XXVI.

Woorden op -er
(subst. en adi.)

Een aantal woorden eindigt in de nominativus enkelvoud (mannelijk) op -er, maar verbuigt verder net als servus en puella.

Voorbeeld 1:
puer : jongen; slaaf

Het rijtje :

puer
pueri
puero
puerum
puero

pueri
puerorum
pueris
pueros
pueris

Voorbeeld 2 :
tener : teer, teder

mannelijk

tener
teneri
tenero
tenerum
tenero

teneri
tenerorum
teneris
teneros
teneris

vrouwelijk

tenera
tenerae
tenerae
teneram
tenerâ

tenerae
tenerarum
teneris
teneras
teneris

onzijdig

tenerum
teneri
tenero
tenerum
tenero

tenera
tenerorum
teneris
tenera
teneris

Soms verdwijnt de -e- :
Voorbeeld 3 :

dexter : rechts, rechter : heeft gen. ev. ml. : dextri;
acc. ev. vrl. : dextram; etc

Leer de volgende woorden:

acutus : scherp
aeger : ziek
ager : akker, veld
asper : ruw, guur
caper : bok
corniger : hoorndragend
culter : mes
dexter : rechter, rechts
frugifer : vruchtdragend
impiger : ijverig
liber, libri : boek
liber, liberi : vrij
liberi (meerv.) : kinderen
lucifer : lichtdragend, lichtend
magister : meester
minister : dienaar
miser : ongelukkig
niger : zwart
piger : lui
puer : jongen
pulcher : mooi
ruber : rood
sacer : heilig
signifer : vaandeldrager
sinister : links, linker
socer : schoonvader
stella : ster
tener : teder, teer
vesper : avond
vir : man

Onthoud de woorden door ze te verbinden met kennis die je al hebt:

acutus > acuut
aeger > ?
ager > agricola; agricultuur
asper > ?
caper > capriolen
corniger > cornu = hoorn; cornet
culter > ?
dexter > dexterity (engels); de tekenfilmfiguur!
('rechts' betekent al snel ook 'handig')
frugifer > vrucht
impiger > = niet - piger
liber > livre (frans); library(engels)
liber > liberty (engels)
liberi > ?
lucifer > lucifer
magister > maître (frans); meester; magis = méér
minister > minister; minus = minder
niger > Niger; neger
piger > ?
puer > pueriel
pulcher > ?
ruber > rubriek (bij oude handschriften : de rubricator maakte de éérste letter van een bladzijde of alinea rood)
sacer > sacred (engels); sacristie
signifer > signum; sign
sinister > sinister (links = ongunstig, negatief -> eng)
socer > ?
stella > Stella Maris (Sterre der Zee); interstellaire ruimte
tener > teer
vesper > Vespers
vir > viriel

Oefening :
noem de betekenis van de volgende woordcombinaties, en benoem de naamval:

1. puero pigro (2x)
2. puellam teneram
3. vesperos asperos
4. folia libri pulchri
5. libri liberorum aegrorum
6. a magistro impigro
7. ripam dextram
8. in sinistra fluvii ripa
9. socerum aegrum
10. capri cornigeri (2x)
11. stellae luciferae (3x)
12. animus liber
13. misero cum viro
14. ad populos nigros
15. e flammis rubris
16. culter acutus
17. o minister bone
18. in agris frugiferis
19. signiferi impigri (2x)
20. humum sacram

Kijk na: KLIK HIER.