Homerus Hymne aan Demeter

ΕΙΣ ΔΗΜΗΤΡΑΝ	Aan Demeter
Δήμητρ' ἠΰκομον σεμνὴν θεὸν ἄρχομ' ἀείδειν, αὐτὴν ἠδὲ θύγατρα τανίσφυρον, ἣν Ἀϊδωνεύς ἥρπαξεν, δῶκεν δὲ βαρύκτυπος εὐρύοπα Ζεύς, νόσφιν Δήμητρος χρυσαόρου ἀγλαοκάρπου παίζουσαν κούρηισι σὺν Ὠκεανοῦ βαθυκόλποις 5 ἄνθεά τ' αἰνυμένην ῥόδα καὶ κρόκον ἠδ' ἴα καλά λειμῶν' ἂμ μαλακὸν καὶ ἀγαλλίδας ἠδ΄ ὑάκινθον νάρκισσόν θ', ὃν φῦσε δόλον καλυκώπιδι κούρηι Γαῖα Διὸς βουλῆισι, χαριζομένη Πολυδέκτηι, θαυμαστὸν γανόωντα, σέβας τό γε πᾶσιν ἰδέσθαι 10 ἀθανάτοις τε θεοῖς ἠδὲ θνητοῖς ἀνθρώποις. τοῦ καὶ ἀπὸ ῥίζης ἑκατὸν κάρα ἐξεπεφύκει κηώδης τ' ὀδμή. πᾶς δ' οὐρανὸς εὐρὺς ὕπερθεν γαῖά τε πᾶσ' ἐγέλασσε καὶ ἁλμυρὸν οἶδμα θαλάσσης. ἣ δ' ἄρα θαμβήσασ' ὠρέξατο χερσὶν ἅμ' ἄμφω 15 καλὸν ἄθυρμα λαβεῖν. χάνε δὲ χθὼν εὐρυάγυια Νύσιον ἂμ πεδίον, τῆι ὄρουσεν ἄναξ Πολυδέγμων ἵπποις ἀθανάτοισι, Κρόνου πολυώνυμος υἱός. ἁρπάξας δ' ἀέκουσαν ἐπὶ χρυσέοισιν ὄχοισιν ἦγ' όλοφυρομένην. ἰάχησε δ' ἄρ΄ ὄρθια φωνῆι 20 κεκλομένη πατέρα Κρονίδην ὕπατον καὶ ἄριστον. οὐδέ τις ἀθανάτων οὐδὲ θνητῶν ἀνθρώπων ἤκουσεν φωνῆς, οὐδ' άγλαόκαρποι ἐλαῖαι, εἰ μὴ Περσαίη θυγάτηρ ἀταλὰ φρονέουσα ἄϊεν ἐξ ἄντρου, Ἑκάτη λιπαροκρήδεμνος, 25 Ἠέλιός τε ἄναξ Ὑπερίονος άγλαὸς υἱός, κούρης κεκλομένης πατέρα Κρονίδην. ὃ δὲ νόσφιν ἧστο θεῶν άπάνευθε πολυλλίστωι ἐνὶ νηῶι δέγμενος ἱερὰ καλὰ παρὰ θνητῶν ἀνθρώπων. τὴν δ' άεκαζομένην ἦγεν Διὸς έννεσίηισιν 30 πατροκασίγνητος πολυσημάντωρ Πολυδέγμων ἵπποις ἀθανάτοισι, Κρόνου πολυώνυμος υἱός. ὄφρα μὲν οῦν γαῖάν τε καὶ οὐρανὸν ἀστερόεντα λεῦσσε θεὰ καὶ πόντον ἀγάρροον ἰχθυόεντα αὐγάς τ' ἠελίου, ἔτι δ' ἤλπετο μητέρα κεδνήν 35 ὄψεσθαι καὶ φῦλα θεῶν αἰειγενετάων, τόφρα οἱ ἐλπὶς ἔθελγε μέγαν νόον ἀχνυμένης περ. ἤχησαν δ' ὀρέων κορυφαὶ καὶ βένθεα πόντου φωνῆι ὕπ΄ άθανάτηι, τῆς δ' ἔκλυε πότνια μήτηρ, ὀξὺ δέ μιν κραδίην ἄχος ἔλλαβεν, ἀμφὶ δὲ χαίταις 40 ἀμβροσίαις κρήδεμνα δαΐζετο χερσὶ φίληισιν. κυάνεον δὲ κάλυμμα κατ' άμφοτέρων βάλετ' ὤμων, σεύατο δ' ὥς τ' οἰωνὸς ἐπὶ τραφερήν τε καὶ ὑγρήν μαιομένη. τῆι δ' οὔ τις ἐτήτυμα μυθήσασθαι ἤθελεν οὔτε θεῶν οὔτε θνητῶν ἀνθρώπων, 45 οὔτ΄ οἰωνῶν τις τῆι ἐτήτυμος ἄγγελος ἦλθεν. ἐννῆμαρ μὲν ἔπειτα κατὰ χθόνα πότνια Δηώ στρωφᾶτ', αἰθομένας δαΐδας μετὰ χερσὶν ἔχουσα, οὐδέ ποτ' ἀμβροσίης καὶ νέκταρος ἡδυπότοιο πάσσατ' ἀκηχεμένη, οὐδὲ χρόα βάλλετο λουτροῖς. 50 ἀλλ' ὅτε δὴ δεκάτη οἱ ἐπήλυθε φαινόλις ἠώς, ἤντετό οἱ Ἑκάτη, σέλας ἐν χείρεσσιν ἔχουσα, καί ῥά οἱ ἀγγελέουσα ἔπος φάτο φώνησέν τε: "πότνια Δημήτηρ ὡρηφόρε ἀγλαόδωρε, τίς θεῶν οὐρανίων ἠὲ θνητῶν ἀνθρώπων 55 ἥρπασε Περσεφόνην καὶ σὸν φίλον ἤκαχε θυμόν; φωνῆς γὰρ ἤκουσ', ἀτὰρ οὐκ ἴδον ὀφθαλμοῖσιν ὅς τις ἔην. σοὶ δ' ὦκα λέγω νημερτέα πάντα." ὣς ἄρ' ἔφη Ἑκάτη, τὴν δ' οὐκ ἠμείβετο μύθωι Ῥείης ἠϋκόμου θυγάτηρ, άλλ' ὦκα σὺν αὐτῆι 60 ἤϊξ' αἰθομένας δαΐδας μετὰ χερσὶν ἔχουσα. Ἠέλιον δ' ἵκοντο θεῶν σκοπὸν ἠδὲ καὶ ἀνδρῶν, στὰν δ' ἵππων προπάροιθε καὶ εἴρετο δῖα θεάων: "Ἠέλι', αἴδεσσαί με θεὰν σύ περ, εἴ ποτε δή σεο ἢ ἔπει ἢ ἔργωι κραδίην καὶ θυμὸν ἴηνα. 65 κούρην τὴν ἔτεκον, γλυκερὸν θάλος, εἴδεϊ κυδρήν, τῆς ἁδινὴν ὄπ' ἄκουσα δι' αἰθέρος ἀτρυγέτοιο ὥς τε βιαζομένης, ἀτὰρ οὐκ ἴδον ὀφθαλμοῖσιν. ἀλλὰ σὺ γὰρ δὴ πᾶσαν ἐπὶ χθόνα καὶ κατὰ πόντον αἰθέρος ἐκ δίης καταδέρκεαι ἀκτίνεσσιν, 70 νημερτέως μοι ἔνισπε φίλον τέκος εἴ που ὄπωπας ὅς τις νόσφιν ἐμεῖο λαβὼν ἀέκουσαν ἀνάγκηι οἴχεται ἠὲ θεῶν ἢ καὶ θνητῶν ἀνθρώπων." ὣς φάτο, τὴν δ' Ὑπεριονίδης ἠμείβετο μύθωι: "Ῥείης ἠϋκόμου θύγατερ, Δήμητερ ἄνασσα, 75 εἰδήσεις, δὴ γὰρ μέγα σ' ἅζομαι ἠδ' ἐλεαίρω ἀχνυμένην περὶ παιδὶ τανισφύρωι. οὐδέ τις ἄλλος αἴτιος ἀθανάτων εἰ μὴ νεφεληγερέτα Ζεύς, ὅς μιν ἔδωκ' Ἀΐδηι θαλερὴν κεκλῆσθαι ἄκοιτιν αὐτοκασιγνήτωι. ὃ δ' ὑπὸ ζόφον ἠερόεντα 80 ἁρπάξας ἵπποισιν ἄγεν μεγάλα ἰάχουσαν. ἀλλά, θεά, κατάπαυε μέγαν γόον, οὐδέ τί σε χρή μὰψ αὔτως ἄπλητον ἔχειν χόλον. οὔ τοι ἀεικής γαμβρὸς ἐν ἀθανάτοις πολυσημάντωρ Ἀϊδωνεύς, αὐτοκασίγνητος καὶ ὁμόσπορος. ἀμφὶ δὲ τιμήν, 85 ἔλλαχεν ὡς τὰ πρῶτα διάτριχα δασμὸς ἐτύχθη. τοῖς μεταναιετάει, τῶν ἔλλαχε κοίρανος εἶναι." ὣς εἰπὼν ἵπποισιν ἐκέκλετο, τοὶ δ' ὑπ' ὀμόκλης ῥίμφα φέρον θοὸν ἅρμα τανύπτεροι ὥς τ' οἰωνοί, τὴν δ' ἄχος αἰνότερον καὶ κύντερον ἵκετο θυμόν. 90 χωσαμένη δἤπειτα κελαινεφέϊ Κρονίωνι νοσφισθεῖσα θεῶν ἀγορὴν καὶ μακρὸν Ὄλυμπον ὤιχετ' ἐπ' ἀνθρώπων πόλιας καὶ πίονα ἔργα, εἶδος ἀμαλδύνουσα πολὺν χρόνον, οὐδέ τις ἀνδρῶν εἰσορόων γίνωσκε βαθυζώνων τε γυναικῶν, 95 πρίν γ' ὅτε δὴ Κελεοῖο δαΐφρονος ἵκετο δῶμα, ὃς τότ' Ἐλευσῖνος θυοέσσης κοίρανος ἦεν. ἕζετο δ' ἐγγὺς ὁδοῖο φίλον τετιημένη ἦτορ Παρθενίωι φρέατι, ὅθεν ὑδρεύοντο πολῖται, ἐν σκιῆι, αὐτὰρ ὕπερθε πεφύκει θάμνος ἐλαίης, 100 γρηῒ παλαιγενέϊ ἐναλίγκιος, ἥ τε τόκοιο εἴργηται δώρων τε φιλοστεφάνου Ἀφροδίτης, οἷαί τε τροφοί εἰσι θεμιστοπόλων βασιλήων παίδων καὶ ταμίαι κατὰ δώματα ἠχήεντα. τὴν δὲ ἴδον Κελεοῖο Ἐλευσινίδαο θύγατρες 105 ἐρχόμεναι μεθ' ὕδωρ εὐήρυτον, ὄφρα φέροιεν κάλπισι χαλκείηισι φίλα πρὸς δώματα πατρός, τέσσαρες, ὥς τε θεαὶ κουρήϊον ἄνθος ἔχουσαι, Καλλιδίκη καὶ Κλεισιδίκη Δημώ τ' ἐρόεσσα Καλλιθόη θ', ἣ τῶν προγενεστάτη ἦεν ἁπασῶν. 110 οὐδ' ἔγνον, χαλεποὶ δὲ θεοὶ θνητοῖσιν ὁρᾶσθαι. ἀγχοῦ δ' ἱστάμεναι ἔπεα πτερόεντα προσηύδων: "τίς πόθεν ἐσσί, γρηΰ, παλαιγενέων ἀνθρώπων; τίπτε δὲ νόσφι πόληος ἀπέστιχες, οὐδὲ δόμοισιν πίλνασαι; ἔνθα γυναῖκες ἀνὰ μέγαρα σκιόεντα 115 τηλίκαι ὡς σύ περ ὧδε καὶ ὁπλότεραι γεγάασιν, αἵ κέ σε φίλωνται ἠμὲν ἔπει ἠδὲ καὶ ἔργωι." ὣς ἔφαθ', ἣ δ' ἐπέεσσιν ἀμείβετο πότνα θεάων: "τέκνα φίλ', αἵ τινές ἐστε γυναικῶν θηλυτεράων, χαίρετ', ἐγὼ δ' ὑμῖν μυθήσομαι. οὔ τοι ἀεικές 120 ὑμῖν εἰρομένηισιν ἀληθέα μυθήσασθαι. Δὼς μὲν ἐμοί γ' ὄνομ' ἐστί, τὸ γὰρ θέτο πότνια μήτηρ. νῦν αὖτε Κρήτηθεν ἐπ' εὐρέα νῶτα θαλάσσης ἤλυθον οὐκ ἐθέλουσα, βίηι δ' ἀέκουσαν ἀνάγκηι ἄνδρες ληϊστῆρες ἀπήγαγον. οἳ μὲν ἔπειτα 125 νηῒ θοῆι Θορικόνδε κατέσχεθον, ἔνθα γυναῖκες ἠπείρου ἐπέβησαν ἀολλέες ἠδὲ καὶ αὐτοί δεῖπνον ἐπηρτύνοντο παρὰ πρυμνήσια νηός. ἀλλ' ἐμοὶ οὐ δόρποιο μελίφρονος ἤρατο θυμός, λἀθρηι δ' ὁρμηθεῖσα δι' ἠπείροιο μελαίνης 130 φεῦγον ὑπερφιάλους σημάντορας, ὄφρα κε μή με ἀπριάτην περάσαντες ἐμῆς ἀποναίατο τιμῆς. οὕτω δεῦρ' ἱκόμην ἀλαλημένη, οὐδέ τι οἶδα ἥ τις δὴ γαῖ' ἐστὶ καὶ οἵ τινες ἐγγεγάασιν. ἀλλ' ὑμῖν μὲν πάντες Ὀλύμπια δώματ' ἔχοντες 135 δοῖεν κουριδίους ἄνδρας καὶ τέκνα τεκέσθαι, ὡς ἐθέλουσι τοκῆες, ἔμ' αὖτ' οἰκτίρατε, κοῦραι, ... ... ... ... ... ... (lacune) προφρονέως, φίλα τέκνα, τέων πρὸς δώμαθ' ἵκωμαι ἀνέρος ἠδὲ γυναικός, ἵνά σφισιν ἐργάζωμαι πρόφρων, οἷα γυναικὸς ἀφήλικος ἔργα τέτυκται. 140 καί κεν παῖδα νεογνὸν ἐν ἀγκοίνηισιν ἔχουσα καλὰ τιθηνοίμην, καὶ δώματα τηρήσαιμι, καί κε λέχος στορέσαιμι μυχῶι θαλάμων εὐπήκτων δεσπόσυνον, καί κ' ἔργα διδασκήσαιμι γυναῖκας." φῆ ῥα θεά, τὴν δ' αὐτικ' ἀμείβετο παρθένος ἀδμής 145 Καλλιδίκη, Κελεοῖο θυγατρῶν εἶδος ἀρίστη: "μαῖα, θεῶν μὲν δῶρα καὶ ἀχνύμενοί περ ἀνάγκηι τέτλαμεν ἄνθρωποι, δὴ γὰρ πολὺ φέρτεροί εἰσιν. ταῦτα δέ τοι σαφέως ὑποθήσομαι ἠδ' ὀνομήνω ἀνέρας, οἷσιν ἔπεστι μέγα κράτος ἐνθάδε τιμῆς 150 δήμου τε προύχουσιν ἰδὲ κρήδεμνα πόληος εἰρύαται βουλῆισι καὶ ἰθείηισι δίκηισιν. ἠμὲν Τριπτολέμου πυκιμήδεος ἠδὲ Διόκλου ἠδὲ Πολυξείνου καὶ ἀμύμονος Εὐμόλποιο καὶ Δολίχου καὶ πατρὸς ἀγήνορος ἡμετέροιο, 155 τῶν πἀντων ἄλοχοι κατὰ δώματα πορσαίνουσιν. τάων οὐκ ἄν τίς σε κατὰ πρώτιστον ὀπωπήν εἶδος ἀτιμήσασα δόμων ἀπονοσφίσσειεν, ἀλλά σε δέξονται. δὴ γὰρ θεοείκελός ἐσσι. εἰ δ' έθέλεις, ἐπίμεινον, ἵνα πρὸς δώματα πατρός 160 ἔλθωμεν καὶ μητρὶ βαθυζώνωι Μετανείρηι εἴπωμεν τάδε πάντα διαμπερές, αἴ κέ σ' άνώγηι ἡμέτερόνδ' ἰέναι, μηδ' ἄλλων δώματ' ἐρευνᾶν. τηλύγετος δέ οἱ υἱὸς ἐνὶ μεγάρωι εὐπήκτωι ὀψίγονος τρέφεται, πολυεύχετος ἀσπάσιός τε. 165 εἰ τόν γ' ἐκθρέψαιο καὶ ἥβης μέτρον ἵκοιτο, ἦ ῥά κέ τίς σε ἰδοῦσα γυναικῶν θηλυτεράων ζηλώσαι. τόσα κέν τοι ἀπὸ θρεπτήρια δοίη." ὣς ἔφαθ', ἢ δ' ἐπένευσε καρήατι, ταὶ δὲ φαεινά πλησάμεναι ὕδατος φέρον ἄγγεα κυδιάουσαι. 