ΕΙΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΝ		Aan Aphrodite
Μοῦσά μοι ἔννεπε ἔργα πολυχρύσου Ἀφροδίτης Κύπριδος, ἥ τε θεοῖσιν ἐπὶ γλυκὺν ἵμερον ὦρσεν καί τ' ἐδαμάσσατο φῦλα καταθνητῶν ἀνθρώπων, οἰωνούς τε διιπετέας καὶ θηρία πάντα, ἠμὲν ὅσ' ἤπειρος πολλὰ τρέφει ἠδ' ὅσα πόντος, πᾶσιν δ' ἔργα μέμηλεν ἐϋστεφάνου Κυθερείης.   τρισσὰς δ' οὐ δύναται πεπιθεῖν φρένας οὐδ' ἀπατῆσαι: κούρην τ' αἰγιόχοιο Διὸς γλαυκῶπιν Ἀθήνην. οὐ γάρ οἱ εὔαδεν ἔργα πολυχρύσου Ἀφροδίτης, ἀλλ' ἄρα οἱ πόλεμοί τε ἅδον καὶ ἔργον Ἄρηος, ὑσμῖναί τε μάχαι τε καὶ ἀγλαὰ ἔργ' ἀλεγύνειν. πρώτη τέκτονας ἄνδρας ἐπιχθονίους ἐδίδαξε ποιῆσαι σατίνας καὶ ἅρματα ποικίλα χαλκῶι, ἡ δέ τε παρθενικὰς ἁπαλόχροας ἐν μεγάροισιν ἀγλαὰ ἔργ' ἐδίδαξεν ἐπὶ φρεσὶ θεῖσα ἑκάστηι. οὐδέ ποτ' Ἀρτέμιδα χρυσηλάκατον κελαδεινήν δάμναται ἐν φιλότητι φιλομμειδὴς Ἀφροδίτη. καὶ γὰρ τῆι ἅδε τόξα καὶ οὔρεσι θῆρας ἐναίρειν, φόρμιγγές τε χοροί τε διαπρύσιοί τ' ὀλολυγαί ἄλσεά τε σκιόεντα δικαίων τε πτόλις ἀνδρῶν. οὐδὲ μὲν αἰδοίηι κούρηι ἅδεν ἔργ' Ἀφροδίτης Ἱστίηι, ἣν πρώτην τέκετο Κρόνος ἀγκυλομήτης, αὖτις δ' ὁπλοτάτην, βουλῆι Διὸς αἰγιόχοιο, πότνιαν, ἣν ἐμνῶντο Ποσειδάων καὶ Ἀπόλλων. ἡ δὲ μάλ' οὐκ ἔθελεν ἀλλὰ στερεῶς ἀπέειπεν, ὤμοσε δὲ μέγαν ὅρκον, ὃ δὴ τετελεσμένος ἐστίν, ἁψαμένη κεφαλῆς πατρὸς Διὸς αἰγιόχοιο παρθένος ἔσσεσθαι πάντ' ἤματα, δῖα θεάων, τῆι δὲ πατὴρ Ζεὺς δῶκε καλὸν γέρας ἀντὶ γάμοιο, καί τε μέσωι οἴκωι κατ' ἄρ' ἕζετο πῖαρ ἑλοῦσα, πᾶσιν δ' ἐν νηοῖσι θεῶν τιμάοχός ἐστι καὶ παρὰ πᾶσι βροτοῖσι θεῶν πρέσβειρα τέτυκται.    