ ἔστιν ὅπως ἔν τινι μικρῷ    δέσποινα χόλον καταπαύσει. Χο. πῶς ἂν ἐς ὄψιν τὰν ἁμετέραν             [ἀντ.    ἔλθοι μύθων τ΄ αὐδαθέντων    δέξαιτ΄ ὀμφάν; εἴ πως βαρύθυμον ὀργὰν    καὶ λῆμα φρενῶν μεθείη;    μήτοι τό γ΄ ἐμὸν πρόθυμον    φίλοισιν ἀπέστω. ἀλλὰ βᾶσά νιν δεῦρο πόρευσον οἴκων    ἔξω· φίλα καὶ τάδ΄ αὔδα,    σπεῦσασά τι πρίν κακῶσαι   τοὺς ἔσω, πένθος γὰρ μεγάλως τόδ΄ ὁρμᾶται. Τρ. δράσω τάδ΄· ἀτὰρ φόβος εἰ πείσω δέσποιναν ἐμήν· μόχθου δὲ χάριν τήνδ΄ ἐπιδώσω. καίτοι τοκάδος δέργμα λεαίνης ἀποταυροῦται δμωσίν͵ ὅταν τις μῦθον προφέρων πέλας ὁρμηθῇ. σκαιοὺς δὲ λέγων κοὐδέν τι σοφοὺς   τοὺς πρόσθε βροτοὺς οὐκ ἂν ἁμάρτοις͵ οἵτινες ὕμνους ἐπὶ μὲν θαλίαις ἐπί τ΄ εἰλαπίναις καὶ παρὰ δείπνοις ηὕροντο βίωι τερπνὰς ἀκοάς· στυγίους δὲ βροτῶν οὐδεὶς λύπας ηὕρετο μούσῃ καὶ πολυχόρδοις ᾠδαῖς παύειν͵ ἐξ ὧν θάνατοι δειναί τε τύχαι σφάλλουσι δόμους. καίτοι τάδε μὲν κέρδος ἀκεῖσθαι μολπαῖσι βροτούς· ἵνα δ΄ εὔδειπνοι  δαῖτες͵ τί μάτην τείνουσι βοήν; τὸ παρὸν γὰρ ἔχει τέρψιν ἀφ΄ αὑτοῦ    δαιτὸς πλήρωμα βροτοῖσιν. Χο. ἀχὰν ἄιον πολύστονον γόων͵    λιγυρὰ δ΄ ἄχεα μογερὰ βοᾷ    τὸν ἐν λέχει προδόταν κακόνυμφον· θεοκλυτεῖ δ΄ ἄδικα παθοῦσα    τὰν Ζηνὸς ὁρκίαν Θέμιν͵ ἅ νιν ἔβασεν    Ἑλλάδ΄ ἐς ἀντίπορον    δι΄ ἅλα νύχιον ἐφ΄ ἁλμυρὰν    Πόντου κλῇδ΄ ἀπέραντον.	135  140    145    150    155  160    165    170     175    180    185    190    195    200    205     210	Het koor komt op KOOR Ik hoorde de stem, ik hoorde het geschreeuw van de ongelukkige Kolchische, nog niet kalm geworden; maar, oude vrouw, vertel ; want bij de deur hoorde ik in het paleis gejammer; en ik ben niet blij, vrouw, om het verdriet van het huis; want er is voor mij vriendschap ontstaan. Voedster Er is geen huis; dat is nu weg. Want het huwelijksbed van vorsten houdt hém bezig, en zij teert weg in haar slaapkamer, mijn mevrouw, en laat zich niet, door niemand van haar dierbaren, het hart troosten met woorden. Medea Ach! Ging er maar een vlam uit de hemel door mijn hoofd; welk nut heeft leven nog voor mij? Ach! Kon ik me maar door de dood losmaken van dit afschuwelijke leven en het verlaten. Koor Heeft u gehoord, Zeus en aarde en licht, wat voor kreet de ongelukkige vrouw zingt; welk verlangen heb jij toch naar het doodsbed, dwaze vrouw? Wil je het einde van de dood bespoedigen? Smeek daar toch niet om. Als jouw echtgenoot een nieuw bed vereert, wees daarom niet bitter jegens hem. Zeus' oordeel over deze dingen zal in jouw voordeel zijn. Teer niet te veel weg, jammerend om je bedgenoot. Medea Grote Themis en machtige Artemis, zien jullie wat ik onderga, ook al heb ik met grote eden mijn vervloekte echtgenoot aan mij gebonden? Ik hoop, dat ik nog mag zien, dat hij en z'n bruid met paleis en al vernietigd worden, om het onrecht dat zij mij eerst hebben durven aandoen. Ach vader, ach stad, die ik verliet in schande na mijn eigen broer te hebben gedood. Voedster Horen jullie wat zij zegt en schreeuwt naar Themis-van-de-gebeden en Zeus, die stervelingen beschouwen als de beschermer van eden? Het is ondenkbaar, dat in iets kleins mijn mevrouw haar woede zal laten eindigen. Koor Wil zij niet onder onze ogen komen en van de woorden die wij spreken de klank vernemen? Misschien dat zij dan haar zware woede en wrok wil laten varen. Mijn hulpvaardigheid moet niet mijn vrienden worden onthouden. Maar ga en breng haar hierheen uit het huis; zeg haar, dat ook hier vriendschap is, en haast je, voordat zij de mensen binnen kwaad doet; want dit verdriet raast met grote kracht. Voedster Ik zal het doen; maar ik ben bang, dat ik mijn mevrouw niet zal kunnen overhalen; het plezier van deze moeite wil ik u wel doen. Wél kijkt zij met de woeste blik van een leeuwin met welpen naar de slaven, wanneer er een dichtbij komt en het woord tot haar richt. Je hebt geen ongelijk, wanneer je de mensen van vroeger onhandig noemt en helemaal niet verstandig: zij hebben liederen bedacht bij feesten, bij offermaaltijden en bij diners: die te horen maakt het leven aangenaam; maar geen sterveling heeft bedacht, hoe je afschuwelijk verdriet door muziek en meersnarige zangen kunt laten ophouden, terwijl door verdriet de dood en ongeluk huizen ten val brengen. Dat zou toch nuttig zijn, mensen genezen door liederen; waarom heffen zij zinloos geschreeuw aan bij welvoorziene tafels? Want weldadig van zichzelf is voor mensen de goedgevulde maaltijd voor hun neus. KOOR Ik hoorde een kreet vol verdriet en gejammer, luid roept zij haar smartelijk verdriet, haar in bed verraad plegende ongeluksechtgenoot; omdat zij onrecht lijdt, roept zij Zeus' dochter aan, Themis-van-de-eden, die haar deed gaan naar Griekenland aan de overkant door nachtelijke zee over de zilte nooit overgestoken grendel van de Zwarte Zee.
Eerste epeisodion (214 - 409) ΜΗΔΕΙΑ Κορίνθιαι γυναῖκες͵ ἐξῆλθον δόμων͵ μή μοί τι μέμφησθ΄· οἶδα γὰρ πολλοὺς βροτῶν σεμνοὺς γεγῶτας͵ τοὺς μὲν ὀμμάτων ἄπο͵ τοὺς δ΄ ἐν θυραίοις· οἱ δ΄ ἀφ΄ ἡσύχου ποδὸς δύσκλειαν ἐκτήσαντο καὶ ῥᾳθυμίαν. δίκη γὰρ οὐκ ἔνεστ΄ ἐν ὀφθαλμοῖς βροτῶν͵ ὅστις πρὶν ἀνδρὸς σπλάγχνον ἐκμαθεῖν σαφῶς στυγεῖ δεδορκώς͵ οὐδὲν ἠδικημένος. χρὴ δὲ ξένον μὲν κάρτα προσχωρεῖν πόλει οὐδ΄ ἀστὸν ᾔνεσ΄ ὅστις αὐθάδης γεγὼς πικρὸς πολίταις ἐστὶν ἀμαθίας ὕπο. ἐμοὶ δ΄ ἄελπτον πρᾶγμα προσπεσὸν τόδε ψυχὴν διέφθαρκ΄· οἴχομαι δὲ καὶ βίου χάριν μεθεῖσα κατθανεῖν χρῄζω͵ φίλαι. ἐν ᾧ γὰρ ἦν μοι πάντα γιγνώσκειν καλῶς͵ κάκιστος ἀνδρῶν ἐκβέβηχ΄ οὑμὸς πόσις. πάντων δ΄ ὅσ΄ ἔστ΄ ἔμψυχα καὶ γνώμην ἔχει     γυναῖκές ἐσμεν ἀθλιώτατον φυτόν· ἃς πρῶτα μὲν δεῖ χρημάτων ὑπερβολῇ πόσιν πρίασθαι͵ δεσπότην τε σώματος λαβεῖν· κακοῦ γὰρ τοῦτ΄ ἔτ΄ ἄλγιον κακόν. κἀν τῷδ΄ ἀγὼν μέγιστος͵ ἢ κακὸν λαβεῖν ἢ χρηστόν. οὐ γὰρ εὐκλεεῖς ἀπαλλαγαὶ γυναιξίν͵ οὐδ΄ οἷόν τ΄ ἀνήνασθαι πόσιν. ἐς καινὰ δ΄ ἤθη καὶ νόμους ἀφιγμένην δεῖ μάντιν εἶναι͵ μὴ μαθοῦσαν οἴκοθεν͵ ὅτῳ μάλιστα χρήσεται ξυνευνέτῃ.     κἂν μὲν τάδ΄ ἡμῖν ἐκπονουμέναισιν εὖ πόσις ξυνοικῇ μὴ βίᾳ φέρων ζυγόν͵ ζηλωτὸς αἰών· εἰ δὲ μή͵ θανεῖν χρεών. ἀνὴρ δ΄͵ ὅταν τοῖς ἔνδον ἄχθηται ξυνών͵ ἔξω μολὼν ἔπαυσε καρδίαν ἄσης· [ἢ πρὸς φίλον τιν΄ ἢ πρὸς ἥλικα τραπείς·] ἡμῖν δ΄ ἀνάγκη πρὸς μίαν ψυχὴν βλέπειν. λέγουσι δ΄ ἡμᾶς ὡς ἀκίνδυνον βίον ζῶμεν κατ΄ οἴκους͵ οἳ δὲ μάρνανται δορί· κακῶς φρονοῦντες· ὡς τρὶς ἂν παρ΄ ἀσπίδα  στῆναι θέλοιμ΄ ἂν μᾶλλον ἢ τεκεῖν ἅπαξ. ἀλλ΄ οὐ γὰρ αὑτὸς πρὸς σὲ κἄμ΄ ἥκει λόγος· σοὶ μὲν πόλις θ΄ ἥδ΄ ἐστὶ καὶ πατρὸς δόμοι βίου τ΄ ὄνησις καὶ φίλων συνουσία͵ ἐγὼ δ΄ ἔρημος ἄπολις οὖσ΄ ὑβρίζομαι πρὸς ἀνδρός͵ ἐκ γῆς βαρβάρου λελῃσμένη͵ οὐ μητέρ΄͵ οὐκ ἀδελφόν͵ οὐχὶ συγγενῆ μεθορμίσασθαι τῆσδ΄ ἔχουσα συμφορᾶς. τοσοῦτον οὖν σου τυγχάνειν βουλήσομαι͵ ἤν μοι πόρος τις μηχανή τ΄ ἐξευρεθῇ    πόσιν δίκην τῶνδ΄ ἀντιτείσασθαι κακῶν τὸν δόντα τ΄ αὐτῷ θυγατέρ΄ ἥ τ΄ ἐγήματο σιγᾶν. γυνὴ γὰρ τἄλλα μὲν φόβου πλέα κακή τ΄ ἐς ἀλκὴν καὶ σίδηρον εἰσορᾶν· ὅταν δ΄ ἐς εὐνὴν ἠδικημένη κυρῇ͵ οὐκ ἔστιν ἄλλη φρὴν μιαιφονωτέρα. Χο. δράσω τάδ΄· ἐνδίκως γὰρ ἐκτείσῃ πόσιν͵ Μήδεια. πενθεῖν δ΄ οὔ σε θαυμάζω τύχας. ὁρῶ δὲ καὶ Κρέοντα͵ τῆσδ΄ ἄνακτα γῆς͵ στείχοντα͵ καινῶν ἄγγελον βουλευμάτων.     ΚΡΕΩΝ σὲ τὴν σκυθρωπὸν καὶ πόσει θυμουμένην͵ Μήδει', ἀνεἶπον τῆσδε γῆς ἔξω περᾶν φυγάδα͵ λαβοῦσαν δισσὰ σὺν σαυτῇ τέκνα· καὶ μή τι μέλλειν· ὡς ἐγὼ βραβεὺς λόγου τοῦδ΄ εἰμί͵ κοὐκ ἄπειμι πρὸς δόμους πάλιν͵ πρὶν ἄν σε γαίας τερμόνων ἔξω βάλω. Μη. αἰαῖ· πανώλης ἡ τάλαιν΄ ἀπόλλυμαι. ἐχθροὶ γὰρ ἐξιᾶσι πάντα δὴ κάλων͵ κοὐκ ἔστιν ἄτης εὐπρόσοιστος ἔκβασις. ἐρήσομαι δὲ καὶ κακῶς πάσχουσ΄ ὅμως·   τίνος μ΄ ἕκατι γῆς ἀποστέλλεις͵ Κρέον; Κρ. δέδοικά σ΄—οὐδὲν δεῖ παραμπίσχειν λόγους— μή μοί τι δράσῃς παῖδ΄ ἀνήκεστον κακόν. συμβάλλεται δὲ πολλὰ τοῦδε δείγματα· σοφὴ πέφυκας καὶ κακῶν πολλῶν ἴδρις͵ λυπῇ δὲ λέκτρων ἀνδρὸς ἐστερημένη. κλύω δ΄ ἀπειλεῖν σ΄͵ ὡς ἀπαγγέλλουσί μοι͵ τὸν δόντα καὶ γήμαντα καὶ γαμουμένην δράσειν τι. ταῦτ΄ οὖν πρὶν παθεῖν φυλάξομαι. κρεῖσσον δέ μοι νῦν πρός σ΄ ἀπεχθέσθαι͵ γύναι͵     ἢ μαλθακισθένθ΄ ὕστερον μεταστένειν.   Μη. φεῦ φεῦ. οὐ νῦν με πρῶτον͵ ἀλλὰ πολλάκις͵ Κρέον͵ ἔβλαψε δόξα μεγάλα τ΄ εἴργασται κακά. χρὴ δ΄ οὔποθ΄ ὅστις ἀρτίφρων πέφυκ΄ ἀνὴρ παῖδας περισσῶς ἐκδιδάσκεσθαι σοφούς· χωρὶς γὰρ ἄλλης ἧς ἔχουσιν ἀργίας φθόνον πρὸς ἀστῶν ἀλφάνουσι δυσμενῆ. σκαιοῖσι μὲν γὰρ καινὰ προσφέρων σοφὰ δόξεις ἀχρεῖος κοὐ σοφὸς πεφυκέναι· τῶν δ΄ αὖ δοκούντων εἰδέναι τι ποικίλον    κρείσσων νομισθεὶς ἐν πόλει λυπρὸς φανῇ. ἐγὼ δὲ καὐτὴ τῆσδε κοινωνῶ τύχης. σοφὴ γὰρ οὖσα͵ τοῖς μέν εἰμ΄ ἐπίφθονος͵ [τοῖς δ΄ ἡσυχαία͵ τοῖς δὲ θατέρου τρόπου͵] τοῖς δ΄ αὖ προσάντης· εἰμὶ δ΄ οὐκ ἄγαν σοφή. σὺ δ΄ οὖν φοβῇ με· μὴ τί πλημμελὲς πάθῃς; οὐχ ὧδ΄ ἔχει μοι, μὴ τρέσῃς ἡμᾶς͵ Κρέον, ὥστ΄ ἐς τυράννους ἄνδρας ἐξαμαρτάνειν. σὺ γὰρ τί μ΄ ἠδίκηκας; ἐξέδου κόρην ὅτῳ σε θυμὸς ἦγεν. ἀλλ΄ ἐμὸν πόσιν    μισῶ· σὺ δ΄͵ οἶμαι͵ σωφρονῶν ἔδρας τάδε. καὶ νῦν τὸ μὲν σὸν οὐ φθονῶ καλῶς ἔχειν· νυμφεύετ΄͵ εὖ πράσσοιτε· τήνδε δὲ χθόνα ἐᾶτέ μ΄ οἰκεῖν. καὶ γὰρ ἠδικημένοι σιγησόμεσθα͵ κρεισσόνων νικώμενοι. Κρ. λέγεις ἀκοῦσαι μαλθάκ΄, ἀλλ΄ ἔσω φρενῶν ὀρρωδία μοι μή τι βουλεύσῃς κακόν. τοσῶιδε δ΄ ἧσσον ἢ πάρος πέποιθά σοι· γυνὴ γὰρ ὀξύθυμος͵ ὡς δ΄ αὔτως ἀνήρ͵ ῥᾴων φυλάσσειν ἢ σιωπηλὸς σοφός.  ἀλλ΄ ἔξιθ΄ ὡς τάχιστα͵ μὴ λόγους λέγε· ὡς ταῦτ΄ ἄραρε, κοὐκ ἔχεις τέχνην ὅπως μενεῖς παρ΄ ἡμῖν οὖσα δυσμενὴς ἐμοί. Μη. μή͵ πρός σε γονάτων τῆς τε νεογάμου κόρης. Κρ. λόγους ἀναλοῖς· οὐ γὰρ ἂν πείσαις ποτέ. Μη. ἀλλ΄ ἐξελᾷς με κοὐδὲν αἰδέσῃ λιτάς; Κρ. φιλῶ γὰρ οὐ σὲ μᾶλλον ἢ δόμους ἐμούς. Μη. ὦ πατρίς͵ ὥς σου κάρτα νῦν μνείαν ἔχω. Κρ. πλὴν γὰρ τέκνων ἔμοιγε φίλτατον πολύ. Μη. φεῦ φεῦ͵ βροτοῖς ἔρωτες ὡς κακὸν μέγα.  Κρ. ὅπως ἄν͵ οἶμαι͵ καὶ παραστῶσιν τύχαι. Μη. Ζεῦ͵ μὴ λάθοι σε τῶνδ΄ ὃς αἴτιος κακῶν. Κρ. ἕρπ΄͵ ὦ ματαία͵ καί μ΄ ἀπάλλαξον πόνων. Μη. πονοῦμεν ἡμεῖς κοὐ πόνων κεχρήμεθα. Κρ. τάχ΄ ἐξ ὀπαδῶν χειρὸς ὠσθήσῃ βίᾳ. Μη. μὴ δῆτα τοῦτό γ΄͵ ἀλλά σ΄ ἂντομαι͵ Κρέον. Κρ. ὄχλον παρέξεις͵ ὡς ἔοικας͵ ὦ γύναι. Μη. φευξούμεθ΄· οὐ τοῦθ΄ ἱκέτευσα σοῦ τυχεῖν. Κρ. τί δ' αὖ βιάζῃ κοὐκ ἀπαλλάσσῃ χερός; Μη. μίαν με μεῖναι τήνδ΄ ἔασον ἡμέραν    καὶ ξυμπερᾶναι φροντίδ΄ ᾗ φευξούμεθα͵ παισίν τ΄ ἀφορμὴν τοῖς ἐμοῖς͵ ἐπεὶ πατὴρ οὐδὲν προτιμᾷ μηχανήσασθαι τέκνοις. οἴκτιρε δ΄ αὐτούς· καὶ σύ τοι παίδων πατὴρ πέφυκας· εἰκὸς δέ σφιν εὔνοιάν σ΄ ἔχειν. τοὐμοῦ γὰρ οὔ μοι φροντίς͵ εἰ φευξούμεθα͵ κείνους δὲ κλαίω συμφορᾷ κεχρημένους. Κρ. ἥκιστα τοὐμὸν λῆμ΄ ἔφυ τυραννικόν͵ αἰδούμενος δὲ πολλὰ δὴ διέφθορα· καὶ νῦν ὁρῶ μὲν ἐξαμαρτάνων͵ γύναι͵    ὅμως δὲ τεύξῃ τοῦδε· προυννέπω δέ σοι͵ εἴ σ΄ ἡ ΄πιοῦσα λαμπὰς ὄψεται θεοῦ καὶ παῖδας ἐντὸς τῆσδε τερμόνων χθονός͵ θανῇ· λέλεκται μῦθος ἀψευδὴς ὅδε. νῦν δ΄͵ εἰ μένειν δεῖ͵ μίμν΄ ἐφ΄ ἡμέραν μίαν· οὐ γάρ τι δράσεις δεινὸν ὧν φόβος μ΄ ἔχει. Χο. φεῦ φεῦ͵ μελέα τῶν σῶν ἀχέων, δύστηνε γύναι͵ ποῖ ποτε τρέψῃ; τίνα πρὸς ξενίαν ἦ δόμον ἢ χθόνα σωτῆρα κακῶν    [ἐξευρήσεις]; ὡς εἰς ἄπορόν σε κλύδωνα θεός͵ Μήδεια͵ κακῶν ἐπόρευσεν. Μη. κακῶς πέπρακται πανταχῇ· τίς ἀντερεῖ; ἀλλ΄ οὔτι ταύτῃ ταῦτα͵ μὴ δοκεῖτέ πω. ἔτ΄ εἴσ΄ ἀγῶνες τοῖς νεωστὶ νυμφίοις καὶ τοῖσι κηδεύσασιν οὐ σμικροὶ πόνοι. δοκεῖς γὰρ ἄν με τόνδε θωπεῦσαί ποτε͵ εἰ μή τι κερδαίνουσαν ἢ τεχνωμένην; οὐδ΄ ἂν προσεῖπον οὐδ΄ ἂν ἡψάμην χεροῖν.   ὃ δ΄ ἐς τοσοῦτον μωρίας ἀφίκετο͵ ὥστ΄ ἐξὸν αὐτῷ τἄμ΄ ἑλεῖν βουλεύματα γῆς ἐκβαλόντι͵ τήνδ΄ ἀφῆκεν ἡμέραν μεῖναί μ΄͵ ἐν ᾗ τρεῖς τῶν ἐμῶν ἐχθρῶν νεκροὺς θήσω͵ πατέρα τε καὶ κόρην πόσιν τ΄ ἐμόν. πολλὰς δ΄ ἔχουσα θανασίμους αὐτοῖς ὁδούς͵ οὐκ οἶδ΄ ὁποίᾳ πρῶτον ἐγχειρῶ͵ φίλαι· πότερον ὑφάψω δῶμα νυμφικὸν πυρί͵ ἢ θηκτὸν ὤσω φάσγανον δι΄ ἥπατος͵ σιγῇ δόμους ἐσβᾶσ΄͵ ἵν΄ ἔστρωται λέχος.    ἀλλ΄ ἕν τί μοι πρόσαντες· εἰ ληφθήσομαι δόμους ὑπερβαίνουσα καὶ τεχνωμένη͵ θανοῦσα θήσω τοῖς ἐμοῖς ἐχθροῖς γέλων. κράτιστα τὴν εὐθεῖαν͵ ᾗ πεφύκαμεν σοφαὶ μάλιστα͵ φαρμάκοις αὐτοὺς ἑλεῖν. εἶἑν· καὶ δὴ τεθνᾶσι· τίς με δέξεται πόλις; τίς γῆν ἄσυλον καὶ δόμους ἐχεγγύους ξένος παρασχὼν ῥύσεται τοὐμὸν δέμας; οὐκ ἔστι. μείνασ΄ οὖν ἔτι σμικρὸν χρόνον͵ ἢν μέν τις ἡμῖν πύργος ἀσφαλὴς φανῇ͵     δόλῳ μέτειμι τόνδε καὶ σιγῇ φόνον· ἢν δ΄ ἐξελαύνῃ ξυμφορά μ΄ ἀμήχανος͵ αὐτὴ ξίφος λαβοῦσα͵ κεἰ μέλλω θανεῖν͵ κτενῶ σφε͵ τόλμης δ΄ εἶμι πρὸς τὸ καρτερόν. οὐ γὰρ μὰ τὴν δέσποιναν ἣν ἐγὼ σέβω μάλιστα πάντων καὶ ξυνεργὸν εἱλόμην͵ Ἑκάτην͵ μυχοῖς ναίουσαν ἑστίας ἐμῆς͵ χαίρων τις αὐτῶν τοὐμὸν ἀλγυνεῖ κέαρ. πικροὺς δ΄ ἐγώ σφιν καὶ λυγροὺς θήσω γάμους͵ πικρὸν δὲ κῆδος καὶ φυγὰς ἐμὰς χθονός.    ἀλλ΄ εἶα· φείδου μηδὲν ὧν ἐπίστασαι͵ Μήδεια͵ βουλεύουσα καὶ τεχνωμένη· ἕρπ΄ ἐς τὸ δεινόν· νῦν ἀγὼν εὐψυχίας. ὁρᾷς ἃ πάσχεις· οὐ γέλωτα δεῖ σ΄ ὀφλεῖν τοῖς Σισυφείοις τοῖς τ΄ Ἰάσονος γάμοις͵ γεγῶσαν ἐσθλοῦ πατρὸς Ἡλίου τ΄ ἄπο. ἐπίστασαι δέ· πρὸς δὲ καὶ πεφύκαμεν γυναῖκες ἐς μὲν ἔσθλ΄ ἀμηχανώταται͵ κακῶν δὲ πάντων τέκτονες σοφώταται.	