170 ῥίμφα δὲ πατρὸς ἵκοντο μέγαν δόμον, ὦκα δὲ μητρί ἔννεπον ὡς εἶδόν τε καὶ ἔκλυον. ἣ δὲ μάλ' ὦκα ἐλθούσας ἐκέλευε καλεῖν ἐπ' ἀπείρονι μισθῶι. αἳ δ' ὥς τ' ἠ' ἔλαφοι ἢ πόρτιες εἴαρος ὥρηι ἅλλοντ' ἂν λειμῶνα κορεσσάμεναι φρένα φορβῆς, 175 ὣς αἳ ἐπισχόμεναι ἑανῶν πτύχας ἱμεροέντων ἤϊξαν κοίλην κατ' ἀμαξιτόν, ἀμφὶ δὲ χαῖται ὤμοις ἀΐσσοντο κροκηΐωι ἄνθει ὁμοῖαι. τέτμον δ' ἐγγυς ὁδοῦ κυδρὴν θεόν, ἔνθα πάρος περ κάλλιπον. αὐτὰρ ἔπειτα φίλα πρὸς δώματα πατρός 180 ἡγέονθ', ἣ δ' ἄρ' ὄπισθε φίλον τετιημένη ἦτορ στεῖχε, κατὰ κρῆθεν κεκαλυμμένη, ἀμφὶ δὲ πέπλος κυάνεος ῥαδινοῖσι θεῆς ἐλελίζετο ποσσίν. αἶψα δὲ δώμαθ' ἵκοντο διοτρεφέος Κελεοῖο, βὰν δὲ δι' αἰθούσης, ἔνθά σφισι πότνια μήτηρ 185 ἧστο παρὰ σταθμὸν τέγεος πύκα ποιητοῖο, παῖδ' ὑπὸ κόλπωι ἔχουσα, νέον θάλος. αἳ δὲ παρ' αὐτήν ἔδραμον. ἣ δ' ἄρ' ἐπ' οὐδὸν ἔβη ποσί, καί ῥα μελάθρου κῦρε κάρη, πλῆσεν δὲ θύρας σέλαος θείοιο. τὴν δ' αἰδώς τε σέβας τε ἰδὲ χλωρὸν δέος εἷλεν, 190 εἶξε δέ οἱ κλισμοῖο καὶ ἑδριάασθαι ἄνωγεν. ἀλλ' οὐ Δημήτηρ ὡρηφόρος ἀγλαόδωρος ἤθελεν ἑδριάασθαι ἐπὶ κλισμοῖο φαεινοῦ, ἀλλ' ἀκέουσα ἔμιμνε κατ' ὄμματα καλὰ βαλοῦσα, πρίν γ' ὅτε δή οἱ ἔθηκεν Ἰάμβη κέδν' εἰδυῖα 195 πηκτὸν ἕδος, καθύπερθε δ' ἐπ' ἀργύφεον βάλε κῶας. ἔνθα καθεζομένη προκατέσχετο χερσὶ καλύπτρην. δηρὸν δ' ἄφθογγος τετιημένη ἧστ' ἐπὶ δίφρου, οὐδέ τιν' οὔτ' ἔπεϊ προσπτύσσετο οὔτέ τι ἔργωι, ἀλλ' ἀγέλαστος ἄπαστος ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος 200 ἧστο, πόθωι μινύθουσα βαθυζώνοιο θυγατρός, πρίν γ' ὅτε δὴ χλεύηις μιν Ἰάμβη κέδν' εἰδυῖα πολλὰ παρασκώπτουσ' ἐτρέψατο πότνιαν ἁγνήν μειδῆσαι γελάσαι τε καὶ ἵλαον σχεῖν θυμόν - ἣ δή οἱ καὶ ἔπειτα μεθύστερον εὔαδεν ὀργαῖς. 205 τῆι δὲ δέπας Μετάνειρα δίδου μελιηδέος οἴνου πλήσασ', ἣ δ' ἀνένευσ'. οὐ γὰρ θεμιτόν οἱ ἔφασκεν πίνειν οἶνον ἐρυθρόν, ἄνωγε δ' ἄρ' ἄλφι καὶ ὔδωρ δοῦναι μείξασαν πιέμεν γληχῶνι τερείνηι. ἣ δὲ κυκεῶ τεύξασα θεᾶι πόρεν, ὡς ἐκέλευεν, 210 δεξαμένη δ' ὁσίης ἕνεκεν πολυπότνια Δηώ ... ... ... ... ... ... (lacune) τῆισι δὲ μύθων ἦρχεν ἐΰζωνος Μετάνειρα: "χαῖρε, γύναι, ἐπεὶ οὔ σε κακῶν ἄπ' ἔολπα τοκήων ἔμμεναι, ἀλλ' ἀγαθῶν, ἐπί τοι πρέπει ὄμμασιν αἰδώς καὶ χάρις, ὡς εἴ πέρ τε θεμιστοπόλων βασιλήων. 215 ἀλλὰ θεῶν μὲν δῶρα καὶ ἀχνύμενοί περ ἀνάγκηι τέτλαμεν ἄνθρωποι, ἐπὶ γὰρ ζυγὸν αὐχένι κεῖται. νῦν δ' ἐπεὶ ἵκεο δεῦρο, παρέσσεται ὅσσά τ' ἐμοί περ. παῖδα δέ μοι τρέφε τόνδε, τὸν ὀψίγονον καὶ ἄελπτον ὤπασαν ἀθάνατοι, πολυάρητος δέ μοί ἐστιν. 220 εἰ τόν γ' ἐκθρέψαιο καὶ ἥβης μέτρον ἵκοιτο, ἦ ῥά κέ τίς σε ἰδοῦσα γυναικῶν θηλυτεράων ζηλώσαι. τόσα κέν τοι ἀπὸ θρεπτήρια δοίην." τὴν δ' αὖτε προσέειπεν ἐϋστέφανος Δημήτηρ: "καὶ σύ, γύναι, μάλα χαῖρε, θεοὶ δέ τοι ἐσθλὰ πόροιεν. 225 παῖδα δέ τοι πρόφρων ὕποδέξομαι, ὥς με κελεύεις. θρέψω, κοὔ μιν, ἔολπα, κακοφραδίηισι τιθήνης οὔτ' ἄρ' ἐπηλυσίη δηλήσεται οὔθ' ὑποτάμνον. οἶδα γὰρ ἀντίτομον μέγα φέρτερον ὑλοτόμοιο, οἶδα δ' ἐπηλυσίης πολυπήμονος ἐσθλὸν ἐρυσμόν." 230 ὣς ἄρα φωνήσασα θυώδεϊ δέξατο κόλπωι χερσίν τ' ἀθανάτηισι, γεγήθει δὲ φρένα μήτηρ. ὣς ἣ μὲν Κελεοῖο δαΐφρονος ἀγλαὸν υἱόν Δημοφόωνθ', ὃν ἔτικτεν ἐΰζωνος Μετάνειρα, ἔτρεφεν ἐν μεγάροις. ὃ δ' ἀέξετο δαίμονι ἶσος, 235 οὔτ' οὖν σῖτον ἔδων, οὐ θησάμενος <γάλα μητρός. ἠματίη μὲν γὰρ καλλιστέφανος> Δημήτηρ 236a χρίεσκ' ἀμβροσίηι ὡς εἰ θεοῦ ἐκγεγαῶτα, ἥδὺ καταπνείουσα καὶ ἐν κόλποισιν ἔχουσα, νύκτας δὲ κρύπτεσκε πυρὸς μένει ἠΰτε δαλόν λάθρα φίλων γονέων. τοῖς δὲ μέγα θαῦμ' ἐτέτυκτο, 240 ὡς προθαλὴς τελέθεσκε, θεοῖσι δὲ ἄντα ἐώικει. καί κέν μιν ποίησεν ἀγήρων τ' ἀθάνατόν τε, εἰ μὴ ἄρ' ἀφραδίηισιν ἐΰζωνος Μετάνειρα νύκτ΄ ἐπιτηρήσασα θυώδεος ἐκ θαλάμοιο σκέψατο. κώκυσεν δὲ καὶ ἄμφω πλήξατο μηρώ, 245 δείσασ' ὧι περὶ παιδί, καὶ ἀάσθη μέγα θυμῶι. καί ῥ' ὀλοφυρομένη ἔπεα πτερόεντα προσηύδα: "τέκνον Δημοφόων, ξείνη σε πυρὶ ἔνι πολλῶι κρύπτει, ἐμοὶ δὲ γόον καὶ κήδεα λυγρὰ τίθησιν." ὣς φάτ' ὀδυρομένη, τῆς δ' ἄϊε δῖα θεάων, 250 τῆι δὲ χολωσαμένη καλλιστέφανος Δημήτηρ παῖδα φίλον, τὸν ἄελπτον ἐνὶ μεγάροισιν ἔτικτεν, χείρεσσ' ἀθανάτηισιν ἀπὸ ἕο θῆκε πέδονδε ἐξανελοῦσα πυρός, θυμῶι κοτέσασα μάλ' αἰνῶς. καί ῥ' ἄμυδις προσέειπεν ἐΰζωνον Μετάνειραν: 255 "νήϊδες ἄνθρωποι καὶ ἀφράδμονες οὔτ' ἀγαθοῖο αἶσαν ἐπερχομένου προγνώμεναι οὔτε κακοῖο. καὶ σὺ γὰρ ἀφραδίηισι τεῆις νήκεστον ἀάσθης. ἴστω γὰρ θεῶν ὅρκος, ἀμείλικτον Στυγὸς ὕδωρ, ἀθάνατόν κέν τοι καὶ ἀγήραον ἤματα πάντα 260 παῖδα φίλον ποίησα καὶ ἄφθιτον ὤπασα τιμήν, νῦν δ' οὐκ ἔσθ' ὥς κεν θάνατον καὶ κῆρας ἀλύξαι. τιμὴ δ' ἄφθιτος αἰὲν ἐπέσσεται, οὕνεκα γούνων ἡμετέρων ἐπέβη καὶ ἐν ἀγκοίνηισιν ἴαυσεν. ὥρηισιν δ' ἄρα τῶι γε περιπλομένων ἐνιαυτῶν 265 παῖδες Ἐλευσινίων πόλεμον καὶ φύλοπιν αἰνήν αἰὲν ἐν ἀλλήλοισι συνάξουσ' ἤματα πάντα. εἶμι δὲ Δημήτηρ τιμάοχος, ἥ τε μέγιστον ἀθανάτοις θνητοῖσί τ' ὄνεαρ καὶ χάρμα τέτυκται. ἀλλ' ἄγε μοι νηόν τε μέγαν καὶ βωμὸν ὑπ' αὐτῶι 270 τευχόντων πᾶς δῆμος ὑπαὶ πόλιν αἰπύ τε τεῖχος, Καλλιχόρου καθύπερθεν ἐπὶ προύχοντι κολωνῶι. ὄργια δ' αὐτὴ ἐγὼν ὑποθήσομαι, ὡς ἂν ἔπειτα εὐαγέως ἔρδοντες ἐμὸν νόον ἱλάσκοισθε." ὣς εἰποῦσα θεὰ μέγεθος καὶ εἶδος ἄμειψεν 275 γῆρας ἀπωσαμένη, περί τ' ἀμφί τε κάλλος ἄητο. ὀδμὴ δ' ἱμερόεσσα θυηέντων ἀπὸ πέπλων σκίδνατο, τῆλε δὲ φέγγος ἀπὸ χροὸς άθανάτοιο λάμπε θεῆς, ξανθαὶ δὲ κόμαι κατενήνοθεν ὤμους, αὐγῆς δ' ἐπλήσθη πυκινὸς δόμος ἀστεροπῆς ὥς. 280 βῆ δὲ διὲκ μεγάρων, τῆς δ' αὐτίκα γούνατ' ἔλυντο, δηρὸν δ' ἄφθογγος γένετο χρόνον, οὐδέ τι παιδός μνήσατο τηλυγέτοιο ἀπὸ δαπέδου ἀνελέσθαι. τοῦ δὲ κασίγνηται φωνὴν ἐσάκουσαν ἐλεινήν, κἀδ δ' ἄρ' ἀπ' εὐστρώτων λεχέων θόρον, ἣ μὲν ἔπειτα 285 παῖδ' ἀνὰ χερσὶν ἑλοῦσα ἑῶι ἐγκάτθετο κόλπωι, ἣ δ' ἄρα πῦρ ἀνέκαι', ἣ δ' ἔσσυτο πόσσ' ἁπαλοῖσιν μητέρ' ἀναστήσουσα θυώδεος ἐκ θαλάμοιο. ἀγρόμεναι δέ μιν ἀμφὶς ἐλούεον ἀσπαίροντα ἀμφαγαπαζόμεναι, τοῦ δ' οὐ μειλίσσετο θυμός, 290 χειρότεραι γὰρ δή μιν ἔχον τροφοὶ ἠδὲ τιθῆναι. αἳ μὲν παννύχιαι κυδρὴν θεὸν ἱλάσκοντο δείματι παλλόμεναι, ἅμα δ' ἠοῖ φαινομένηφιν εὐρυβίηι Κελεῶι νημερτέα μυθήσαντο, ὡς ἐπέτελλε θεὰ καλλιστέφανος Δημήτηρ. 295 αὐτὰρ ὅ γ' εἰς ἀγορὴν καλέσας πολυπείρονα λαόν ἤνωγ' ἠϋκόμωι Δημήτερι πίονα νηόν ποιῆσαι καὶ βωμὸν ἐπὶ προύχοντι κολωνῶι. οἳ δὲ μάλ' αἶψ' ἐπίθοντο καὶ ἔκλυον αὐδήσαντος, τεῦχον δ' ὡς ἐπέτελλ', ὃ δ' ἀέξατο δαίμονος αἴσηι. 300 αὐτὰρ ἐπεὶ τέλεσαν καὶ ἐρώησαν καμάτοιο, βάν ῥ' ἴμεν οἴκαδ' ἕκαστος, ἀτὰρ ξανθὴ Δημήτηρ ἔνθα καθεζομένη μακάρων ἀπὸ νόσφιν ἁπάντων μίμνε πόθωι μινύθουσα βαθυζώνοιο θυγατρός. αἰνότατον δ' ἐνιαυτὸν ἐπὶ χθόνα πουλυβότειραν 305 ποίησ΄ ἀνθρώποις καὶ κύντατον. οὐδέ τι γαῖα σπέρμ΄ ἀνίει, κρύπτεν γὰρ ἐϋστέφανος Δημήτηρ. πολλὰ δὲ καμπύλ' ἄροτρα μάτην βόες εῖλκον ἀρούραις, πολλὸν δὲ κρῖ λευκὸν ἐτώσιον ἔμπεσε γαίηι. καί νύ κε πάμπαν ὄλεσσε γένος μερόπων ἀνθρώπων 310 λιμοῦ ὕπ' ἀργαλέης, γεράων τ' ἐρικυδέα τιμήν καὶ θυσιῶν ἤμερσεν Ὀλύμπια δώματ' ἔχοντας, εἰ μὴ Ζεὺς ἐνόησεν, ἑῶι δ' ἐφράσσατο θυμῶι. Ἶριν δὲ πρῶτον χρυσόπτερον ὦρσε καλέσσαι Δήμητρ' ἠΰκομον πολυήρατον εἶδος ἔχουσαν. 315 ὣς ἔφαθ', ἣ δὲ Ζηνὶ κελαινεφέϊ Κρονίωνι πείθετο καὶ τὸ μεσηγὺ διέδραμεν ὦκα πόδεσσιν. ἵκετο δὲ πτολίεθρον Ἐλευσῖνος θυοέσσης, ηὗρεν δ' ἐν νηῶι Δημήτερα κυανόπεπλον, καί μιν φωνήσασ' ἔπεα πτερόεντα προσηύδα: 320 "Δήμητερ, καλέει σε πατὴρ Ζεὺς ἄφθιτα εἰδώς ἐλθέμεναι μετὰ φῦλα θεῶν αἰειγενετάων. ἀλλ' ἴθι, μηδ' ἀτέλεστον ἐμὸν ἔπος ἐκ Διὸς ἔστω." ὣς φάτο λισσομένη, τῆς δ' οὐκ ἐπεπείθετο θυμός. αὖτις ἔπειτα πατὴρ μάκαρας θεοὺς αἰὲν ἐόντας 325 πάντας ἐπιπροΐαλλεν, ἀμοιβηδὶς δὲ κιόντες κίκλησκον καὶ πολλὰ δίδον περικαλλέα δῶρα, τιμὰς τάς κε βόλοιτο μετ' ἀθανάτοισιν ἑλέσθαι. ἀλλ' οὔ τις πεῖσαι δύνατο φρένας οὐδὲ νόημα θυμῶι χωομένης, στερεῶς δ' ἠναίνετο μύθους. 