XXIII.
Ablativus
Herhaling naamvallen
Woorden
of woordgroepen in de ablativus fungeren doorgaans
als bepalingen. Zo'n ablativusgroep geeft antwoord
op drie mogelijke vragen:
1. waarmee of met wie? (abl. instrumenti of
sociativus) (les 10)
2. waarvandaan? (abl. separativus) (les 17)
3. waar? (abl. loci: van plaats) (nieuw)
Voorbeelden:
1. gladiis
pugnare - cum puellis ambulare -
met zwaarden strijden - met de
meisjes wandelen
2. e flammis servare
- uit de vlammen redden
3. in villa dormire
- in het landhuis slapen
Vóór
je aan de oefening begint, waarin het gebruik van de
naamvallen wordt herhaald, moet je eerst de volgende
woorden nog maar eens leren (in les 22 al
eerder behandeld):
aegrotus
: ziek
amplus : ruim, royaal
animus : geest
in animo est + dat.: aan ... is in de geest -->
... is van plan
antrum : grot
arma : wapens
clarus : helder, beroemd
demum : pas, eerst
etiam : ook, zelfs
flamma : vlam
gloria : roem
Graecus : Griek(s)
gratias ágere : dank betuigen
incendium : brand
leaena : leeuwin
luna : maan
malus : slecht
necare : doden
nunc : nu, thans
obscurus : duister
oppidanus : stedeling
periculosus : gevaarlijk
radius : straal
stabulum : stal
Troianus : Trojaan
verus : waar, oprecht
vix : nauwelijks
Onthoud
de woorden door ze te verbinden met kennis, die je
al hebt:
aegrotus
> ?
amplus > amplitude; ampele (overwegingen)
animus > animo
antrum > ?
arma > army (engels); armada
clarus > klaar; clair (frans); clear (engels)
demum > ?
etiam > et
flamma > vlam
gloria > glorie
Graecus > Griek
gratias ágere > gratia
incendium > l'incendie (frans); incéndere
leaena > vrl. van leo
luna > lune (frans)
malus > bonus x malus
necare > nekken(?)
nunc > nu
obscurus > obscuur
oppidanus > oppidum
periculosus > periculum; perikelen
radius > ray (engels); r = straal (wiskunde)
stabulum > stal (?); stare
Troianus > Trojaan
verus > vrai (frans); in vino veritas
vix > ?
Oefening
:
Vertaal de volgende zinnen, én bepaal de
naamval van de rood gedrukte woorden:
1.
Agricolae magnus
equorum numerus
in stabulo
erat.
2. Ante oppidi
portam socii gladiis necabantur.
3. Post multa demum
saecula poeta erat clarus.
4. Da poculum aquae servo aegroto.
5. Quia hora est, nunc
pugnare debetis patriamque defendere, amici!
6. Saepe per hortum in villam
ambulare et in villa multum
vini potare
amici solebant.
7. De muris
oppidi magnus hastarum numerus ab incolis
in Persas densos mittebatur.
8. Lacrimae puellae
etiam piratas malos movebant.
9. In provinciam cum copiis
convenire legatis
in animo erat, sed e provincia cedere
a Gallis cogebantur.
10. Dividite praedam amplam, ornate
templa et
deis gratias agite!
11. Achilles cum
appropinquat, Troiani sub muros
cedunt.
12. Etiam si non
pugnant, socii sub armis esse debent.
13. Nihil novi de sociis audiebatur.
14. Cum Belgis
contendere legato
in animo est.
Kijk
na: KLIK
HIER.
|