215    220    225    230    235    240    245    250    255    260    265    270    275    280    285    290  295  300  305  310  315  320  325  330  335  340  345  350  355  360  365  370  375  380  385  390  395  400  405  409	Eerste toneel MEDEA Vrouwen van Korinthe, ik ben naar buiten gekomen, ik wil niet, dat jullie mij iets verwijten; want ik weet, dat mensen vaak arrogant zijn, sommigen door zich niet te laten zien, anderen in het openbaar; en wie in alle rust door het leven gaat, krijgt de slechte naam van onverschilligheid. Want er is geen rechtvaardigheid in de ogen van de mensen: voordat men het innerlijk van een man goed heeft leren kennen, haat men hem op het eerste gezicht, ook al heeft men nooit kwaad van hem ondervonden. Een vreemdeling moet een stad zoveel mogelijk tegemoet komen; ik ben ook niet gesteld op een burger, die eigengereid zijn medeburgers irriteert door gebrek aan tact. Mij heeft deze zaak zo onverwacht overvallen, dat mijn ziel geknakt is; ik ben weg, ik ben het plezier in het leven kwijt en verlang te sterven, vriendinnen. Ik wilde hem in alles leren kennen als een goed mens, maar mijn man komt eruit als de allerslechtste. Van alles wat bezield is en gedachten heeft, zijn wij vrouwen het ongelukkigste schepsel. Eerst moeten we voor een overmaat aan geld een man kopen, en hem dan als baas van ons lichaam krijgen; want dat kwaad is nog erger dan het eerste. En dit is het grootste strijdpunt: krijg je een slechte of een goede. Want een scheiding geeft vrouwen een slechte naam en het is niet mogelijk je man af te wijzen. Als je dan in een nieuwe omgeving met andere regels aankomt, moet je helderziend zijn - van huis uit heb je niets geleerd - om te weten, hoe je het best met je bedgenoot omgaat. Als wij ons daar goed voor uitsloven, en manlief zonder morren het juk van het samenwonen draagt, gelukkig leven! Lukt dat niet, dan kun je beter doodgaan. Wanneer een man zich aan zijn huisgenoten binnen ergert, gaat hij de deur uit en verdrijft zo zijn ergernis, hij wendt zich tot een vriend of een leeftijdgenoot; maar wij zien maar één gezicht, noodgedwongen. Men zegt van ons, dat wij een gevaarloos leven leiden in huis, terwijl zíj vechten met een lans. Een foute gedachte: want drie keer aan een veldslag meedoen wilde ik liever dan één keer een kind te krijgen. Maar voor u en mij gaat niet hetzelfde verhaal op; voor u is hier de stad en het huis van uw vader en de levensvreugde en het samen zijn met dierbaren, maar ik ben eenzaam, zonder stad en word mishandeld door mijn man, uit het buitenland als buit meegenomen, zonder moeder, zonder broer, zonder familie om voor anker te gaan uit dit ongeluk. Dus wil ik graag, dat u alleen maar dit voor mij doet: als ik een manier en een middel vind om mijn man te straffen voor deze slechte daden en de koning die zijn dochter aan hem gaf en de vrouw die met hem trouwde, zwijg dan. Want een vrouw is normaal gesproken vol angst en niet goed weerbaar en zwak bij het zien van ijzer; maar wanneer haar onrecht wordt aangedaan in bed, is er geen schepsel zo bloeddorstig als zij. Koor Dat zal ik doen; want het is terecht als u uw man straft, Medea. Het verbaast me niet, dat u uw lot betreurt. Maar daar zie ik Kreon, de heerser van dit land, aankomen, boodschapper van nieuwe besluiten. KREON Jij daar, die zo lelijk kijkt en die boos bent op je man, Medea, ik beveel je uit dit land te vertrekken als balling, en je twee kinderen met je mee te nemen, en niet te treuzelen; want ik ben de controleur van deze beslissing, en ik ga niet weer terug naar huis, voor ik je buiten de grenzen van het land heb gezet. Medea Aiai! Wat een ellende, ik ben er geweest! Want mijn vijanden zetten alle zeilen bij, en er is geen makkelijk te bereiken beschutting tegen het ongeluk. Toch, al word ik slecht behandeld, zal ik het vragen: om welke reden stuurt u me het land uit, Kreon? Kreon Ik ben bang voor jou - het is niet nodig er om heen te draaien - bang dat jij mijn kind een onherstelbaar kwaad aandoet. Vele aanwijzingen daarvoor komen samen: je bent intelligent en weet van vele kwade zaken, en je hebt verdriet omdat je beroofd bent van het bed van je man. Ook hoor ik, dat jij dreigt, zoals men mij bericht, om hem die haar weggeeft en de bruidegom en de bruid iets aan te doen. Dus wil ik waken voor die dingen voor ze mee te maken. Het is beter, dat ik mij nu bij jou gehaat maak, vrouw, dan dat ik slapjes toegeef en later kreun van spijt. Medea Ach nee! Niet nu voor het eerst, maar al heel vaak, Kreon, heeft mijn reputatie mij geschaad en groot kwaad gedaan. Een man die verstandig is moet nooit zijn kinderen zoveel laten leren dat zij overmatig slim worden; want afgezien van het nadeel dat zij hebben dat zij niets uitvoeren oogsten zij boze afgunst van de kant van hun medeburgers. Want als je bij klungels aankomt met nieuwe verstandige ideeën vinden ze je nutteloos en helemaal niet verstandig; en als je in de stad beschouwd wordt als beter dan degenen die iets ingewikkelds lijken te weten ben je hen een doorn in het oog. Ik zelf deel dat lot ook. Want omdat ik intelligent ben, ben ik voor sommigen een bron van jaloezie, [voor anderen rustig, voor weer anderen het tegenovergestelde] en voor anderen een bron van ergernis; en zo intelligent ben ik niet eens. Maar u bent dus bang voor mij; dat u iets vreselijks overkomt? Zo ben ik niet, wees niet bang voor mij, Kreon, dat ik in de fout ga tegen een koning. Want wat heeft u mij misdaan? U gaf uw dochter aan wie uw hart u ingaf. Maar mijn echtgenoot, die haat ik. U deed hier denk ik verstandig aan. Ook nu nog misgun ik u niet dat het u goed gaat; Vier de bruiloft, mijn beste wensen; maar laat mij in dit land wonen. Al is mij onrecht aangedaan, ik zal mijn mond houden, want machtiger mensen winnen van mij. Kreon Wat je zegt klinkt zachtaardig, maar binnen in je hart ben ik doodsbang dat je iets akeligs beraamt. Hierom vertrouw ik je nog minder dan tevoren: want tegen een driftige vrouw, en bij een man geldt trouwens hetzelfde, is het makkelijker om je te beschermen dan tegen iemand die denkt en zwijgt. Nee, vertrek zo snel mogelijk, sputter niet tegen; want mijn besluit staat vast, en je kunt op geen enkele manier bij ons blijven, kwaadgezind als je mij bent. Medea Nee, ik smeek u bij uw knieën en uw pasgetrouwde dochter. Kreon Je woorden zijn nutteloos, want je zal me nooit kunnen overtuigen. Medea Zet u me echt het land uit en hebt u geen enkel repect voor mijn smeekbeden? Kreon. Jij bent mij echt niet liever dan mijn eigen huis. Medea O vaderland, wat een krachtige herinnering heb ik nu aan jou. Kreon Ja, na mijn kinderen is dat mij ook verreweg het meest dierbaar.  Medea Ach, wat een grote ramp is liefde voor de mensen! Kreon Dat hangt denk ik af van de dingen die je overkomen. Medea Zeus, moge u niet ontgaan wie verantwoordelijk is voor deze ellende! Kreon Verdwijn, mens, en verlos me van mijn problemen. Medea Jouw problemen? Mijn problemen, ik heb die van u niet nodig. Kreon Dadelijk word je er met geweld door mijn mensen uitgegooid. Medea Nee, dat niet, ik smeek je, Kreon! Kreon Het ziet er naar uit dat je ons last gaat bezorgen, vrouw. Medea Ik ga het land wel uit; dat is niet wat ik smeekte om van jou te krijgen. Kreon Waarom verzet je je dan en laat je mijn hand niet los? Medea Laat mij nog één dag blijven, vandaag, om mijn vertrek goed te regelen, en de eerste levensbehoeften voor mijn kinderen, omdat hun vader het helemaal niet belangrijk vindt zijn kinderen te helpen. Heb medelijden met hen; u bent toch ook een vader van kinderen; het is normaal dat u hen welgezind bent. Want om mij zelf maak ik me geen zorgen, als ik het land uit ga, maar ik huil om hen, om het ongeluk dat hen treft. Kreon Mijn mentaliteit is allerminst die van een tiran, en door rekening te houden met anderen heb ik al veel bedorven. Ook nu zie ik wel dat ik een fout maak, vrouw, maar toch krijg je je zin; maar ik verzeker je, als de komende fakkel van de god jou en je zonen binnen de grenzen van dit land zal zien, zul je sterven; dat woord is waar gesproken. Nu dan, als je moet blijven, blijf dan nog één dag; want je zal niet iets vreselijks doen van die dingen waarvoor ik bang ben. Koor Ach, door uw verdriet ongelukkige arme vrouw, waarheen moet u gaan? Naar welke gastvriendschap of welk huis of welk land, dat u uit de ellende redt? [zult u vinden] Medea, een god heeft u naar een zee van rampen zonder uitweg gebracht. Medea Het gaat aan alle kanten fout; wie zal dat tegenspreken? Maar zo gaat dat niet door, denk dat maar niet. Het jonge bruidsspaar staat nog strijd te wachten, en hem die voor het huwelijk zorgde grote narigheid. Want denk je dat ik hem ooit zo had gevleid, als ik niet iets probeerde te winnen of iets bedacht? Ik zou hem niet eens hebben toegesproken en niet hebben vastgepakt. Hij heeft een enorme flater geslagen. Terwijl hij mijn plannen kon verijdelen door me het land uit te zetten, laat hij mij vandaag nog blijven, deze dag waarop ik drie van mijn vijanden tot lijken zal maken, de vader, de dochter en mijn echtgenoot. Ik ken zo veel wegen die hen naar de dood leiden, dat ik niet weet welke ik het eerst moet proberen, vriendinnen; Zal ik het huis van het bruidspaar in brand steken of zal ik stilletjes het huis ingaan, waar het bed is gespreid, en een scherp geslepen zwaard door hun lever stoten? Maar één ding bevalt me niet: als ik gepakt word, terwijl ik het huis inga en mijn plan uitvoer, ga ik dood en geef ik mijn vijanden de gelegenheid me uit te lachen. Het beste is rechtdoor, waarin we het meest bedreven zijn, en hen met vergif te pakken nemen. Goed. Ze zijn dus dood. Welke stad zal mij opnemen? Wie zal mij als gastvriend een veilig land en betrouwbaar thuis geven en mijn persoon beschermen? Zo iemand is er niet. Laat ik dus nog korte tijd wachten; als er een veilige burcht voor ons verschijnt, pleeg ik deze moord met list en stilte; maar als er niets te doen is aan het ongeluk dat mij de stad uitjaagt, grijp ik zelf een zwaard, ook al zal ik sterven, en waag ik me aan bruut geweld en maak hen af. Want bij de meesteres die ik vereer boven allen en koos als steun en toeverlaat, Hekate, die woont in het binnenste van mijn huis, niemand van hen zal met plezier mijn hart krenken. Ik zal het huwelijk voor hen bitter en smartelijk maken, bitter het huwelijksaanbod en mijn verbanning uit het land. Kom op, spaar niets van wat je kent, Medea, in planning en uitvoering; ga af op de gruwel; laat nu je moed zien. Je ziet wat ze je aandoen; ze mogen je niet uitlachen om dat Korinthisch oplichtershuwelijk van Jason; jij stamt van een edele vader en van de Zon. Je weet wat te doen; bovendien zijn wij vrouwen volstrekt niet in staat tot edele daden, maar fantastische architecten van alles wat slecht is.
Eerste stasimon (410 - 445) Χο. ἄνω ποταμῶν ἱερῶν χωροῦσι παγαί͵        [στρ. καὶ δίκα καὶ πάντα πάλιν στρέφεται.    ἀνδράσι μὲν δόλιαι βουλαί͵ θεῶν δ΄    οὐκέτι πίστις ἄραρεν· τὰν δ΄ ἐμὰν εὔκλειαν ἔχειν βιοτὰν στρέψουσι φᾶμαι· ἔρχεται τιμὰ γυναικείῳ γένει· οὐκέτι δυσκέλαδος φάμα γυναῖκας ἕξει.     μοῦσαι δὲ παλαιγενέων λήξουσ΄ ἀοιδῶν    [ἀντ. τὰν ἐμὰν ὑμνεῦσαι ἀπιστοσύναν.    οὐ γὰρ ἐν ἁμετέρᾳ γνώμᾳ λύρας    ὤπασε θέσπιν ἀοιδὰν Φοῖβος ἁγήτωρ μελέων· ἐπεὶ ἀντάχησ΄ ἂν ὕμνον ἀρσένων γέννᾳ. μακρὸς δ΄ αἰὼν ἔχει πολλὰ μὲν ἁμετέραν ἀνδρῶν τε μοῖραν εἰπεῖν.    σὺ δ΄ ἐκ μὲν οἴκων πατρίων ἔπλευσας        [στρ. μαινομένᾳ κραδίᾳ͵ διδύμους ὁρίσασα Πόντου πέτρας· ἐπὶ δὲ ξένᾳ    ναίεις χθονί͵ τᾶς ἀνάν-   δρου κοίτας ὀλέσασα λέκ- τρον͵ τάλαινα͵ φυγὰς δὲ χώ- ρας ἄτιμος ἐλαύνῃ. βέβακε δ΄ ὅρκων χάρις͵ οὐδ΄ ἔτ΄ αἰδὼς       [ἀντ. Ἑλλάδι τᾷ μεγάλᾳ μένει͵ αἰθερία δ΄ ἀνέπτα.    σοὶ δ΄ οὔτε πατρὸς δόμοι͵    δύστανε͵ μεθορμίσα-   σθαι μόχθων πάρα͵ τῶν τε λέκ-   τρων ἄλλα βασίλεια κρείσ-   σων δόμοισιν ἐπέστα.	410  415    420    425    430    435    440  445	Eerste koorlied Koor Naar omhoog  gaan de bronnen van heilige rivieren, en rechtvaardigheid en alles wordt omgedraaid. Mannen maken slinkse plannen, bij goden gedane beloften zitten niet meer vast; opinies zullen mijn leven omdraaien, zodat ik een goede naam krijg; eer komt voor het vrouwelijk geslacht; niet meer zal slecht-klinkende reputatie vrouwen treffen. De Muzen van oeroude zangers zullen ophouden mijn onbetrouwbaarheid te bezingen. Want niet heeft hij aan onze geest de goddelijke zang met de lier meegegeven, hij, Phoibos, de leider van liederen; omdat ik dan een lied tegen het ras der mannen had doen klinken. De lange tijd heeft veel over ons lot en dat van mannen te zeggen. U bent uit het huis van uw vader weg gevaren met bezeten hart, en bent tussen de twee rotsen van de zee door gegaan; u woont in een vreemd land, en hebt het bed verloren, waar nu geen man meer slaapt, ongelukkige, en wordt als balling eerloos uit het land verdreven. De kracht van eden is weg, en respect is niet meer blijvend in het grote Hellas, maar is in de lucht verdwenen. Voor u is het huis van uw vader er niet meer, arme vrouw, om voor anker te gaan uit uw problemen; een andere vrouw, een prinses, machtiger dan uw huwelijksbed, heeft nu de leiding over het huis.
