XXXIII.

Plusquamperfectum actief en passief van de vier regelmatige conjugaties; plqpf van esse en posse

Actief :

Het plusquamperfectum (plqpf) actief wordt gevormd door aan de perfectumstam de tijdkenletters -era- en vervolgens de persoonsuitgangen -m, -s, -t, -mus, -tis, -nt toe te voegen.

De rijtjes :

vocaveram
vocaveras
vocaverat
vocaveramus
vocaveratis
vocaverant

ik had geroepen
jij had geroepen
etc

terrueram
terrueras
terruerat
terrueramus
terrueratis
terruerant

ik had bang gemaakt
jij had bang gemaakt
etc

viceram
viceras
vicerat
viceramus
viceratis
vicerant

ik had overwonnen
jij had overwonnen
etc

audiveram
audiveras
audiverat
audiveramus
audiveratis
audiverant

ik had gehoord
jij had gehoord
etc

De perfectumstam van esse is fu- , die van posse is potu- . Als je uitgaat van deze stammen, is de vorming van het plqpf verder regelmatig:

fueram
fueras
fuerat
fueramus
fueratis
fuerant

ik was geweest
jij was geweest
etc

potueram
potueras
potuerat
potueramus
potueratis
potuerant

ik had gekund
jij had gekund
etc

Plqpf passief :

De passieve vormen van het plusquamperfectum worden gevormd door het participium van het perfectum passief (het voltooid deelwoord, het ppp) te combineren met de imperfectumvormen van esse. Het Nederlands verschilt hier niet van het Latijn.

De rijtjes :

vocatus eram
vocatus eras
vocatus erat
vocati eramus
vocati eratis
vocati erant

ik was geroepen
jij was geroepen
etc

[Denk eraan, dat het ppp zich aanpast aan het onderwerp:

servus vocatus erat - de slaaf was geroepen
ancilla vocata erat - de slavin was geroepen
pueri vocati erant - de jongens waren geroepen
puellae vocatae erant - de meisjes waren geroepen]

territus eram
territus eras
territus erat
territi eramus
territi eratis
territi erant

ik was bang gemaakt
jij was bang gemaakt
etc

victus eram
victus eras
victus erat
victi eramus
victi eratis
victi erant

ik was overwonnen
jij was overwonnen
etc

auditus eram
auditus eras
auditus erat
auditi eramus
auditi eratis
auditi erant

ik was gehoord
jij was gehoord
etc

Leer voor je aan de oefeningen begint eerst de volgende woorden en stamtijden:

amoenus : liefelijk
(h)arena : zand
illustrare : verlichten
memoriâ tenêre : onthouden
parvus : klein
postquam : nadat
tectum : dak
vestigium : voetspoor

do - dedi - datus - dare : geven
video - vidi - visus - vidêre : zien
moveo - movi - motus - movêre : bewegen
maneo - mansi - mansus - manêre : blijven
scribo - scripsi - scriptus - scríbere : schrijven
duco - duxi - ductus - dúcere : leiden, voeren
mitto - misi - missus - míttere : zenden, laten gaan
ludo - lusi - lusus - lúdere : spelen
cado - cecidi - (casus) - cádere : vallen
contendo - contendi - contentus - conténdere : marcheren; strijden
venio - veni - ventus - venire : komen
reperio - repperi - repertus - reperire : (be)vinden

Onthoud de woorden door ze te verbinden met kennis die je al hebt:

amoenus > ?
(h)arena > arena
illustrare > illustratie, illuster
memoria > memorie, memory (en)
parvus > ?
postquam > post = na, achter
tectum > tégere : bedekken
vestigium > ?

dare > datum, data
videre > video, televisie
movere > movies (en), emotie
manere > remain (en)
scribere > scriptie
ducere > duke (en), duc (fa), duce (it)
mittere > missie
ludere > ludiek, illusie
cadere > ?
contendere > contend (en)
venire > venir (fa), interventie, advent
reperire > repertoire

Oefening 1 :
Vertaal de volgende werkwoordsvormen en bepaal de tijd er van:

1. potueras
2. victi erant
3. dederamus
4. venietur
5. missa eram
6. visa eras
7. mansum erat
8. luseratis
9. deletum erat
10. contenditur
11. hauseram
12. fueratis
13. ceciderat
14. moti eramus
15. manserant
16. lusum est
17. ducti eratis
18. veneras
19. contenderam
20. fueramus
21. scripserant
22. emptum erat
23. ventum erat
24. consuluerat
25. discitur
26. reppererat
27. ludebatur
28. ducta eras
29. potuerat
30. aperueratis
31. appropinquaverat
32. amata eras
33. pugnatum est
34. manebitur
35. clauseratis

Kijk na: KLIK HIER.

Oefening 2 :
Vertaal de volgende zinnen:

1. Castra iam mota erant.
2. Pecunia ab avunculo data erat.
3. Vestigia ferae in harena visa sunt.
4. Copiae in castra reductae sunt.
5. Verba poetae a femina audita sunt.
6. Oppidum a Belgis deletum erat.
7. Statuae deorum a poeta filiae monstratae erant.
8. Radiis lunae tecta aedificiorum illustrata erant.
9. Postquam portae apertae sunt, copiae oppidum nostrum intraverant.
(Na postquam volgt altijd een perf; in het Nederlands moet je doorgaans een v.v.t. gebruiken.)
10. Copiae gladiis armatae sub murum castrorum venerant.
11. Verba a magistro dicta memoria tenere non potueram.
12. Casa ab avo meo empta parva sed amoena est.

Kijk na: KLIK HIER.