330 οὐ μὲν γάρ ποτ' ἔφασκε θυώδεος Οὐλύμποιο πρίν γ' ἐπιβήσεσθαι, οὐ πρὶν γῆς καρπὸν ἀνήσειν, πρὶν ἴδοι ὀφθαλμοῖσιν ἑὴν εὐώπιδα κούρην. αὐτὰρ ἐπεὶ τό γ' ἄκουσε βαρύκτυπος εὐρύοπα Ζεύς, εἰς Ἔρεβος πέμψε χρυσόρραπιν Ἀργειφόντην, 335 ὄφρ' Ἀΐδην μαλακοῖσι παραιφάμενος ἐπέεσσιν ἁγνὴν Περσεφόνειαν ἀπὸ ζόφου ἠερόεντος ἐς φάος ἐξαγάγοι μετὰ δαίμονας, ὄφρα ἑ μήτηρ ὀφθαλμοῖσιν ἰδοῦσα μεταλλήξειε χόλοιο. Ἑρμῆς δ' οὐκ ἀπίθησεν, ἄφαρ δ' ὑπὸ κεύθεα γαίης 340 ἐσσυμένως κατόρουσε λιπὼν ἕδος Οὐλύμποιο. τέτμε δὲ τόν γε ἄνακτα δόμων ἔντοσθεν ἐόντα, ἥμενον ἐν λεχέεσσι σὺν αἰδοίηι παρακοίτι πόλλ' ἀεκαζομένηι μητρὸς πόθωι. ἣ δ' ἐπ' ἀτλήτων ἔργοις θεῶν μακάρων μητίσατο βουλῆι. 345 ἀγχοῦ δ' ἱστάμενος προσέφη κρατὺς Ἁργειφόντης: "Ἅιδη κυανοχαῖτα καταφθιμένοισιν ἀνάσσων, Ζεύς με πατὴρ ἤνωγεν ἀγαυὴν Περσεφονείαν ἐξαγαγεῖν Ἐρέβεσφι μετὰ σφέας, ὄφρα ἑ μήτηρ ὀφθαλμοῖσιν ἰδοῦσα χόλου καὶ μήνιος αἰνῆς 350 ἀθανάτοις λήξειεν, ἐπεὶ μέγα μήδεται ἔργον, φθεῖσαι φῦλ' ἀμενηνὰ χαμαιγενέων ἀνθρώπων, σπέρμ' ὑπὸ γῆς κρύπτουσα, καταφθινύθουσα δὲ τιμάς ἀθανάτων. ἣ δ' αἰνὸν ἔχει χόλον, οὐδὲ θεοῖσιν μίσγεται, ἀλλ' ἀπάνευθε θυώδεος ἔνδοθι νηοῦ 355 ἧσται, Ἐλευσῖνος κραναὸν πτολίεθρον ἔχουσα." ὣς φάτο, μείδησεν δὲ ἄναξ ἐνέρων Ἀϊδωνεύς ὀφρύσιν, οὐδ' ἀπίθησε Διὸς βασιλῆος ἐφετμῆς. ἐσσυμένως δ' ἐκέλευσε δαΐφρονι Περσεφονείηι: "ἔρχεο, Περσεφόνη, παρὰ μητέρα κυανόπεπλον 360 ἤπιον ἐν στήθεσσι μένος καὶ θυμὸν ἔχουσα, μηδέ τι δυσθύμαινε λίην περιώσιον ἄλλων. οὔ τοι ἐν ἀθανάτοισιν ἀεικὴς ἔσσομ' ἀκοίτης αὐτοκασίγνητος πατρὸς Διός. ἔνθα δ' ἐοῦσα δεσπόσσεις πάντων ὁπόσα ζώει τε καὶ ἕρπει, 365 τιμὰς δὲ σχήσηισθα μετ' ἀθανάτοισι μεγίστας, τῶν δ' ἀδικησάντων τίσις ἔσσεται ἤματα πάντα, οἵ κεν μὴ θυσίηισι τεὸν μένος ἱλάσκωνται εὐαγέως ἔρδοντες, ἐναίσιμα δῶρα τελοῦντες." ὣς φάτο, γήθησεν δὲ περίφρων Περσεφόνεια, 370 καρπαλίμως δ' ἀνόρουσ' ὑπὸ χάρματος. αὐτὰρ ὅ γ' αὐτῆι ῥοιῆς κόκκον ἔδωκε φαγεῖν μελιηδέα λάθρηι, ἀμφὶ ἓ νωμήσας, ἵνα μὴ μένοι ἤματα πάντα αὖθι παρ' αἰδοίηι Δημήτερι κυανοπέπλωι. ἵππους δὲ προπάροιθεν ὑπὸ χρυσέοισιν ὄχεσφιν 375 ἔντυεν ἀθανάτους πολυσημάντωρ Ἀϊδωνεύς, ἣ δ' ὀχέων ἐπέβη, παρὰ δὲ κρατὺς Ἀργειφόντης ἡνία καὶ μάστιγα λαβὼν μετὰ χερσὶ φίληισιν σεῦε διὲκ μεγάρων, τὼ δ' οὐκ ἄκοντε πετέσθην. ῥίμφα δὲ μακρὰ κέλευθα διήνυσαν, οὐδὲ θάλασσα 380 οὔθ' ὕδωρ ποταμῶν οὔτ' ἄγκεα ποιήεντα ἵππων ἀθανάτων οὔτ' ἄκριες ἔσχεθον ὁρμήν, ἀλλ' ὑπὲρ αὐτάων βαθὺν ἠέρα τέμνον ἰόντες. στῆσε δ' ἄγων ὅθι μίμνεν ἐϋστέφανος Δημήτηρ νηοῖο προπάροιθε θυώδεος. ἣ δὲ ἰδοῦσα 385 ἤϊξ' ἠΰτε μαινὰς ὄρος κάτα δάσκιον ὕληι, Περσεφόνη δ' ἑτέρωθεν, ἐπεὶ ἴδεν ὄμματα καλά μητρὸς ἑῆς, κατ' ἄρ' ἥ γ' ὄχεα προλιποῦσα καὶ ἵππους ἄλτο θέειν, δειρῆι δέ οἱ ἔμπεσεν ἀμφιχυθεῖσα. τῆι δὲ φίλην ἔτι παῖδα ἑῆις μετὰ χερσὶν ἐχούσηι 390 αἶψα δόλον θυμός τιν' ὀΐσατο, τρέσσε δ' ἄρ' αἰνῶς παυομένη φιλότητος, ἄφαρ δ' ἐρεείνετο μύθωι: "τέκνον, μή ῥά τί μοι σύ γε πάσσαο νέρθεν ἐοῦσα βρώμης; ἐξαύδα, μὴ κεῦθ', ἵνα εἴδομεν ἀμφω. ὣς μὲν γάρ κεν ἐοῦσα παρ' ἄλλοις ἀθανάτοισιν 395 καὶ παρ' ἐμοὶ καὶ πατρὶ κελαινεφέϊ Κρονίωνι ναιετάοις πάντεσσι τετιμένη ἀθανάτοισιν. εἰ δ' ἐπάσω, πάλιν αὖτις ἰοῦσ' ὑπὸ κεύθεσι γαίης οἰκήσεις ὡρέων τρίτατον μέρος εἰς ἐνιαυτόν, τὰς δὲ δύω παρ' ἐμοί τε καὶ ἄλλοις ἀθανάτοισιν. 400 ὁππότε δ' ἄνθεσι γαῖ' εὐώδεσιν εἰαρινοῖσιν παντοδαποῖς θάλλει, τότ' ἀπὸ ζόφου ἠερόεντος αὖτις ἄνει, μέγα θαῦμα θεοῖς θνητοῖς τ' ἀνθρώποις. εἰπὲ δέ, πῶς σ' ἥρπαξεν ὑπὸ ζόφον ἠερόεντα, 403a καὶ τίνι σ' ἐξαπάτησε δόλωι κρατερὸς Πολυδέγμων;" τὴν δ' αὖ Περσεφόνη περικαλλὴς ἀντίον ηὔδα: 405 "τοιγὰρ ἐγώ τοι, μῆτερ, ἐρέω νημερτέα πάντα. εὖτέ μοι Ἑρμῆς ἦλθ' ἐριούνιος ἄγγελος ὠκύς πὰρ πατέρος Κρονίδαο καὶ ἄλλων οὐρανιώνων ἐλθεῖν ἐξ Ἐρέβεος, ἵνα μ' ὀφθαλμοῖσιν ἰδοῦσα λήξαις ἀθανάτοισι χόλου καὶ μήνιος αἰνῆς, 410 αὐτίκ' ἐγὼν ἀνόρουσ' ὑπὸ χάρματος, αὐτὰρ ὃ λάθρηι ἔμβαλέ μοι ῥοιῆς κόκκον, μελιηδέ' ἐδωδήν, ἄκουσαν δὲ βίηι με προσηνάγκασσε πάσασθαι. ὡς δέ μ' ἀναρπάξας Κρονίδεω πυκινὴν διὰ μῆτιν ὤιχετο πατρὸς ἐμοῖο φέρων ὑπὸ κεύθεα γαίης, 415 ἐξερέω, καὶ πάντα διίξομαι ὡς ἐρεείνεις. ἡμεῖς μὲν μάλα πᾶσαι ἀν' ἱμερτὸν λειμῶνα, Λευκίππη Φαινώ τε καὶ Ἠλέκτρη καὶ Ἰάνθη καὶ Μελἰτη Ἰάχη τε Ῥόδειά τε Καλλιρόη τε Μηλόβοσίς τε Τύχη τε καὶ Ὠκυρόη καλυκῶπις 420 Χρυσηΐς τ' Ἰάνειρά τ' Ἀκάστη τ' Ἀδμήτη τε καὶ Ῥοδόπη Πλουτώ τε καὶ ἱμερόεσσα Καλυψώ καὶ Στὺξ Οὐρανίη τε Γαλαξαύρη τ' ἐρατεινή Παλλάς τ' ἐγρεμάχη καὶ Ἄρτεμις ἰοχέαιρα, παίζομεν ἠδ' ἄνθεα δρέπομεν χείρεσσ' ἐρόεντα, 425 μίγδα κρόκον τ' ἀγανὸν καὶ ἀγαλλίδας ἠδ' ὑάκινθον καὶ ῥοδέας κάλυκας καὶ λείρια, θαῦμα ἰδέσθαι, νάρκισσόν θ', ὃν ἔφυσ' ὥς περ κρόκον εὐρεῖα χθών. αὐτὰρ ἐγὼ δρεπόμην περὶ χάρματι, γαῖα δ' ἔνερθεν χώρησεν, τῆι δ' ἔκθορ' ἄναξ κρατερὸς Πολυδέγμων, 430 βῆ δὲ φέρων ὑπὸ γαῖαν ἐν ἅρμασι χρυσείοισιν πόλλ' ἀεκαζομένην, ἐβόησα δ' ὄρθια φωνῆι. ταῦτά τοι ἀχνυμένη περ ἀληθέα πάντ' ἀγορεύω." ὣς τότε μὲν πρόπαν ἦμαρ ὁμόφρονα θυμὸν ἔχουσαι πολλὰ μάλ' ἄλλήλων κραδίην καὶ θυμὸν ἴαινον 435 ἀμφαγαπαζόμεναι, ἀχέων δ' ἀπεπαύετο θυμός, γηθοσύνας δὲ δέχοντο παρ' ἀλλήλων ἔδιδόν τε. τῆισιν δ' ἐγγύθεν ἦλθ' Ἑκάτη λιπαροκρήδεμνος, πολλὰ δ' ἄρ' ἀμφαγάπησε κόρην Δημήτερος ἁγνῆς. ἐκ τοῦ οἱ πρόπολος καὶ ὀπάων ἔπλετ' ἄνασσα. 440 ταῖς δὲ μετάγγελον ἧκε βαρύκτυπος εὐρύοπα Ζεύς Ῥείην ἠΰκομον, Δημήτερα κυανόπεπλον ἀξέμεναι μετὰ φῦλα θεῶν. ὑπέδεκτο δὲ τιμάς δωσέμεν, ἅς κεν ἕλοιτο μετ' ἀθανάτοισι θεοῖσιν. νεῦσε δέ οἱ κούρην ἔτεος περιτελλομένοιο 445 τὴν τριτάτην μὲν μοῖραν ὑπὸ ζόφον ἠερόεντα, τὰς δὲ δύω παρὰ μητρὶ καὶ ἄλλοις ἀθανάτοισιν. ὣς ἔφατ', οὐδ' ἀπίθησε θεὰ Διὸς ἀγγελιάων, ἐσσυμένως δ' ἤϊξε κατ' Οὐλύμποιο καρήνων, ἐς δ' ἄρα 'Ράριον ἷξε, φερέσβιον οὖθαρ ἀρούρης 450 τὸ πρίν, ἀτὰρ τότε γ' οὔ τι φερέσβιον, ἀλλὰ ἕκηλον ἑστήκει πανάφυλλον. ἔκευθε δ' ἄρα κρῖ λευκόν μήδεσι Δήμητρος καλλισφύρου. αὺτὰρ ἔπειτα μέλλεν ἄφαρ ταναοῖσι κομήσειν ἀσταχύεσσιν ἦρος ἀεξομένοιο, πέδωι δ' ἄρα πίονες ὄγμοι 455 βρισέμεν ἀσταχύων, τὰ δ' ἐν ἐλλεδανοῖσι δεδέσθαι. ἔνθ' ἐπέβη πρώτιστον ἀπ' αἰθέρος ἀτρυγέτοιο, ἀσπασίως δ' ἴδον ἀλλήλας, κεχάρηντο δὲ θυμῶι. τὴν δ' ὧδε προσέειπε Ῥέη λιπαροκρήδεμνος: "δεῦρο, τέκος, καλέει σε βαρύκτυπος εὐρύοπα Ζεύς 460 ἐλθέμεναι μετὰ φῦλα θεῶν, ὑπέδεκτο δὲ τιμάς δωσέμεν, ἅς κ' ἐθέληισθα μετ' ἀθανάτοισι θεοῖσιν. νεῦσε δέ τοι κούρην ἔτεος περιτελλομένοιο τὴν τριτάτην μὲν μοῖραν ὑπὸ ζόφον ἠερόεντα, τὰς δὲ δύω παρὰ σοί τε καὶ ἄλλοις ἀθανάτοισιν. 465 ὣς ἄρ' ἔφη τελέεσθαι, ἑῶι δ' ἐπένευσε κάρητι. ἀλλ' ἴθι, τέκνον ἐμόν, καὶ πείθεο, μηδέ τι λίην ἀζηχὲς μενέαινε κελαινεφέϊ Κρονίωνι. αἶψα δὲ καρπὸν ἄεξε φερέσβιον ἀνθρώποισιν." ὣς ἔφατ', οὐδ' ἀπίθησεν ἐϋστέφανος Δημήτηρ, 470 αἶψα δὲ καρπὸν ἀνῆκεν ἀρουράων ἐριβώλων. πᾶσα δὲ φύλλοισίν τε καὶ ἄνθεσι εὐρεῖα χθών ἔβρισ'. ἣ δέ κιοῦσα θεμιστοπόλοις βασιλεῦσιν δεῖξεν, Τριπτολέμωι τε Διοκλεῖ τε πληξίππωι Εὐμόλπου τε βίηι Κελεῶι θ' ἡγήτορι λαῶν, 475 δρησμοσύνην ἱερῶν, καὶ ἐπέφραδεν ὄργια καλά Τριπτολέμωι τε Πολυξείνωι τ', ἐπὶ τοῖς δὲ Διοκλεῖ, σεμνά, τά τ' οὔ πως ἔστι παρεξίμεν οὔτε πυθέσθαι οὔτ΄ ἀχέειν, μέγα γάρ τι θεῶν σέβας ἰσχάνει αὐδὴν.	