Tweede epeisodion (446 - 626) ΙΑΣΩΝ οὐ νῦν κατεῖδον πρῶτον ἀλλὰ πολλάκις τραχεῖαν ὀργὴν ὡς ἀμήχανον κακόν. σοὶ γὰρ παρὸν γῆν τήνδε καὶ δόμους ἔχειν κούφως φερούσῃ κρεισσόνων βουλεύματα͵ λόγων ματαίων οὕνεκ΄ ἐκπεσῇ χθονός.    κἀμοὶ μὲν οὐδὲν πρᾶγμα· μὴ παύσῃ ποτὲ λέγουσ΄ Ἰάσον΄ ὡς κάκιστός ἐστ΄ ἀνήρ· ἃ δ΄ ἐς τυράννους ἐστί σοι λελεγμένα͵ πᾶν κέρδος ἡγοῦ ζημιουμένη φυγῇ. κἀγὼ μὲν αἰεὶ βασιλέων θυμουμένων ὀργὰς ἀφῄρουν καί σ΄ ἐβουλόμην μένειν· σὺ δ΄ οὐκ ἀνίεις μωρίας͵ λέγουσ΄ ἀεὶ κακῶς τυράννους· τοιγὰρ ἐκπεσῇ χθονός. ὅμως δὲ κἀκ τῶνδ΄ οὐκ ἀπειρηκὼς φίλοις ἥκω͵ τὸ σὸν δὲ προσκοπούμενος͵ γύναι͵    ὡς μήτ΄ ἀχρήμων σὺν τέκνοισιν ἐκπέσῃς μήτ΄ ἐνδεής του· πόλλ΄ ἐφέλκεται φυγὴ κακὰ ξὺν αὑτῇ. καὶ γὰρ εἰ σύ με στυγεῖς͵ οὐκ ἂν δυναίμην σοὶ κακῶς φρονεῖν ποτε. Μη. ὦ παγκάκιστε͵ τοῦτο γάρ σ΄ εἰπεῖν ἔχω γλώσσῃ μέγιστον εἰς ἀνανδρίαν κακόν· ἦλθες πρὸς ἡμᾶς͵ ἦλθες ἔχθιστος γεγώς; [θεοῖς τε κἀμοὶ παντί τ΄ ἀνθρώπων γένει;] οὔτοι θράσος τόδ΄ ἐστὶν οὐδ΄ εὐτολμία͵ φίλους κακῶς δράσαντ΄ ἐναντίον βλέπειν͵    ἀλλ΄ ἡ μεγίστη τῶν ἐν ἀνθρώποις νόσων πασῶν͵ ἀναίδει΄· εὖ δ΄ ἐποίησας μολών· ἐγώ τε γὰρ λέξασα κουφισθήσομαι ψυχὴν κακῶς σε καὶ σὺ λυπήσῃ κλύων. ἐκ τῶν δὲ πρώτων πρῶτον ἄρξομαι λέγειν. ἔσῳσά σ΄͵ ὡς ἴσασιν Ἑλλήνων ὅσοι ταὐτὸν συνεισέβησαν Ἀργῷον σκάφος͵ πεμφθέντα ταύρων πυρπνόων ἐπιστάτην ζεύγλῃσι καὶ σπεροῦντα θανάσιμον γύην· δράκοντά θ΄͵ ὃς πάγχρυσον ἀμπέχων δέρας     σπείραις ἔσῳζε πολυπλόκοις ἄυπνος ὤν͵ κτείνασ΄ ἀνέσχον σοὶ φάος σωτήριον. αὐτὴ δὲ πατέρα καὶ δόμους προδοῦσ΄ ἐμοὺς τὴν Πηλιῶτιν εἰς Ἰωλκὸν ἱκόμην σὺν σοί͵ πρόθυμος μᾶλλον ἢ σοφωτέρα. Πελίαν τ΄ ἀπέκτειν΄͵ ὥσπερ ἄλγιστον θανεῖν͵ παίδων ὑπ΄ αὐτοῦ͵ πάντα τ΄ ἐξεῖλον δόμον. καὶ ταῦθ΄ ὑφ΄ ἡμῶν͵ ὦ κάκιστ΄ ἀνδρῶν͵ παθὼν προύδωκας ἡμᾶς͵ καινὰ δ΄ ἐκτήσω λέχη — παίδων γεγώτων· εἰ γὰρ ἦσθ΄ ἄπαις ἔτι͵    συγγνώστ΄ ἂν ἦν σοι τοῦδ΄ ἐρασθῆναι λέχους. ὅρκων δὲ φρούδη πίστις͵ οὐδ΄ ἔχω μαθεῖν ἦ θεοὺς νομίζεις τοὺς τότ΄ οὐκ ἄρχειν ἔτι͵ ἢ καινὰ κεῖσθαι θέσμι΄ ἀνθρώποις τὰ νῦν͵ ἐπεὶ σύνοισθά γ΄ εἰς ἔμ΄ οὐκ εὔορκος ὤν. φεῦ δεξιὰ χείρ͵ ἧς σὺ πόλλ΄ ἐλαμβάνου͵ καὶ τῶνδε γονάτων͵ ὡς μάτην κεχρῴσμεθα κακοῦ πρὸς ἀνδρός͵ ἐλπίδων δ΄ ἡμάρτομεν. ἄγ΄· ὡς φίλῳ γὰρ ὄντι σοι κοινώσομαι — δοκοῦσα μὲν τί πρός γε σοῦ πράξειν καλῶς; ὅμως δ΄· ἐρωτηθεὶς γὰρ αἰσχίων φανῇ — νῦν ποῖ τράπωμαι; πότερα πρὸς πατρὸς δόμους͵ οὓς σοὶ προδοῦσα καὶ πάτραν ἀφικόμην; ἢ πρὸς ταλαίνας Πελιάδας; καλῶς γ΄ ἂν οὖν δέξαιντό μ΄ οἴκοις ὧν πατέρα κατέκτανον. ἔχει γὰρ οὕτω· τοῖς μὲν οἴκοθεν φίλοις ἐχθρὰ καθέστηχ΄͵ οὓς δέ μ΄ οὐκ ἐχρῆν κακῶς δρᾶν͵ σοὶ χάριν φέρουσα πολεμίους ἔχω. τοιγάρ με πολλαῖς μακαρίαν Ἑλληνίδων ἔθηκας ἀντὶ τῶνδε· θαυμαστὸν δέ σε ἔχω πόσιν καὶ πιστὸν ἡ τάλαιν΄ ἐγώ͵ εἰ φεύξομαί γε γαῖαν ἐκβεβλημένη͵ φίλων ἔρημος͵ σὺν τέκνοις μόνη μόνοις— καλόν γ΄ ὄνειδος τῷ νεωστὶ νυμφίῳ͵ πτωχοὺς ἀλᾶσθαι παῖδας ἥ τ΄ ἔσῳσά σε. ὦ Ζεῦ͵ τί δὴ χρυσοῦ μὲν ὃς κίβδηλος ᾖ τεκμήρι΄ ἀνθρώποισιν ὤπασας σαφῆ͵ ἀνδρῶν δ΄ ὅτῳ χρὴ τὸν κακὸν διειδέναι͵ οὐδεὶς χαρακτὴρ ἐμπέφυκε σώματι; Χο. δεινή τις ὀργὴ καὶ δυσίατος πέλει͵  ὅταν φίλοι φίλοισι συμβάλωσ΄ ἔριν. Ια. δεῖ μ΄͵ ὡς ἔοικε͵ μὴ κακὸν φῦναι λέγειν͵ ἀλλ΄ ὥστε ναὸς κεδνὸν οἰακοστρόφον ἄκροισι λαίφους κρασπέδοις ὑπεκδραμεῖν τὴν σὴν στόμαργον͵ ὦ γύναι͵ γλωσσαλγίαν. ἐγὼ δ΄͵ ἐπειδὴ καὶ λίαν πυργοῖς χάριν͵ Κύπριν νομίζω τῆς ἐμῆς ναυκληρίας σώτειραν εἶναι θεῶν τε κἀνθρώπων μόνην. σοὶ δ΄ ἔστι μὲν νοῦς λεπτός—ἀλλ΄ ἐπίφθονος λόγος διελθεῖν͵ ὡς Ἔρως σ΄ ἠνάγκασε    τόξοις ἀφύκτοις τοὐμὸν ἐκσῷσαι δέμας. ἀλλ΄ οὐκ ἀκριβῶς αὐτὸ θήσομαι λίαν· ὅπῃ γὰρ οὖν ὤνησας͵ οὐ κακῶς ἔχει. μείζω γε μέντοι τῆς ἐμῆς σωτηρίας εἴληφας ἢ δέδωκας͵ ὡς ἐγὼ φράσω. πρῶτον μὲν Ἑλλάδ΄ ἀντὶ βαρβάρου χθονὸς γαῖαν κατοικεῖς καὶ δίκην ἐπίστασαι νόμοις τε χρῆσθαι μὴ πρὸς ἰσχύος χάριν· πάντες δέ σ΄ ᾔσθοντ΄ οὖσαν Ἕλληνες σοφὴν καὶ δόξαν ἔσχες· εἰ δὲ γῆς ἐπ΄ ἐσχάτοις    ὅροισιν ᾤκεις͵ οὐκ ἂν ἦν λόγος σέθεν. εἴη δ΄ ἔμοιγε μήτε χρυσὸς ἐν δόμοις μήτ΄ Ὀρφέως κάλλιον ὑμνῆσαι μέλος͵ εἰ μὴ ΄πίσημος ἡ τύχη γένοιτό μοι. τοσαῦτα μέν σοι τῶν ἐμῶν πόνων πέρι ἔλεξ΄· ἅμιλλαν γὰρ σὺ προύθηκας λόγων. ἃ δ΄ ἐς γάμους μοι βασιλικοὺς ὠνείδισας͵ ἐν τῷδε δείξω πρῶτα μὲν σοφὸς γεγώς͵ ἔπειτα σώφρων͵ εἶτα σοὶ μέγας φίλος καὶ παισὶ τοῖς ἐμοῖσιν—ἀλλ΄ ἔχ΄ ἥσυχος.    ἐπεὶ μετέστην δεῦρ΄ Ἰωλκίας χθονὸς πολλὰς ἐφέλκων συμφορὰς ἀμηχάνους͵ τί τοῦδ΄ ἂν εὕρημ΄ ηὗρον εὐτυχέστερον ἢ παῖδα γῆμαι βασιλέως φυγὰς γεγώς; οὐχ͵ ᾗ σὺ κνίζῃ͵ σὸν μὲν ἐχθαίρων λέχος͵ καινῆς δὲ νύμφης ἱμέρῳ πεπληγμένος͵ οὐδ΄ εἰς ἅμιλλαν πολύτεκνον σπουδὴν ἔχων· ἅλις γὰρ οἱ γεγῶτες οὐδὲ μέμφομαι· ἀλλ΄ ὡς͵ τὸ μὲν μέγιστον͵ οἰκοῖμεν καλῶς καὶ μὴ σπανιζοίμεσθα͵ γιγνώσκων ὅτι     πένητα φεύγει πᾶς τις ἐκποδὼν φίλος͵ παῖδας δὲ θρέψαιμ΄ ἀξίως δόμων ἐμῶν σπείρας τ΄ ἀδελφοὺς τοῖσιν ἐκ σέθεν τέκνοις ἐς ταὐτὸ θείην͵ καὶ ξυναρτήσας γένος εὐδαιμονοίην. σοί τε γὰρ παίδων τί δεῖ; ἐμοί τε λύει τοῖσι μέλλουσιν τέκνοις τὰ ζῶντ΄ ὀνῆσαι. μῶν βεβούλευμαι κακῶς; οὐδ΄ ἂν σὺ φαίης͵ εἴ σε μὴ κνίζοι λέχος. ἀλλ΄ ἐς τοσοῦτον ἥκεθ΄ ὥστ΄ ὀρθουμένης εὐνῆς γυναῖκες πάντ΄ ἔχειν νομίζετε͵    ἢν δ΄ αὖ γένηται ξυμφορά τις ἐς λέχος͵ τὰ λῷστα καὶ κάλλιστα πολεμιώτατα τίθεσθε. χρῆν γὰρ ἄλλοθέν ποθεν βροτοὺς παῖδας τεκνοῦσθαι͵ θῆλυ δ΄ οὐκ εἶναι γένος· χοὕτως ἂν οὐκ ἦν οὐδὲν ἀνθρώποις κακόν. Χο. Ἰᾶσον͵ εὖ μὲν τούσδ΄ ἐκόσμησας λόγους· ὅμως δ΄ ἔμοιγε͵ κεἰ παρὰ γνώμην ἐρῶ͵ δοκεῖς προδοὺς σὴν ἄλοχον οὐ δίκαια δρᾶν. Μη. ἦ πολλὰ πολλοῖς εἰμι διάφορος βροτῶν. ἐμοὶ γὰρ ὅστις ἄδικος ὢν σοφὸς λέγειν     πέφυκε͵ πλείστην ζημίαν ὀφλισκάνει· γλώσσῃ γὰρ αὐχῶν τἄδικ΄ εὖ περιστελεῖν͵ τολμᾷ πανουργεῖν· ἔστι δ΄ οὐκ ἄγαν σοφός. ὡς καὶ σὺ μή νυν εἰς ἔμ΄ εὐσχήμων γένῃ λέγειν τε δεινός. ἓν γὰρ ἐκτενεῖ σ΄ ἔπος· χρῆν σ΄͵ εἴπερ ἦσθα μὴ κακός͵ πείσαντά με γαμεῖν γάμον τόνδ΄͵ ἀλλὰ μὴ σιγῇ φίλων. Ια. καλῶς γ΄ ἄν͵ οἶμαι͵ τῷδ΄ ὑπηρέτεις λόγῳ͵ εἴ σοι γάμον κατεῖπον͵ ἥτις οὐδὲ νῦν τολμᾷς μεθεῖναι καρδίας μέγαν χόλον.   Μη. οὐ τοῦτό σ΄ εἶχεν͵ ἀλλὰ βάρβαρον λέχος πρὸς γῆρας οὐκ εὔδοξον ἐξέβαινέ σοι. Ια. εὖ νῦν τόδ΄ ἴσθι͵ μὴ γυναικὸς οὕνεκα γῆμαί με λέκτρα βασιλέων ἃ νῦν ἔχω͵ ἀλλ΄͵ ὥσπερ εἶπον καὶ πάρος͵ σῷσαι θέλων σέ͵ καὶ τέκνοισι τοῖς ἐμοῖς ὁμοσπόρους φῦσαι τυράννους παῖδας͵ ἔρυμα δώμασι. Μη. μή μοι γένοιτο λυπρὸς εὐδαίμων βίος μηδ΄ ὄλβος ὅστις τὴν ἐμὴν κνίζοι φρένα. Ια. οἶσθ΄ ὡς μετεύξηι͵ καὶ σοφωτέρα φανῇ;   τὰ χρηστὰ μή σοι λυπρὰ φαίνεσθαι ποτέ͵ μηδ΄ εὐτυχοῦσα δυστυχὴς εἶναι δοκεῖν. Μη. ὕβριζ΄͵ ἐπειδὴ σοὶ μὲν ἔστ΄ ἀποστροφή͵ ἐγὼ δ΄ ἔρημος τήνδε φευξοῦμαι χθόνα. Ια. αὐτὴ τάδ΄ εἵλου· μηδέν΄ ἄλλον αἰτιῶ. Μη. τί δρῶσα; μῶν γαμοῦσα καὶ προδοῦσά σε; Ια. ἀρὰς τυράννοις ἀνοσίους ἀρωμένη. Μη. καὶ σοῖς ἀραία γ΄ οὖσα τυγχάνω δόμοις. Ια. ὡς οὐ κρινοῦμαι τῶνδέ σοι τὰ πλείονα. ἀλλ΄͵ εἴ τι βούλῃ παισὶν ἢ σαυτῆς φυγῇ    προσωφέλημα χρημάτων ἐμῶν λαβεῖν͵ λέγ΄· ὡς ἕτοιμος ἀφθόνῳ δοῦναι χερὶ ξένοις τε πέμπειν σύμβολ΄͵ οἳ δράσουσί σ΄ εὖ. καὶ ταῦτα μὴ θέλουσα μωρανεῖς͵ γύναι· λήξασα δ΄ ὀργῆς κερδανεῖς ἀμείνονα. Μη. οὔτ΄ ἂν ξένοισι τοῖσι σοῖς χρησαίμεθ΄ ἄν͵ οὔτ΄ ἄν τι δεξαίμεσθα͵ μηδ΄ ἡμῖν δίδου· κακοῦ γὰρ ἀνδρὸς δῶρ΄ ὄνησιν οὐκ ἔχει. Ια. ἀλλ΄ οὖν ἐγὼ μὲν δαίμονας μαρτύρομαι͵ ὡς πάνθ΄ ὑπουργεῖν σοί τε καὶ τέκνοις θέλω·   σοὶ δ΄ οὐκ ἀρέσκει τἀγάθ΄͵ ἀλλ΄ αὐθαδίᾳ φίλους ἀπωθῇ· τοιγὰρ ἀλγυνῇ πλέον. Μη. χώρει· πόθῳ γὰρ τῆς νεοδμήτου κόρης αἱρῇ χρονίζων δωμάτων ἐξώπιος. νύμφευ΄· ἴσως γάρ — σὺν θεῷ δ΄ εἰρήσεται — γαμεῖς τοιοῦτον ὥστε θρηνεῖσθαι γάμον.	450  455  460  465  470  475  480  485  490  495  500  505  510  515  520  525  530  535  540  545  550  555  560  565  570  575  580  585  590  595  600  605     610  620  626	Tweede toneel Jason Nu niet voor het eerst, maar al vaak heb ik gezien, wat een hopeloze ellende ruwe drift is. Want terwijl je de mogelijkheid had in dit land en huis te blijven wonen, als je de beslissingen van machtiger mensen zonder morren accepteerde, word je nu omwille van zinloze woorden het land uit gezet. Mij maakt het niets uit; ga gerust door te zeggen dat Jason een inslecht man is; maar wat je tegen de koning hebt gezegd, zie het als pure winst, dat je slechts met verbanning wordt gestraft. Ik zelf probeerde steeds als de koning boos was zijn woede weg te nemen en wilde liever dat je bleef; maar jij houdt niet op met je dwaasheid en blijft aldoor lelijke dingen zeggen over de koning; en daarom word je het land uit gezet. Toch, zelfs in deze situatie, laat ik mijn dierbaren niet in de steek en ben gekomen om naar jouw belangen te kijken, vrouw, dat je niet zonder middelen met de kinderen wordt uitgezet en niet gebrek hebt aan iets; verbanning sleept veel ellende met zich mee. Want al verafschuw jij mij, ik zou jou nooit slechts kunnen wensen. Medea Ellendeling, want dat is het ergste scheldwoord dat ik jou met mijn tong kan zeggen voor jouw lafheid: je komt naar mij toe, je komt, terwijl je het meest gehaat bent [door de goden en door mij en het hele geslacht der mensen?] Dat is geen moed of durf, dierbaren die je kwaad hebt gedaan in het gezicht te zien, maar de ergste van alle ziektes bij de mensen, schaamteloosheid; maar je hebt er goed aan gedaan te komen; Want ik zal opluchting voelen in mijn ziel als ik jou akelige dingen zeg en jij zal pijn voelen als je ze hoort. Ik zal eerst beginnen te spreken over het eerste. Ik heb jou gered, zoals alle Grieken weten die samen met jou aan boord van het schip de Argo zijn gegaan, toen jij was gestuurd om de vuur-ademende stieren onder het juk te brengen en de dodelijke akker in te zaaien; en door de draak te doden, die de gouden vacht bewaakte in zijn omstrengelende kronkels zonder ooit te slapen, hield ik voor jou het reddend licht omhoog. Zelf heb ik mijn vader en mijn huis verraden en ging naar de stad van Pelias, Iolkos, samen met jou; dat was meer geestdriftig dan verstandig. En ik doodde Pelias, zoals het het meest gruwelijk is om te sterven, door middel van zijn eigen kinderen, en vernietigde zijn hele huis. En terwijl ik dat voor jou, ellendeling, heb gedaan, verraad je me en heb je een nieuw bed (een nieuwe vrouw) aangeschaft -- terwijl er kinderen zijn; want als je nu kinderloos was, was het je nog te vergeven, dat je verliefd werd op dit bed (deze vrouw). De trouw aan eden is weg, en ik kan er niet achter komen, of je denkt, dat de goden van toen geen macht meer hebben, of dat er nu nieuwe wetten zijn opgesteld voor mensen; want je weet net zo goed als ik dat je je eed naar mij gebroken hebt. Ach, mijn rechterhand, die jij zo vaak pakte, net als deze knieën, het was voor niets dat we zijn aangeraakt door een slechte man, we zaten er naast met onze hoopvolle verwachtingen. Maar kom, alsof je een vriend bent zal ik je om raad vragen; -- wat denk ik dan dat mijn situatie kan verbeteren door jou? Maar toch; want mijn vragen zullen jouw schandelijkheid duidelijk tonen -- Waar moet ik nu naar toe? Soms naar het huis van mijn vader, dat ik net als mijn vaderland heb verraden voor jou? Of naar de arme dochters van Pelias? Die zouden mij natuurlijk hartelijk ontvangen in hun huis, waar ik hun vader heb gedood. Want het is zo: voor mijn dierbaren thuis ben ik een bron van haat geworden, en degenen die ik geen kwaad had moeten doen heb ik nu, om jou plezier te doen, als vijanden. Daarom heb je mij in de ogen van vele Griekse vrouwen gelukkig gemaakt, in ruil hiervoor; een bewonderenswaardige echtgenoot heb ik aan jou, en trouw ... ach, wat een ellende! Als ik verbannen word en het land uitgegooid, zonder vrienden, alleen met alleen mijn kinderen -- een fraai verwijt voor de jonge bruidegom, dat zijn kinderen zwerven als bedelaars en ik, die jou gered heb. O Zeus, waarom gaf u van goud dat vals is duidelijke kenmerken aan de mensen, maar is er voor wie een slechte man wil herkennen geen enkel merkteken op diens lichaam aangebracht? Koor Vreselijk is de woede en moeilijk te genezen, wanneer geliefden met elkaar in conflict raken. Jason Ik moet blijkbaar niet slecht mijn woorden kiezen, maar als een attente roerganger van een schip met gereefde zeilen zien te ontkomen aan de woordenstroom van jouw gekakel. Jij verschanst je wel heel erg achter jouw verdiensten, maar ik beschouw Aphrodite als degene die mijn expeditie heeft gered, als enige van goden en mensen. Jij hebt dan wel een subtiel verstand -- maar het is een pijnlijk verhaal om te vertellen, hoe Eros jou met zijn onontkoombare pijlen dwong mijn persoon te redden. Maar die rekening wil ik niet te exact opmaken; waar je me echt geholpen hebt, is dat niet slecht. Maar voor mijn redding heb je meer gekregen dan gegeven, zoals ik zal laten zien. Ten eerste woon je nu in het land van Hellas in plaats van op barbaarse grond en ken je het recht en het gebruik van wetten in plaats van het recht van de sterkste; verder hebben alle Grieken gemerkt, dat je intelligent bent en je werd beroemd; maar als je aan de uiterste grenzen van de aarde woonde, zou niemand ooit van je hebben gehoord. Ik hoef geen goud in mijn huis, ik hoef niet een mooier lied te kunnen zingen dan Orpheus, als mijn succes niet wordt opgemerkt. Dat wilde ik je zeggen over de moeilijke taken die ik moest uitvoeren; want jij hebt er een wedstrijd in woorden van gemaakt. Wat betreft de verwijten die je me maakt over mijn huwelijk met de prinses, ik zal laten zien, dat ik daarin ten eerste verstandig ben, ten tweede vol zelfbeheersing, en tenslotte een grote vriend voor jou en voor mijn kinderen -- nee, blijf rustig! Toen ik uit het land van Iolkos hierheen verhuisde, waarbij ik vele onhandelbare problemen meezeulde, welke gelukkiger oplossing had ik kunnen vinden dan deze, als balling te trouwen met de dochter van de koning? Niet, waar jij over inzit, omdat ik een hekel had aan jouw bed, en was gegrepen door het verlangen naar een nieuwe bruid, en ook niet omdat ik mijn zinnen had gezet op een wedstrijd kinderen krijgen; want die er zijn vind ik genoeg, en ik ben niet ontevreden; maar het belangrijkste was dat wij prettig konden wonen en geen gebrek zouden lijden, omdat ik wel weet, dat een arme man al zijn vrienden er van door ziet gaan, en dat ik mijn kinderen kon opvoeden op een manier die mijn huis waardig is en de broers die ik verwek op gelijke voet met de kinderen van jou kan behandelen, en dat ik het gezin kan verenigen en een gelukkig leven leiden. Want wat moet jij met kinderen? Voor mij is het voordelig met de kinderen die nog komen de kinderen die leven te helpen. Dat heb ik toch niet slecht bedacht? Jij zou ook nee antwoorden, als het huwelijk je niet dwars zat. Maar jullie vrouwen zijn zo ver gekomen, dat jullie als het goed gaat in bed denken alles te hebben, maar als er dan iets mis gaat in het huwelijk, verklaren jullie de oorlog aan het beste en mooiste. Ja, mensen moesten ergens anders vandaan kinderen kunnen krijgen, zonder dat de vrouw er was; dan was er geen ellende voor de mensen. Koor Jason, u hebt uw woorden mooi geformuleerd; toch lijkt het mij, ook al is wat ik zeg tegen het zere been, dat u niet rechtvaardig handelt door uw vrouw in de steek te laten. Medea In veel dingen ben ik anders dan veel mensen. Want in mijn ogen komt hij die onrechtvaardig is maar goed in spreken in aanmerking voor de grootste straf; want in de arrogante overtuiging dat hij met zijn tong onrecht goed kan verhullen durft hij misdaden te plegen; dat is niet erg verstandig. Jij ook, jij moet nu niet naar mij de mooie meneer spelen met al die argumenten; want één woord zal je vloeren: als je echt niet slecht was, had je mij moeten overtuigen en dan pas het huwelijk moeten sluiten, en het niet moeten verzwijgen voor je dierbaren. Jason Ja natuurlijk, je zou denk ik graag dit voorstel steunen, als ik jou het huwelijk had voorgelegd, jij die zelfs nu niet de grote wrok van je hart kan loslaten. Medea Dat was niet de reden, maar een huwelijk met een buitenlandse zou nu je ouder wordt niet goed zijn voor je reputatie. Jason Je moet dit nu goed weten, dat ik niet uit liefde voor een vrouw het huwelijk met het koninklijk huis sluit dat ik nu heb, maar, zoals ik al eerder zei, omdat ik jou wil redden en aan mijn kinderen vorstelijke kinderen als broers wil geven, een bescherming van mijn huis. Medea Moge ik geen welvarend leven krijgen dat pijn doet, en geen voorspoed die me dwars zit. Jason Weet je hoe je met een andere wens verstandiger klinkt? Wens dat het goede je nooit pijnlijk lijkt, en dat je als het je goed gaat niet denkt dat je er slecht aan toe bent. Medea Doe maar dik, jij hebt een toevluchtsoord, ik ga eenzaam dit land uit worden gezet. Jason Daar heb je zelf voor gekozen; geef niemand anders de schuld. Medea Wat heb ik gedaan? Ben ik soms getrouwd en heb ik jou verraden? Jason Met goddeloze verwensingen heb je de koning vervloekt. Medea Ja, en jouw huis ben ik ook aan het verwensen. Jason Zo ga ik niet meer verder met jou in discussie. Als je voor de kinderen of je eigen verbanning enigerlei steun van mijn financiën wil ontvangen, zeg het maar; want ik ben bereid met royale hand te geven en bericht te sturen aan mijn gastvrienden, die jou goed zullen behandelen. En als je dat niet wil ben je gek, vrouw; als je ophoudt boos te zijn zul je betere resultaten boeken. Medea Die gastvrienden van jou heb ik niet nodig, en ik neem niets aan, en je hoeft mij niets te geven; want geschenken van een slecht mens hebben geen profijt. Jason Wel, dan roep ik de goden als getuigen aan, dat ik in alles jou en de kinderen wil helpen; Wat goed is bevalt jou niet, en met je halsstarrigheid stoot je vrienden af; zo zul je alleen maar meer pijn lijden. Medea Ga maar; want je wordt gegrepen door verlangen naar je kindvrouwtje, nu je al zo lang uit het zicht van het huis bent. Vier je bruiloft; want misschien - het zal met de steun van een god gezegd zijn - sluit je een huwelijk dat je nog gaat betreuren.
