XXXVI.

is, ea, id
NederLatijn

 

Leer eerst de volgende woorden:

citare : aanhalen, citeren
cito : snel
clamare : schreeuwen
excelsus : hoog, verheven
hodie : heden
ignorare : niet weten
inter + acc.: tussen, onder
ipse : zelf
légere : lezen
locus : plaats
maturus : rijp
narrare : vertellen
nuntiare : berichten
pauci (pl) : weinige(n)
peccare : zondigen
proelium : gevecht
profundus : diep
puer : jongen, slaaf
quo? : waarheen?
sperare : hopen
spirare : blazen, ademen
superare : overtreffen, overwinnen
vádere : gaan
vae + dat.: wee!
ventus : wind
vísere : gaan zien, bezoeken
volare : (ver)vliegen

Onthoud de woorden door de betekenis te verbinden met dingen die je al weet:
citare > citeren
cito > ?
clamare > exclaim (en)
excelsus > excellent
hodie > heden; oggi (it)
ignorare > ignorance (en)
inter > internationaal
ipse > ?
légere > lire (fa)
locus > loco-burgemeester
maturus > mature (en)
narrare > narratief
nuntiare > annonce; nuntius (vd paus)
pauci > paucity (en)
peccare > ?
proelium > ?
profundus > profound (en)
puer > pueriel
quo? > quo vadis?
sperare > espérer (fa)
spirare > transpiratie
superare > super
vádere > wad
ventus > vent (fa)
vísere > visite
volare > volatile (en)

 

A. Bestudeer en leer :

enkelvoud

meervoud

 

is

 

ea

 

id

 

ei / ii

 

eae

 

ea

 

eius

 

eius

 

eius

 

eorum

 

earum

 

eorum

 

ei

 

ei

 

ei

 

eis / iis

 

eis / iis

 

eis / iis

 

eum

 

eam

 

id

 

eos

 

eas

 

ea

 

eo

 

ea

 

eo

 

eis / iis

 

eis / iis

 

eis / iis

mannelijk vrouwelijk onzijdig mannelijk vrouwelijk onzijdig

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Het gaat hier om een aanwijzend voornaamwoord.
Doorgaans verwijst het naar iets dat of iemand die eerder is genoemd.
Verder kan het de functie vervullen, die in het Nederlands het persoonlijk voornaamwoord van de derde persoon heeft (hij, zij, het).
Tenslotte dient het vaak als antecedent bij het betrekkelijk voornaamwoord.
De volgende voorbeelden moeten maar duidelijk maken, hoe
is, ea, id gebruikt wordt.

Videsne viros illos? is vir, qui legit, frater meus est - Zie je die mannen? Die man, die aan het lezen is, is mijn broer.

Is, qui contentus est, dives est - Hij die tevreden is, is rijk.

Id bellum, quod Caesar gessit, atrox fuit - Die oorlog, die Caesar voerde, was gruwelijk.

Ego lego librum tuum, tu legis librum eius, Lucius legit librum suum - Ik lees jouw boek, jij leest zijn (of: haar) boek, Lucius leest zijn eigen boek.
eius betekent letterlijk: van die man / van die vrouw. Het wordt gebruikt als bezittelijk voornaamwoord van de derde persoon: zijn / haar. suus, sua, suum mag namelijk alleen maar gebruikt worden als het terugwijst naar het subject van de zin.

 

Oefening 1:

1. Wat is de accusativus meervoud van IS ?

eos
eas
iis
eum

 

2. Wat is de accusativus enkelvoud van EA ?

eas
earum
eam
eae

 

3. Wat is de genitivus meervoud van ID ?

ea
earum
iis
eorum

 

Oefening 2 :
Vertaal de volgende zinnen, en let goed op het gebruik van is, ea, id:

1. in horto eius magnum herbarum numerum videramus.
2. cum iis nuper ab legato nostro pugnatum est.
3. ei soli epistula a nobis scripta est.
4. ea tantum mala carpsimus, quae matura erant.
5. a nobis venistis et ad villam eius ambulavistis.
6. id, quod dicis, verum non est.
7. cum ea Romam visere mihi in animo est.
8. post meum eiusque hortum ager est.
9. eorum agri ab iratis sociis nostris vastati erant.
10. Romani castra iam moverant; id nobis ab oppidanis nuntiatum est.
11. is vir, quem heri in foro vidisti, avunculus meus est.
12. ira earum in nos magna erat.
13. satis frumenti iis non fuerat.
14. eum hortum, qui ante eorum villam est, multis rosis ornavimus.
15. neutrum eorum Romam mittemus.
16. folia aspero autumni vento moventur; ea cadere videmus.
17. de eo poeta claro, cuius librum legis, magister noster nobis narravit.

Kijk na: KLIK HIER.

 

B. Latijn in het Nederlands

1. dixi.
2. ipse dixit. [bij de verwijzing naar een persoon als hoogste autoriteit: zo verwees men in de Middeleeuwen naar Aristoteles: hij heeft het zelf gezegd!]
3. id est. [dwz.]
4. ora pro nobis.
5. te deum (laudamus) (Gezang).
6. vade mecum (vademecum) (beknopte handleiding).
7. bis dat qui cito dat.
8. de profundis clamo (psalm 130).
9. dum spiro spero (Gomarus).
10. ignoramus et ignorabimus.
11. peccavi.
12. probatum est.
13. quo vadis, domine (Petrus)?
14. vae victis (Brennus)!
15. veni, vidi, vici (Caesar).
16. verba volant, scripta manent.
17. soli deo gloria.
18. gloria in excelsis deo (Gezang).
19. dominus vobiscum.
20. hodie mihi, cras tibi (grafschrift).
21. et tu, Brute (Caesar)!
22. inter nos.
23. loco citato (l.c.).
24. multum, non multa.

Kijk je vertaling / interpretatie na: KLIK HIER.