XC.

Ablativus causae


doleo morte amici : ik treur over de dood van een vriend
ira incensus : door woede ontbrand = in woede, woedend
timore perterritus : door vrees verschrikt = uit vrees
iussu (hortatu) Caesaris : op bevel (aansporing) van Caesar

De oorzaak of beweegreden staat in de ablativus.
Je vindt deze ablativus o.a. bij werkwoorden, die een emotie aanduiden.



Leer de volgende woorden:

addúcere : ertoe brengen
conscríbere : lichten, werven
correctio, correctionis : verbetering
deditio, deditionis : overgave
dilabi : uiteenvallen
discordia : tweedracht, ruzie
fames, famis : honger
Gallia citerior : Gallia aan deze kant van de Alpen (gezien vanuit Rome)
hortatu + gen.: op aansporing van
indúcere : ertoe brengen
iniussu + gen.: zonderbevel van
inopia : gebrek, behoefte
rogatu + gen.: op verzoek van

Onthoud door associatie:

adducere > ad- en -ducere
conscribere > cum -> cor- en -scribere: bij elkaar schrijven
correctio > correctie
deditio > dedere -> dare
dilabi > di- en labi; labiel
discordia > discord (en)
fames > ?
Gallia citerior > ?
hortatu > hortari
inducere > in- en -ducere
iniussu > iussu; iubere
inopia > in- als ontkenning; ops, opis
rogatu > rogare



Oefening 1 :
Vertaal de volgende zinnen :

(Let op het gebruik van de gecursiveerde ablatieven)

1. Concordia res parvae crescunt, discordia maximae dilabuntur.
2. Inopia frumenti hostes oppugnationem mox relinquent.
3. Oportet delicto dolere, correctione gaudere.
4. Caesare appropinquante Galli timore perterriti sua oppida relinquunt.
5. Misericordia adductus feminae pauperi tantam pecuniam dedit, quantam secum habuit.
6. Milites quod iniussu imperatoris castra reliquerunt, puniti sunt.
7. Oppidani virtute ac moenibus diu defensi fame demum in deditionem accepti sunt.
8. Me rogatu tuo hoc fecisse haud nescis.
9. Nuntio victoriae laeti cives quantum auri habebant in unum locum contulerunt, ut dis immortalibus grates agerent.
10. His nuntiis litterisque commotus Caesar duas legiones in citeriore Gallia novas conscripsit.
11. Orgetorix regni cupiditate inductus coniurationem nobilitatis fecit.
12. Caesaris hortatu Galli statim legatos de pace miserunt.

Kijk na: KLIK HIER.



Leesles

DE CYRO PERSARUM IMPERII FUNDATORE slot

  Astyages de Persarum defectione certior factus et ipse exercitum comparabat. Ad Cyrum nuntium misit, qui eum quam celerrime ad regem venire iuberet. Cyrus autem nuntium remisit: se ad regem venturum esse aliquanto celerius quam rex ipse cuperet.
  Quo responso valde commotus rex omnes Medos cito ad arma vocavit et circumspectabat, quemnam suo exercitui potissimum praeficeret.
  Est proverbium: Quem vult deus perdere, ei prius mentem sanam adimere solet. Re vera dii ipsi animum Astyagis occaecavisse videntur, quippe qui Medis prefecerit virum sibi inimicissimum Harpagum! Plane oblitus esse videbatur quali iniuria multis ante annis ipse Harpagum affecisset.
  Laetus Harpagus imperator ingentes Medorum copias eduxit obviamque Cyro contendit. Cum ambo exercitus congrederentur, de tot Medorum milibus paucissimi tantum pugnabant, nempe ignari quid inter Harpagum et Cyrum convenisset; plerique primo iam statim impetu terga verterunt et fuga salutem petierunt aut in deditionem sua sponte venerunt.
  Brevi post Astyagem ipsum Cyrus cepit et a regno amovit neque tamen ulla iniuria affecit, sed, dum vixit, incolumem eum apud se habuit.
  Insequentibus annis Cyrus Croeso quoque Lydiae rege superato totius fere Asiae imperio potitus est. Regnavit per annos undetriginta; a Tomyri Massagetarum regina proelio victus occidit anno a.u.c. CCXXIV.

Aantekeningen:
certior factus : verwittigd, op de hoogte gebracht
vult : (hij) wil
occaecare : verblinden
quid ... convenisset : wat overeengekomen was
fuga salutem petere : zijn heil in de vlucht zoeken; petierunt = petiverunt.
Tomyris : koningin van de Massageten
a.u.c. = ab urbe condita : vanaf de stichting van de stad (Rome)
[De traditie wil, dat Rome in 753 voor Christus is gesticht. Het 224ste jaar vanaf 753 = 530 voor Chr.]
[Volgens Wikipedia stierf Cyrus op 4 december 530 v. Chr.]

Kijk na: KLIK HIER.