Tweede stasimon (627 - 662) Χο. ἔρωτες ὑπὲρ μὲν ἄγαν ἐλθόντες οὐκ εὐδοξίαν οὐδ΄ ἀρετὰν παρέδωκαν ἀνδράσιν· εἰ δ΄ ἅλις ἔλθοι Κύπρις͵ οὐκ ἄλλα θεὸς εὔχαρις οὕτω. μήποτ΄͵ ὦ δέσποιν΄͵ ἐπ΄ ἐμοὶ χρυσέων τόξων ἐφείης    ἱμέρῳ χρίσασ΄ ἄφυκτον οἰστόν. στέργοι δέ με σωφροσύνα͵ δώρημα κάλλιστον θεῶν· μηδέ ποτ΄ ἀμφιλόγους ὀργὰς ἀκόρεστά τε νείκη θυμὸν ἐκπλήξασ΄ ἑτέροις ἐπὶ λέκτροις προσβάλοι δεινὰ Κύπρις͵ ἀπτολέμους δ΄ εὐνὰς σεβίζουσ΄   ὀξύφρων κρίνοι λέχη γυναικῶν. ὦ πατρίς͵ ὦ δώματα͵ μὴ                 [στρ.    δῆτ΄ ἄπολις γενοίμαν τὸν ἀμηχανίας ἔχουσα δυσπέρατον αἰῶν΄͵    οἰκτρότατον ἀχέων. θανάτῳ θανάτῳ πάρος δαμείην  ἁμέραν τάνδ΄ ἐξανύσα-    σα· μόχθων δ΄ οὐκ ἄλλος ὕπερ-    θεν ἢ γᾶς πατρίας στέρεσθαι. εἴδομεν͵ οὐκ ἐξ ἑτέρων                    [ἀντ.    μῦθον ἔχω φράσασθαι· σὲ γὰρ οὐ πόλις͵ οὐ φίλων τις οἰκτιρεῖ παθοῦσαν    δεινότατον παθέων. ἀχάριστος ὄλοιθ΄͵ ὅτῳ πάρεστιν μὴ φίλους τιμᾶν καθαρᾶν               ἀνοίξαντα κλῇδα φρενῶν·    ἐμοὶ μὲν φίλος οὔποτ΄ ἔσται.	630     635    640    645  650      655  660	Tweede koorlied Koor Wanneer Eros te heftig komt geeft hij goede naam noch goed gedrag aan mensen; maar als Aphrodite met mate komt geeft geen andere god zoveel geluk. Vrouwe, schiet nooit op mij van uw gouden boog een niet te ontvluchten pijl, die u in verlangen hebt gedoopt. Moge zelfbeheersing mij lief zijn,het mooiste geschenk van de goden; ik wens, dat wrede Aphrodite mij nooit ruziemakende woede en eindeloze conflicten toewerpt, door mijn hart te treffen met verlangen naar een ander bed, maar dat zij een bed waar geen oorlog woedt respecteert en met scherpe geest de relaties van vrouwen bepaalt. O vaderland, o huis, moge ik nooit mijn stad verliezen en in hulpeloosheid een leven leiden dat niet te harden is, meelijwekkend van verdriet. Moge ik eerder overweldigd worden door de dood, de dood, en mijn levensdagen voltooien; geen last is zwaarder dan beroofd te zijn van je vaderland. We hebben het gezien, niet van anderen kan ik het verhaal vertellen; want geen stad, geen vriend zal u beklagen, terwijl u het vreselijkste ongeluk meemaakt. Moge de ondankbare sterven, die niet in staat is zijn vrienden te eren door van een zuiver hart de grendel te openen; hij zal nooit mijn vriend zijn.
Derde epeisodion (663 - 823) ΑΙΓΕΥΣ Μήδεια͵ χαῖρε· τοῦδε γὰρ προοίμιον κάλλιον οὐδεὶς οἶδε προσφωνεῖν φίλους. Μη. ὦ χαῖρε καὶ σύ͵ παῖ σοφοῦ Πανδίονος͵ Αἰγεῦ. πόθεν γῆς τῆσδ΄ ἐπιστρωφᾷ πέδον; Αι. Φοίβου παλαιὸν ἐκλιπὼν χρηστήριον. Μη. τί δ΄ ὀμφαλὸν γῆς θεσπιῳδὸν ἐστάλης; Αι. παίδων ἐρευνῶν σπέρμ΄ ὅπως γένοιτό μοι. Μη. πρὸς θεῶν — ἄπαις γὰρ δεῦρ΄ ἀεὶ τείνεις βίον; Αι. ἄπαιδές ἐσμεν δαίμονός τινος τύχῃ. Μη. δάμαρτος οὔσης͵ ἢ λέχους ἄπειρος ὤν; Αι. οὐκ ἐσμὲν εὐνῆς ἄζυγες γαμηλίου. Μη. τί δῆτα Φοῖβος εἶπέ σοι παίδων πέρι; Αι. σοφώτερ΄ ἢ κατ΄ ἄνδρα συμβαλεῖν ἔπη. Μη. θέμις μὲν ἡμᾶς χρησμὸν εἰδέναι θεοῦ; Αι. μάλιστ΄͵ ἐπεί τοι καὶ σοφῆς δεῖται φρενός. Μη. τί δῆτ΄ ἔχρησε; λέξον͵ εἰ θέμις κλύειν. Αι. ἀσκοῦ με τὸν προύχοντα μὴ λῦσαι πόδα — Μη. πρὶν ἂν τί δράσῃς ἢ τίν΄ ἐξίκῃ χθόνα;   Αι. πρὶν ἂν πατρῴαν αὖθις ἑστίαν μόλω. Μη. σὺ δ΄ ὡς τί χρῄζων τήνδε ναυστολεῖς χθόνα; Αι. Πιτθεύς τις ἔστι͵ γῆς ἄναξ Τροζηνίας . . . Μη. παῖς͵ ὡς λέγουσι͵ Πέλοπος͵ εὐσεβέστατος. Αι. τούτῳ θεοῦ μάντευμα κοινῶσαι θέλω. Μη. σοφὸς γὰρ ἁνὴρ καὶ τρίβων τὰ τοιάδε. Αι. κἀμοί γε πάντων φίλτατος δορυξένων. Μη. ἀλλ΄ εὐτυχοίης καὶ τύχοις ὅσων ἐρᾷς. Αι. τί γὰρ σὸν ὄμμα χρώς τε συντέτηχ΄ ὅδε; Μη. Αἰγεῦ͵ κάκιστός ἐστί μοι πάντων πόσις.    Αι. τί φῄς; σαφῶς μοι σὰς φράσον δυσθυμίας. Μη. ἀδικεῖ μ΄ Ἰάσων οὐδὲν ἐξ ἐμοῦ παθών. Αι. τί χρῆμα δράσας; φράζε μοι σαφέστερον. Μη. γυναῖκ΄ ἐφ΄ ἡμῖν δεσπότιν δόμων ἔχει. Αι. οὔ που τετόλμηκ΄ ἔργον αἴσχιστον τόδε; Μη. σάφ΄ ἴσθ΄· ἄτιμοι δ΄ ἐσμὲν οἱ πρὸ τοῦ φίλοι. Αι. πότερον ἐρασθεὶς ἢ σὸν ἐχθαίρων λέχος; Μη. μέγαν γ΄ ἔρωτα πιστὸς οὐκ ἔφυ φίλοις. Αι. ἴτω νυν͵ εἴπερ͵ ὡς λέγεις͵ ἐστὶν κακός. Μη. ἀνδρῶν τυράννων κῆδος ἠράσθη λαβεῖν.     Αι. δίδωσι δ΄ αὐτῷ τίς; πέραινέ μοι λόγον. Μη. Κρέων͵ ὃς ἄρχει τῆσδε γῆς Κορινθίας. Αι. συγγνωστὰ μέντἄρ΄ ἦν σε λυπεῖσθαι͵ γύναι. Μη. ὄλωλα· καὶ πρός γ΄ ἐξελαύνομαι χθονός. Αι. πρὸς τοῦ; τόδ΄ ἄλλο καινὸν αὖ λέγεις κακόν. Μη. Κρέων μ΄ ἐλαύνει φυγάδα γῆς Κορινθίας. Αι. ἐᾷ δ΄ Ἰάσων; οὐδὲ ταῦτ΄ ἐπῄνεσα. Μη. λόγῳ μὲν οὐχί͵ καρτερεῖν δὲ βούλεται. ἀλλ΄ ἄντομαί σε τῆσδε πρὸς γενειάδος γονάτων τε τῶν σῶν ἱκεσία τε γίγνομαι͵     οἴκτιρον οἴκτιρόν με τὴν δυσδαίμονα καὶ μή μ΄ ἔρημον ἐκπεσοῦσαν εἰσίδῃς͵ δέξαι δὲ χώρᾳ καὶ δόμοις ἐφέστιον. οὕτως ἔρως σοὶ πρὸς θεῶν τελεσφόρος γένοιτο παίδων͵ καὐτὸς ὄλβιος θάνοις. εὕρημα δ΄ οὐκ οἶσθ΄ οἷον ηὕρηκας τόδε· παύσω δέ σ΄ ὄντ΄ ἄπαιδα καὶ παίδων γονὰς σπεῖραί σε θήσω· τοιάδ΄ οἶδα φάρμακα. Αι. πολλῶν ἕκατι τήνδε σοι δοῦναι χάριν͵ γύναι͵ πρόθυμός εἰμι͵ πρῶτα μὲν θεῶν͵ ἔπειτα παίδων ὧν ἐπαγγέλλῃ γονάς· ἐς τοῦτο γὰρ δὴ φροῦδός εἰμι πᾶς ἐγώ. οὕτω δ΄ ἔχει μοι· σοῦ μὲν ἐλθούσης χθόνα͵ πειράσομαί σου προξενεῖν δίκαιος ὤν. τόσον γε μέντοι σοι προσημαίνω͵ γύναι· ἐκ τῆσδε μὲν γῆς οὔ σ΄ ἄγειν βουλήσομαι͵ αὐτὴ δ΄ ἐάνπερ εἰς ἐμοὺς ἔλθῃς δόμους͵ μενεῖς ἄσυλος κοὔ σε μὴ μεθῶ τινι. ἐκ τῆσδε δ΄ αὐτὴ γῆς ἀπαλλάσσου πόδα· ἀναίτιος γὰρ καὶ ξένοις εἶναι θέλω.    Μη. ἔσται τάδ΄· ἀλλὰ πίστις εἰ γένοιτό μοι τούτων͵ ἔχοιμ΄ ἂν πάντα πρὸς σέθεν καλῶς. Αι. μῶν οὐ πέποιθας; ἢ τί σοι τὸ δυσχερές; Μη. πέποιθα· Πελίου δ΄ ἐχθρός ἐστί μοι δόμος Κρέων τε. τούτοις δ΄ ὁρκίοισι μὲν ζυγεὶς ἄγουσιν οὐ μεθεῖ΄ ἂν ἐκ γαίας ἐμέ· λόγοις δὲ συμβὰς καὶ θεῶν ἀνώμοτος φίλος γένοι΄ ἂν κἀπικηρυκεύμασιν τάχ' ἂν πίθοιο· τἀμὰ μὲν γὰρ ἀσθενῆ͵ τοῖς δ΄ ὄλβος ἐστὶ καὶ δόμος τυραννικός.     Αι. πολλὴν ἔδειξας ἐν λόγοις προμηθίαν· ἀλλ΄͵ εἰ δοκεῖ σοι͵ δρᾶν τάδ΄ οὐκ ἀφίσταμαι. ἐμοί τε γὰρ τάδ΄ ἐστὶν ἀσφαλέστατα͵ σκῆψίν τιν΄ ἐχθροῖς σοῖς ἔχοντα δεικνύναι͵ τὸ σόν τ΄ ἄραρε μᾶλλον· ἐξηγοῦ θεούς. Μη. ὄμνυ πέδον Γῆς͵ πατέρα θ΄ ῞Ηλιον πατρὸς τοὐμοῦ͵ θεῶν τε συντιθεὶς ἅπαν γένος. Αι. τί χρῆμα δράσειν ἢ τί μὴ δράσειν; λέγε. Μη. μήτ΄ αὐτὸς ἐκ γῆς σῆς ἔμ΄ ἐκβαλεῖν ποτε͵ μήτ΄ ἄλλος ἤν τις τῶν ἐμῶν ἐχθρῶν ἄγειν    χρῄζῃ͵ μεθήσειν ζῶν ἑκουσίῳ τρόπῳ. Αι. ὄμνυμι Γαῖαν Ἡλίου θ΄ ἁγνὸν σέλας θεούς τε πάντας ἐμμενεῖν ἅ σου κλύω. Μη. ἀρκεῖ· τί δ΄ ὅρκῳ τῷδε μὴ ΄μμένων πάθοις; Αι. ἃ τοῖσι δυσσεβοῦσι γίγνεται βροτῶν. Μη. χαίρων πορεύου· πάντα γὰρ καλῶς ἔχει. κἀγὼ πόλιν σὴν ὡς τάχιστ΄ ἀφίξομαι͵ πράξασ΄ ἃ μέλλω καὶ τυχοῦσ΄ ἃ βούλομαι. Χο. ἀλλά σ΄ ὁ Μαίας πομπαῖος ἄναξ πελάσειε δόμοις͵ ὧν τ΄ ἐπίνοιαν    σπεύδεις κατέχων πράξειας͵ ἐπεὶ γενναῖος ἀνήρ͵ Αἰγεῦ͵ παρ΄ ἐμοὶ δεδόκησαι. Μη. ὦ Ζεῦ Δίκη τε Ζηνὸς Ἡλίου τε φῶς͵ νῦν καλλίνικοι τῶν ἐμῶν ἐχθρῶν͵ φίλαι͵ γενησόμεσθα κεἰς ὁδὸν βεβήκαμεν· νῦν ἐλπὶς ἐχθροὺς τοὺς ἐμοὺς τείσειν δίκην. οὗτος γὰρ ἁνὴρ ᾗ μάλιστ΄ ἐκάμνομεν λιμὴν πέφανται τῶν ἐμῶν βουλευμάτων· ἐκ τοῦδ΄ ἀναψόμεσθα πρυμνήτην κάλων͵     μολόντες ἄστυ καὶ πόλισμα Παλλάδος. ἤδη δὲ πάντα τἀμά σοι βουλεύματα λέξω· δέχου δὲ μὴ πρὸς ἡδονὴν λόγους. πέμψασ΄ ἐμῶν τιν΄ οἰκετῶν Ἰάσονα ἐς ὄψιν ἐλθεῖν τὴν ἐμὴν αἰτήσομαι· μολόντι δ΄ αὐτῷ μαλθακοὺς λέξω λόγους͵ ὡς καὶ δοκεῖ μοι ταὐτά͵ καὶ καλῶς ἔχειν γάμους τυράννων οὓς προδοὺς ἡμᾶς ἔχει· καὶ ξύμφορ΄ εἶναι καὶ καλῶς ἐγνωσμένα. παῖδας δὲ μεῖναι τοὺς ἐμοὺς αἰτήσομαι͵     οὐχ ὡς λιποῦσ΄ ἂν πολεμίας ἐπὶ χθονὸς [ἐχθροῖσι παῖδας τοὺς ἐμοὺς καθυβρίσαι] ἀλλ΄ ὡς δόλοισι παῖδα βασιλέως κτάνω. πέμψω γὰρ αὐτοὺς δῶρ΄ ἔχοντας ἐν χεροῖν͵ [νύμφῃ φέροντας͵ τήνδε μὴ φυγεῖν χθόνα͵] λεπτόν τε πέπλον καὶ πλόκον χρυσήλατον· κἄνπερ λαβοῦσα κόσμον ἀμφιθῇ χροΐ͵ κακῶς ὀλεῖται πᾶς θ΄ ὃς ἂν θίγῃ κόρης· τοιοῖσδε χρίσω φαρμάκοις δωρήματα. ἐνταῦθα μέντοι τόνδ΄ ἀπαλλάσσω λόγον·     ᾤμωξα δ΄ οἷον ἔργον ἔστ΄ ἐργαστέον τοὐντεῦθεν ἡμῖν· τέκνα γὰρ κατακτενῶ τἄμ΄· οὔτις ἔστιν ὅστις ἐξαιρήσεται· δόμον τε πάντα συγχέασ΄ Ἰάσονος ἔξειμι γαίας͵ φιλτάτων παίδων φόνον φεύγουσα καὶ τλᾶσ΄ ἔργον ἀνοσιώτατον. οὐ γὰρ γελᾶσθαι τλητὸν ἐξ ἐχθρῶν͵ φίλαι. [ἴτω· τί μοι ζῆν κέρδος; οὔτε μοι πατρὶς οὔτ΄ οἶκος ἔστιν οὔτ΄ ἀποστροφὴ κακῶν.] ἡμάρτανον τόθ΄ ἡνίκ΄ ἐξελίμπανον   δόμους πατρῴους͵ ἀνδρὸς Ἕλληνος λόγοις πεισθεῖσ΄͵ ὃς ἡμῖν σὺν θεῷ τείσει δίκην. οὔτ΄ ἐξ ἐμοῦ γὰρ παῖδας ὄψεταί ποτε ζῶντας τὸ λοιπὸν οὔτε τῆς νεοζύγου νύμφης τεκνώσει παῖδ΄͵ ἐπεὶ κακῶς κακὴν θανεῖν σφ΄ ἀνάγκη τοῖς ἐμοῖσι φαρμάκοις. μηδείς με φαύλην κἀσθενῆ νομιζέτω μηδ΄ ἡσυχαίαν͵ ἀλλὰ θατέρου τρόπου͵ βαρεῖαν ἐχθροῖς καὶ φίλοισιν εὐμενῆ· τῶν γὰρ τοιούτων εὐκλεέστατος βίος.    Χο. ἐπείπερ ἡμῖν τόνδ΄ ἐκοίνωσας λόγον͵ σέ τ΄ ὠφελεῖν θέλουσα͵ καὶ νόμοις βροτῶν ξυλλαμβάνουσα͵ δρᾶν σ΄ ἀπεννέπω τάδε. Μη. οὐκ ἔστιν ἄλλως· σοὶ δὲ συγγνώμη λέγειν τάδ΄ ἐστί͵ μὴ πάσχουσαν͵ ὡς ἐγώ͵ κακῶς. Χο. ἀλλὰ κτανεῖν σὸν σπέρμα τολμήσεις͵ γύναι; Μη. οὕτω γὰρ ἂν μάλιστα δηχθείη πόσις. Χο. σὺ δ΄ ἂν γένοιό γ΄ ἀθλιωτάτη γυνή. Μη. ἴτω· περισσοὶ πάντες οὑν μέσῳ λόγοι. ἀλλ΄ εἶα χώρει καὶ κόμιζ΄ Ἰάσονα·    ἐς πάντα γὰρ δὴ σοὶ τὰ πιστὰ χρώμεθα. λέξῃς δὲ μηδὲν τῶν ἐμοὶ δεδογμένων͵ εἴπερ φρονεῖς εὖ δεσπόταις γυνή τ΄ ἔφυς.	665  670  675  680  685  690  700  705  710  715  720  725  730  735  740  745  750  755  760  765  770  775  780  785  790  795  800  805  810  815  820	Derde toneel AEGEUS Medea, gegroet (letterlijk: verheug je); een mooiere opening dan deze kent niemand om zijn vrienden aan te spreken. Medea Gegroet ook u, zoon van wijze Pandion, Aegeus. Waarvandaan komt u naar de vlakte van dit land? Aegeus Ik kom van het oude orakel van Phoibos. Medea En waarom reisde u naar de orakelzingende navel van de aarde? Aegeus Om te vragen hoe mijn zaad kinderen kan verwekken. Medea Bij de goden - gaat u dan nog altijd zonder kinderen door het leven? Aegeus Ik ben kinderloos, door het lot dat een god mij beschikt. Medea Heeft u een vrouw, of bent u niet getrouwd? Aegeus Ik ben in het huwelijk getreden. Medea Wat heeft Phoibos u over kinderen gezegd? Aegeus Wijzere woorden dan een man kan begrijpen. Medea Is het toegestaan dat ik het orakel van de god te weten kom? Aegeus Ja natuurlijk, intelligentie is juist wat er nodig is. Medea Hoe luidde het orakel? Vertel het, als het is toegestaan om te horen. Aegeus Ik moet de vooruitstekende tuit van de wijnzak niet losmaken - Medea - voor u wat doet of u welk land bereikt? Aegeus - voordat ik weer ben aangekomen bij de huiselijke haard. Medea Met welk doel bent u dan naar dit land gevaren? Aegeus Er is een zekere Pittheus, heerser van het land van Troizen ... Medea Een zoon van Pelops, zegt men, een zeer godvruchtig man. Aegeus Hem wil ik over het orakel van de god om raad vragen. Medea Ja, het is een wijs man met ervaring in dit soort dingen. Aegeus En bovendien mijn dierbaarste bondgenoot. Medea Wel, veel succes! Ik hoop dat u alles krijgt wat u zo graag wil. Aegeus Maar waarom is uw blik eigenlijk zo mat en bent u zo bleek? Medea Aegeus, mijn echtgenoot is de slechtste van allemaal. Aegeus Wat zegt u? Leg me uw neerslachtigheid eens duidelijk uit. Medea Jason doet me onrecht, al heb ik hem niets misdaan. Aegeus Wat heeft hij dan gedaan? Leg het me duidelijker uit. Medea Hij heeft een andere vrouw meesteres van zijn huis gemaakt. Aegeus Nee, zo'n schandelijke daad heeft hij toch niet aangedurfd? Medea Reken maar! Ik tel niet meer mee, zijn vroegere geliefde. Aegeus Is hij verliefd, of heeft hij genoeg van het huwelijk met u? Medea Ja, zo erg verliefd, dat hij niet trouw is aan zijn dierbaren. Aegeus Opgeruimd staat netjes, als hij zo slecht is als u zegt. Medea Hij is verliefd op de band via het huwelijk met de koning. Aegeus Wie geeft hem die? Maak uw verhaal eens af. Medea Kreon, die dit land Korinthe bestuurt. Aegeus Dan is het begrijpelijk dat u verdriet hebt, vrouw. Medea Ik ben kapot. En bovendien word ik het land uitgezet. Aegeus Door wie? U hebt het nu over weer een nieuwe ramp. Medea Kreon jaagt me als balling uit het land Korinthe. Aegeus En Jason laat dat toe? Dat keur ik ook niet goed. Medea Hij zegt dat hij er tegen is, maar legt zich er graag bij neer. Maar ik smeek u, bij uw kin hier en bij uw knieën, ik bid u, heb meelij, heb meelij met mij ongelukkige, en kijk niet toe hoe ik eenzaam word uitgezet, maar ontvang mij in uw land en neem mij op in uw huis. Moge dan uw verlangen naar kinderen door de goden vervuld worden, moge u zelf na een gelukkig leven sterven. U weet niet, wat voor vondst u hier hebt gevonden: ik zal een einde maken aan uw kinderloosheid en er voor zorgen, dat uw zaad kinderen zal verwekken; ik ken dergelijke medicijnen. Aegeus Om vele redenen ben ik bereid u dat plezier te doen, vrouw, ten eerste omwille van de goden, en dan om de kinderen die u mij in het vooruitzicht stelt; want op dat punt ben ik helemaal radeloos. Wat mij betreft gaat het zo: wanneer u naar mijn land komt, zal ik proberen een rechtvaardig gastheer voor u te zijn. Maar één ding wil ik u van tevoren duidelijk maken, vrouw; ik zal u niet uit dit land willen meenemen, maar als u zelf naar mijn huis komt, krijgt u asiel en zal ik u echt aan niemand uitleveren. Maar u moet zelf uit dit land opstappen; want ik wil voor mijn gastvrienden onschuldig zijn. Medea Akkoord. Als ik hiervoor een garantie kan krijgen, ben ik volkomen tevreden met wat u voor me wil doen. Aegeus Vertrouwt u me dan niet? Of wat is het probleem? Medea Ik vertrouw u; maar het huis van Pelias is mij vijandig en Kreon ook. Door eden gebonden zult u mij niet uitleveren aan die vijanden, als zij mij mee willen nemen uit het land; maar als u alleen met woorden instemt en niet zweert bij de goden wordt u misschien hun vriend en geeft u misschien gehoor aan hun eisen; want mijn positie is zwak, zij hebben rijkdom en een koninklijk huis. Aegeus U toont veel voorzichtigheid in uw woorden; maar als u dat graag wil, weiger ik niet dat te doen. Trouwens, voor mij is het zo ook het veiligst, dat ik uw vijanden kan laten zien dat ik een geldig excuus heb, en uw positie is dan ook steviger. Noem de goden maar. Medea Zweer bij de bodem van de Aarde, en bij de Zon, de vader van mijn vader, en reken het hele geslacht der goden mee. Aegeus Om wat te doen of wat niet te doen? Zeg het maar. Medea Om mij niet zelf ooit uit uw land weg te sturen, en als een ander, een van mijn vijanden mij mee wil nemen mij niet vrijwillig uit te leveren zolang als u leeft. Aegeus Ik zweer bij de Aarde en het heilig licht van de Zon en alle goden, dat ik mij zal houden aan wat ik u hoor zeggen. Medea Dat is genoeg. Wat zal u gebeuren, als u zich niet aan de eed houdt? Aegeus Wat gebeurt met goddeloze mensen. Medea Goede reis; want alles is goed zo. Ik kom zo snel mogelijk naar uw stad, wanneer ik gedaan heb wat ik ga doen en bereikt heb wat ik wil. Koor Moge de zoon van Maia, de heer van reizigers, u naar huis brengen, en moge u waar uw gedachten vol van zijn voor elkaar krijgen, want in mijn ogen bent u, Aegeus, een voortreffelijk man.  Medea O Zeus, Rechtvaardigheid van Zeus en licht van de Zon, nu zal ik een prachtige overwinning behalen op mijn vijanden, vriendinnen; de eerste stap is gezet; nu verwacht ik, dat mijn vijanden gestraft zullen worden. Want wat het grootste probleem was, die man is verschenen, een haven voor mijn plannen; daar kan ik de kabel van de achtersteven vastmaken, wanneer ik ga afmeren in de stad en polis van Pallas. Ik zal je nu al mijn plannen  vertellen; mijn woorden zullen geen plezier brengen, maar luister. Ik stuur een van mijn dienaressen naar Jason en nodig hem uit voor een gesprek onder vier ogen. Als hij komt zeg ik vriendelijke woorden tegen hem, dat ik er hetzelfde over denk en dat het goed is, zijn huwelijk met de prinses waarvoor hij mij verraadt, en dat het praktisch en voordelig is en goed bekeken. Dan vraag ik, dat mijn kinderen mogen blijven, niet om hen achter te laten op vijandige grond [voor mijn vijanden om mijn kinderen te mishandelen] maar om met een list de dochter van de koning te doden. Want ik zal hen sturen met geschenken in hun handen [om aan de bruid te geven, dat zij niet uit dit land worden verbannen,] een fijn geweven bovenkleed en een gouden diadeem; als zij die aanneemt en met die versierselen haar lichaam tooit, zal zij gruwelijk sterven, en ieder die het meisje aanraakt ook; met dergelijke gifstoffen zal ik de geschenken insmeren. Daarmee heb ik dit onderwerp afgehandeld. Maar ik jammer om wat er daarna door mij gedaan moet worden; want ik ga mijn kinderen doden; er is niemand die hen van mij zal afnemen. Wanneer ik het hele huis van Jason heb vernietigd, ga ik het land uit, op de vlucht voor de moord op mijn liefste kinderen en met een godvergeten daad op mijn geweten. Want, vriendinnen, het is onduldbaar dat mijn vijanden.om mij lachen [Wat maakt het uit? Wat heb ik er aan te leven? Ik heb geen vaderland, ik heb geen huis, geen uitweg uit mijn ellende.] Toen maakte ik de fout, toen ik het huis van mijn vader verliet, door de woorden van een Griekse man verleid, die met gods hulp gestraft gaat worden voor wat hij me aandeed. Want als het aan mij ligt ziet hij zijn kinderen hierna nooit meer in leven, en verwekt hij geen kind bij de jonge bruid, want die ellendige moet ellendig sterven door mijn vergiften. Niemand moet denken, dat ik onbenullig en zwak ben of meegaand, nee, het tegengestelde, agressief tegen mijn vijanden en mijn vrienden welgezind; want van zulke mensen is het leven het meest roemvol. Koor Omdat u ons dit plan hebt meegedeeld, en omdat ik u wil helpen en de wetten van de mensen ondersteun, zeg ik u dit niet te doen. Medea Het kan niet anders. Maar het is te begrijpen dat u dit zegt, omdat u niet zoals ik slecht wordt behandeld. Koor Maar kunt u het opbrengen uw eigen kroost te doden, vrouw? Medea Ja, want zo wordt mijn echtgenoot het hardst geraakt. Koor Ja, en u wordt dan een diep ongelukkige vrouw. Medea Dat moet dan maar. Alle woorden zijn verder overbodig. Maar kom, ga jij Jason halen; want voor alles wat trouw vereist heb ik jou. Zeg niets van wat ik heb besloten, als je het beste voor hebt met je meesteresse en een vrouw bent.