Ik bezing eerst Demeter met prachtig haar, de verheven godin, haar zelf en haar dochter met slanke enkels, die door Aidoneus werd geroofd, en zwaar-dreunende ver-klinkende Zeus gaf haar, toen zij ver van Demeter met gouden zwaard en prachtige vruchten aan het spelen was met de dochters van Okeanos met diepe boezem; zij plukte bloemen in een zachte weide, rozen en saffraan en mooie viooltjes en iris en hyacint en narcis, die de Aarde liet groeien als een valstrik voor het blozende meisje volgens de wil van Zeus, om de Grote Gastheer een plezier te doen, wonderbaarlijk schitterend, een ontzaglijk wonder om te zien voor alle onsterfelijke goden en sterfelijke mensen. Uit zijn wortel groeiden honderd hoofdjes en een heerlijke geur. De hele brede hemel daarboven en de hele aarde lachte en ook de zilte golven van de zee. Vol verbazing strekte zij haar beide handen uit om het mooie speeltje te pakken. De aarde met brede wegen opende zich in de vlakte van Nysa, en daar kwam de Grote Gastheer aangestormd met zijn onsterfelijke paarden, Kronos' zoon met vele namen. Hij greep haar tegen haar wil en op zijn gouden wagen voerde hij haar weg, terwijl zij jammerde. Zij schreeuwde met schelle stem, haar vader Zeus aanroepend, de hoogste en beste. Maar niemand van de onsterfelijken noch van de sterfelijke mensen hoorde haar stem, zelfs niet de olijfbomen met hun prachtige vruchten, behalve dat de teerhartige dochter van Perses haar hoorde vanuit haar grot, Hekate met de glanzende sluier, en ook heer Zon, de schitterende zoon van Hyperion, toen het meisje om haar vader Zeus riep. Maar hij zat ver weg, apart van de goden, in zijn drukbezochte tempel, en ontving mooie offers van de sterfelijke mensen. Hoewel zij zich verzette, ontvoerde hij haar, volgens de plannen van Zeus, hij, de broer van haar vader, de bestuurder van velen, de Grote Gastheer met zijn onsterfelijke paarden, Kronos' zoon met de vele namen. Zo lang als de godin nu de aarde en de sterrenrijke hemel kon zien en de hevig stromende visrijke zee en de stralen van de zon, en zij nog hoopte haar dierbare moeder te zullen zien en de families van de altijd levende goden, zo lang betoverde hoop haar grote geest, hoewel zij verdrietig was. De toppen van de bergen en de diepten van de zee weergalmden onder haar onsterfelijke stem, en haar machtige moeder hoorde haar, en een scherp verdriet greep haar in het hart, en om haar goddelijke haren verscheurde zij haar sluier met haar handen. Zij wierp een donkere mantel om haar beide schouders, en ging snel als een vogel over land en water terwijl zij zocht. Maar niemand wilde haar de waarheid vertellen, van goden noch van sterfelijke mensen, en er kwam ook niet een van de vogels voor haar als een ware boodschapper. Negen dagen lang dwaalde daarna machtige Deo over de aarde, met brandende fakkels in haar handen; en in haar verdriet nuttigde zij geen ambrozijn en geen nektar, zoet om te drinken, en zij waste haar lichaam niet. Maar toen de tiende stralende dageraad tot haar kwam, had Hekate een ontmoeting met haar, met licht in haar handen, en om haar bericht te doen sprak zij als volgt: "Machtige Demeter, brenger van prachtige geschenken met de seizoenen, wie van de hemelse goden of van de sterfelijke mensen heeft Persephone geroofd en jouw lieve hart verdriet gedaan? Want ik hoorde haar stem, maar ik zag niet met mijn ogen wie het was. Ik vertel jou snel de hele waarheid." Zo sprak Hekate, maar de dochter van Rheia met het mooie haar antwoordde haar niet, maar ging snel op weg met haar, met brandende fakkels in haar handen. Zij kwamen bij Helios, de uitkijk van goden en van mensen, en stonden voor zijn paardenwagen, en de godin vroeg: "Helios, heb respect voor mij godin, als ik ooit jouw hart en geest in woord of daad heb blij gemaakt. De dochter die ik baarde, mijn heerlijk kind, prachtig om te zien, ik hoorde haar stem luid door de eindeloze lucht alsof haar geweld werd aangedaan, maar ik zag het niet met mijn ogen. Maar jij kijkt omlaag over de hele aarde en over de zee uit de schitterende hemel met jouw stralen, dus vertel me naar waarheid of je mijn lieve kind hebt gezien, wie haar tegen haar zin met geweld van mij heeft weggenomen en er met haar vandoor is gegaan van de goden of sterfelijke mensen." Zo sprak zij, en de zoon van Hyperion antwoordde haar: "Dochter van Rheia met het mooie haar, gebiedster Demeter, je zult het weten, want ik heb veel eerbied voor je en heb medelijden met je in jouw verdriet over je kind met slanke enkels. Geen ander van de onsterfelijken is schuldig dan wolkenverzamelende Zeus, die haar gaf aan Hades om diens bloeiende echtgenote te worden genoemd, aan zijn eigen broer. Die greep haar en bracht haar met zijn paardenwagen omlaag naar de nevelige duisternis, terwijl zij luid schreeuwde. Maar, godin, houd op met je groot gejammer; je moet niet zomaar zonder doel een eindeloze wrok koesteren. Hij is geen schandelijke schoonzoon om bij de goden te hebben, de heerser van velen Aidoneus, je eigen broer uit hetzelfde zaad. Wat betreft zijn status, hij verkreeg het deel zoals in het begin de verdeling in drieën werd gemaakt. Hij woont temidden van hen, over wie hij als heerser werd geloot." Toen hij zo had gesproken, spoorde hij zijn paarden aan, en zij trokken op dat bevel de snelle wagen, vlug als vogels met brede vleugels, maar haar kwam een vreselijker en wreder verdriet in het hart. Omdat zij boos was op de donkerwolkige zoon van Kronos hield zij zich daarna ver van de vergadering van de goden en de hoge Olympos en ging naar de steden van de mensen en hun welvarende werken, lange tijd haar schoonheid verbergend; en niemand wanneer hij haar zag herkende haar van de mannen en vrouwen met diepe gordel, totdat zij het huis van wijze Keleos bereikte, die toen de heerser was van het geurige Eleusis. Zij ging dicht bij de weg zitten, bedroefd in haar hart, bij de Meisjesbron, waar de burgers water haalden, in de schaduw, en boven haar groeiden de dichte takken van een olijf, en ze leek op een bejaarde oude vrouw, wie het moederschap en de geschenken van kransen-minnende Aphrodite waren onthouden, en zag er uit als de vrouwen die opvoedster zijn van de kinderen van koningen die de wetten uitvoeren en huishoudsters in galmende paleizen. Haar zagen de dochters van Keleos, de Eleusiniër, toen zij kwamen voor het goed te putten water, om het te brengen in bronzen kruiken naar het huis van hun vader, vier meisjes, als godinnen in de bloei van hun jeugd, Kallidike en Kleisidike en lieflijke Demo en Kallithoë, die van hen allen de oudste was. Zij herkenden haar niet; goden zijn lastig te zien voor sterfelijken. Zij gingen dicht bij haar staan en spraken de gevleugelde woorden: "Wie ben jij, oude vrouw, van de mensen die lang geleden zijn geboren, en waar kom je vandaan? Waarom ben je zo ver van de stad, en nader je niet de huizen, waar in de schaduwrijke vertrekken vrouwen zijn die net zo oud zijn als jij en ook jongere vrouwen zijn, die je vriendelijk zullen ontvangen met woord en met daad." Zo sprak zij, en de machtige godin antwoordde met de woorden: "Lieve kinderen, wie jullie ook zijn van de vrouwen, gegroet; ik zal het jullie vertellen. Het is niet ongepast jullie nu jullie het vragen de waarheid te vertellen. Mijn naam is Kado; die gaf mijn eerbiedwaardige moeder me. Maar nu ben ik uit Kreta over de brede rug van de zee gekomen, niet vrijwillig, maar tegen mijn zin ontvoerden mij met bruut geweld een stel piraten. Zij gingen daarna in hun snelle schip voor anker in Thorikos, waar de vrouwen allemaal aan land gingen, en zij zelf bereidden de maaltijd bij de kabels van de achtersteven van het schip. Maar ik had geen trek in een heerlijk diner, en ging er stiekem van door over het donkere land, op de vlucht voor die bazige opscheppers, dat zij mij, gratis opgepikt, niet zouden verkopen en van mijn opbrengst konden genieten. Zo ben ik hier op mijn zwerftocht aangekomen, en ik weet niet eens welk land dit is en welke mensen hier leven. Maar mogen