|
XVIII.
Verbum
- het werkwoord
Imperfectum actief en passief -
onvoltooid verleden tijd
De vier regelmatige conjugaties + esse en posse
Bestudeer:
vocare
- roepen
a-stam
imperfectum
actief:
vocabam
vocabas
vocabat
vocabamus
vocabatis
vocabant
ik
riep
jij riep
hij riep
wij riepen
jullie riepen
zij riepen
De
onvoltooid verleden tijd wordt gekenmerkt door -ba-
tussen de stam voca- en de persoonsuitgangen -m, -s,
-t, -mus, -tis, -nt.
Deze persoonsuitgangen ken je al van het praesens.
Alleen de 1e persoon enkelvoud verschilt: was de
uitgang bij de tegenwoordige tijd -o (voco), bij het imperfectum
is die -m (vocabam).
imperfectum
passief:
vocabar
vocabaris
vocabatur
vocabamur
vocabamini
vocabantur
ik
werd geroepen
jij werd geroepen
hij werd geroepen
wij werden geroepen
jullie werden geroepen
zij werden geroepen
Je
ziet opnieuw de tijdkenletters -ba-. De
persoonsuitgangen zijn die van het passief: -r,
-ris, -tur, -mur, -mini, -ntur.
Ook de passieve uitgangen ken je al van het
praesens; alleen de 1e persoon verschilt: bij het
praesens was het -or (vocor),
hier is het -r (vocabar).
terrere - bangmaken
e-stam
imperfectum
actief:
terrebam
terrebas
terrebat
terrebamus
terrebatis
terrebant
ik maakte bang etc.
Opnieuw
stam + -ba- + persoonsuitgangen -m, -s, -t, -mus,
-tis, -nt.
imperfectum
passief:
terrebar
terrebaris
terrebatur
terrebamur
terrebamini
terrebantur
ik werd banggemaakt etc.
Weer:
stam + -ba- + persoonsuitgangen van het passief -r,
ris, -tur, -mur, -mini, -ntur.
vincere - overwinnen
medeklinker-stam
imperfectum
actief:
vincebam
vincebas
vincebat
vincebamus
vincebatis
vincebant
ik
overwon etc.
Aan
de stam vinc- wordt hier -eba- vastgeplakt, en dan
de persoonsuitgangen. Verder niets aan de hand.
imperfectum
passief:
vincebar
vincebaris
vincebatur
vincebamur
vincebamini
vincebantur
ik
werd overwonnen etc.
Stam
vinc- + -eba- + passieve persoonsuitgangen.
audire - horen
i-stam
imperfectum
actief:
audiebam
audiebas
audiebat
audiebamus
audiebatis
audiebant
ik
hoorde etc.
Stam
audi- + -eba- + persoonsuitgangen.
imperfectum
passief:
audiebar
audiebaris
audiebatur
audiebamur
audiebamini
audiebantur
ik
werd gehoord etc.
Stam
audi- + -eba- + passieve persoonsuitgangen.
esse - zijn
(onregelmatig)
eram
eras
erat
eramus
eratis
erant
ik
was, jij was, hij was, wij waren, jullie waren, zij
waren
posse - kunnen
(onregelmatig)
poteram
poteras
poterat
poteramus
poteratis
poterant
ik
kon, jij kon, hij kon, wij konden, jullie konden,
zij konden
Leer
de volgende woorden:
appropinquare
+ dat. : naderen
créscere : groeien
delêre : verwoesten
desiderare : verlangen
errare : dwalen, zich vergissen
exportare : uitvoeren
intrare : binnengaan
mandare : opdragen, overlaten
merêre : verdienen
perseverare : volharden, doorzetten
potare : drinken
redúcere : terugbrengen
servare : redden, bewaren
spectare : (be)kijken
studêre : zijn best doen
Onthoud
de woorden door ze te verbinden met wat je al weet:
appropinquare
> approach (engels)
crescere > crescendo (muziekterm)
delere > delete (engels)
desiderare > desire (engels);
Désirée
errare > error (engels); erratum
exportare > export
intrare > entree
mandare > mandaat
merere > merites
perseverare > persevere (engels)
potare > potation (frans)
reducere > reductie
servare > conserveren
spectare > spektakel
studere > studie
Oefening
1 :
Vertaal de volgende werkwoordsvormen:
Voorbeeld : consulebamus : wij raadpleegden
1.
videbas
2. habebant
3. eratis
4. erratis
5. solebant
6. veniebam
7. crescebant
8. poteras
9. merebatis
10. mandabant
11. perseverabas
12. servabatis
13. desiliebam
14. poteratis
15. migrabatis
16. studebant
17. poteramus
18. orabas
19. erant
20. consulebas
Kijk
na: KLIK
HIER.
Oefening
2 :
Vertaal de volgende werkwoordsvormen:
Voorbeeld : reperiebamur : wij werden gevonden
1.
dividebamini
2. delebatur
3. spectabamur
4. audiebar
5. videbamini
6. exportabatur
7. sepeliebantur
8. mittebaris
9. delebantur
10. audiebaris
11. servabamur
12. consulebar
13. reducebatur
14. puniebamini
15. defendebantur
16. terrebaris
17. amabatur
18. pugnabatur
Kijk
na: KLIK
HIER.
|