Derde stasimon (824 - 865) Χο. Ἐρεχθεΐδαι τὸ παλαιὸν ὄλβιοι               [στρ. καὶ θεῶν παῖδες μακάρων͵ ἱερᾶς   χώρας ἀπορθήτου τ΄ ἄπο͵ φερβόμενοι   κλεινοτάταν σοφίαν͵ αἰεὶ διὰ λαμπροτάτου   βαίνοντες ἁβρῶς αἰθέρος͵ ἔνθα ποθ΄ ἁγνὰς  ἐννέα Πιερίδας Μούσας λέγουσι ξανθὰν Ἁρμονίαν φυτεῦσαι· τοῦ καλλινάου τ΄ ἐπὶ Κηφισοῦ ῥοαῖς     [ἀντ. τὰν Κύπριν κλῄζουσιν ἀφυσσαμέναν   χώρας καταπνεῦσαι μετρίας ἀνέμων   ἡδυπνόους αὔρας· αἰεὶ δ΄ ἐπιβαλλομέναν   χαίταισιν εὐώδη ῥοδέων πλόκον ἀνθέων τᾷ Σοφίᾳ παρέδρους πέμπειν Ἔρωτας͵ παντοίας ἀρετᾶς ξυνεργούς. πῶς οὖν ἱερῶν ποταμῶν                     [στρ.   ἢ πόλις ἢ φίλων   πόμπιμός σε χώρα   τὰν παιδολέτειραν ἕξει τὰν οὐχ ὁσίαν μετ΄ ἄλλων;  σκέψαι τεκέων πλαγάν͵ σκέψαι φόνον οἷον αἴρῃ. μή͵ πρὸς γονάτων σε πάνται πάντως ἱκετεύομεν͵ τέκνα φονεύσῃς. πόθεν θράσος  ἢ φρενὸς ἢ                   [ἀντ.   χειρὶ τέκνων σέθεν   καρδίᾳ τε λήψῃ   δεινὰν προσάγουσα τόλμαν; πῶς δ΄ ὄμματα προσβαλοῦσα  τέκνοις ἄδακρυν μοῖραν σχήσεις φόνου; οὐ δυνάσῃ͵ παίδων ἱκετᾶν πιτνόντων τέγξαι χέρα φοινίαν τλάμονι θυμῷ.	825  830  835  840  845  850  855  860  865	Derde koorlied Koor Zonen van Erechtheus, van oudsher gelukkig en kinderen van gelukzalige goden, op heilige onoverwonnen grond, die zich voeden met schitterende wijsheid, altijd onder de helderste hemel in elegante luxe lopen, waar ooit de heilige negen Muzen uit Pieria naar men vertelt blonde Harmonia hebben voortgebracht; bij de stromen van de prachtige Kephisos zegt men dat Aphrodite water komt scheppen en over het land zachte heerlijk ruikende briesjes wind ademt; altijd vlecht zij in haar haren een geurige krans van rozenbloemen en stuurt Eroten om naast de Wijsheid te zitten en mee te werken aan allerlei voortreffelijke prestaties. Hoe kan dan de stad van heilige rivieren of het land dat vrienden begeleidt jou, de kindermoordenares opnemen, een goddeloze vrouw tussen andere mensen? Kijk hoe het mes de kinderen raakt, kijk naar wat voor een moord je op je neemt. Bij uw knieën smeken wij u op alle mogelijke manieren, doodt uw kinderen niet! Waarvandaan zult u de durf in uw geest of de kracht in uw hand en hart halen om zo'n vreselijke daad  aan te durven? Hoe zult u wanneer uw ogen vallen op uw kinderen het lot van de moord zonder tranen kunnen aanzien? U zult het niet kunnen, wanneer de kinderen smekend voor u neervallen, uw hand van bloed te laten druipen met een hart van steen.
Vierde epeisodion (866 - 975) Ια. ἥκω κελευσθείς· καὶ γὰρ οὖσα δυσμενὴς οὔ τἂν ἁμάρτοις τοῦδέ γ΄͵ ἀλλ΄ ἀκούσομαι τί χρῆμα βούλῃ καινὸν ἐξ ἐμοῦ͵ γύναι. Μη. Ἰᾶσον͵ αἰτοῦμαί σε τῶν εἰρημένων συγγνώμον΄ εἶναι· τὰς δ΄ ἐμὰς ὀργὰς φέρειν     εἰκός σ΄͵ ἐπεὶ νῷν πόλλ΄ ὑπείργασται φίλα. ἐγὼ δ΄ ἐμαυτῇ διὰ λόγων ἀφικόμην κἀλοιδόρησα· Σχετλία͵ τί μαίνομαι καὶ δυσμεναίνω τοῖσι βουλεύουσιν εὖ͵ ἐχθρὰ δὲ γαίας κοιράνοις καθίσταμαι πόσει θ΄͵ ὃς ἡμῖν δρᾷ τὰ συμφορώτατα͵ γήμας τύραννον καὶ κασιγνήτους τέκνοις ἐμοῖς φυτεύων; οὐκ ἀπαλλαχθήσομαι θυμοῦ; τί πάσχω, θεῶν ποριζόντων καλῶς; οὐκ εἰσὶ μέν μοι παῖδες͵ οἶδα δὲ χθόνα    φεύγοντας ἡμᾶς καὶ σπανίζοντας φίλων; ταῦτ΄ ἐννοήσασ΄ ᾐσθόμην ἀβουλίαν πολλὴν ἔχουσα καὶ μάτην θυμουμένη. νῦν οὖν ἐπαινῶ· σωφρονεῖν τ΄ ἐμοὶ δοκεῖς κῆδος τόδ΄ ἡμῖν προσλαβών͵ ἐγὼ δ΄ ἄφρων͵ ᾗ χρῆν μετεῖναι τῶνδε τῶν βουλευμάτων͵ καὶ ξυγγαμεῖν σοι͵ καὶ παρεστάναι λέχει νύμφην τε κηδεύουσαν ἥδεσθαι σέθεν. ἀλλ΄ ἐσμὲν οἷόν ἐσμεν͵ οὐκ ἐρῶ κακόν͵ γυναῖκες· οὔκουν χρή σ΄ ὁμοιοῦσθαι κακοῖς͵ οὐδ΄ ἀντιτείνειν νήπι΄ ἀντὶ νηπίων. παριέμεσθα͵ καί φαμεν κακῶς φρονεῖν τότ΄͵ ἀλλ΄ ἄμεινον νῦν βεβούλευμαι τάδε. ὦ τέκνα τέκνα͵ δεῦτε͵ λείπετε στέγας͵ ἐξέλθετ΄͵ ἀσπάσασθε καὶ προσείπατε πατέρα μεθ΄ ἡμῶν͵ καὶ διαλλάχθηθ΄ ἅμα τῆς πρόσθεν ἔχθρας ἐς φίλους μητρὸς μέτα· σπονδαὶ γὰρ ἡμῖν καὶ μεθέστηκεν χόλος. λάβεσθε χειρὸς δεξιᾶς· οἴμοι͵ κακῶν ὡς ἐννοοῦμαι δή τι τῶν κεκρυμμένων.    ἆρ΄͵ ὦ τέκν΄͵ οὕτω καὶ πολὺν ζῶντες χρόνον φίλην ὀρέξετ΄ ὠλένην; τάλαιν΄ ἐγώ͵ ὡς ἀρτίδακρύς εἰμι καὶ φόβου πλέα. χρόνῳ δὲ νεῖκος πατρὸς ἐξαιρουμένη ὄψιν τέρειναν τήνδ΄ ἔπλησα δακρύων. Χο. κἀμοὶ κατ΄ ὄσσων χλωρὸν ὡρμήθη δάκρυ· καὶ μὴ προβαίη μεῖζον ἢ τὸ νῦν κακόν. Ια. αἰνῶ͵ γύναι͵ τάδ΄͵ οὐδ΄ ἐκεῖνα μέμφομαι· εἰκὸς γὰρ ὀργὰς θῆλυ ποιεῖσθαι γένος γάμους παρεμπολῶντος ἀλλοίους πόσει.     ἀλλ΄ ἐς τὸ λῷον σὸν μεθέστηκεν κέαρ͵ ἔγνως δὲ τὴν νικῶσαν͵ ἀλλὰ τῷ χρόνῳ͵ βουλήν· γυναικὸς ἔργα ταῦτα σώφρονος. ὑμῖν δέ͵ παῖδες͵ οὐκ ἀφροντίστως πατὴρ πολλὴν ἔθηκε σὺν θεοῖς σωτηρίαν· οἶμαι γὰρ ὑμᾶς τῆσδε γῆς Κορινθίας τὰ πρῶτ΄ ἔσεσθαι σὺν κασιγνήτοις ἔτι. ἀλλ΄ αὐξάνεσθε· τἄλλα δ΄ ἐξεργάζεται πατήρ τε καὶ θεῶν ὅστις ἐστὶν εὐμενής· ἴδοιμι δ΄ ὑμᾶς εὐτραφεῖς ἥβης τέλος    μολόντας͵ ἐχθρῶν τῶν ἐμῶν ὑπερτέρους. αὕτη͵ τί χλωροῖς δακρύοις τέγγεις κόρας͵ στρέψασα λευκὴν ἔμπαλιν παρηίδα; κοὐκ ἀσμένη τόνδ΄ ἐξ ἐμοῦ δέχῃ λόγον; Μη. οὐδέν. τέκνων τῶνδ΄ ἐννοουμένη πέρι. Ια. θάρσει νυν· εὖ γὰρ τῶνδ΄ ἐγὼ θήσω πέρι. Μη. δράσω τάδ΄· οὔτοι σοῖς ἀπιστήσω λόγοις· γυνὴ δὲ θῆλυ κἀπὶ δακρύοις ἔφυ. Ια. τί δῆτα λίαν τοῖσδ΄ ἐπιστένεις τέκνοις; Μη. ἔτικτον αὐτούς· ζῆν δ΄ ὅτ΄ ἐξηύχου τέκνα͵   ἐσῆλθέ μ΄ οἶκτος εἰ γενήσεται τάδε. ἀλλ΄ ὧνπερ οὕνεκ΄ εἰς ἐμοὺς ἥκεις λόγους͵ τὰ μὲν λέλεκται͵ τῶν δ΄ ἐγὼ μνησθήσομαι. ἐπεὶ τυράννοις γῆς μ΄ ἀποστεῖλαι δοκεῖ κἀμοὶ τάδ΄ ἐστὶ λῷστα͵ γιγνώσκω καλῶς͵ μήτ΄ ἐμποδὼν σοὶ μήτε κοιράνοις χθονὸς ναίειν· δοκῶ γὰρ δυσμενὴς εἶναι δόμοις - ἡμεῖς μὲν ἐκ γῆς τῆσδ΄ ἀπαίρομεν φυγῇ͵ παῖδες δ΄ ὅπως ἂν ἐκτραφῶσι σῇ χερί͵ αἰτοῦ Κρέοντα τήνδε μὴ φεύγειν χθόνα.    Ια. οὐκ οἶδ΄ ἂν εἰ πείσαιμι͵ πειρᾶσθαι δὲ χρή. Μη. σὺ δ΄ ἀλλὰ σὴν κέλευσον αἰτεῖσθαι πατρὸς γυναῖκα παῖδας τήνδε μὴ φεύγειν χθόνα. Ια. μάλιστα͵ καὶ πείσειν γε δοξάζω σφ΄ ἐγώ. Μη. εἴπερ γυναικῶν ἐστι τῶν ἄλλων μία. συλλήψομαι δὲ τοῦδέ σοι κἀγὼ πόνου· πέμψω γὰρ αὐτῇ δῶρ΄ ἃ καλλιστεύεται τῶν νῦν ἐν ἀνθρώποισιν͵ οἶδ΄ ἐγώ͵ πολύ͵ λεπτόν τε πέπλον καὶ πλόκον χρυσήλατον παῖδας φέροντας. ἀλλ΄ ὅσον τάχος χρεὼν     κόσμον κομίζειν δεῦρο προσπόλων τινά. εὐδαιμονήσει δ΄ οὐχ ἕν͵ ἀλλὰ μυρία͵ ἀνδρός τ΄ ἀρίστου σοῦ τυχοῦσ΄ ὁμευνέτου κεκτημένη τε κόσμον ὅν ποθ΄ ῞Ηλιος πατρὸς πατὴρ δίδωσιν ἐκγόνοισιν οἷς. λάζυσθε φερνὰς τάσδε͵ παῖδες͵ ἐς χέρας καὶ τῇ τυράννῳ μακαρίᾳ νύμφῃ δότε φέροντες· οὔτοι δῶρα μεμπτὰ δέξεται. Ια. τί δ΄͵ ὦ ματαία͵ τῶνδε σὰς κενοῖς χέρας; δοκεῖς σπανίζειν δῶμα βασίλειον πέπλων͵    δοκεῖς δὲ χρυσοῦ; σῷζε͵ μὴ δίδου τάδε. εἴπερ γὰρ ἡμᾶς ἀξιοῖ λόγου τινὸς γυνή͵ προθήσει χρημάτων͵ σάφ΄ οἶδ΄ ἐγώ. Μη. μή μοι σύ· πείθειν δῶρα καὶ θεοὺς λόγος· χρυσὸς δὲ κρείσσων μυρίων λόγων βροτοῖς. κείνης ὁ δαίμων͵ κεῖνα νῦν αὔξει θεός͵ νέα τυραννεῖ· τῶν δ΄ ἐμῶν παίδων φυγὰς ψυχῆς ἂν ἀλλαξαίμεθ΄͵ οὐ χρυσοῦ μόνον. ἀλλ΄͵ ὦ τέκν΄͵ εἰσελθόντε πλουσίους δόμους πατρὸς νέαν γυναῖκα͵ δεσπότιν δ΄ ἐμήν͵     970 ἱκετεύετ΄͵ ἐξαιτεῖσθε μὴ φυγεῖν χθόνα͵ κόσμον διδόντες. τοῦδε γὰρ μάλιστα δεῖ, ἐς χεῖρ΄ ἐκείνην δῶρα δέξασθαι τάδε. ἴθ΄ ὡς τάχιστα· μητρὶ δ΄ ὧν ἐρᾷ τυχεῖν εὐάγγελοι γένοισθε πράξαντες καλῶς.	870  875  880  885  890  895  900  905  910  915  920  925  930  935  940  945  950  955  960  965  970  975	Vierde toneel Jason Hier ben ik, zoals mij is gevraagd. Want al haat je mij, ik misgun het je niet en zal luisteren naar wat je nu weer van me wil, vrouw. Medea Jason, ik vraag je mij mijn woorden te vergeven; je moet mijn driftbuien maar verdragen, na al het goede dat we samen hebben meegemaakt. Ik heb een gesprek gevoerd met mij zelf en heb mezelf verwenst: Domkop, waarom ga ik tekeer en ben ik zo boos op mensen die het goed bedoelen, waarom gedraag ik me als vijand van de heerser van het land en van mijn man, die voor ons doet wat het voordeligst is, een prinses trouwen en broers geven aan mijn kinderen? Zal ik niet ophouden met mijn woede? Wat is er met me aan de hand, nu de goden goeds brengen? Heb ik dan geen kinderen, weet ik niet dat ik het land uit word gestuurd en weinig vrienden heb? Dat bedacht ik, en ik begreep dat ik er helemaal naast zat en een zinloze woede koesterde. Nu keur ik het dus goed. Ik vind, dat je er verstandig aan deed deze relatie voor ons aan te gaan, en ik was dwaas. Ik had mee moeten denken met deze plannen, en met jou mee moeten trouwen en bij het bruidsbed moeten staan en blij moeten zijn voor jouw bruid te kunnen zorgen. Maar ik ben zoals ik ben, ik zal niet zeggen slecht, maar een vrouw. Jij moet maar liever niet net zo slecht handelen, en kinderachtig gedrag niet beantwoorden met kinderachtigheid. Het spijt me, en ik erken, dat ik het verkeerd zag, toen, maar nu is mijn kijk op deze dingen beter. Jongens, jongens, kom eens hier, het huis uit, kom eens naar buiten, begroet je vader en spreek met hem, samen met mij, en houd meteen op met de vroegere haat jegens een dierbare, samen met je moeder; want we hebben vrede gesloten, en de woede is verdwenen. Geef hem maar een hand. Ach, de ellende waaraan ik denk, die verborgen is! Ach kinderen, zullen jullie nog lang leven en zo je lieve armen uitsteken? Ach wat erg, zo snel als ik in tranen ben en vol van angst. Nu eindelijk het conflict met vader is beëindigd maak ik dit tere gezichtje nat met mijn tranen. Koor Ook bij mij valt een bleke traan uit mijn ogen. Ik hoop, dat het kwaad niet nog verder gaat dan nu. Jason Ik ben blij met je houding nu, vrouw, en wat gebeurd is neem ik je niet kwalijk; het is logisch, dat een vrouw boos wordt op haar man, wanneer hij een ander huwelijk binnensmokkelt. Maar je hart is veranderd ten goede, en je hebt, al is het dan wat laat, ingezien wat het winnende plan is; dat is het werk van een verstandige vrouw. voor jullie, jongens, heeft je vader met veel zorg en met de hulp van de goden een veilige oplossing bedacht; want ik denk, dat jullie van dit land van Korinthe samen met je broers nog eens de leiders zullen zijn. Wordt maar groot; voor de rest zorgt jullie vader en van de goden wie ons welgezind is; Ik hoop, dat ik jullie als sterke mannen het einde van de jeugd mag zien bereiken, om mijn vijanden de baas te zijn. Hee jij, waarom maak je je ogen nat met bleke tranen, en wend je je bleke gezicht af? Doen de woorden die je van me hoort je geen plezier? Medea Het is niets. Ik dacht aan de kinderen hier. Jason Wees maar gerust; want ik zal zorgen dat het hen goed gaat. Medea Ik zal gerust zijn; ik zal vertrouwen op jouw woorden. Een vrouw is zwak en snel in tranen. Jason Waarom huil je dan zo om de kinderen? Medea Ik heb hen gebaard. Toen jij die wens uitsprak over het leven van de kinderen, voelde ik verdriet omdat ik niet weet of die dingen zo zullen gebeuren. Maar waarover je met mij kwam praten, daarvan is een gedeelte besproken, maar ik wil het over nog iets hebben. Omdat de koning heeft besloten mij het land uit te zetten en dat voor mij ook het beste is, dat zie ik heus wel in, om jou en de heerser van het land niet in de weg te zitten als ik blijf; want ik wek de indruk het huis vijandig gezind te zijn - ik vertrek dus uit dit land als bannelinge, maar opdat de kinderen door jouw hand opgevoed worden moet je Kreon vragen, dat zij niet dit land uit worden gezet. Jason Ik weet niet of ik hem zal kunnen overhalen, maar ik moet het maar proberen. Medea Anders moet je je vrouw haar vader laten vragen, dat de kinderen niet dit land uit worden gezet. Jason Prima, ik denk dat ik haar wel kan overhalen. Medea Ja, zij is tenslotte een vrouw als alle andere. Ik zal je helpen met dit karwei: ik zal haar geschenken sturen, de mooiste dingen van de wereld, dat weet ik zeker, veruit, een fijn geweven bovenkleed en een gouden diadeem, die de jongens moeten geven. Laat een van de dienaressen zo snel mogelijk de tooi hier brengen. Zij zal onmetelijk gelukkig zijn, dat zij jou, voortreffelijke man, als bedgenoot krijgt en in het bezit komt van een sieraad, dat ooit de Zon, de vader van mijn vader, aan zijn nakomelingen gaf. Neem de bruidsgeschenken hier in je handen, jongens, en geef ze aan de prinses, de gelukzalige bruid; zij krijgt geschenken, waar niets op aan te merken is. Jason Ben je mal? Waarom geef je die dingen weg? Denk je, dat het huis van de koning gebrek heeft aan bovenkleden, en gebrek aan goud? Bewaar ze, geef ze niet weg. Want als de vrouw mij iets waard vindt, vindt ze mij belangrijker dan bezit, dat weet ik zeker. Medea Nee, laat me. Het spreekwoord zegt, dat geschenken zelfs de goden overtuigen. Goud is voor mensen meer waard dan duizend woorden. God is aan haar kant, een god steunt nu haar belangen, nog jong is zij vorstin; om de verbanning van mijn kinderen teniet te doen zou ik mijn leven in ruil geven, niet alleen maar goud. Maar, jongens, ga het rijke huis in en smeek de jonge vrouw van je vader, mijn gebiedster, en vraag haar dat jullie niet het land uit worden gezet, terwijl jullie de tooi geven. Want dat moet vooral gebeuren, dat zij eigenhandig deze geschenken aanneemt. Ga nu meteen. Ik hoop, dat jullie succes hebben en je moeder het goede nieuws brengen dat zij zo graag wil krijgen.