allen die huizen op de Olympos bewonen jullie echtgenoten geven en kinderen om te baren, zoals jullie ouders willen, en heb medelijden met mij, meisjes, ( ... en vertel mij) vriendelijk, lieve kinderen, naar het huis van wie ik moet gaan, een man of een vrouw, opdat ik voor hen werk doe, bereidwillig, het soort werk dat een oudere vrouw doet. Ik zou wel een pasgeboren kind in mijn armen kunnen houden en goed kunnen verzorgen, en ik kan op het huis passen, en ik kan wel het bed van de heer opmaken in de hoek van de goed gebouwde slaapkamer, en ik kan de vrouwen hun taken onderwijzen." Zo sprak de godin, en meteen antwoordde haar het ongetrouwde meisje Kallidike, de mooiste van de dochters van Keleos: "Moedertje, wat de goden geven verdragen wij mensen noodgedwongen, al hebben wij er verdriet van, want zij zijn veel machtiger. Maar wat je vraagt zal ik je duidelijk voorstellen en ik zal de mannen noemen, die hier grote macht en status bezitten en uitsteken boven het volk en de borstweringen van de stad beschermen met hun beleid en rechtvaardig oordeel. Verstandige Triptolemos en Diokles en Polyxeinos en voortreffelijke Eumolpos en Dolichos en onze fiere vader, zij allen hebben echtgenotes die de zaken in huis regelen. Van hen zal er niet één op het eerste gezicht jouw uiterlijk afkeuren en je van het huis wegsturen, maar zij zullen je opnemen; want je lijkt wel een godin. Als je wil, wacht hier dan, dat wij naar het huis van vader gaan en aan moeder Metaneira met diepe gordel dit hele verhaal volledig vertellen, om te zien of zij jou aanspoort naar ons te komen en niet de huizen van anderen te onderzoeken. Zij heeft één zoon, laat geboren, die wordt opgevoed in het goed gebouwde huis, zeer welkom na vele gebeden. Als jij hem zou opvoeden en hij het eindpunt van de jeugd bereikt dan zou iedere vrouw die jou zou zien je benijden. Een zo grote beloning zou zij je dan geven." Zo sprak zij, en Demeter knikte instemmend, en zij vulden de glanzende kruiken met water en droegen ze weg, trots op hun schoonheid. Spoedig bereikten zij het grote huis van hun vader, en snel vertelden zij moeder wat zij gezien en gehoord hadden. En zij droeg hen op snel te gaan en de vrouw uit te nodigen, voor een onbeperkt salaris. Zoals herten of jonge koeien in het lenteseizoen door de wei springen, tevreden na voldoende te hebben gegraasd, zo trokken zij de plooien van hun lieftallige jurken omhoog en renden over het holle karrespoor, en hun haren sprongen rond over hun schouders en waren als bloemen van saffraan. Zij troffen de luisterrijke godin vlak bij de weg, waar ze haar eerder hadden achtergelaten. En daarna gingen zij haar voor naar het huis van hun vader, en zij liep achter hen, bedroefd in haar hart, haar hoofd bedekt met een sluier, en haar donker gewaad golfde om de slanke voeten van de godin. Al gauw bereikten zij het huis van door Zeus beschermde Keleos, en gingen door de zuilengang naar waar hun eerbiedwaardige moeder zat bij een grondpijler van het stevig gemaakte dak, met haar kind aan haar borst, de jonge spruit. En zij renden op haar af. Demeter stapte op de drempel met haar voeten, en haar hoofd kwam tot het plafond, en zij vulde de deuropening met goddelijke lichtstralen. Ontzag, verering en bleke angst maakten zich meester van de moeder, en zij verliet haar stoel voor haar en zei haar te gaan zitten. Maar Demeter, de brenger van prachtige geschenken met de seizoenen, wilde niet gaan zitten op de schitterende stoel, maar bleef zwijgend staan en sloeg haar mooie ogen neer, totdat zorgzame Iambe voor haar een getimmerde zetel neerzette, en er bovenop een wit schitterende vacht neerlegde. Daar ging zij zitten en hield met haar handen haar sluier voor het gezicht. Lange tijd zat zij zonder te spreken bedroefd op de zetel, en zij groette niemand, niet met woord en niet met gebaar, maar zonder te lachen en zonder te proeven van eten of drinken zat zij daar, nietig door het verlangen naar haar dochter met diepe gordel, totdat zorgzame Iambe zich met grappen en grollen in het gesprek mengde en de heilige gebiedster zo ver kreeg, dat zij glimlachte en lachte en in een vriendelijke stemming kwam - Iambe, die vanaf dat moment geliefd bij haar was bij haar stemmingen. Metaneira vulde een beker met honingzoete wijn en bood die haar aan, maar zij knikte nee. Ze zei, dat het voor haar niet gepast was rode wijn te drinken, en verzocht haar gerst en water te mengen met elegante polei en die te drinken te geven. Zij maakte de roerdrank en gaf die aan de godin, zoals zij verzocht, en machtige Demeter nam die naar goed gebruik aan ... ... ... ... ... ... Bij hen begon Metaneira met de mooie gordel met de woorden: "Gegroet, vrouw, want ik verwacht niet dat u van slechte ouders bent, maar van goede; in uw ogen zijn respect en charme te zien, net als bij koningen die de wetten uitvoeren. Maar wat de goden geven verdragen wij mensen noodgedwongen, al hebben wij er verdriet van, want het juk ligt op onze nek. Nu u hier echter bent aangekomen, zult u net zo veel hebben als ik zelf. Voed deze jongen voor mij op, die de goden mij hebben geschonken, laat geboren en niet meer verwacht, maar ik heb veel om hem gebeden. Als u hem zou opvoeden en hij het eindpunt van de jeugd bereikt dan zou iedere vrouw die u zou zien u benijden. Een zo grote beloning voor zijn opvoeding zal ik u dan geven." Haar nu sprak Demeter met mooie krans als volgt toe: "Ook jij, vrouw, zeer gegroet, mogen de goden je alle goeds geven. Jouw zoon zal ik met plezier aannemen, zoals jij me verzoekt. Ik zal hem grootbrengen, en ik verwacht niet dat door onbezonnenheid van zijn verzorgster hekserij hem kwaad zal doen of een wortelvraatworm. Want ik ken een tegengif veel sterker dan de houtvraatlarven, en ik ken een goed weermiddel tegen schadelijke hekserij." Zo sprak zij, en zij nam het kind aan haar geurige boezem en in haar onsterfelijke armen, en de moeder was blij in haar hart. Zo nam zij in het huis de opvoeding van de prachtige zoon van wijze Keleos op zich, van Demophoon, die Metaneira met mooie gordel had gebaard. En hij groeide als een goddelijk wezen, hoewel hij geen voedsel at en geen moedermelk zoog. Want elke dag zalfde Demeter met mooie krans hem met ambrozijn, alsof hij de zoon van een god was, terwijl zij zoet over hem ademde en hem aan haar boezem hield, en 's nachts verborg zij hem in de gloed van vuur, als een stuk hout, zonder dat zijn ouders het wisten. Bij hen veroorzaakte het grote verwondering, hoe snel hij opbloeide, en hij was als de goden om te zien. En zij zou hem leeftijdloos en onsterfelijk gemaakt hebben, als Metaneira met mooie gordel niet in haar dwaasheid de nacht had afgewacht en haar vanuit de welriekende slaapkamer had begluurd. Zij gilde en sloeg zich op beide dijen, uit angst voor haar zoon, en maakte een zeer foute beoordeling. En jammerend sprak zij de gevleugelde woorden tot hem: "Demophoon, mijn kind, de vreemde vrouw verbergt je in gloeiend vuur, en maakt dat ik jammer en pijnlijk verdriet heb." Zo sprak zij kermend, en de stralende godin hoorde haar, en Demeter met mooie krans werd boos op haar en nam het lieve kind, dat zij niet meer verwacht in het huis had gebaard, in haar onsterfelijke armen en legde het weg van haar op de grond, na het uit het vuur te hebben gehaald, met vreselijke woede in haar hart. En tegelijk sprak zij tot Metaneira met mooie gordel: "Onwetende mensen, die niet het verstand hebben om het goede