CVI.  Indirecte rede Directe rede: 'Domum redire cupio.' 'Ik wil graag naar huis teruggaan.' Indirecte rede: Dicit se domum redire cupere. Hij zegt, dat hij graag naar huis wil teruggaan. De indirecte rede gebruikt de aci. Bijzinnen in de directe rede krijgen de coniunctivus in de indirecte rede: coni. obliquus. Vraagzinnen in de directe rede krijgen de coniunctivus in de indirecte rede: coni. obliquus, coni. van de indirecte of afhankelijke vraag. Imperatieven in de directe rede worden coniunctivusvormen in de indirecte rede: coni. obliquus. Retorische vragen staan in de aci. Coniunctivusvormen in de directe rede blijven coniunctivus in de indirecte rede. Leer de volgende woorden: defléctere : afbuigen, afwenden expóscere remedia : verlichting van de dienst eisen ex usu esse : van nut zijn ferus : wild, woest hiberna (plur.): winterkamp increpitare : uitschelden identidem : herhaaldelijk incusare : beschuldigen inexsuperabilis : niet over te trekken instrumentum : werktuig, uitrusting invius : onbegaanbaar nutare : wankelen, zwak staan princeps, principis : eerste -> keizer proícere : wegwerpen, prijsgeven proinde : daarom reservare : bewaren transrhenanus : aan de overzijde van de Rijn wonend transportare : overzetten usquam : ergens Onthoud door associatie : defléctere > de- en -flectere; luxaflex expóscere remedia > remedie ex usu esse > usus: praktijk, nut, gebruik (la) ferus > ? hiberna (plur.) > hiver (fa) increpitare > crepitare: knetteren (la), klanknabootsend woord identidem > ? incusare > accuse (en) inexsuperabilis > in- ontkent; (ex)superare: overwinnen (la) instrumentum > instrument invius > in- ontkent; via (la); viaduct nutare > ? princeps > prins; principe proícere > projectiel proinde > ?  reservare > reservaat; conserveren transrhenanus > trans- en Rhenanus; Rhenus: Rijn transportare > transporteren usquam > ? Oefening 1 : Vertaal de volgende zinnen met behulp van de toelichting: 1. Duces Gallorum tota acie pronuntiari iusserunt, ne quis ab loco discederet: illorum esse praedam atque illis reservari, quaecumque Romani reliquissent; proinde omnia in victoria posita existimarent. pronuntiari iusserunt: leidt de indirecte rede in ne ... discederet: eerste zin: een verbod, daarom coni. illorum ... reservari: aci quaecumque ... reliquissent: bijzin, object bij reservari proinde ... existimarent: bevel, dus coni. omnia in victoria posita: vul aan: esse; aci bij existimarent 2. Ubii, qui uni ex transrhenanis ad Caesarem legatos miserant, magnopere orabant, exercitum modo Rhenum transportaret: id sibi ad auxilium satis futurum. orabant: leidt de indirecte rede in transportaret: coni. obliquus, was in de hoofdzin een bevel, of liever een sterk verzoek id ... futurum: vul aan: esse (wordt vaak weggelaten bij inf. fut.): aci 3. Hannibal milites in conspectu Alpium perterritos interrogabat, quid invium aut inexsuperabile esse militi armato nihil secum praeter instrumenta belli portanti. interrogabat: leidt de indirecte rede in quid ... esse: retorische vraag, en daarom een infinitivus! 4. Fama est in quiete visum ab Hannibale iuvenem divina specie, qui se ab Iove diceret ducem in Italiam Hannibali missum; proinde sequeretur neque usquam a se deflecteret oculos. Fama est: leidt de indirecte rede in in quiete ... specie: aci qui ... diceret: relatieve bijzin, coni. obliquus se ... missum: vul aan: esse; aci proinde sequeretur ... deflecteret oculos: imperatieven in de directe rede 5. Cicero legatus cum a Gallis admoneretur, ut cum legione ex hibernis discederet, respondit: non esse consuetudinem populi Romani accipere ab hoste armato condicionem; si ab armis discedere velint, se adiutore utantur legatosque ad Caesarem mittant. admoneretur, ut ... discederet: de bijzin met ut is ook indirecte rede, ingeleid door admoneretur respondit: leidt de indirecte rede in non esse ... condicionem: aci si ... velint: bijzin, coni. obliquus se ... utantur legatosque ... mittant: imperatieven in de directe rede 6. De Nerviorum natura moribusque Caesar cum quaereret, sic reperiebat: nullum aditum esse ad eos mercatoribus; esse homines feros magnaeque virtutis; increpitare atque incusare reliquos Belgas, qui se populo Romano dedidissent patriamque virtutem proiecissent; confirmare sese neque legatos missuros neque ullam condicionem pacis accepturos. reperiebat: leidt de indirecte rede in nullum ... mercatoribus: aci esse virtutis: aci increpitare ... Belgas: aci qui ... proiecissent: relatieve bijzin, coni. geeft causale betekenis confirmare ... missuros (vul aan: esse) ... accepturos (vul aan: esse): aci 7. Miltiades cum crebri afferrent nuntii male rem gerere Darium premique a Scythis, hortatus est pontis in Histro custodes, ne a fortuna datam occasionem liberandae Graeciae dimitterent. Nam si cum iis copiis, quas secum transportaverat, interiisset Darius, non solum Europam fore tutam sed etiam eos, qui Asiam incolerent Graeci genere, liberos a Persarum futuros dominatione et periculo; et facile effici posse. hortatus est: leidt de indirecte rede in ne ... dimitterent: verbod (imperat.) in directe rede si ... interiisset: bijzin met voegwoord si; coni. obliquus fore ... eos ... futuros (vul aan: esse): aci qui Asiam incolerent ...: relatieve bijzin; coni. obliquus et facile ... posse: aci 8. Percennius milites seditiosos interrogabat, cur paucis centurionibus, paucioribus tribunis in modum servorum oboedirent. Quando ausuros exposcere remedia, nisi novum et nutantem adhuc principem precibus vel armis adirent? interrogabat: leidt de indirecte rede in cur ... oboedirent: coni. van de indirecte vraag Quando ausuros (vul aan: eos en esse): retorische vraag nisi ... adirent: bijzin met voegwoord nisi; coni. obliquus Kijk na: KLIK HIER.