ppa	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig
enkelvoud
nom.	vocans	vocans	vocans
gen.	vocantis	vocantis	vocantis
dat.	vocanti	vocanti	vocanti
acc.	vocantem	vocantem	vocans
abl.	vocante	vocante	vocante
meervoud
nom.	vocantes	vocantes	vocantia
gen.	vocantium	vocantium	vocantium
dat.	vocantibus	vocantibus	vocantibus
acc.	vocantes	vocantes	vocantia
abl.	vocantibus	vocantibus	vocantibus

	infinitivus	ppa
e- stammen	terrêre	terrens, terrentis etc
medeklinkerstammen	víncere	vincens, vincentis etc
i-stammen	audire	audiens. audientis etc
capio-groep	cápere	capiens, capientis etc

Vertaal: puer vocans: de roepende jongen / de jongen die roept

2. Het participium perfecti passivi (het ppp; Ned.: voltooid deelwoord) kennen we al (Zie les 29 en 30).
Vertaal: puer vocatus: de geroepen jongen / de jongen die geroepen is

3. Het participium futuri activi (pfa) wordt gevormd door uit te gaan van het ppp (vocatus) en dan de uitgang te veranderen naar -turus : vocaturus. Vocaturus, vrouwelijk vocatura, onzijdig vocaturum verbuigt als longus, -a, -um.
De betekenis van het part fut act vocaturus: (letterlijk : zullende roepen)
puer vocaturus: de jongen die zal roepen / de jongen die van plan is te roepen / de jongen die op het punt staat te roepen.

 

Oefening 2 :
Vertaal de volgende verbindingen van substantiva en participia:

1. a magistro laudante
2. feminae oraturae (3 mogelijkheden qua naamval)
3. solis illustrantis
4. avibus volantibus (2) [avis, -is: vogel]
5. praemia data (2)
6. signa ornantia (2)
7. discipulo obtemperanti
8. patriam amatam
9. aves migraturae
10. consuli immolanti
11. clade nuntiata [clades, -is: nederlaag, onheil]
12. militibus salutantibus (2)
13. puellarum ornantium
14. captivi condemnati (2)
15. Italia sollicitata (2)
16. viatori erraturo
17. mercatoris exportantis
18. Belgarum iactantium

Kijk na: KLIK HIER!

 

Oefening 3 :
Vertaal met behulp van een relatieve bijzin, als in het voorbeeld:
Voorbeeld:
a magistro discipulos laudante: door de meester, die de leerlingen prijst

1. solis terram radiis illustrantis
2. aves in alias terras migraturae
3. praemia militibus iam data
4. discipulum magistro obtemperantem
5. epistula in senatu recitata
6. signa urbem nostram ornantia
7. viatoris per Hispaniam erraturi
8. captivi a consule heri condemnati
9. a mercatore vaccas exportante
10. Belgae lapides in vallum iactantes

Kijk na: KLIK HIER! 

 

Leer de volgende woorden:

acrius (adv) : heviger
aequare : evenaren
avis, avis : vogel
clades, cladis : onheil, nederlaag
clam : heimelijk, stiekem
conclamare : luid roepen
deliberare : overleggen
fauces, faucium : engte, keel
haerêre, perf. haesi : blijven steken
importare : invoeren
iudex, iudicis : rechter
levare : (op)tillen
longinquus : ver verwijderd
misericordia : medelijden
occursare : tegemoet snellen
osculum : kus
perturbare : in verwarring brengen
reus : aangeklaagde
rostra, rostrorum : spreekgestoelte (op het Forum Romanum)
scutum : schild
serpens, serpentis : slang
super + acc.: boven, over
utrimque : van weerskanten

Onthoud de woorden door associatie :

acrius > ?
aequare > equator; equal (en)
avis > aviary (en)
clades > ?
clam > ?
conclamare > clamare (la)
deliberare > delibereren
fauces > ?
haerêre > adhere (en); adhesive (en)
importare > importeren
iudex > jurist; judicious (en)
levare > ?
longinquus > longus (la)
misericordia > ?
occursare > ob = tegemoet + cursare < cúrrere (la)
osculum > ?
perturbare > ?
reus > ?
rostra > ?
scutum > ?
serpens > serpent (ne, en, fa)
super > super
utrimque > ?