of het slechte dat het lot zal brengen aan te zien komen! Want ook jij werd door je onverstand ongeneeslijk verblind. Want het onvermurwbare water van de Styx, waarbij wij goden eden zweren, moet weten, dat ik jouw lieve zoon onsterfelijk en leeftijdloos voor altijd had gemaakt en hem onvergankelijke eer had meegegeven, maar nu is het onmogelijk dat hij aan dood en sterfelijkheid ontkomt. Maar onvergankelijke eer zal hem altijd vergezellen, omdat hij op mijn schoot heeft gezeten en in mijn armen heeft geslapen. Met hen wentelen der jaren zullen de zonen van de Eleusiniërs voor hem tijdens de seizoenen oorlog en vreselijke strijd met elkaar voeren, voor altijd alle dagen. Ik ben Demeter die eer heeft, die voor onsterfelijken en stervelingen de grootste verkwikking en vreugde is. Maar kom, laat het hele volk voor mij een grote tempel en daaronder een altaar bouwen onder de stad en de steile muur, boven Kallichoron op de vooruitstekende heuvel. Met betrekking tot de rites zal ik zelf raad geven, dat jullie voortaan met heilige handelingen mijn geest vriendelijk kunnen stemmen." Na deze woorden veranderde de godin haar grootte en uiterlijk en stootte de ouderdom af, en overal rondom waaide haar schoonheid. Een lieftallige geur verspreidde zich van haar welriekend gewaad, ver straalde licht van het onsterfelijk lichaam van de godin, blonde haren bedekten haar schouders, en het stevige huis werd gevuld met een schijnsel als van de bliksem. Zij ging het huis uit, en de koningin zakte meteen door haar knieën, en kon lange tijd geen woord uitbrengen, en zij dacht er niet aan haar enige zoon van de vloer op te tillen. Zijn zusters hoorden zijn meelijwekkend gehuil, en sprongen van hun goed opgemaakte bedden; één nam toen het kind in haar armen en legde het tegen haar boezem, een ander stookte het vuur op, weer een ander rende op zachte voeten om haar moeder overeind te helpen uit de geurige slaapkamer. Om hem heen verzameld vertroetelden en wasten zij de spartelende baby, maar hij kwam niet tot rust, want het waren mindere opvoedsters en verzorgsters die hem nu vasthielden. De hele nacht probeerden zij de roemrijke godin vriendelijk te stemmen, trillend van angst, en zodra de dageraad verscheen vertelden zij alles precies aan wijd heersende Keleos, zoals de godin, Demeter met mooie krans, hen had opgedragen. En hij riep het talrijke volk ter vergadering en zei hen voor Demeter met het mooie haar een rijke tempel te maken en een altaar, op de vooruitstekende heuvel. Zij gehoorzaamden onmiddellijk en luisterden naar zijn woorden, en maakten de tempel zoals hij opdroeg, en die groeide door goddelijke bestemming. En toen zij hem voltooid hadden en rust namen van de inspanning, gingen zij ieder naar huis, maar blonde Demeter ging daar zitten, ver van alle gelukzaligen, en bleef daar, nietig door het verlangen naar haar dochter met diepe gordel. Zij maakte het voor de mensen op de velen voedende aarde een vreselijk en afgrijselijk jaar. De aarde liet geen enkel zaad opkomen, want Demeter met mooie krans verborg het. Vele gekromde ploegen trokken runderen vergeefs over de velden, veel witte gerst viel zonder resultaat in de aarde. En nu had zij de hele menselijke soort vernietigd door akelige hongersnood, en hen die huizen op de Olympos bewonen beroofd van de roemrijke eer van geschenken en offers, als Zeus niet had opgelet en in zijn hart had nagedacht. Eerst stuurde hij Iris met gouden vleugels om Demeter met het mooie haar en met haar bekoorlijk uiterlijk op te roepen. Zo was zijn opdracht, en zij gehoorzaamde de donkerwolkige zoon van Kronos Zeus en rende snel met haar voeten door de ruimte. Zij kwam aan in de stad, welriekend Eleusis, en vond Demeter met donker gewaad in de tempel, en zij sprak haar de gevleugelde woorden toe: "Demeter, vader Zeus, die het eeuwige kent, roept jou op te komen naar de families van de altijd levende goden. Maar kom, laat mijn woord dat uitgaat van Zeus niet onvervuld zijn." Zo smeekte zij haar, maar haar hart was niet overgehaald. Vervolgens stuurde vader Zeus toen alle gelukzalige eeuwige goden naar haar toe, en om de beurt gingen zij en riepen haar op en boden vele prachtige geschenken aan, (en boden haar aan) de privileges te kiezen die zij maar wilde bij de onsterfelijken. Maar niet één kon haar wil en gedachte overtuigen, woedend als zij was, en zij wees hardnekkig hun woorden af. Want zij zei, dat zij niet eerder de welriekende Olympos zou bestijgen, niet eerder de vruchten uit de aarde zou laten opkomen, voordat zij het mooie gezicht van haar dochter met haar ogen zou zien. En toen zwaar-donderende ver-klinkende Zeus dat hoorde, stuurde hij de Argosdoder met zijn gouden staf naar de Onderwereld, om Hades met vriendelijke woorden te bepraten en kuise Persephone uit de nevelige duisternis naar het licht te brengen naar de goden, opdat haar moeder haar kon zien met haar ogen en zou ophouden met haar wrok. Hermes gehoorzaamde, en verliet onmiddellijk de zetel van Olympos en snelde ijlings naar de duistere diepten van de aarde. Hij trof de heer binnen in zijn huis aan, zittend op een bed met zijn eerbiedwaardige echtgenote, die hevige tegenzin koesterde, door het verlangen naar haar moeder. ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? De sterke Argosdoder ging vlakbij hem staan en sprak hem toe: "Hades met donker haar, heerser over de doden, vader Zeus heeft me opgedragen fiere Persephone uit de Onderwereld naar hen toe te brengen, opdat haar moeder haar met haar ogen ziet en ophoudt met haar woede en vreselijke wrok jegens de onsterfelijken; want zij beraamt een grote daad, de krachteloze stammen van de op aarde geboren mensen te vernietigen, door het zaad onder de aarde te verbergen, en zo de eerbewijzen aan de onsterfelijken te verminderen. Zij koestert een vreselijke woede, en mengt zich niet onder de goden, maar zit apart in haar welriekende tempel en woont in de rotsachtige stad (van) Eleusis." Zo sprak hij, en de heer van de onderaardsen Aïdoneus glimlachte met zijn wenkbrauwen, en gehoorzaamde het bevel van koning Zeus. Meteen beval hij wijze Persephone: "Ga, Persephone, naar je moeder met donker gewaad, met een zachtaardig gemoed en hart in je borst, en wees niet al te bovenmatig bedroefd. Ik zal geen slechte echtgenoot zijn om bij de goden te hebben, de eigen broer van je vader Zeus. Als je hier bent, zul je heersen over alles wat leeft en beweegt, je zal de grootste eer krijgen onder de onsterfelijken, en voor hen die onrecht plegen zal er altijd straf zijn, voor hen die niet met offers jouw woede verzoenen, met heilige handelingen gepaste geschenken offerend." Zo sprak hij, en verstandige Persephone was erg blij, en snel sprong zij op van vreugde. Maar hij gaf haar een honingzoet granaatappelpitje te eten, onopgemerkt, om zich heen kijkend, opdat zij niet voor altijd daar zou blijven bij eerbiedwaardige Demeter met het donkere gewaad. De heerser van velen Aïdoneus spande zijn onsterfelijke paarden aan de voorkant in onder de gouden wagen, en zij stapte in de wagen, en naast haar pakte de sterke Argosdoder de teugels en de zweep in zijn handen en dreef de paarden door de zalen naar buiten, en zij vlogen zonder morren. Snel legden zij de lange wegen af, en niet hielden de zee noch het water van rivieren noch grasrijke dalen noch bergtoppen de vaart van de onsterfelijke paarden tegen, maar er over heen gaand doorkliefden zij de diepe lucht. Hij bracht ze