LVIII.

Coniunctivus: irrealis
Leesles

Irrealis

De coniunctivus van het imperfectum en van het plusquamperfectum komt vaak voor in het gezelschap van de voegwoorden si - als en nisi - als niet.

si possem, venirem - als ik kon, kwam ik
of: als ik zou kunnen, zou ik komen
(maar ik kan niet, dus ik kom niet)

si potuissem, venissem - als ik gekund had, was ik gekomen
of: als ik zou hebben gekund, zou ik zijn gekomen
(maar ik kon niet, dus ben ik niet gekomen)

De in dit soort zinnen gebruikte coniunctivus noemt men de coniunctivus irrealis. Immers, de situatie of gebeurtenis die beschreven wordt in de hoofdzin, en de voorwaarde of veronderstelling die beschreven wordt in de bijzin, is in strijd met of tegengesteld aan de werkelijkheid.

Na de voegwoorden si en nisi kunnen ook indicatieven voorkomen. Dan is er geen sprake van een niet-werkelijke situatie of gebeurtenis.

 

Leer nu eerst de nieuwe woorden:

Alpes, Alpium : Alpen
altitudo, altitudinis : hoogte
classis, -is : vloot
depónere : neerleggen, afleggen
explorare : onderzoeken
fuga : vlucht
fugâ salutem pétere : zijn heil in de vlucht zoeken
imperium : gezag, macht
inferi (pl): (bewoners van de) onderwereld
interrogare : ondervragen
iudicare : oordelen
lenitas, lenitatis : zachtheid, traagheid
locus : plaats
loca (n. pl.): terrein, streek
mundus : wereld
oculus : oog
parare : voorbereiden, gereedmaken
propinquus : nabij, verwant
quantus? : hoe groot?
utrum ... an : of ... of
victor, victoris : overwinnaar

Onthoud de woorden door associatie:

Alpes > Alpen
altitudo > altitude (en)
classis > klas(se)
depónere > deponeren
explorare > explore (en)
fuga > muziekterm
imperium > empire (en)
inferi > inferior = lager gelegen > inferieur
interrogare > interrogate (en)
iudicare > jurist; iudex (la)
lenitas > ?
locus > lokaal
mundus > monde (fa)
oculus > oculair
parare > paraat
propinquus > prope (la); appropinquare (la)
quantus > quantiteit
utrum ... an > ?
victor > eigennaam; victorie

 

Oefening 1 :
Vertaal de volgende woordgroepen en bepaal of de indicativus of de coniunctivus is gebruikt:

1. si veniet
2. nisi veniret
3. nisi venisset
4. ne statuant
5. ut non statuerent
6. cum apparebit
7. cum appareret
8. si ponemus
9. si poneremus
10. si poneremur
11. nisi posuissemus
12. nisi positi essemus
13. quia relinquent
14. cum relinquant
15. cum reliquissent
16. si occidereris
17. si occisus esses
18. si petimus
19. nisi peteremus
20. si fluxisset

Kijk na: KLIK HIER.

 

Oefening 2 :
Vertaal de volgende zinnen, en bepaal welke zinnen een irrealis bevatten:

1. Si aeger ero, in scholam non veniam.
2. Si aeger essem, in scholam non venirem.
3. Si aeger fuissem, in scholam non venissem.
4. Non vivemus, nisi edemus.
5. Non viveremus, nisi ederemus.
6. Si poterunt, propinquos suos visent.
7. Si possent, propinquos suos viserent.
8. Si potuissent, propinquos suos visissent.
9. Cum apparebit classem Italiam petere, patriam defendemus.
10. Cum appareret classem Italiam petere, patriam defendimus.
11. Segesta est urbs antiqua in Sicilia, quae ab Aenea, cum in haec loca venisset, condita est.
12. Cum regnum mundi ab Iove cum fratribus divideretur, Neptunus marium, inferorum Pluto obtinuit imperium.
13. Victor imperat, ut victi arma deponant.
14. Victor imperabat, ut victi arma deponerent.
15. Hannibal equites ad castra Romana miserat, ut explorarent, quantae copiae essent et quid pararent.
16. Milites longo proelio fatigati nesciebant, utrum perseverare an fuga salutem petere deberent.
17. Flumen est Arar, quod fluit incredibili lenitate, ita ut oculis, in utram partem fluat, iudicari non possit.
18. Hannibal milites territos interrogabat, quid Alpes aliud essent quam montium altitudines.

Kijk na: KLIK HIER.

 

Leesles

Lees de tekst eerst door; zoek op wat je niet meer weet en schrijf dan de vertaling op.
Kijk je vertaling na mbv. het antwoordmodel [opent in nieuw venster].

De Horatiis et Curiatiis (2)

Satis constat inter auctores Horatios Romanos, Albanos Curiatios fuisse. Cum his trigeminis fratribus agunt reges, ut pro sua patria dimicent ferro: ibi imperium futurum esse, unde victoria fuerit. Nihil recusatur; tempus et locus convenit.
Priusquam dimicarent, foedus ictum est inter Romanos et Albanos his legibus ut, cuius populi cives eo certamine vicerint, is alteri populo cum bona pace imperitet. Postquam foedus ictum est, trigemini arma prehendunt et in campum descendunt.
Datur signum et statim concurrunt. Primo propter pulverem nemo distinguere poterat, qui victores, qui victi essent, sed paulo post apparuit duos Horatios cecidisse, tres Curiatios superesse, sed saucios.
Unus Horatius, qui supererat, forte integer, cito fugam capessit, ut adversarios segregaret. Iam aliquantum spatii aufugerat, cum respicit et videt adversarios magnis intervallis distare.
Tum magno impetu recurrit in primum eumque necavit, priusquam fratres subvenire possent. Deinde contra secundum se vertit, qui gravius vulneratus facile trucidatur. Tertium Curiatium vincere tunc res levis erat.