 

Oefening 4 :
Vertaal de volgende zinnen:

1. Dum Romani deliberant, iam Saguntum ab Hannibale summa vi oppugnabatur.

N.B.: Na het voegwoord 'dum' (terwijl) volgt in het Latijn altijd een praesensvorm. Omdat de hoofdzin in de verleden tijd staat (oppugnabatur), dien je in je vertaling naar het Nederlands de praesensvorm met een verleden tijd weer te geven.

2. Cur custodes portas urbis iam clausas denuo aperiri vetuêre?

N.B.: vetuêre = vetuerunt (3e persoon meervoud perfectum actief indic.)

3. Clamaturus erat, sed vox faucibus haesit.

N.B.: Het participium van het futurum actief (pfa) in combinatie met een vorm van 'esse' geeft aan: op het punt staan te..., van plan zijn te ...
Voorbeelden:
vocaturus est: hij staat op het punt te roepen ...
dormituri sumus: wij zijn net van plan te gaan slapen ...

4. Tum barbari suo more 'victoriam' conclamant impetuque vehementi nostros perturbavêre.

N.B.1: Bij een beschrijving van gebeurtenissen in het verleden gebruikt het Latijn soms vormen van het praesens. Men spreekt dan van 'praesens historicum'. Het gebruik van het praesens maakt de beschrijving afwisselender en levendiger. In het Nederlands in het niet gebruikelijk in één zin twee verschillende tijden te gebruiken, en daarom wordt een praesens historicum in de vertaling doorgaans met een verleden tijd weergegeven.
N.B.2: perturbavêre = perturbaverunt (3e persoon meervoud perfectum actief indic.)

5. Cum in illam insulam navigaveris, ab incolis armatis fugabere.
6. Iudex reum condemnaturus erat; tunc misericordia commotus eum culpa liberavit.
7. Magnas Hannibalis virtutes ingentia vitia aequabant.
8. Romani clam frumentum in oppidum, quod a Poenis oppugnabatur, importabant.
9. Quare nuper in illam longinquam terram navigastis?
10. Dum Cadmus ingens anguis corpus spectat, vox subito audita est: 'Quid serpentem abs te necatum spectas? Et tu spectabere serpens!'
11. Daedalus dedit oscula Icaro filio pennisque levatus ante eum volat.
12. Quis non laudat Fabricium negantem pecuniam, quam Pyrrhus dabat?
13. Galli Hannibali occursant in ripa Rhodani quatientes scuta super capita.
14. Quo acrius utrimque pugnabant, eo plures vulnerati sunt.

Kijk na: KLIK HIER! 

 

Leesles

De Solone et Croeso (1)

Solon Atheniensis nobili genere ortus neque tamen locuples erat. Mercaturam faciendo victum sibi suisque comparabat eoque in longinquas regiones navigabat et multorum hominum urbes visit animosque cognovit, ut Ulixem fecisse Homerus narrat.
Nec tamen mercator tantum erat. Versus quoque faciebat per quos Athenienses pristinae virtutis admonebat eosque incitabat, ut Megarensibus finitimis Salaminem insulam eriperent, de qua diu et frustra contendissent. Carmina Solonis tanto ardore Atheniensium animos inflammaverunt, ut insulam expugnarent, quae ab illo tempore Athenarum pars fuit. Eo facto Solonis auctoritatem in urbe maximam fuisse facile intellegitur.
Eo tempore accidit, ut Athenienses, qui potissimum tunc agricultura victum quaerebant, in extremam paupertatem inciderint. Brevi plurimi agricolae adhuc liberi aere alieno oppressi in servitutis condicionem venerunt. Et ii una voce Solonem oraverunt, ut sibi reique publicae consuleret. Nec recusavit Solon hac autem condicione, ut quascumque dedisset leges, Athenienses eas per decem saltem annos observarent. Libenter cives condicionem acceperunt.

KLIK HIER om je vertaling na te kijken!