tot stilstand waar Demeter met haar mooie krans wachtte voor de welriekende tempel. Toen zij hen zag stormde ze op hen af als een maenade over een door bos beschaduwde berg, en Persephone van haar kant, toen zij de mooie ogen zag van haar moeder, verliet de paarden en wagen en sprong omlaag en rende en viel haar om de hals in een omhelzing. Terwijl zij haar lieve dochter nog in haar armen had, vermoedde haar hart plotseling een of andere list, en ze werd erg bang en hield op met de liefkozingen en stelde vlug de vraag: "Mijn kind, je hebt toch niet toen je daar beneden was iets van voedsel geproefd? Vertel het me, houd het niet verborgen, dat we het allebei weten. Zo niet, dan kun je bij de andere onsterfelijken zijn en bij mij en de donkerwolkige zoon van Kronos wonen, geëerd door alle onsterfelijken. Maar als je iets hebt geproefd, zul je weer terug gaan en in de dieptes van de aarde wonen gedurende een derde deel van het jaar, en twee derde deel bij mij en de andere onsterfelijken. En wanneer de aarde bloeit met allerlei heerlijk ruikende voorjaarsbloemen, dan zal je weer uit de nevelige duisternis naar boven komen, een groot wonder voor goden en sterfelijke mensen. Zeg me, hoe roofde hij je naar de nevelige duisternis, en met welke list heeft de machtige Grote Gastheer jou bedrogen?" Zeer mooie Persephone antwoordde haar nu: "Goed, moeder, ik zal alles naar waarheid vertellen. Toen hardlopende Hermes, de snelle boodschapper, kwam van vader Kronos' zoon en de andere hemelgoden en mij zei te vertrekken uit de Onderwereld, opdat jij mij met je ogen kon zien en zou ophouden met je woede en vreselijke wrok jegens de onsterfelijken, sprong ik meteen op van vreugde, maar hij wist ongemerkt een granaatappelpitje bij me naar binnen te werken, een honingzoet hapje, en dwong me tegen mijn zin met geweld het door te slikken. Hoe hij mij geroofd heeft door het sluwe plan van Kronos' zoon, mijn vader, en er met mij vandoor ging naar de diepten van de aarde zal ik vertellen, en ik zal alle details afgaan zoals je vraagt. Wij waren met zijn allen in een heerlijk weiland aan het dollen, Leukippe en Phaino en Elektra en Ianthe, en Melite en Iache en Rhodeia en Kallirhoë, en Melobosis en Tyche en blozende Okyrhoë en Chryseïs en Ianeira en Akaste en Admete en Rhodope en Plouto en bekoorlijke Kalypso en Styx en Ourania en lieftallige Galaxaura en Pallas die strijd opwekt en Artemis die pijlen schiet, we speelden en plukten met de hand lieflijke bloemen, boeketten van milde saffraan en iris en hyacint en rozenknoppen en lelies, een wonder om te zien, en narcissen, die de brede aarde liet groeien als saffraan. En ik was vrolijk in het rond aan het plukken, toen de aarde beneden wegzakte, en de machtige Grote Gastheer er uit kwam gesprongen; hij nam mij mee en ging naar onder de aarde in zijn gouden wagen, terwijl ik tegenspartelde en met luide stem schreeuwde. Dat is mijn verhaal, tot mijn verdriet helemaal waar." Zo maakten zij toen de hele dag in eensgezindheid het hart en de geest van elkaar erg blij, elkaar omhelzend, en hun hart voelde geen verdriet meer, maar zij ontvingen blijdschap van elkaar en gaven die elkaar. Bij hen voegde zich Hekate met glanzende sluier, en vaak omhelsde zij de dochter van heilige Demeter. Daarom was de gebiedster voortaan haar dienares en metgezel. Naar hen stuurde zwaar-donderende ver-klinkende Zeus als boodschapper Rheia met het mooie haar, om Demeter met het donkere gewaad naar de families van de goden te brengen. Hij beloofde haar privileges te geven, welke zij maar koos bij de onsterfelijke goden. Hij stemde er mee in, dat haar dochter in de loop van het jaar een derde deel omlaag naar de nevelige duisternis ging, en twee derde deel bij haar moeder en de andere onsterfelijken was. Zo sprak hij, en de godin weigerde niet de boodschap over te brengen, maar ijlings vloog zij van de toppen van de Olympos en kwam aan in Rarion, levenbrengend vruchtbaar akkerland, voorheen, maar toen niet levenbrengend, maar stil stond het zonder bladergroen. Het verborg de witte gerst door de plannen van Demeter met mooie enkels. Maar daarna zou het al snel wuiven met lange korenaren bij het groeien van de lente, en de vruchtbare voren in het veld zouden zwaar zijn van de aren, om die in korenschoven vast te binden. Daar landde zij eerst uit de eindeloze lucht, en zij waren blij elkaar te zien en verheugden zich in hun hart. Haar sprak Rhea met de glanzende sluier als volgt toe: "Kom mee, kind, zwaar-donderende ver-klinkende Zeus roept je op te komen naar de families van de goden, en hij heeft beloofd je privileges te geven, welke je maar wil bij de onsterfelijke goden. Hij stemt er mee in, dat jouw dochter in de loop van het jaar een derde deel omlaag naar de nevelige duisternis gaat, en twee derde deel bij jou en de andere onsterfelijken is. Zo zei hij dat het zou gaan, en hij bevestigde het met (een knik van) zijn hoofd. Maar kom, mijn kind, gehoorzaam hem, en wees niet al te onophoudelijk boos op donkerwolkige Kronos' zoon. Laat snel levenbrengende vruchten groeien voor de mensen." Zo sprak zij, en Demeter met mooie krans gehoorzaamde, en snel liet zij de vruchten van de grofkluitige velden opkomen. Heel de brede aarde was zwaar van bladeren en bloemen. Zij ging naar de koningen die de wetten uitvoeren, Triptolemos en paarden zwepende Diokles en geweldige Eumolpos en Keleos, leider van het krijgsvolk, en leerde hen de uitvoering van de heilige dienst, en toonde de prachtige mysteriën aan Triptolemos en Polyxeinos, en ook Diokles, de plechtige mysteriën, waarvan men niet kan afwijken, waarnaar men niet kan vragen en die men niet kan uitspreken, want groot ontzag voor de goden houdt het spreken tegen.
ὄλβιος ὃς τάδ' ὄπωπεν ἐπιχθονίων ἀνθρώπων, 480 ὃς δ' ἀτελὴς ἱερῶν ὃς τ' ἄμμορος, οὔ ποθ' ὁμοίων αἶσαν ἔχει φθίμενός περ ὑπὸ ζόφωι εὐρώεντι. αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ πάνθ' ὑπεθήκατο δῖα θεάων, βάν ῥ' ἴμεν Οὔλυμπόνδε θεῶν μεθ' ὁμήγυριν ἄλλων. ἔνθα δὲ ναιετάουσι παραὶ Διὶ τερπικεραύνωι, 485 σεμναί τ' αἰδοῖαι τε. μέγ' ὄλβιος, ὅν τιν' ἐκεῖναι προφρονέως φίλωνται ἐπιχθονίων ἀνθρώπων, αἶψα δὲ οἱ πέμπουσιν ἐφέστιον ἐς μέγα δῶμα Πλοῦτον, ὃς ἀνθρώποις ἄφενος θνητοῖσι δίδωσιν. ἀλλ' ἄγ', Ἐλευσῖνος θυοέσσης δῆμον ἔχουσαι 490 καὶ Πάρον ἀμφιρύτην Ἀντρῶνά τε πετρήεντα, πότνια ἀγλαόδωρ' ὡρηφόρε Δηοῖ ἄνασσα αὐτὴ καὶ κούρη περικαλλὴς Περσεφόνεια, πρόφρονες ἀντ' ὠιδῆς βίοτον θυμήρε' ὀπάζειν. αὐτὰρ ἐγὼ καὶ σεῖο καὶ ἄλλης μνήσομ' ἀοιδῆς.	Gelukkig hij die ze gezien heeft van de op aarde levende mensen, maar hij die niet is ingewijd en niet deelnam aan de rites heeft nooit een gelijk lot beneden in de duisternis wanneer hij is gestorven. Nadat de stralende godin alles had onderwezen, gingen zij en Persephone naar de Olympos naar de vergadering van de andere goden. Daar wonen zij bij Zeus, die plezier heeft in de bliksem, verheven en eerbiedwaardig. Erg gelukkig is hij van de op aarde levende mensen, die de godinnen gul liefhebben; snel sturen zij Rijkdom voor hem als medebewoner naar zijn grote huis, Rijkdom, die de sterfelijke mensen welvaart geeft. Maar kom, jullie die het volk van geurig Eleusis beheren en door zee omstroomd Paros en rotsig Antron, machtige gebiedster Deo, die prachtige geschenken brengt met de seizoenen, u zelf en uw wonderschone dochter Persephone, wees vriendelijk en schenk mij in ruil voor mijn zang een aangenaam leven. En ik zal denken aan u en aan een andere zang.