τάων οὐ δύναται πεπιθεῖν φρένας οὐδ' ἀπατῆσαι, τῶν δ' ἄλλων οὔ πέρ τι πεφυγμένον ἔστ' Ἀφροδίτην οὔτε θεῶν μακάρων οὔτε θνητῶν ἀνθρώπων. καί τε παρὲκ Ζηνὸς νόον ἤγαγε τερπικεραύνου, ὅς τε μέγιστός τ' ἐστί, μεγίστης τ' ἔμμορε τιμῆς. καί τε τοῦ εὖτε θέλοι πυκινὰς φρένας ἐξαπαφοῦσα ῥηϊδίως συνέμιξε καταθνητῆισι γυναιξίν, Ἥρης ἐκλελαθοῦσα κασιγνήτης ἀλόχου τε, ἣ μέγα εἶδος ἀρίστη ἐν ἀθανάτηισι θεῆισι, κυδίστην δ' ἄρα μιν τέκετο Κρόνος ἀγκυλομήτης μήτηρ τε Ῥείη, Ζεὺς δ' ἄφθιτα μήδεα εἰδώς αἰδοίην ἄλοχον ποιήσατο κέδν' εἰδυῖαν.   τῆι δὲ καὶ αὐτῆι Ζεὺς γλυκὺν ἵμερον ἔμβαλε θυμῶι ἀνδρὶ καταθνητῶι μιχθήμεναι, ὄφρα τάχιστα μηδ' αὐτὴ βροτέης εὐνῆς ἀποεργμένη εἴη καί ποτ΄ ἐπευξαμένη εἴπηι μετὰ πᾶσι θεοῖσιν ἡδὺ γελοιήσασα φιλομμειδὴς Ἀφροδίτη ὥς ῥα θεοὺς συνέμιξε καταθνητῆισι γυναιξίν καί τε καταθνητοὺς υἱεῖς τέκον ἀθανάτοισιν, ὥς τε θεὰς ἀνέμιξε καταθνητοῖς ἀνθρώποις. Ἀγχίσεω δ' ἄρα οἱ γλυκὺν ἵμερον ἔμβαλε θυμῶι, ὃς τότ' ἐν ἀκροπόλοις ὄρεσιν πολυπιδάκου Ἴδης βουκολέεσκεν βοῦς δέμας ἀθανάτοισιν ἐοικώς. τὸν δὴ ἔπειτα ἰδοῦσα φιλομμειδὴς Ἀφροδίτη ἠράσατ', ἐκπάγλως δὲ κατὰ φρένας ἵμερος εἷλεν.   ἐς Κύπρον δ' ἐλθοῦσα θυώδεα νηὸν ἔδυνεν ἐς Πάφον. ἔνθα δέ οἱ τέμενος βωμός τε θυώδης. ἔνθ' ἥ γ' εἰσελθοῦσα θύρας ἐπέθηκε φαεινάς. ἔνθα δέ μιν Χάριτες λοῦσαν καὶ χρῖσαν ἐλαίωι ἀμβρότωι, οἷα θεοὺς ἐπενήνοθεν αἰὲν ἐόντας, ἀμβροσίωι ἑδανῶι, τό ῥά οἱ τεθυωμένον ἦεν. ἑσσαμένη δ' εὖ πάντα περὶ χροῒ εἵματα καλά, χρυσῶι κοσμηθεῖσα φιλομμειδὴς Ἀφροδίτη σεύατ' ἐπὶ Τροίης προλιποῦσ' εὐώδεα Κύπρον, ὕψι μετὰ νέφεσιν ῥίμφα πρήσσουσα κέλευθον.   Ἴδην δ' ἵκανεν πολυπίδακα, μητέρα θηρῶν, βῆ δ' ἰθὺς σταθμοῖο δι' οὔρεος. οἱ δὲ μετ' αὐτήν σαίνοντες πολιοί τε λύκοι χαροποί τε λέοντες ἄρκτοι παρδάλιές τε θοαὶ προκάδων ἀκόρητοι ἤϊσαν, ἡ δ' ὁρόωσα μετὰ φρεσὶ τέρπετο θυμόν καὶ τοῖς ἐν στήθεσσι βάλ' ἵμερον, οἱ δ' ἅμα πάντες σύνδυο κοιμήσαντο κατὰ σκιόεντας ἐναύλους. αὐτὴ δ' ἐς κλισίας εὐποιήτους ἀφίκανε, τὸν δ' εὗρε σταθμοῖσι λελειμμένον