Vierde stasimon (976 - 1001) Χο. νῦν ἐλπίδες οὐκέτι μοι παίδων ζόας͵          [στρ. οὐκέτι· στείχουσι γὰρ ἐς φόνον ἤδη. δέξεται νύμφα χρυσέων ἀναδεσμῶν δέξεται δύστανος ἄταν· ξανθᾷ δ΄ ἀμφὶ κόμᾳ θήσει τὸν Ἅιδα     980 κόσμον αὐτὰ χεροῖν. πείσει χάρις ἀμβρόσιός τ΄ αὐγὰ πέπλον     [ἀντ. χρυσότευκτόν τε στέφανον περιθέσθαι· νερτέροις δ΄ ἤδη πάρα νυμφοκομήσει. τοῖον εἰς ἕρκος πεσεῖται καὶ μοῖραν θανάτου δύστανος· ἄταν δ΄ οὐχ ὑπεκφεύξεται. σὺ δ΄͵ ὦ τάλαν͵ ὦ κακόνυμφε κηδεμὼν      [στρ. τυράννων͵ παισὶν οὐ κατειδὼς    ὄλεθρον βιοτᾷ προσάγεις ἀλόχῳ τε σᾷ στυγερὸν θάνατον. δύστανε, μοίρας ὅσον παροίχῃ. μεταστένομαι δὲ σὸν ἄλγος͵ ὦ τάλαινα       [ἀντ. παίδων μᾶτερ͵ ἃ φονεύσεις τέκνα νυμφιδίων ἕνεκεν λεχέων͵ ἅ σοι προλιπὼν ἀνόμως                    1000 ἄλλᾳ ξυνοικεῖ πόσις συνεύνῳ.	980 990 1000	Vierde koorlied Koor Nu heb ik geen hoop meer voor het leven van de kinderen, nu niet meer; want ze lopen al naar hun dood. Ontvangen zal de bruid van de gouden hoofdband ontvangen zal de ongelukkige de vloek; om haar blonde haar zal zij de tooi van Hades zelf met haar handen doen. Haar zal overhalen de pracht en goddelijke glans om zich met het bovenkleed en de goudbewerkte kroon te kleden; in de dodenwereld zal zij haar bruidskleding dragen. In die strik zal zij vallen en de dood vinden, de ongelukkige; het verderf zal zij niet kunnen ontvluchten. En u, arme man, ongelukkig getrouwde schoonzoon van de koning, zonder het te weten brengt u voor uw kinderen de ondergang voor hun leven en voor uw vrouw een afschuwelijke dood. Ongelukkige, je begrijpt niets van wat je overkomt. Ik huil mee om uw pijn, arme moeder van zonen, u die uw kinderen gaat doden omwille van uw huwelijksbed, dat uw man tegen de wet verlaten heeft om met een andere bedgenoot samen te leven.
Vijfde epeisodion (1002 - 1250) Πα. δέσποιν΄͵ ἀφεῖνται παῖδες οἵδε σοὶ φυγῆς͵ καὶ δῶρα νύμφη βασιλὶς ἀσμένη χεροῖν ἐδέξατ΄· εἰρήνη δὲ τἀκεῖθεν τέκνοις. ἔα. τί συγχυθεῖσ΄ ἕστηκας ἡνίκ΄ εὐτυχεῖς; [τί σὴν ἔστρεψας ἔμπαλιν παρηίδα κοὐκ ἀσμένη τόνδ΄ ἐξ ἐμοῦ δέχῃ λόγον;] Μη. αἰαῖ. Πα. τάδ΄ οὐ ξυνῳδὰ τοῖσιν ἐξηγγελμένοις. Μη. αἰαῖ μάλ΄ αὖθις. Πα.                       μῶν τιν΄ ἀγγέλλων τύχην οὐκ οἶδα͵ δόξης δ΄ ἐσφάλην εὐαγγέλου;   Μη. ἤγγειλας οἷ΄ ἤγγειλας· οὐ σὲ μέμφομαι. Πα. τί δαὶ κατηφεῖς ὄμμα καὶ δακρυρροεῖς; Μη. πολλή μ΄ ἀνάγκη͵ πρέσβυ· ταῦτα γὰρ θεοὶ κἀγὼ κακῶς φρονοῦσ΄ ἐμηχανησάμην. Πα. θάρσει· κάτει τοι καὶ σὺ πρὸς τέκνων ἔτι. Μη. ἄλλους κατάξω πρόσθεν ἡ τάλαιν΄ ἐγώ. Πα. οὔτοι μόνη σὺ σῶν ἀπεζύγης τέκνων· κούφως φέρειν χρὴ θνητὸν ὄντα συμφοράς. Μη. δράσω τάδ΄. ἀλλὰ βαῖνε δωμάτων ἔσω καὶ παισὶ πόρσυν΄ οἷα χρὴ καθ΄ ἡμέραν.     ὦ τέκνα τέκνα͵ σφῷν μὲν ἔστι δὴ πόλις καὶ δῶμ΄͵ ἐν ᾧ͵ λιπόντες ἀθλίαν ἐμέ͵ οἰκήσετ΄ αἰεὶ μητρὸς ἐστερημένοι· ἐγὼ δ΄ ἐς ἄλλην γαῖαν εἶμι δὴ φυγάς͵ πρὶν σφῷν ὀνάσθαι κἀπιδεῖν εὐδαίμονας͵ πρὶν λουτρὰ καὶ γυναῖκα καὶ γαμηλίους εὐνὰς ἀγῆλαι λαμπάδας τ΄ ἀνασχεθεῖν. ὦ δυστάλαινα τῆς ἐμῆς αὐθαδίας. ἄλλως ἄρ΄ ὑμᾶς͵ ὦ τέκν΄͵ ἐξεθρεψάμην͵ ἄλλως δ΄ ἐμόχθουν καὶ κατεξάνθην πόνοις͵ στερρὰς ἐνεγκοῦσ΄ ἐν τόκοις ἀλγηδόνας. ἦ μήν ποθ΄ ἡ δύστηνος εἶχον ἐλπίδας πολλὰς ἐν ὑμῖν͵ γηροβοσκήσειν τ΄ ἐμὲ καὶ κατθανοῦσαν χερσὶν εὖ περιστελεῖν͵ ζηλωτὸν ἀνθρώποισι· νῦν δ΄ ὄλωλε δὴ γλυκεῖα φροντίς. σφῷν γὰρ ἐστερημένη λυπρὸν διάξω βίοτον ἀλγεινόν τ΄ ἐμοί. ὑμεῖς δὲ μητέρ΄ οὐκέτ΄ ὄμμασιν φίλοις ὄψεσθ΄͵ ἐς ἄλλο σχῆμ΄ ἀποστάντες βίου. φεῦ φεῦ· τί προσδέρκεσθέ μ΄ ὄμμασιν͵ τέκνα; τί προσγελᾶτε τὸν πανύστατον γέλων; αἰαῖ· τί δράσω; καρδία γὰρ οἴχεται͵ γυναῖκες͵ ὄμμα φαιδρὸν ὡς εἶδον τέκνων. οὐκ ἂν δυναίμην· χαιρέτω βουλεύματα τὰ πρόσθεν· ἄξω παῖδας ἐκ γαίας ἐμούς. τί δεῖ με πατέρα τῶνδε τοῖς τούτων κακοῖς λυποῦσαν αὐτὴν δὶς τόσα κτᾶσθαι κακά; οὐ δῆτ΄ ἔγωγε. χαιρέτω βουλεύματα. καίτοι τί πάσχω; βούλομαι γέλωτ΄ ὀφλεῖν ἐχθροὺς μεθεῖσα τοὺς ἐμοὺς ἀζημίους;    τολμητέον τάδ΄. ἀλλὰ τῆς ἐμῆς κάκης͵ τὸ καὶ προσέσθαι μαλθακοὺς λόγους φρενί. χωρεῖτε͵ παῖδες͵ ἐς δόμους. ὅτῳ δὲ μὴ θέμις παρεῖναι τοῖς ἐμοῖσι θύμασιν͵ αὐτῷ μελήσει· χεῖρα δ΄ οὐ διαφθερῶ. ἆ ἆ. μὴ δῆτα͵ θυμέ͵ μὴ σύ γ΄ ἐργάσῃ τάδε· ἔασον αὐτούς͵ ὦ τάλαν͵ φεῖσαι τέκνων· ἐκεῖ μεθ΄ ἡμῶν ζῶντες εὐφρανοῦσί σε. μὰ τοὺς παρ΄ Ἅιδῃ νερτέρους ἀλάστορας͵ οὔτοι ποτ΄ ἔσται τοῦθ΄ ὅπως ἐχθροῖς ἐγὼ     παῖδας παρήσω τοὺς ἐμοὺς καθυβρίσαι. [πάντως σφ΄ ἀνάγκη κατθανεῖν· ἐπεὶ δὲ χρή͵ ἡμεῖς κτενοῦμεν οἵπερ ἐξεφύσαμεν.] πάντως πέπρακται ταῦτα κοὐκ ἐκφεύξεται. καὶ δὴ ΄πὶ κρατὶ στέφανος͵ ἐν πέπλοισι δὲ νύμφη τύραννος ὄλλυται͵ σάφ΄ οἶδ΄ ἐγώ. ἀλλ΄͵ εἶμι γὰρ δὴ τλημονεστάτην ὁδόν͵ καὶ τούσδε πέμψω τλημονεστέραν ἔτι͵ παῖδας προσειπεῖν βούλομαι. - δότ΄͵ ὦ τέκνα͵ δότ΄ ἀσπάσασθαι μητρὶ δεξιὰν χέρα.     ὦ φιλτάτη χείρ͵ φίλτατον δέ μοι στόμα καὶ σχῆμα καὶ πρόσωπον εὐγενὲς τέκνων͵ εὐδαιμονοῖτον͵ ἀλλ΄ ἐκεῖ· τὰ δ΄ ἐνθάδε πατὴρ ἀφείλετ΄. ὦ γλυκεῖα προσβολή͵ ὦ μαλθακὸς χρὼς πνεῦμά θ΄ ἥδιστον τέκνων. χωρεῖτε χωρεῖτ΄· οὐκέτ΄ εἰμὶ προσβλέπειν οἵα τε πρὸς ὑμᾶς͵ ἀλλὰ νικῶμαι κακοῖς. καὶ μανθάνω μὲν οἷα δρᾶν μέλλω κακά͵ θυμὸς δὲ κρείσσων τῶν ἐμῶν βουλευμάτων͵ ὅσπερ μεγίστων αἴτιος κακῶν βροτοῖς.     Χο. πολλάκις ἤδη διὰ λεπτοτέρων μύθων ἔμολον καὶ πρὸς ἁμίλλας ἦλθον μείζους ἢ χρὴ γενεὰν θῆλυν ἐρευνᾶν· ἀλλὰ γὰρ ἔστιν μοῦσα καὶ ἡμῖν͵ ἣ προσομιλεῖ σοφίας ἕνεκεν, πάσαισι μὲν οὔ, παῦρον δέ τι δὴ γένος ἐν πολλαῖς εὕροις ἂν ἴσως    οὐκ ἀπόμουσον τὸ γυναικῶν. καί φημι βροτῶν οἵτινές εἰσιν    πάμπαν ἄπειροι μηδ΄ ἐφύτευσαν παῖδας προφέρειν εἰς εὐτυχίαν τῶν γειναμένων. οἱ μὲν ἄτεκνοι, δι΄ ἀπειροσύνην εἴθ΄ ἡδὺ βροτοῖς εἴτ΄ ἀνιαρὸν παῖδες τελέθουσ΄ οὐχὶ τυχόντες    πολλῶν μόχθων ἀπέχονται· οἷσι δὲ τέκνων ἔστιν ἐν οἴκοις γλυκερὸν βλάστημ΄͵ ἐσορῶ μελέτῃ κατατρυχομένους τὸν ἅπαντα χρόνον͵ πρῶτον μὲν ὅπως θρέψουσι καλῶς βίοτόν θ΄ ὁπόθεν λείψουσι τέκνοις· ἔτι δ΄ ἐκ τούτων εἴτ΄ ἐπὶ φλαύροις εἴτ΄ ἐπὶ χρηστοῖς    μοχθοῦσι͵ τόδ΄ ἐστὶν ἄδηλον. ἓν δὲ τὸ πάντων λοίσθιον ἤδη πᾶσιν κατερῶ θνητοῖσι κακόν· καὶ δὴ γὰρ ἅλις βίοτόν θ΄ ηὗρον σῶμά τ΄ ἐς ἥβην ἤλυθε τέκνων χρηστοί τ΄ ἐγένοντ΄· εἰ δὲ κυρήσαι δαίμων οὕτως͵ φροῦδος ἐς Ἅιδου   θάνατος προφέρων σώματα τέκνων. πῶς οὖν λύει πρὸς τοῖς ἄλλοις τήνδ΄ ἔτι λύπην ἀνιαροτάτην παίδων ἕνεκεν    θνητοῖσι θεοὺς ἐπιβάλλειν; Μη. φίλαι͵ πάλαι τοι προσμένουσα τὴν τύχην καραδοκῶ τἀκεῖθεν οἷ προβήσεται. καὶ δὴ δέδορκα τόνδε τῶν Ἰάσονος στείχοντ΄ ὀπαδῶν· πνεῦμα δ΄ ἠρεθισμένον δείκνυσιν ὥς τι καινὸν ἀγγελεῖ κακόν. ΑΓΓΕΛΟΣ [ὦ δεινὸν ἔργον παρανόμως εἰργασμένη͵] Μήδεια͵ φεῦγε φεῦγε͵ μήτε ναΐαν λιποῦσ΄ ἀπήνην μήτ΄ ὄχον πεδοστιβῆ. Μη. τί δ΄ ἄξιόν μοι τῆσδε τυγχάνει φυγῆς; Αγ. ὄλωλεν ἡ τύραννος ἀρτίως κόρη Κρέων θ΄ ὁ φύσας φαρμάκων τῶν σῶν ὕπο. Μη. κάλλιστον εἶπας μῦθον͵ ἐν δ΄ εὐεργέταις τὸ λοιπὸν ἤδη καὶ φίλοις ἐμοῖς ἔσῃ. Αγ. τί φῄς; φρονεῖς μὲν ὀρθὰ κοὐ μαίνῃ͵ γύναι͵ ἥτις͵ τυράννων ἑστίαν ᾐκισμένη͵    χαίρεις κλύουσα κοὐ φοβῇ τὰ τοιάδε; Μη. ἔχω τι κἀγὼ τοῖς γε σοῖς ἐναντίον λόγοισιν εἰπεῖν· ἀλλὰ μὴ σπέρχου͵ φίλος͵ λέξον δέ· πῶς ὤλοντο; δὶς τόσον γὰρ ἂν τέρψειας ἡμᾶς͵ εἰ τεθνᾶσι παγκάκως. Αγ. ἐπεὶ τέκνων σῶν ἦλθε δίπτυχος γονὴ σὺν πατρί͵ καὶ παρῆλθε νυμφικοὺς δόμους͵ ἥσθημεν οἵπερ σοῖς ἐκάμνομεν κακοῖς δμῶες· δι΄ ὤτων δ΄ εὐθὺς ἦν πολὺς λόγος σὲ καὶ πόσιν σὸν νεῖκος ἐσπεῖσθαι τὸ πρίν. κυνεῖ δ΄ ὃ μέν τις χεῖρ΄͵ ὃ δὲ ξανθὸν κάρα παίδων· ἐγὼ δὲ καὐτὸς ἡδονῆς ὕπο στέγας γυναικῶν σὺν τέκνοις ἅμ΄ ἑσπόμην. δέσποινα δ΄ ἣν νῦν ἀντὶ σοῦ θαυμάζομεν͵ πρὶν μὲν τέκνων σῶν εἰσιδεῖν ξυνωρίδα͵ πρόθυμον εἶχ΄ ὀφθαλμὸν εἰς Ἰάσονα· ἔπειτα μέντοι προὐκαλύψατ΄ ὄμματα λευκήν τ΄ ἀπέστρεψ΄ ἔμπαλιν παρηίδα͵ παίδων μυσαχθεῖσ΄ εἰσόδους· πόσις δὲ σὸς ὀργάς τ΄ ἀφῄρει καὶ χόλον νεάνιδος     λέγων τάδ΄· Οὐ μὴ δυσμενὴς ἔσῃ φίλοις͵ παύσῃ δὲ θυμοῦ καὶ πάλιν στρέψεις κάρα͵ φίλους νομίζουσ΄ οὕσπερ ἂν πόσις σέθεν͵ δέξῃ δὲ δῶρα καὶ παραιτήσῃ πατρὸς φυγὰς ἀφεῖναι παισὶ τοῖσδ΄͵ ἐμὴν χάριν; ἣ δ΄ ὡς ἐσεῖδε κόσμον͵ οὐκ ἠνέσχετο͵ ἀλλ΄ ᾔνεσ΄ ἀνδρὶ πάντα͵ καὶ πρὶν ἐκ δόμων μακρὰν ἀπεῖναι πατέρα καὶ παῖδας σέθεν λαβοῦσα πέπλους ποικίλους ἠμπέσχετο͵ χρυσοῦν τε θεῖσα στέφανον ἀμφὶ βοστρύχοις λαμπρῷ κατόπτρῳ σχηματίζεται κόμην͵ ἄψυχον εἰκὼ προσγελῶσα σώματος. κἄπειτ΄ ἀναστᾶσ΄ ἐκ θρόνων διέρχεται στέγας͵ ἁβρὸν βαίνουσα παλλεύκῳ ποδί͵ δώροις ὑπερχαίρουσα͵ πολλὰ πολλάκις τένοντ΄ ἐς ὀρθὸν ὄμμασι σκοπουμένη. τοὐνθένδε μέντοι δεινὸν ἦν θέαμ΄ ἰδεῖν· χροιὰν γὰρ ἀλλάξασα λεχρία πάλιν χωρεῖ τρέμουσα κῶλα καὶ μόλις φθάνει θρόνοισιν ἐμπεσοῦσα μὴ χαμαὶ πεσεῖν.   καί τις γεραιὰ προσπόλων͵ δόξασά που ἢ Πανὸς ὀργὰς ἤ τινος θεῶν μολεῖν͵ ἀνωλόλυξε͵ πρίν γ΄ ὁρᾷ διὰ στόμα χωροῦντα λευκὸν ἀφρόν͵ ὀμμάτων τ΄ ἄπο κόρας στρέφουσαν͵ αἷμά τ΄ οὐκ ἐνὸν χροΐ· εἶτ΄ ἀντίμολπον ἧκεν ὀλολυγῆς μέγαν κωκυτόν. εὐθὺς δ΄ ἣ μὲν ἐς πατρὸς δόμους ὥρμησεν͵ ἣ δὲ πρὸς τὸν ἀρτίως πόσιν͵ φράσουσα νύμφης συμφοράν· ἅπασα δὲ στέγη πυκνοῖσιν ἐκτύπει δρομήμασιν. ἤδη δ΄ ἀνέλκων κῶλον ἔκπλεθρον δρόμου ταχὺς βαδιστὴς τερμόνων ἂν ἥπτετο͵ ἣ δ΄ ἐξ ἀναύδου καὶ μύσαντος ὄμματος δεινὸν στενάξασ΄ ἡ τάλαιν΄ ἠγείρετο. διπλοῦν γὰρ αὐτῇ πῆμ΄ ἐπεστρατεύετο· χρυσοῦς μὲν ἀμφὶ κρατὶ κείμενος πλόκος θαυμαστὸν ἵει νᾶμα παμφάγου πυρός͵ πέπλοι δὲ λεπτοί͵ σῶν τέκνων δωρήματα͵ λεπτὴν ἔδαπτον σάρκα τῆς δυσδαίμονος. φεύγει δ΄ ἀναστᾶσ΄ ἐκ θρόνων πυρουμένη͵ σείουσα χαίτην κρᾶτά τ΄ ἄλλοτ΄ ἄλλοσε͵ ῥῖψαι θέλουσα στέφανον· ἀλλ΄ ἀραρότως σύνδεσμα χρυσὸς εἶχε͵ πῦρ δ΄͵ ἐπεὶ κόμην ἔσεισε͵ μᾶλλον δὶς τόσως ἐλάμπετο. πίτνει δ΄ ἐς οὖδας συμφορᾷ νικωμένη͵ πλὴν τῷ τεκόντι κάρτα δυσμαθὴς ἰδεῖν· οὔτ΄ ὀμμάτων γὰρ δῆλος ἦν κατάστασις οὔτ΄ εὐφυὲς πρόσωπον͵ αἷμα δ΄ ἐξ ἄκρου ἔσταζε κρατὸς συμπεφυρμένον πυρί͵ σάρκες δ΄ ἀπ΄ ὀστέων ὥστε πεύκινον δάκρυ γναθμοῖς ἀδήλοις φαρμάκων ἀπέρρεον͵ δεινὸν θέαμα· πᾶσι δ΄ ἦν φόβος θιγεῖν νεκροῦ· τύχην γὰρ εἴχομεν διδάσκαλον. πατὴρ δ΄ ὁ τλήμων συμφορᾶς ἀγνωσίᾳ ἄφνω προσελθὼν δῶμα προσπίτνει νεκρῷ· ᾤμωξε δ΄ εὐθύς͵ καὶ περιπτύξας χέρας κυνεῖ προσαυδῶν τοιάδ΄· Ὦ δύστηνε παῖ͵ τίς σ΄ ὧδ΄ ἀτίμως δαιμόνων ἀπώλεσε; τίς τὸν γέροντα τύμβον ὀρφανὸν σέθεν τίθησιν; οἴμοι͵ συνθάνοιμί σοι͵ τέκνον.  ἐπεὶ δὲ θρήνων καὶ γόων ἐπαύσατο͵ χρῄζων γεραιὸν ἐξαναστῆσαι δέμας προσείχεθ΄ ὥστε κισσὸς ἔρνεσιν δάφνης λεπτοῖσι πέπλοις͵ δεινὰ δ΄ ἦν παλαίσματα· ὃ μὲν γὰρ ἤθελ΄ ἐξαναστῆσαι γόνυ͵ ἣ δ΄ ἀντελάζυτ΄. εἰ δὲ πρὸς βίαν ἄγοι͵ σάρκας γεραιὰς ἐσπάρασσ΄ ἀπ΄ ὀστέων. χρόνῳ δ΄ ἀπέσβη καὶ μεθῆχ΄ ὁ δύσμορος ψυχήν· κακοῦ γὰρ οὐκέτ΄ ἦν ὑπέρτερος. κεῖνται δὲ νεκροὶ παῖς τε καὶ γέρων πατὴρ    πέλας͵ ποθεινὴ δακρύοισι συμφορά. καί μοι τὸ μὲν σὸν ἐκποδὼν ἔστω λόγου· γνώσῃ γὰρ αὐτὴ ζημίας ἐπιστροφήν. τὰ θνητὰ δ΄ οὐ νῦν πρῶτον ἡγοῦμαι σκιάν͵ οὐδ΄ ἂν τρέσας εἴποιμι τοὺς σοφοὺς βροτῶν δοκοῦντας εἶναι καὶ μεριμνητὰς λόγων τούτους μεγίστην μωρίαν ὀφλισκάνειν. θνητῶν γὰρ οὐδείς ἐστιν εὐδαίμων ἀνήρ· ὄλβου δ΄ ἐπιρρυέντος εὐτυχέστερος ἄλλου γένοιτ΄ ἂν ἄλλος͵ εὐδαίμων δ΄ ἂν οὔ. Χο. ἔοιχ΄ ὁ δαίμων πολλὰ τῇδ΄ ἐν ἡμέρᾳ κακὰ ξυνάπτειν ἐνδίκως Ἰάσονι. [ὦ τλῆμον͵ ὥς σου συμφορὰς οἰκτίρομεν͵ κόρη Κρέοντος͵ ἥτις εἰς Ἅιδου δόμους οἴχῃ γάμων ἕκατι τῶν Ἰάσονος.] Μη. φίλαι͵ δέδοκται τοὔργον ὡς τάχιστά μοι παῖδας κτανούσῃ τῆσδ΄ ἀφορμᾶσθαι χθονός͵ καὶ μὴ σχολὴν ἄγουσαν ἐκδοῦναι τέκνα ἄλλῃ φονεῦσαι δυσμενεστέρᾳ χερί. πάντως σφ΄ ἀνάγκη κατθανεῖν· ἐπεὶ δὲ χρή͵ ἡμεῖς κτενοῦμεν͵ οἵπερ ἐξεφύσαμεν. ἀλλ΄ εἶ΄ ὁπλίζου͵ καρδία. τί μέλλομεν τὰ δεινὰ κἀναγκαῖα μὴ οὐ πράσσειν κακά; ἄγ΄͵ ὦ τάλαινα χεὶρ ἐμή͵ λαβὲ ξίφος͵ λάβ΄͵ ἕρπε πρὸς βαλβῖδα λυπηρὰν βίου͵ καὶ μὴ κακισθῇς μηδ΄ ἀναμνησθῇς τέκνων͵ ὡς φίλταθ΄͵ ὡς ἔτικτες· ἀλλὰ τήνδε γε λαθοῦ βραχεῖαν ἡμέραν παίδων σέθεν͵ κἄπειτα θρήνει· καὶ γὰρ εἰ κτενεῖς σφ΄͵ ὅμως φίλοι γ΄ ἔφυσαν - δυστυχὴς δ΄ ἐγὼ γυνή.	1005 1010 1015 1020 1025 1030 1035 1040 1045 1050 1055 1060 1065 1070 1075 1080 1085 1090 1095 1100 1105 1110 1120 1125 1130 1135 1140 1145 1150 1155 1160 1165 1170 1175 1180 1185 1190 1195 1200 1205 1210 1215 1220 1225 1230 1235 1240 1245 1250	Vijfde toneel Verzorger Mevrouw, uw zonen hier hoeven niet in ballingschap, en de koninklijke bruid heeft de geschenken graag in haar handen aangenomen; van die kant is er vrede voor de kinderen. Hè? Waarom bent u zo van streek nu u succes heeft? [Waarom wendt u uw gezicht af en doen de woorden die u van me hoort u geen plezier?] Medea Ach! Verzorger Ik kan dit niet rijmen met wat ik heb bericht. Medea Ach, nog eens! Verzorger Breng ik dan bericht van een ongeluk zonder het te weten, en vergis ik me te denken dat ik goed nieuws breng? Medea