Commentaar

Kox heeft de volgende boeken geraadpleegd:

Martin L. West, Homeric Hymns, Homeric Apocrypha, Lives of Homer.
Harvard University Press, 2003 (een Loeb-editie).

Thomas W. Allen, Homeri Opera, Tomus V
OCT, 1912, reprint 1969.

Er is maar één handschrift waarin de hymne aan Demeter is bewaard. Dit handschrift uit de vijftiende eeuw werd in 1777 ontdekt door Matthaei in Moskou, maar is nu in Leiden: Universiteitsbibliotheek, codex BPG 33H. Allen en West noemen dit handschrift M; het bevat aantekeningen, aanvullingen en correcties van een geleerde kopiist uit de zestiende eeuw, die M2 of m wordt genoemd.

Kox volgt de tekst van West, behalve in de regels 64 en 456, waar hij de editie van Allen volgt.

r. 1: Demeter, godin van de vruchtbaarheid en de landbouw (in het Latijn Ceres).

r. 2: haar dochter: Persephone (in het Latijn Proserpina).

r. 2: Aidoneus = Hades, de god van de Onderwereld (in het Latijn Dis of Pluto, de Rijke).

r. 9: Polydektes: hij die velen ontvangt = Hades. Iedereen is welkom in zijn rijk en komt daar uiteindelijk ook terecht. In r. 17 het synoniem Πολυδέγμων.

r. 17: Nysa: een mythische plek, meestal geassocieerd met Dionysos. Als locatie voor de ontvoering van Persephone wordt vaker Sicilia genoemd.

r. 21: Κρονίδης = de zoon van Kronos = Zeus (Latijn: Jupiter).

r. 47: Deo: een andere naam voor Demeter.

r. 62: Helios = de Zon, die alles ziet.

r. 86: nadat de Olympische goden de macht van Kronos hadden overgenomen, werd het bestuur van de wereld bij loting verdeeld. Zeus kreeg de hemel en de oppermacht, Poseidon kreeg de zee, en Hades de onderwereld.

r. 168: θρεπτήρια: de beloning of vergoeding, die een jonge man die is opgevoed, of zijn ouders, aan zijn opvoeders geeft wanneer hij de volwassenheid heeft bereikt.

r. 209: polei: Mentha pulegium, in het Engels pennyroyal, een medicinale plant, van oudsher gebruikt voor aandoeningen van spijsverteringsstelsel en darmen, kan leverschade veroorzaken, giftig. Thee met deze plant gemaakt kan abortus opwekken. Vermoedelijk is Demeter niet bekend met alle bijwerkingen...

r. 210: mensen die in de mysteriën van Eleusis werden ingewijd dronken een gerstedrank, die voor het drinken goed geroerd moest worden, om de gerstekorrels te verspreiden door de vloeistof.

r. 228: ὑποτάμνον of ὑποτάμνων en ὑλοτόμος (of misschien οὐλοτόμος): een worm of larve van een insekt, die de wortels van planten aantast en bij mensen ziekte kan veroorzaken. Kox heeft de woorden wortelvraatworm en houtvraatlarve zelf bedacht en houdt zich aanbevolen, wanneer u een mooier of passender woord kent.

r. 236: supplevit Hermann, 236a Voss. Deze geleerde heren hebben er voor gezorgd dat de tekst op begrijpelijke wijze doorloopt.

r. 265 - 267: dit verwijst naar een ritueel schijngevecht, de Balletys (βαλλητύς).

r. 296: LSJ geeft voor πολυπείρων: 'with many boundaries, manifold'. West vertaalt 'He summoned his far-flung people to assembly'. Misschien is 'hij riep het volk overal vandaan' wel een betere vertaling. Kox vindt het een lastig epitheton.

r. 305: ἐπὶ χθόνα πουλυβότειραν: het epitheton wordt gebruikt, ook al is het in strijd met deze kontekst. De verbinding van epitheton en zelfstandig naamwoord is zo sterk, dat de betekenis er nauwelijks meer toe doet.

r. 325: πατὴρ: toegevoegd door Valckenaer.

r. 335: de Argosdoder met zijn gouden staf: Hermes (Latijn: Mercurius).

r. 344 - 345: de corrupte tekst levert een onbegrijpelijke zin op. Er is geen verbetering gevonden waar de geleerden het over eens zijn. Waarschijnlijk moet er zoiets staan als: zij was nog steeds boos over het plan van de goden om haar Hades' echtgenote te laten zijn.

r. 387 - 395: de onvolledige tekst is aangevuld door Goodwin, Hermann en Buecheler. Kox geeft de aanvullingen weer in rood.
r. 396 - 404: de onvolledige tekst is aangevuld door M2 (of m), de geleerde uit de zestiende eeuw. Ook deze aanvullingen toont Kox in het rood.
r. 398: αὖτις: toegevoegd door Ruhnkenius.
r. 403a: als voorbeeld aangevuld door Goodwin; Ruhnkenius heeft als eerste de lacune vastgesteld.

r. 407: een papyrussnipper heeft de volgende varia lectio: ευτε μοι αγγελος ηλθ εριουνιος Αργειφοντης. Komt op hetzelfde neer.

r. 418 - 424: het zijn maar namen, maar Kox had Styx hier echt niet verwacht.

r. 450: Rarion begint met een rho zonder aspiratie! Het was een vruchtbare vlakte dicht bij Eleusis.

r. 455 - 456: de grammaticale structuur van deze regels is Kox een raadsel. Bij πέδωι δ' ἄρα πίονες ὄγμοι βρισέμεν ἀσταχύων kun je μέλλον aanvullen uit het voorafgaande μέλλεν (r. 451), maar hoe τὰ δ' ἐν ἐλλεδανοῖσι δεδέσθαι met het voorafgaande moet worden verbonden weet Kox niet.

r. 462 - 470: ontbrekende gedeelten in het handschrift zijn aangevuld door M2 (of m), de geleerde schrijver uit de zestiende eeuw, en door Ruhnkenius (r. 465) en Goodwin (r. 466). Kox heeft de aanvullingen weer in het rood weergegeven.