οἶον ἀπ' ἄλλων Ἀγχίσην ἥρωα θεῶν ἄπο κάλλος ἔχοντα. οἱ δ' ἅμα βουσὶν ἕποντο νομοὺς κάτα ποιήεντας πάντες, ὁ δὲ σταθμοῖσι λελειμμένος οἶος ἀπ' ἄλλων πωλεῖτ' ἔνθα καὶ ἔνθα διαπρύσιον κιθαρίζων. στῆ δ' αὐτοῦ προπάροιθε Διὸς θυγάτηρ Ἀφροδίτη παρθένωι ἀδμήτηι μέγεθος καὶ εἶδος ὁμοίη, μή μιν ταρβήσειεν ἐν ὀφθαλμοῖσι νοήσας. Ἀγχίσης δ' ὁρόων ἐφράζετο θαύμαινέν τε εἶδος τε μέγεθος καὶ εἵματα σιγαλόεντα. πέπλον μὲν γὰρ ἕεστο φαεινότερον πυρὸς αὐγῆς, εἶχε δ' ἐπιγναμπτὰς ἕλικας κάλυκάς τε φαεινάς, ὅρμοι δ' ἀμφ' ἁπαλῆι δειρῆι περικαλλέες ἦσαν καλοὶ χρύσειοι παμποίκιλοι, ὡς δὲ σελήνη στήθεσιν ἀμφ' ἁπαλοῖσιν ἐλάμπετο, θαῦμα ἰδέσθαι. Ἀγχίσην δ' ἔρος εἷλεν, ἔπος δέ μιν ἀντίον ηὔδα:   "χαῖρε ἄνασσ', ἥ τις μακάρων τάδε δώμαθ' ἱκάνεις, Ἄρτεμις ἢ Λητὼ ἠὲ χρυσῆ Ἀφροδίτη ἢ Θέμις ἠϋγενὴς ἠὲ γλαυκῶπις Ἀθήνη ἤ πού τις Χαρίτων δεῦρ' ἤλυθες, αἵ τε θεοῖσι πᾶσιν ἑταιρίζουσι καὶ ἀθανάτοι καλέονται, ἤ τις νυμφάων αἵ τ' ἄλσεα καλὰ νέμονται, ἢ νυμφῶν αἲ καλὸν ὄρος τόδε ναιετάουσιν καὶ πηγὰς ποταμῶν καὶ πίσεα ποιήεντα. σοὶ δ' ἐγὼ ἐν σκοπιῆι, περιφαινομένωι ἐνὶ χώρωι, βωμὸν ποιήσω, ῥέξω δέ τοι ἱερὰ καλά ὥρηισιν πάσηισι, σὺ δ' εὔφρονα θυμὸν ἔχουσα δός με μετὰ Τρώεσσιν ἀριπρεπέ' ἔμμεναι ἄνδρα, ποίει δ' εἰσοπίσω θαλερὸν γόνον, αὐτὰρ ἔμ' αὐτόν δηρὸν ἐῢ ζώειν καὶ ὁρᾶν φάος ἠελίοιο ὄλβιον ἐν λαοῖς καὶ γήραος οὐδὸν ἱκέσθαι."   τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα Διὸς θυγάτηρ Ἀφροδίτη:  "Ἀγχίση, κύδιστε χαμαιγενέων ἀνθρώπων, οὔ τίς τοι θεός εἰμι. τί μ' ἀθανάτηισιν ἐΐσκεις; ἀλλὰ καταθνητή γε, γυνὴ δέ με γείνατο μήτηρ. Ὀτρεὺς δ' ἐστὶ πατὴρ ὄνομα κλυτός, εἴ που ἀκούεις, ὃς πάσης Φρυγίης εὐτειχήτοιο ἀνάσσει. γλῶσσαν δ' ὑμετέρην τε καὶ ἡμετέρην σάφα οἶδα, Τρωιὰς γὰρ μεγάρωι με τροφὸς τρέφεν, ἡ δὲ διὰ πρό