XXXVII.

Futurum exactum actief en passief
van de vier regelmatige conjugaties
en van esse en posse

In les 24 is het futurum aan de orde geweest. Het futurum beschrijft een handeling, die in de toekomst gaat plaats vinden. Bijvoorbeeld:

In Galliam contendemus - Wij zullen marcheren naar Gallië.

Het futurum exactum beschrijft een handeling, die in de toekomst voltooid zal zijn. Het futurum exactum tref je meestal in de omgeving van een futurum aan. Bijvoorbeeld:

Cum Poenos vicerimus, in Galliam contendemus - wanneer wij de Carthagers zullen hebben overwonnen, zullen wij naar Gallië marcheren.
(Het Nederlands is niet zo precies als het Latijn. Wij kunnen zeggen: als ik mijn salaris heb gekregen, koop ik een nieuwe tafel. Het Latijn drukt de tijden exacter uit: als ik mijn salaris zal hebben gekregen, zal ik een nieuwe tafel kopen.)

Het futurum exactum heeft dus betrekking op de toekomst, maar beschrijft handelingen en situaties, die in die toekomst reeds voltooid zullen zijn. Om het futurum exactum te vormen gebruikt het Latijn dan ook de perfectumstam.

Aan de perfectumstam worden de uitgangen -ero, -eris, -erit, -erimus, -eritis, -erint toegevoegd. De persoonsuitgangen -o, -s, -t, -mus, -tis, -nt herken je natuurlijk; aan de tijdkenletters -er- of -eri- herken je het fut.ex.

futurum exactum activi : a-stammen

vocavero
vocaveris
vocaverit
vocaverimus
vocaveritis
vocaverint

ik zal geroepen hebben
jij zult geroepen hebben
hij zal geroepen hebben
wij zullen geroepen hebben
jullie zullen geroepen hebben
zij zullen geroepen hebben

De perfectum stam van vocare is vocav-
Na die stam zie je de tijdkenletters -er- of -eri-
Tenslotte de persoonsuitgangen -o, -s, -t, -mus, -tis, -nt.

futurum exactum activi : e-, medeklinker- en i-stammen

De vorming is overal dezelfde: perfectumstam + eri + persoonsuitgangen.

e-stammen

terruero
terrueris
terruerit
terruerimus
terrueritis
terruerint

ik zal hebben banggemaakt
jij zult hebben banggemaakt
etc

medeklinkerstammen

vicero
viceris
vicerit
vicerimus
viceritis
vicerint

ik zal hebben overwonnen
etc

i-stammen

audivero
audiveris
audiverit
audiverimus
audiveritis
audiverint

ik zal gehoord hebben
etc

futurum exactum van esse en posse

Ook hier geldt: ga uit van de perfectumstam, en voeg daar -eri- en de persoonsuitgangen aan toe.

esse

fuero
fueris
fuerit
fuerimus
fueritis
fuerint

ik zal geweest zijn
etc

posse

potuero
potueris
potuerit
potuerimus
potueritis
potuerint

ik zal gekund hebben (zal hebben kunnen ...)
etc

futurum exactum passivi : alle stammen

Het passivum van het fut.ex. wordt gevormd door het voltooid deelwoord (ppp; les 29 en 30) te verbinden met de futurumvormen van esse.

a-stammen

vocatus ero
vocatus eris
vocatus erit
vocati erimus
vocati eritis
vocati erunt

ik zal geroepen zijn
jij zult geroepen zijn
hij zal geroepen zijn
wij zullen geroepen zijn
jullie zullen geroepen zijn
zij zullen geroepen zijn

e-stammen

territus ero
territus eris
territus erit
territi erimus
territi eritis
territi erunt

ik zal banggemaakt zijn
jij zult banggemaakt zijn
etc

medeklinker-stammen

victus ero
victus eris
victus erit
victi erimus
victi eritis
victi erunt

ik zal overwonnen zijn
etc

i-stammen

auditus ero
auditus eris
auditus erit
auditi erimus
aiditi eritis
auditi erunt

ik zal gehoord zijn
etc

Oefening 1 :
Meerkeuzetoets: kies het correcte antwoord:

1. Welke tijd is: vocantur ?

2. Welke tijd is: vocaveris ?

3. Welke tijd is: vicerint ?

4. Welke tijd is: terrueras ?

5. Welke tijd is: audiverunt ?

Leer eerst de volgende stamtijden, en probeer dan de volgende oefening:

caedo - cecidi - caesus - caédere - vellen, doden
cedo - cessi - cessus - cédere - gaan, wijken
cogo - coegi - coactus - cógere - samenbrengen, dwingen
cresco - crevi - cretus - créscere - groeien
defendo - defendi - defensus - deféndere - verdedigen
disco - didici - geen - díscere - leren
divido - divisi - divisus - divídere - verdelen
incendo - incendi - incensus - incéndere - in brand steken
pello - pepuli - pulsus - péllere - (ver)drijven

sentio - sensi - sensus - sentire - voelen, (be)merken
sepelio - sepelivi - sepultus - sepelire - begraven

Oefening 2 :
Vertaal, en benoem de tijd:

1. vicerimus
2. auditus eris
3. terrueris
4. vocati eritis
5. fueris
6. potuerint
7. defensa erit
8. cesserimus
9. didicero
10. sepultus erit
11. deleverint
12. porta clausa erit
13. dedisti
14. manserat
15. misistis
16. contenderunt
17. cesseratis
18. senserunt
19. incendi (2)
20. ceciderat (2)
21. aperuerant
22. visum erit
23. epistula scripta erat
24. ventum erat
25. coactae erunt
26. didiceras
27. pepulistis
28. dixeramus
29. aqua hausta erit
30. moverit

Kijk na: KLIK HIER.

Leer nu eerst de volgende woorden:

aeternus : eeuwig
audacia : stoutmoedigheid, durf, brutaliteit
fama : gerucht; reputatie
movére ex : verwijderen uit
pratum : weide
sepulcrum : graf

Onthoud de woorden door associatie:

aeternus > eternal (en)
audacia > audacious (en)
fama > faam; famous (en)
pratum > ?
sepulcrum > sepelire (latijn)

Oefening 3 :
Vertaal de volgende zinnen:

1. Poeta clarus in sepulcro pulchro sepultus erat.
2. Captivi condemnati Romam mittentur.
3. Cum e vita cesserit, gloria eius aeterna erit.
4. Audacia Belgarum victoria reportata creverat.
5. Vos si cesseritis, oppidum defendi non poterit.
6. Procella coacti nautae navigia sua subduxerant.
7. Porta clausa oppidum intrare non potuerant.
8. Nostri a Germanis profligati in provinciam cesserant.
9. Cum populi altae caesae erunt, ex horto movebuntur.
10. Fama ex Africa audita Romani non territi erant.
11. Vaccae si e prato coactae erunt, in stabulum pellentur.
12. Puella rosas ex horto carptas in casam poetae mittet.
13. Si castra mota erunt, in Galliam contendemus.
14. Cum epistulam longam ei scripsero, poculum vini potabo.
15. Legatus noster postquam famam audivit, copias suas in castra reduxit.

Kijk na: KLIK HIER.