LI. 

Gebruik van de naamvallen
Leesles

Gebruik van de naamvallen.
1. Genitivus en ablativus qualitatis - van hoedanigheid

vir magnae virtutis - een man van grote moed
vir magna virtute - een man met grote moed

Zowel de genitivus als de ablativus kunnen gebruikt worden om een eigenschap of hoedanigheid uit te drukken.

2. Ablativus modi - van wijze

cum virtute pugnare - met moed / moedig strijden
magna (cum) virtute pugnare - strijden met grote moed
silentio milites procedunt - in stilte gaan de soldaten voort

De abl. modi (van wijze) dient om de wijze waarop of de omstandigheden waaronder iets gebeurt aan te duiden.

Leer de volgende woorden:

Vier ablativi van wijze:
iure : terecht
merito : verdiend, terecht
silentio : in stilte
vi : met geweld

aequus : effen, kalm
captare : vangen
dulcis, dulcis : zoet, liefelijk
eloquentia : welsprekendheid
equester, equestris : te paard, cavalerie-
genus, generis : geslacht, soort
incredibilis, incredibilis : ongelofelijk
ingenium : talent, aanleg
ingens, ingentis : geweldig
insignis, insignis : opvallend
labor, laboris : inspanning, moeite
ligneus : houten
magnitudo, magnitudinis : grootte
mel, mellis : honing
mensis, mensis : maand
modus : maat; wijze
orator, oratoris : redenaar
ordo, ordinis (m) : rij, gelid, rang; orde
ordo senatorius : senatorenstand
parentes, parentum : ouders
plenus : vol
pondus, ponderis : gewicht
procédere : voortgaan, te voorschijn komen
quomodo ? : op welke wijze ? hoe ?
ratio, rationis : theorie, stelregel
recreare : herstellen
silentium : stilte
Stoïci, Stoïcorum : Stoïcijnen
viator, viatoris : reiziger

Onthoud de woorden door associatie:

iure > jurist
merito > merites
silentio > silence (en)
vi > ?

aequus > ?
captare > capture (en)
dulcis > dolce (it); doux (fa)
eloquentia > eloquent (en)
equester > equus (la)
genus > genre
incredibilis > incredible (en)
ingenium > genie; ingenious (en)
ingens > ?
insignis > significant
labor > labour (en)
ligneus > ?
magnitudo > magnus (la); magnitude (en)
mel > miel (fa)
mensis > menstruatie
modus > modus; modaal
orator > oreren; oratorium
ordo > orde
parentes > parents (en) (fa)
plenus > plein (fa)
pondus > pond
procedere > processie
quomodo > ?
ratio > rationeel
recreare > recreatie
silentium > silence (en) (fa)
Stoïci > stoïcijns
viator > via (la)

Oefening 1 :
Vertaal de volgende zinnen:

1. Mense Octobri in insulam Rhodum navigavi, ut parentes viserem.
2. Cum virtute nostros hoc proelio equestri pugnavisse apparet.
cum virtute : abl modi
3. Postquam legatus noster necatus est, Galli suo more 'victoriam' clamaverunt.
4. In hac insula fons est aquae dulcis, cui nomen est Arethusa, incredibili magnitudine, plenus piscium.
incredibili magnitudine : abl qualitatis
5. Iure hic vir ordinis senatorii a civibus sociisque laudatus est.
iure : abl modi
6. Lacte recenti et melle dulci viatores vires e labore recreaverunt.
7. Multis cum lacrimis mihi narravit omnia sua incendio vehementi deleta esse.
multis cum lacrimis : abl modi
8. Caesar e mercatoribus audivit Germanos ingenti corporum magnitudine et incredibili virtute esse.
ingenti ... virtute : abl. qualitatis
9. Quo modo hunc piscem magni ponderis sine ullo auxilio captare potuisti?
magni ponderis : gen. qualitatis
10. Aequo animo e vita cedere Stoicorum est ratio.
aequo animo : abl. modi
11. Hunc oratorem magno ingenio insignique eloquentia heri in Foro Romano audivimus.
magno ... eloquentia : abl. qualitatis
12. Silentio Graeci ex equo ligneo processerunt, ut portas Troiae aperirent.
silentio : abl. modi

Kijk na: KLIK HIER.

Leesles

De Sabinarum raptu (1)

Iam urbs Roma valida erat et viris et viribus atque in dies crescebat, sed metus erat, ne brevis vita novae urbis esset. Unum enim defuit: feminae! Frustra Romulus legatos ad vicinas gentes misit, ut societatem conubiumque novo populo peterent. Nusquam benigne legati auditi sunt: adeo finitimi sibi et posteris suis tantam in medio molem metuebant.
Tunc dolum Romulus excogitavit. Ludos sollemnes in honorem Neptuni parat et omnes finitimos ad spectaculum invitat. Undique ad diem dictum affluebant ingenti numero cum liberis ac coniugibus, praesertim Sabini, qui novam urbem suis oculis videre desiderabant.
Omnes hospitaliter per domos invitati situm et moenia et frequentem tectis urbem magna cum admiratione spectabant. Tum omnes, Romani et hospites, in campo extra urbem consederunt, ut ludos spectarent.
Ubi spectaculi tempus venit et omnium oculi eo intenti erant, subito iuvenes Romani signo dato prosiluerunt, virginem quisque iam antea delectam comprehendit, in urbem cum praeda irruit domumque portavit.
Ingens perturbatio orta est, sed cum Sabini filias suas recuperare temptaverunt, portas clausas invenerunt.

Kijk je vertaling na mbv. het antwoordmodel [opent in nieuw venster].

Deze tekst is een aangepaste versie van de oorspronkelijke tekst van Livius. Die oorspronkelijke tekst kun je bekijken op Kox´ Livius-pagina. (Latijn én Nederlands) [opent in nieuw venster]