Je hebt bericht wat je hebt bericht; ik neem je niets kwalijk. Verzorger Waarom kijkt u dan zo somber en stromen uw tranen? Medea Ik kan het niet helpen, oude man; want de goden en ik in mijn dwaasheid hebben die dingen bedacht. Verzorger Houdt moed; u wordt vast nog hier teruggehaald door de invloed van uw zoons. Medea Eerder zal ik anderen weghalen, ach, wat erg. Verzorger U bent niet de enige die van haar kinderen wordt gescheiden; een mens moet ongeluk verdragen met berusting. Medea Dat zal ik doen. Maar ga het huis in en zet voor de kinderen klaar wat elke dag nodig is. Ach lieve kinderen, jullie hebben nu een stad en een huis, waar jullie gaan wonen, voor altijd beroofd van je moeder, en ik blijf ongelukkig achter. Ik ga naar een ander land als bannelinge, voordat ik van jullie plezier heb gehad en jullie gelukkig heb gezien, voordat ik het bad en je vrouw en het huwelijksbed mooi heb gemaakt en de fakkels omhoog heb gehouden. Wat een ellende dat ik zo eigenzinnig ben! Voor niets dus heb ik jullie grootgebracht, jongens, voor niets zwoegde ik en werd ik verscheurd door pijn, toen ik de harde weeën bij het baren verdroeg. Ach, eens had ik ongelukkige veel hoopvolle verwachtingen in jullie, dat jullie mij zouden verzorgen op mijn oude dag en na mijn overlijden een mooie uitvaart zouden geven, iets wat mensen veel waard vinden; maar die zoete droom is nu kapot gemaakt. Want zonder jullie zal ik een verdrietig en smartelijk leven leiden. Jullie zullen je moeder niet meer met je lieve ogen zien, wanneer jullie naar een andere vorm van leven zijn gegaan. O nee! Waarom kijken jullie me zo aan, jongens? Waarom lachen jullie naar me, je allerlaatste lach? Ach! Wat moet ik doen? Want mijn hart breekt, vrouwen, nu ik de stralende ogen van mijn kinderen zie. Ik kan dit echt niet. Weg met eerdere plannen; ik neem mijn jongens mee het land uit. Waarom moet ik hun vader met hun lijden verdriet doen en dan zelf me twee keer zo veel ellende op de hals halen? Nee, dat doe ik niet. Weg met de plannen. Maar wat is er met me aan de hand? Wil ik uitgelachen worden en mijn vijanden ongestraft laten gaan? Ik moet dit aandurven. Wat een lafheid van mij, zulke weke woorden in mijn hart toe te laten. Kom, jongens, ga het huis in. Voor wie het niet geoorloofd is bij mijn offer aanwezig te zijn, is dat zijn eigen risico; mijn hand zal niet aarzelen. Ach nee! Nee, mijn hart, je moet dit niet doen! Laat hen, ongelukkige, spaar de kinderen! Als zij daar met ons samen leven zullen zij je plezier doen. Bij de wrekers in de onderwereld van Hades, het zal nooit gebeuren, dat ik aan mijn vijanden mijn kinderen overgeef om te mishandelen. [Hoe dan ook zullen zij sterven; omdat het toch moet, zal ik hen doden, ik, die hen het leven gaf.] Hoe dan ook, het plan is al uitgevoerd, en zij zal niet ontkomen. Ja, op haar hoofd staat de kroon, en in het bovenkleed sterft de koninklijke bruid, dat weet ik zeker. Ik ga nu de ellendige weg op en zal hen een nog ellendiger weg op sturen; ik wil met mijn zoons praten. - Geef, jongens, geef je moeder je rechterhand om te kussen. O liefste hand, liefste mond en voorkomen en edel kindergezichtje, mogen jullie gelukkig zijn, daar; hier heeft vader jullie dat ontnomen. O, heerlijke aanraking, o, zachte huid en zalige adem van kinderen. Ga, ga nu! Ik ben niet meer in staat te kijken naar jullie, maar word overweldigd door ellende. En ik zie wel in wat een erge dingen ik ga doen, maar sterker dan mijn plannen is mijn emotie, die voor mensen de oorzaak is van de grootste rampen. Koor Al vaak heb ik fijnzinniger gesprekken gehad en ben in discussies terechtgekomen over grotere problemen dan een vrouw hoort te onderzoeken; maar toch, ook wij hebben een Muze, die met ons omgaat om wijsheid te stimuleren, niet met alle vrouwen, maar een kleine groep vrouwen vind je misschien in de massa die niet onbekend is met de Muze. En ik beweer, dat mensen die de ervaring helemaal niet hebben en geen kinderen hebben voortgebracht gelukkiger zijn dan mensen die kinderen hebben. Zij die kinderloos zijn komen er door het ontbreken van ervaring niet achter of zonen plezierig zijn voor mensen of ergerlijk en blijven weg van vele moeiten; maar bij mensen die in hun huis   leuke spruiten hebben zie ik, dat zij de hele tijd door zorgen worden uitgeput, eerst hoe zij hen goed kunnen opvoeden en dan hoe zij bezittingen voor hun kinderen kunnen achterlaten; en los daarvan is het ook nog onduidelijk, of zij zo hard ploeteren voor kinderen die niet willen deugen of die zich goed ontwikkelen. Nog één allerlaatste ramp voor alle mensen zal ik noemen: dan hebben zij voldoende bestaansmiddelen gevonden en is het lichaam van de kinderen tot volwassenheid gekomen en zijn zij goed ontwikkeld; als het lot zo treft, verdwijnt de dood naar het huis van Hades met in zijn armen de lichamen van de kinderen. Hoe kan het positief zijn, dat naast al het andere de goden ook nog dit zeer pijnlijke verdriet om kinderen aan mensen opleggen? Medea Vriendinnen, al een tijd wacht ik af wat er gebeurt, in spanning hoe het daar verder zal gaan. Daar zie ik een van Jasons bedienden aan komen lopen; zijn hijgende adem laat zien, dat hij nieuwe rampspoed gaat berichten. BODE [U die een vreselijke misdaad heeft gepleegd,] Medea, vlucht, vlucht, met het eerste voertuig over zee of over land dat u kunt vinden. Medea Wat is er gebeurd dat ik de vlucht moet nemen? Bode Zij is gestorven, de prinses, zojuist, en Kreon, haar vader, ook, door uw vergiften. Medea Prachtig wat je daar vertelt! Voortaan hoor je bij mijn weldoeners en vrienden. Bode Wat zegt u? Bent u wel bij zinnen? Bent u waanzinnig, vrouw, dat u, die het huis van de koning heeft toegetakeld, blij bent dat te horen en u voor zoiets geen angst voelt? Medea Tegen jouw woorden kan ik ook wel iets inbrengen. Rustig aan maar, vriend, en vertel me: hoe zijn zij gestorven? Want je zou me dubbel zoveel plezier doen, als zij afgrijselijk zijn doodgegaan. Bode Toen het tweevoudig kroost van uw kinderen kwam met hun vader en het huis van het bruidspaar was ingegaan, waren wij slaven blij, omdat wij leden onder uw ellende. Meteen ging het verhaal van oor tot oor, dat u en uw man het eerdere conflict hadden beëindigd. Eén kust de hand, een ander het blonde hoofd van de kinderen; ook ik zelf liep van blijdschap met de kinderen mee naar de vertrekken van de vrouwen. De gebiedster, die wij nu in plaats van u in ere houden, had haar ogen vol liefde gericht op Jason, totdat zij het tweetal van uw kinderen zag; daarna bedekte zij haar ogen en wendde bleek geworden haar gezicht af, walgend van de binnenkomst van de kinderen; maar uw echtgenoot kalmeerde de woede en wrok van de jonge vrouw en zei: "Je moet niet vijandig zijn tegen dierbaren; stop met je woede en draai je gezicht weer hierheen; zie hen als vrienden die jouw echtgenoot als vrienden ziet; neem de geschenken aan en vraag aan je vader de verbanning van deze kinderen ongedaan te maken, om mijnentwil." En toen zij de prachtige geschenken zag, hield zij niet vol, maar gaf haar man in alles zijn zin, en voordat de vader en uw kinderen ver van het huis weg waren pakte zij het kunstig vervaardigde bovenkleed en trok het aan en zette de gouden kroon op haar lokken en voor een glanzende spiegel schikt zij heur haar, lachend naar het levenloze beeld van haar lichaam. Daarna staat zij op van haar troon en gaat door het huis, met haar blanke voeten elegant stappend, en is in de wolken met de geschenken, telkens opnieuw kijkend om te zien hoe het kleed langs haar gestrekte hiel valt. Maar daarna was het tafereel vreselijk om te zien; want zij verschiet van kleur en wankelt achteruit en loopt met trillende ledematen en kan nog net op haar troon neervallen voordat ze op de grond valt. Een oude dienares, die waarschijnlijk dacht dat de beroerte van Pan of een andere god kwam begon te jammeren, totdat zij zag, dat op haar mond wit schuim kwam en zij haar pupillen uit haar ogen weg draaide en het bloed wegtrok uit haar huid; toen ging haar gejammer over in ijselijke kreten. Meteen rende de één naar het huis van haar vader, een ander naar haar net verkregen echtgenoot, om te vertellen wat de bruid was overkomen. In het hele huis klonk het lawaai van rennende voetstappen. En een snelle hardloper die de baan van een wedstrijd over zes plethra volgt zou al bij de finish zijn, toen zij uit haar verstomming en gesloten ogen ontwaakte, de arme vrouw, en vreselijk kreunde. Want op twee fronten viel de pijn haar aan: het gouden diadeem dat zij op haar hoofd droeg zond een verbijsterende stroom van alles verterend vuur uit en het fijne bovenkleed, het geschenk van uw kinderen, vrat het fijne vlees van de rampzalige. Ze staat op en vlucht uit haar troon, brandend als een fakkel, en schudt heur haar en hoofd naar alle kanten, omdat ze de kroon wil afwerpen; maar het goud hield de verbindingen stevig op hun plaats, en het vuur laaide twee keer zo hevig door het schudden. Zij valt op de grond, bezweken onder het ongeluk, behalve voor haar vader bijna niet te herkennen; want je kon niet zien wat haar ogen waren en haar gezicht was misvormd, bloed, met vuur besmeurd, druppelde van haar hoofd omlaag, en het vlees droop van haar botten als hars van een den door de onzichtbare kaken van de vergiften. Een vreselijk schouwspel; allen waren bang het lijk aan te raken; want we hadden wat haar was gebeurd als leermeester. Haar arme vader, in onwetendheid van wat er was gebeurd, komt plotseling het vertrek binnen en stuit op het lijk; Meteen slaakte hij een kreet, slaat zijn armen om haar heen, kust haar en zegt tegen haar: "Ongelukkig kind, wie van de goden heeft jou zo zonder enig respect omgebracht? Wie heeft mij, die al met één voet in het graf sta, van jou beroofd? Ach, moge ik jou volgen in de dood, kind." Toen hij ophield met jammeren en huilen, en zijn oude lichaam wilde doen opstaan, zat hij vast aan het fijn geweven bovenkleed als klimop aan een laurierstruik. Het was een vreselijke worsteling; want hij wilde zijn knie omhoog brengen, maar zij hield hem tegen; en als hij met geweld trok, scheurde hij het oude vlees van zijn botten. Na een tijdje was hij uitgeput en liet de ongelukkige het leven los; want hij was niet meer bestand tegen de verschrikking. De lijken, de dochter en de oude vader, liggen naast elkaar, een ongeluk dat verlangt naar tranen. Ik hoef er geen rekening mee te houden hoe het u vergaat, want zelf zult u de nadering van straf herkennen. Niet nu voor het eerst beschouw ik het menselijk leven als een schaduw, en ik durf zonder aarzelen te zeggen, dat mensen die intelligent menen te zijn en hun woorden wikken en wegen, dat die zich het verwijt van enorme dwaasheid op de hals halen. Want van ons stervelingen is niemand een gelukkig mens; Wanneer rijkdom toestroomt is de een misschien wat fortuinlijker dan de ander, maar gelukkig is hij niet. Koor Het lijkt er op, dat de godheid op deze dag veel ellende terecht aan Jason vastmaakt. [Arm meisje, wat treuren wij om jouw ongeluk, dochter van Kreon, die naar het huis van Hades verdwijnt omwille van het huwelijk met Jason.] Medea Vriendinnen, mijn besluit staat vast, om zo snel mogelijk mijn zoons te doden en te vertrekken uit dit land, en niet te treuzelen en daarmee mijn kinderen over te leveren aan een andere vijandiger hand om hen te vermoorden. Hoe dan ook zullen zij sterven; omdat het toch moet, zal ik hen doden, ik, die hen het leven gaf. Kom op, mijn hart, wees er klaar voor. Wat weifel ik nog die noodzakelijke vreselijke dingen te doen? Vooruit, mijn arme hand, pak het zwaard, pak het, ga in de startblokken voor de verdrietige rest van je leven, en wees niet laf, en denk niet aan je kinderen, hoe allerliefst ze zijn, hoe je hen baarde; nee, deze korte dag moet jij jouw zoons vergeten, en huil daarna; want al ga je hen doden, toch waren zij jou dierbaar - ik ben een ongelukkige vrouw.
