XLVII.

Dativus finalis
NederLatijn
Leesles

A. Dativus finalis

tibi honori est - het strekt je tot eer (honori is dativus van honor)
mihi cordi est - het gaat mij ter harte (cordi is dativus van cor)
tibi dono do - ik geef je ten geschenke (dono is dativus van donum)
(tibi) auxilio venio - ik kom (je) te hulp (auxilio is dativus van auxilium)

Bij
esse = zijn, strekken tot
dare = geven
míttere = zenden
venire = komen
en dergelijke staat een dativus van doel of strekking.

Leer de volgende woorden en vertaal dan de zinnen, waarin de dativus finalis wordt geoefend:

absterrêre a(b) : afschrikken van
ancora : anker
civis, civis : burger
collega : ambtgenoot
donum : geschenk
explêre sitim : dorst lessen
ornamentum : sieraad
palus, paludis : moeras
praesidium : bescherming, bezetting
relínquere : verlaten, achterlaten
tandem : eindelijk

Onthoud de woorden door associatie:

absterrêre > terreur
ancora > anker
civis > civiel
collega > collega
donum > donatie
explêre sitim > ?
ornamentum > ornament
palus > paludarium
praesidium > president
relínquere > relikwie; relict
tandem > ?

Oefening :
Vertaal de volgende zinnen:

1. Linguam Latinam bene discere nobis cordi est.
2. Nulla vi tempestatum nautae a mari absterreri possunt.
3. Istud aedificium tam pulchrum est, ut urbi nostrae ornamento sit.
4. Milites, qui longo per montes, per silvas, per paludes itinere exhausti sunt, tandem aqua ex fonte sitim explere possunt.
5. Consul alter cum parte copiarum Neapolim contendit, ut collegae suo auxilio veniat.
6. Salutem patriae civibus magnae curae esse debere constat.
7. Haec vasa pulchra, quae nuper ei dono data sunt, nondum videre potui.
8. Nautae cum ancoras navium solvunt, uxores eorum lacrimas tenere non possunt.
9. Etiam animalia ex igne servata esse tibi honori magno est.
10. Magnum equitum numerum collegae suo auxilio mittere consuli in animo erat.
11. Dux noster milites ex quattuor legionibus urbi praesidio relinquet.
12. In hac regione multitudinem montium, collium, fluminum inveniri posse iam saepe audiveramus.

Kijk na: KLIK HIER.

B. NederLatijn

Leer de volgende woorden:

anguis, anguis : slang
cavêre + acc.: oppassen voor
circenses, circensium : (circus)spelen
condicio, condicionis : voorwaarde
coronare : bekronen
delictum : vergrijp
familia : gezin, familie
igitur : dus, derhalve, dan
latêre : verborgen zijn, schuilen
leo, leonis : leeuw
magistra : leermeesteres
mens, mentis : geest, verstand
panis, panis : brood
requiéscere : rusten
sanitas, sanitatis : gezondheid
sanus : gezond
toga : toga, opperkleed
unguis, unguis : klauw, nagel
venia : verlof, vergiffenis

Onthoud de woorden door associatie:

anguis > ?
cavêre > caution (en)
circenses > circus; cirkel
condicio > conditie
coronare > kroon; coronation (en)
delictum > delict
familia > familie
igitur > ?
latêre > latent
leo > Leo
magistra > magister; magistraal
mens > mentaal
panis > pain (fa)
requiéscere > R.I.P. (Requiescat In Pace); quiet (en)
sanitas > sanitair
sanus > sane (en)
toga > toga
unguis > ?
venia > ?

Latijn in het Nederlands:
Vertaal / interpreteer de volgende zinnen:

1. Caveant (Videant) consules.
2. Cedant arma togae (Cicero).
3. Do ut des (Bismarck). [Voor wat hoort wat.]
4. Gaudeamus igitur (studentenlied).
5. Io vivat, nostrorum sanitas (studentenlied).
6. Requiescat in pace.
7. Sit venia verbo (excusez le mot).
8. Corpus delicti.
9. Audiatur et altera pars (rechtsregel).
10. Cave canem (op mozaiek in Pompeii).
11. Finis coronat opus.
12. Latet anguis in herba.
13. Vicit Vim Virtus (Wapen van Haarlem).
14. Ad finem.
15. Pater familias (= familiae).
16. Ex ungue leonem.
17. Mens sana in corpore sano.
18. Natura Artis Magistra (volledige naam van Artis in Amsterdam).
19. Panem et circenses.
20. Conditio (= condicio) sine qua non.

Kijk na: KLIK HIER.

C. Leesles
Lees de tekst eerst door; zoek op wat je niet meer weet en schrijf dan de vertaling op.
(Kijk je vertaling na m.b.v. het antwoordmodel [opent in nieuw venster])

De Romulo et Remo (2)

Sic gemini apud pastorem adolescebant et ab omnibus pro pastoris filiis habebantur. Forte vivebant in regione, ubi geminorum avus Numitor habitabat. Iam Romulus et Remus - ita enim gemini vocabantur - adulescentes erant et alios regionis adulescentes longe superabant virtute et robore. Tum forte accidit, ut propter facinus protervum comprehendantur et ad iudicem regionis ducantur: Romulus evasit, sed Remus ante iudicem ductus est. Iudex erat ... Numitor, scilicet Remi avus, sed ignarus adhuc nepotes vivere.
Statim Numitor figura adolescentis regia et faciei similitudine commotus rogat nomen et nomen patris. Tum Faustulum ad se vocari iubet et, postquam venit, rogat: "Tune vere es pater huius adulescentis?" Sine ullo timore Faustulus totam rem aperit: se duos infantes in canistro expositos invenisse in ripa Tiberis et domum portavisse et ut suos educavisse, cum sit ipse sine liberis.
Numitor deinde Romulum quoque arcessit et brevi post avus nepotes agnoscit. Tum coniuratio conficitur, ut Numitor in regnum legitimum restituatur et de Amulio supplicium iustum sumatur. Silentio noctis gemini cum paucis amicis Albam contendunt et in regiam penetrant et Amulium trucidant.