Correctie Les 110

Oefening :

1. Milites indignabantur, quod tam crudeliter a centurionibus castigati essent.
    De soldaten werden boos, (om)dat ze zo wreed door de honderdmannen waren getuchtigd.
    De bijzin begint met het voegwoord quod, dat door een coni. wordt gevolgd, omdat het een subjectieve reden is voor hun woede. quod + coni. wordt wel subjectief redegevend genoemd.
2. Saepe oculi, quem ad modum animo affecti simus, loquuntur.
    Vaak zeggen ogen, op welke manier / wij in de geest zijn aangedaan / wat wij voelen en denken.
    De bijzin begint met het vraagwoord quemadmodum; coni. van de indirecte vraag.
3. A meridie nebula orta est ita, ut vix concursus navium inter se evitarentur.
    In de middag is een nevel ontstaan, zo (dicht) dat nauwelijks botsingen van de schepen konden worden vermeden.
    De bijzin begint met het voegwoord ut; + coni. consecutivus (gevolg)
4. Caesar, priusquam quicquam conaretur, Divitiacum Haeduum ad se vocari iussit, ut de eius fratre Dumnorige quereretur.
    Voordat hij iets probeerde, liet Caesar De Haeduer Divitiacus bij zich roepen, om over diens broer Dumnorix te klagen.
    Eerste bijzin begint met het voegwoord priusquam; tweede bijzin begint met het voegwoord ut: + coni. finalis (doel, bedoeling)
5. Dixit se librum, quem ei legendum dedissem, iamdiu reddidisse.
    Hij zei, dat hij het boek, dat ik hem te lezen had gegeven, al lang had teruggegeven.
    Hoofdzin: Dixit; se t/m reddidisse: aci; bijzin in de aci begint met quem: relativum: coni. obliquus.
6. Caesar centuriones praemittit, qui locum castris idoneum deligant.
    Caesar stuurt honderdmannen vooruit om een geschikte plek voor het kamp te kiezen.
    Bijzin begint met qui: relativum: + coni. finalis.
7. Verba reperta sunt non quae impedirent, sed quae indicarent voluntatem.
    Woorden zijn uitgevonden niet om te hinderen, maar om de wil aan te geven.
    Bijzinnen beginnen met het relativum quae: + coni. finalis.
8. Multis verbis dux milites adhortatus est, ne hostem, quem iam ante vicissent, nimium timerent.
    Met veel woorden spoorde de aanvoerder de soldaten aan, om niet al te bang te zijn voor de vijand, die zij eerder al verslagen hadden.
    Bijzin begint met ne: coni. finalis; bijzin in de bijzin begint met quem: relativum: + coni. obliquus.
9. Postridie Caesar milites reprehendit, quod plus se quam imperatorem de victoria sentire existimarent.
    De volgende dag verweet Caesar de soldaten, (om)dat zij dachten, dat zij meer dan de opperbevelhebber verstand hadden van de overwinning.
    Bijzin begint met het voegwoord quod+ coni.: subjectief redegevend: in de bijzin een aci: plus se t/m sentire.
10. Cum patriam semel reliquero, me numquam reversurum tibi persuade!
      Wanneer ik het vaderland eenmaal heb verlaten, zal ik nooit meer terugkeren, wees daar maar van overtuigd!
      Bijzin begint met het voegwoord Cum + futex.; me t/m reversurum (vul aan: esse): aci.
11. 'Magna me' inquit Socrates 'spes tenet, iudices, bene mihi evenire, quod mittar ad mortem.'
      'Ik heb goede hoop' zei Socrates, 'dat mij iets goeds overkomt, rechters, (om)dat ik naar de dood word gestuurd.'
      bene t/m evenire: aci; bijzin begint met het voegwoord quod: + coni. obliquus.
12. Quae tam firma est civitas, quae non odiis et discidiis possit everti?
      Welke staat is zo sterk, dat hij niet door haatgevoelens en ruzies om zeep kan worden geholpen?
      Bijzin begint met relativum quae: + coni. consecutivus (gevolg).
13. Si qui deus mihi largiatur, ut ex hac aetate repuerascam, valde recusem.
      Als een of andere god mij zou schenken, dat ik uit deze leeftijd weer jong word, zou ik krachtig weigeren.
      Bijzin begint met Si: + coni. potentialis; gevolgd door bijzin die begint met ut: + coni. consecutivus.
14. Hoc posteaquam ex nuntiis cognitum est, oppidani statim portas claudendas curaverunt.
      Nadat dit van boodschappers was vernomen, lieten de stedelingen meteen de poorten sluiten.
      Bijzin begint met het voegwoord posteaquam = postquam: + indic. perf.;
      portas claudendas curaverunt is een speciale gerundivumconstructie.
15. Nostri vada Sequanae temptabant, si transire possent.
      Onze mannen probeerden ondieptes in de Seine uit, (om te zien) of zij konden oversteken.
      De bijzin begint met si, dat in dit soort zinnen of betekent: kijken of, uitproberen of, erachter zien te komen of...
16. Secutae sunt tempestates, quae nostros in castris continerent et hostem a pugna prohiberent.
      Er volgden zware stormen, die (zo hevig waren dat zij) onze mannen in het kamp vasthielden en de vijand van vechten afhielden.
      De bijzin begint met het relativum quae: + coni. consecutivus (gevolg).