Vijfde stasimon (1251 - 1292) Χο. ἰὼ Γᾶ τε καὶ παμφαὴς                      [στρ.    ἀκτὶς Ἀελίου͵ κατίδετ΄ ἴδετε τὰν    ὀλομέναν γυναῖκα͵ πρὶν φοινίαν    τέκνοις προσβαλεῖν χέρ΄ αὐτοκτόνον· σᾶς γὰρ χρυσέας ἀπὸ γονᾶς    ἔβλαστεν͵ θεοῦ δ΄ αἷμα <χαμαὶ> πίτνειν    φόβος ὑπ΄ ἀνέρων. ἀλλά νιν͵ ὦ φάος διογενές͵ κάτειρ-    γε κατάπαυσον͵ ἔξελ΄ οἴκων τάλαι- νάν φονίαν τ΄ Ἐρινὺν ὑπ΄ ἀλαστόρων. μάταν μόχθος ἔρρει τέκνων͵            [ἀντ.    μάταν ἄρα γένος φίλιον ἔτεκες͵ ὦ    κυανεᾶν λιποῦσα Συμπληγάδων   πετρᾶν ἀξενωτάταν ἐσβολάν. δειλαία͵ τί σοι φρενοβαρὴς   χόλος προσπίτνει καὶ ζαμενὴς <φόνου> φόνος ἀμείβεται; χαλεπὰ γὰρ βροτοῖς ὁμογενῆ μιά-    σματα |ἐπὶ γαῖαν| αὐτοφόνταις ξυνῳ- δὰ θεόθεν πίτνοντ΄ ἐπὶ δόμοις ἄχη. ΠΑΙΣ (ἔσωθεν) ἰώ μοι. Χο.  ἀκούεις βοὰν ἀκούεις τέκνων;        [στρ.   ἰὼ τλᾶμον͵ ὦ κακοτυχὲς γύναι.  Πα.  οἴμοι͵ τί δράσω; ποῖ φύγω μητρὸς χέρας; Πα. οὐκ οἶδ΄͵ ἄδελφε φίλτατ΄· ὀλλύμεσθα γάρ. Χο.  παρέλθω δόμους; ἀρῆξαι φόνον    δοκεῖ μοι τέκνοις. Πα.  ναί͵ πρὸς θεῶν͵ ἀρήξατ΄· ἐν δέοντι γάρ. Πα. ὡς ἐγγὺς ἤδη γ΄ ἐσμὲν ἀρκύων ξίφους. Χο.  τάλαιν΄͵ ὡς ἄρ΄ ἦσθα πέτρος ἢ σίδα-    ρος͵ ἅτις τέκνων        ὃν ἔτεκες ἄροτον αὐτόχει-   ρι μοίρᾳ κτενεῖς. μίαν δὴ κλύω μίαν τῶν πάρος         [ἀντ.    γυναῖκ΄ ἐν φίλοις χέρα βαλεῖν τέκνοις, Ἰνὼ μανεῖσαν ἐκ θεῶν͵ ὅθ΄ ἡ Διὸς δάμαρ νιν ἐξέπεμψε δωμάτων ἄλαις· πίτνει δ΄ ἁ τάλαιν΄ ἐς ἅλμαν φόνῳ    τέκνων δυσσεβεῖ͵ ἀκτῆς ὑπερτείνασα ποντίας πόδα͵ δυοῖν τε παίδοιν συνθανοῦσ΄ ἀπόλλυται. τί δῆτ΄ οὐ γένοιτ΄ ἂν ἔτι δεινόν; ὦ       γυναικῶν λέχος    πολύπονον͵ ὅσα βροτοῖς ἔρε-   ξας ἤδη κακά.	1255 1260 1265 1270 1273 1274 1271 1272 1275 1280 1285 1290	Vijfde koorlied Koor O Aarde en alstralend licht van de Zon, zie, zie toch die vervloekte vrouw, voor zij haar bloedige gezinsmoordende hand aan haar kinderen slaat; want uit uw gouden familie zijn zij ontsproten, en dat het bloed van een god op de grond valt door mensenhand is angstaanjagend. Maar bedwing haar, uit Zeus geboren licht, stop haar, verdrijf de ellendige bloedige Wraakgodin uit het huis door straffende goden. Vergeefs gaat de moeite voor de kinderen verloren, vergeefs baarde u dan dat lieve kroost, u die de zeer ongastvrije toegang van de donkere Symplegaden-rotsen achter u liet. Ongelukkige, waarom overvalt hart-beklemmende woede u en volgt krankzinnige moord op moord? Want het is riskant voor mensen verwant bloed te vergieten; ? het leidt er toe dat ? voor gezinsmoordenaars leed dat past bij hun daad vanuit de goden op hun huis valt. KIND ( binnen) O nee! Koor Hoor je het geschreeuw hoor je het van de kinderen? O arme o ellendige vrouw. Zoon X O nee, wat moet ik doen? Waarheen kan ik moeders handen ontvluchten? Zoon Y Ik weet het niet, liefste broer. We zijn er geweest. Koor Zal ik het huis ingaan? Ik denk dat we de kinderen tegen de moord moeten beschermen. Zoon X Ja, bij de goden, help ons; nu is het echt nodig. Zoon Y We zijn al zo dicht bij het onontkoombare zwaard. Koor Rampzalige, kennelijk bent u van steen of ijzer, dat u de oogst van kinderen die u baarde met het noodlot in eigen hand nu doodt. Eén vrouw slechts, hoor ik, één vrouw van vroeger heeft de hand geslagen aan haar eigen kinderen, Ino, met waanzin getroffen door de goden, toen de vrouw van Zeus haar op een dwaaltocht het huis uit stuurde; de arme vrouw stort zich in zee voor de goddeloze moord op haar kinderen, haar voet uitstrekkend van een kaap boven de zee, en samen met haar twee kinderen stervend komt zij om. Welke vreselijke daad is nu nog onmogelijk? Ach, veel pijn brengend bed van vrouwen, hoeveel kwaad heb je de mensen al gedaan!
Exodos (1293 - 1419) Ια. γυναῖκες͵ αἳ τῆσδ΄ ἐγγὺς ἕστατε στέγης͵ ἆρ΄ ἐν δόμοισιν ἡ τὰ δείν΄ εἰργασμένη Μήδεια τοῖσδ΄ ἔτ΄͵ ἢ μεθέστηκεν φυγῇ; δεῖ γάρ νιν ἤτοι γῆς γε κρυφθῆναι κάτω͵ ἢ πτηνὸν ἆραι σῶμ΄ ἐς αἰθέρος βάθος͵ εἰ μὴ τυράννων δώμασιν δώσει δίκην· πέποιθ΄ ἀποκτείνασα κοιράνους χθονὸς ἀθῷος αὐτὴ τῶνδε φεύξεσθαι δόμων;     ἀλλ΄ οὐ γὰρ αὐτῆς φροντίδ΄ ὡς τέκνων ἔχω· κείνην μὲν οὓς ἔδρασεν ἔρξουσιν κακῶς͵ ἐμῶν δὲ παίδων ἦλθον ἐκσῴσων βίον͵ μή μοί τι δράσωσ΄ οἱ προσήκοντες γένει͵ μητρῷον ἐκπράσσοντες ἀνόσιον φόνον. Χο. ὦ τλῆμον͵ οὐκ οἶσθ΄ οἷ κακῶν ἐλήλυθας͵ Ἰᾶσον· οὐ γὰρ τούσδ΄ ἂν ἐφθέγξω λόγους. Ια. τί δ΄ ἔστιν; ἦ που κἄμ΄ ἀποκτεῖναι θέλει; Χο. παῖδες τεθνᾶσι χειρὶ μητρῴᾳ σέθεν. Ια. οἴμοι τί λέξεις; ὥς μ΄ ἀπώλεσας͵ γύναι. Χο. ὡς οὐκέτ΄ ὄντων σῶν τέκνων φρόντιζε δή. Ια. ποῦ γάρ νιν ἔκτειν΄; ἐντὸς ἢ ἔξωθεν δόμων; Χο. πύλας ἀνοίξας σῶν τέκνων ὄψῃ φόνον. Ια. χαλᾶτε κλῇδας ὡς τάχιστα͵ πρόσπολοι͵ ἐκλύεθ΄ ἁρμούς͵ ὡς ἴδω διπλοῦν κακόν͵ τοὺς μὲν θανόντας - τὴν δὲ τείσωμαι δίκην. Μη. τί τάσδε κινεῖς κἀναμοχλεύεις πύλας͵ νεκροὺς ἐρευνῶν κἀμὲ τὴν εἰργασμένην; παῦσαι πόνου τοῦδ΄. εἰ δ΄ ἐμοῦ χρείαν ἔχεις͵ λέγ΄͵ εἴ τι βούλῃ͵ χειρὶ δ΄ οὐ ψαύσεις ποτέ. τοιόνδ΄ ὄχημα πατρὸς ῞Ηλιος πατὴρ δίδωσιν ἡμῖν͵ ἔρυμα πολεμίας χερός. Ια. ὦ μῖσος͵ ὦ μέγιστον ἐχθίστη γύναι θεοῖς τε κἀμοὶ παντί τ΄ ἀνθρώπων γένει͵ ἥτις τέκνοισι σοῖσιν ἐμβαλεῖν ξίφος ἔτλης τεκοῦσα͵ κἄμ΄ ἄπαιδ΄ ἀπώλεσας· καὶ ταῦτα δράσασ΄ ἥλιόν τε προσβλέπεις καὶ γαῖαν͵ ἔργον τλᾶσα δυσσεβέστατον· ὄλοι΄· ἐγὼ δὲ νῦν φρονῶ͵ τότ΄ οὐ φρονῶν͵ ὅτ΄ ἐκ δόμων σε βαρβάρου τ΄ ἀπὸ χθονὸς Ἕλλην΄ ἐς οἶκον ἠγόμην͵ κακὸν μέγα͵ πατρός τε καὶ γῆς προδότιν ἥ σ΄ ἐθρέψατο. τὸν σὸν δ΄ ἀλάστορ΄ εἰς ἔμ΄ ἔσκηψαν θεοί· κτανοῦσα γὰρ δὴ σὸν κάσιν παρέστιον τὸ καλλίπρῳρον εἰσέβης Ἀργοῦς σκάφος. ἤρξω μὲν ἐκ τοιῶνδε· νυμφευθεῖσα δὲ παρ΄ ἀνδρὶ τῷδε καὶ τεκοῦσά μοι τέκνα͵ εὐνῆς ἕκατι καὶ λέχους σφ΄ ἀπώλεσας. οὐκ ἔστιν ἥτις τοῦτ΄ ἂν Ἑλληνὶς γυνὴ ἔτλη ποθ΄͵ ὧν γε πρόσθεν ἠξίουν ἐγὼ   γῆμαι σέ͵ κῆδος ἐχθρὸν ὀλέθριόν τ΄ ἐμοί͵ λέαιναν͵ οὐ γυναῖκα͵ τῆς Τυρσηνίδος Σκύλλης ἔχουσαν ἀγριωτέραν φύσιν. ἀλλ΄ οὐ γὰρ ἄν σε μυρίοις ὀνείδεσι δάκοιμι· τοιόνδ΄ ἐμπέφυκέ σοι θράσος· ἔρρ΄͵ αἰσχροποιὲ καὶ τέκνων μιαιφόνε· ἐμοὶ δὲ τὸν ἐμὸν δαίμον΄ αἰάζειν πάρα͵ ὃς οὔτε λέκτρων νεογάμων ὀνήσομαι͵ οὐ παῖδας οὓς ἔφυσα κἀξεθρεψάμην ἕξω προσειπεῖν ζῶντας͵ ἀλλ΄ ἀπώλεσα. Μη. μακρὰν ἂν ἐξέτεινα τοῖσδ΄ ἐναντίον λόγοισιν͵ εἰ μὴ Ζεὺς πατὴρ ἠπίστατο οἷ΄ ἐξ ἐμοῦ πέπονθας οἷά τ΄ εἰργάσω· σὺ δ΄ οὐκ ἔμελλες τἄμ΄ ἀτιμάσας λέχη τερπνὸν διάξειν βίοτον ἐγγελῶν ἐμοί· οὐδ΄ ἡ τύραννος͵ οὐδ΄ ὁ σοὶ προσθεὶς γάμους Κρέων ἀνατεὶ τῆσδέ μ΄ ἐκβαλεῖν χθονός. πρὸς ταῦτα καὶ λέαιναν͵ εἰ βούλῃ͵ κάλει καὶ Σκύλλαν ἣ Τυρσηνὸν ᾤκησεν πέδον· τῆς σῆς γὰρ ὡς χρὴ καρδίας ἀνθηψάμην. Ια. καὐτή γε λυπῇ καὶ κακῶν κοινωνὸς εἶ. Μη. σάφ΄ ἴσθι· λύει δ΄ ἄλγος͵ ἢν σὺ μὴ ΄γγελᾷς. Ια. ὦ τέκνα͵ μητρὸς ὡς κακῆς ἐκύρσατε. Μη. ὦ παῖδες͵ ὡς ὤλεσθε πατρῴᾳ νόσῳ. Ια. οὔτοι νυν ἡμὴ δεξιά σφ΄ ἀπώλεσεν. Μη. ἀλλ΄ ὕβρις͵ οἵ τε σοὶ νεοδμῆτες γάμοι. Ια. λέχους σφε κἠξίωσας οὕνεκα κτανεῖν; Μη. σμικρὸν γυναικὶ πῆμα τοῦτ΄ εἶναι δοκεῖς; Ια. ἥτις γε σώφρων· σοὶ δὲ πάντ΄ ἐστὶν κακά. Μη. οἵδ΄ οὐκέτ΄ εἰσί· τοῦτο γάρ σε δήξεται. Ια. οἵδ΄ εἰσίν͵ οἴμοι͵ σῷ κάρᾳ μιάστορες. Μη. ἴσασιν ὅστις ἦρξε πημονῆς θεοί. Ια. ἴσασι δῆτα σήν γ΄ ἀπόπτυστον φρένα. Μη. στύγει· πικρὰν δὲ βάξιν ἐχθαίρω σέθεν. Ια. καὶ μὴν ἐγὼ σήν· ῥᾴδιον δ΄ ἀπαλλαγαί. Μη. πῶς οὖν; τί δράσω; κάρτα γὰρ κἀγὼ θέλω. Ια. θάψαι νεκρούς μοι τούσδε καὶ κλαῦσαι πάρες. Μη. οὐ δῆτ΄͵ ἐπεί σφας τῇδ΄ ἐγὼ θάψω χερί͵ φέρουσ΄ ἐς ῞Ηρας τέμενος Ἀκραίας θεοῦ͵ ὡς μή τις αὐτοὺς πολεμίων καθυβρίσῃ͵   τύμβους ἀνασπῶν· γῇ δὲ τῇδε Σισύφου σεμνὴν ἑορτὴν καὶ τέλη προσάψομεν τὸ λοιπὸν ἀντὶ τοῦδε δυσσεβοῦς φόνου. αὐτὴ δὲ γαῖαν εἶμι τὴν Ἐρεχθέως͵ Αἰγεῖ συνοικήσουσα τῷ Πανδίονος. σὺ δ΄͵ ὥσπερ εἰκός͵ κατθανῇ κακὸς κακῶς͵ Ἀργοῦς κάρα σὸν λειψάνῳ πεπληγμένος͵ πικρὰς τελευτὰς τῶν ἐμῶν γάμων ἰδών. Ια. ἀλλά σ΄ Ἐρινὺς ὀλέσειε τέκνων φονία τε Δίκη. Μη. τίς δὲ κλύει σοῦ θεὸς ἢ δαίμων͵ τοῦ ψευδόρκου καὶ ξειναπάτου; Ια. φεῦ φεῦ͵ μυσαρὰ καὶ παιδολέτορ. Μη. στεῖχε πρὸς οἴκους καὶ θάπτ΄ ἄλοχον. Ια. στείχω͵ δισσῶν γ΄ ἄμορος τέκνων. Μη. οὔπω θρηνεῖς· μένε καὶ γῆρας. Ια. ὦ τέκνα φίλτατα. Μη. μητρί γε͵ σοὶ δ΄ οὔ. Ια. κἄπειτ΄ ἔκανες; Μη. σέ γε πημαίνουσ΄. Ια. ὤμοι͵ φιλίου χρῄζω στόματος παίδων ὁ τάλας προσπτύξασθαι. Μη. νῦν σφε προσαυδᾷς͵ νῦν ἀσπάζῃ͵ τότ΄ ἀπωσάμενος. Ια. δός μοι πρὸς θεῶν μαλακοῦ χρωτὸς ψαῦσαι τέκνων. Μη. οὐκ ἔστι· μάτην ἔπος ἔρριπται. Ια. Ζεῦ͵ τάδ΄ ἀκούεις ὡς ἀπελαυνόμεθ΄͵ οἷά τε πάσχομεν ἐκ τῆς μυσαρᾶς καὶ παιδοφόνου τῆσδε λεαίνης; ἀλλ΄ ὁπόσον γοῦν πάρα καὶ δύναμαι τάδε καὶ θρηνῶ κἀπιθεάζω͵ μαρτυρόμενος δαίμονας ὥς μοι  τέκνα κτείνασ΄ ἀποκωλύεις ψαῦσαί τε χεροῖν θάψαι τε νεκρούς͵ οὓς μήποτ΄ ἐγὼ φύσας ὄφελον πρὸς σοῦ φθιμένους ἐπιδέσθαι.	1295 1300 1305 1310 1315 1320 1325 1330 1335 1340 1345 1350 1355 1360 1365 1370 1375 1380 1385 1390 1395 1400 1405 1410	Laatste toneel Jason Vrouwen, jullie staan vlak bij het huis hier, is zij nog in het huis, die die vreselijke dingen heeft gedaan, Medea, of is zij op de vlucht geslagen? Zij moet zich wel verbergen onder in de aarde of haar lichaam met vleugels optillen naar de verte van de lucht, als zij niet gestraft wil worden door het huis van de koning; denkt zij na het doden van de heersers van het land zelf ongestraft van dit huis weg te kunnen vluchten? Maar het gaat me niet zozeer om haar als wel om mijn kinderen; wie zij kwaad heeft gedaan zullen haar kwaad doen. Ik kom om het leven van mijn zoons te redden, dat de familie van de koning hen niet iets tot mijn verdriet aandoet om de goddeloze moord die hun moeder pleegde te vergelden. Koor Arme man, u weet niet tot welk punt van rampspoed u bent gekomen, Jason; want dan had u deze woorden niet gesproken. Jason Wat is er? Ze wil mij zeker ook vermoorden? Koor Uw zoons zijn gedood door de hand van hun moeder. Jason O nee! Wat bedoel je? Je verplettert me. Koor U moet beseffen dat uw kinderen er niet meer zijn Jason Waar heeft zij hen dan gedood? Binnen of buiten het huis? Koor Wanneer u de deuren opent zult u uw vermoorde kinderen zien. Jason Maak zo snel mogelijk de grendels los, dienaren, doe de deur open, dat ik het tweevoudig kwaad kan zien, mijn dode kinderen - en dat ik haar kan straffen. Medea Wat sta je tegen de deur te duwen en te wrikken? Ben je op zoek naar de lijken en naar mij, de boosdoener? Stop maar met je inspanning. Als je mij nodig hebt, zeg het maar, als je iets wil. Maar aanraken zul je mij nooit. Zo'n voertuig geeft mijn vaders vader de Zon aan mij, als bescherming tegen vijandige handen. Jason Afschuwelijk mens, meest gehate vrouw voor de goden, voor mij, voor alle mensen, jij die het als moeder over je hart verkreeg je eigen kinderen aan het zwaard te rijgen en mij met hun verlies hebt vernietigd! En na dat gedaan te hebben kijk je naar de zon en de aarde, al heb je de meest goddeloze misdaad gepleegd; naar de hel met jou! Ik heb het nu door, maar toen had ik het niet door, toen ik jou uit je huis en uit je barbaarse land naar een Grieks huis meenam, een enorm ondier, de verraadster van je vader en het land dat jou had grootgebracht. De wreker die jou moest straffen hebben de goden op mij afgestuurd; Want nadat jij je broer in je ouderlijk huis had gedood ging je aan boord van mijn schip de Argo met zijn prachtige voorsteven. Daarmee heb je het begin gemaakt; en nu, getrouwd met mij en moeder van mijn kinderen, heb je hen omwille van bed en huwelijk vernietigd. Er is geen Griekse vrouw die dat ooit zou wagen; boven hen gaf ik aan jou de voorkeur om te trouwen, een huwelijk vol haat dat mijn ondergang betekende, niet met een vrouw, maar met een leeuwin, die een woester karakter heeft dan de Tyrrheense Scylla. Maar ik kan jou met geen duizend scheldwoorden pijn doen; zo groot is jouw eigendunk. Donder op, schandalige moordenares van je kinderen! Mij rest alleen nog maar te jammeren om mijn lot: ik zal niet genieten van mijn nieuwe huwelijk, en de kinderen die ik heb verwekt en grootgebracht zal ik niet meer kunnen toespreken terwijl ze leven. Ik ben ze kwijt. Medea Ik had hier met een lang verhaal tegenin kunnen gaan, als vader Zeus niet wist, wat je aan mij te danken hebt en wat je mij hebt aangedaan. Jij ging niet mijn bed te schande maken en daarna een aangenaam leven leiden en mij uitlachen; en ook de prinses en Kreon die jou het huwelijk aanbood zouden niet ongestraft mij uit dit land verbannen. Noem mij daarom dan maar een leeuwin, als je wil, en Scylla die het Tyrrheens land bewoont; ik heb jou in je hart getroffen, zoals het moest. Jason Zelf heb je ook verdriet en deel je in mijn ellende. Medea Dat is waar. Maar het is de pijn waard, als jij me niet uitlacht. Jason Ach kinderen, wat een slechte moeder hebben jullie getroffen. Medea Ach zoons, dat jullie om moesten komen door de waanzin van je vader. Jason Nu, mijn rechterhand heeft hen niet gedood. Medea Maar wel jouw zelfoverschatting, en jouw nieuwe huwelijk. Jason Vond je het echt juist om hen omwille van een huwelijk te doden? Medea Denk  je, dat dat maar een klein verdriet is voor een vrouw? Jason Voor een verstandige vrouw wel. Maar jij hebt alleen maar slechte eigenschappen. Medea Zij hier zijn niet meer. Dat zal jou pijn doen. Jason Zij hier zijn, o wee, de wrekers op jouw persoon. Medea De goden weten wie deze ellende begon. Jason Ja, zij weten hoe afschuwelijk jouw geest is. Medea Verafschuw me maar. Ik haat jouw rancuneuze getier. Jason En ik dat van jou. Maar ermee ophouden is makkelijk. Medea Hoe dan? Wat moet ik doen? Want ik wil dat ook graag. Jason Laat mij deze doden begraven en bewenen. Medea Geen sprake van. Ik zal hen meenemen en met deze handen begraven in het heiligdom van godin Hera Akraia, dat niemand van mijn vijanden hen kan toetakelen en hun graven openbreekt. Dit land laat ik voortaan het plechtige offerfeest van Sisyphos vieren als boetedoening voor deze goddeloze moord. Zelf ga ik naar het land van Erechtheus, om samen te leven met Aegeus, de zoon van Pandion. En jij, ellendige, zult ellendig sterven, zoals het hoort: een brokstuk van wat nog over is van de Argo zal je op je hoofd krijgen, zodat je een bitter einde van het huwelijk met mij ziet. Jason Ik hoop, dat de wrekende god van de kinderen en het dodelijk recht jou ombrengen. Medea Welke god of demon luistert naar jou, een man die meineed pleegt en gastvrienden bedriegt? Jason Ach wat erg, vervloekte kindermoordenares. Medea Ga naar huis en begraaf je echtgenote. Jason Ik ga, beroofd van mijn twee kinderen. Medea Wacht maar tot je oud bent, dan zul je pas echt jammeren. Jason: O liefste kinderen. Medea: Voor hun moeder, niet voor jou. Jason: En dus doodde je hen? Medea: Om jou pijn te doen. Jason Ach, wat verlang ik er naar de lieve mond van mijn zoons te kussen, vreselijk. Medea Nu praat je tegen hen, nu wil je hen zoenen, toen duwde je hen weg. Jason: Laat mij, bij de goden, de zachte huid van mijn kinderen strelen. Medea Dat gebeurt niet. Vergeefs zijn je woorden. Jason Zeus, hoort u hoe ik word buitengesloten, en wat ik te verduren heb van die vervloekte kindermoordende leeuwin? Maar zo veel als mogelijk is en ik kan houd ik deze klaagzang en roep ik de goden aan als getuigen, hoe jij na mijn kinderen te hebben gedood mij verhindert hen aan te raken met mijn handen en hun lichamen te begraven. Had ik hen maar nooit verwekt om hen door jou vernietigd te zien.
Χο. πολλῶν ταμίας Ζεὺς ἐν Ὀλύμπῳ͵ πολλὰ δ΄ ἀέλπτως κραίνουσι θεοί· καὶ τὰ δοκηθέντ΄ οὐκ ἐτελέσθη͵ τῶν δ΄ ἀδοκήτων πόρον ηὗρε θεός. τοιόνδ΄ ἀπέβη τόδε πρᾶγμα.	1415 1419	Koor Zeus op de Olympos is de bestuurder van veel dingen, de goden vervullen veel onverhoopt; wat verwacht werd werd niet voltooid, voor het onverwachte vond de god een weg. Zo liep deze zaak af.