σμικρὴν παῖδ' ἀτίταλλε φίλης παρὰ μητρὸς ἑλοῦσα. ὣς δή τοι γλῶσσάν γε καὶ ὑμετέρην εὖ οἶδα. νῦν δέ μ' ἀνήρπαξε χρυσόρραπις Ἀργειφόντης ἐκ χοροῦ Ἀρτέμιδος χρυσηλακάτου κελαδεινῆς. πολλαὶ δὲ νύμφαι καὶ παρθένοι ἀλφεσίβοιαι παίζομεν, ἀμφὶ δ' ὅμιλος ἀπείριτος ἐστεφάνωτο. ἔνθεν μ' ἥρπαξε χρυσόρραπις Ἀργειφόντης, πολλὰ δ' ἔπ' ἤγαγεν ἔργα καταθνητῶν ἀνθρώπων, πολλὴν δ' ἄκληρόν τε καὶ ἄκτιτον, ἣν διὰ θῆρες ὠμοφάγοι φοιτῶσι κατὰ σκιόεντας ἐναύλους, οὐδὲ ποσὶ ψαύσειν ἐδόκουν φυσιζόου αἴης. Ἀγχίσεω δέ με φάσκε παραὶ λέχεσιν καλέεσθαι κουριδίην ἄλοχον, σοὶ δ' ἀγλαὰ τέκνα τεκεῖσθαι. αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ δεῖξε καὶ ἔφρασεν ἦ τοι ὅ γ' αὖτις ἀθανάτων μετὰ φῦλ' ἀπέβη κρατὺς Ἀργειφόντης, αὐτὰρ ἐγώ σ' ἱκόμην, κρατερὴ δέ μοι ἔπλετ' ἀνάγκη. ἀλλά σε πρὸς Ζηνὸς γουνάζομαι ἠδὲ τοκήων ἐσθλῶν, οὐ μὲν γάρ κε κακοὶ τοιόνδε τέκοιεν, ἀδμήτην μ' ἀγαγὼν καὶ ἀπειρήτην φιλότητος πατρί τε σῶι δεῖξον καὶ μητέρι κεδνὰ ἰδυίηι σοῖς τε κασιγνήτοις οἵ τοι ὁμόθεν γεγάασιν, οὔ σφιν ἀεικελίη νυὸς ἔσσομαι, ἀλλ' εἰκυῖα. πέμψαι δ' ἄγγελον ὦκα μετὰ Φρύγας αἰολοπώλους εἰπεῖν πατρί τ' ἐμῶι καὶ μητέρι κηδομένηι περ, οἱ δέ κέ τοι χρυσόν τε ἅλις ἐσθῆτά θ' ὑφαντήν πέμψουσιν, σὺ δἐ πολλὰ καὶ ἀγλαὰ δέχθαι ἄποινα. ταῦτα δὲ ποιήσας δαίνυ γάμον ἱμερόεντα τίμιον ἀνθρώποισι καὶ ἀθανάτοισι θεοῖσιν."   ὣς εἰποῦσα θεὰ γλυκὺν ἵμερον ἔμβαλε θυμῶι. Ἀγχίσην δ' ἔρος εἷλεν, ἔπος τ' ἔφατ' ἔκ τ' ὀνόμαζεν: "εἰ μὲν θνητή τ' ἐσσί, γυνὴ δέ σε γείνατο μήτηρ, Ὀτρεὺς δ' ἐστὶ πατὴρ ὄνομα κλυτός, ὡς ἀγορεύεις, ἀθανάτου δὲ ἕκητι διακτόρου ἐνθάδ' ἱκάνεις Ἑρμέω, ἐμὴ δ' ἄλοχος κεκλήσεαι ἤματα πάντα, οὔ τις ἔπειτα θεῶν οὔτε θνητῶν ἀνθρώπων ἐνθάδε με σχήσει πρὶν σῆι φιλότητι μιγῆναι αὐτίκα νῦν, οὐδ' εἴ κεν ἑκηβόλος αὐτὸς Ἀπόλλων τόξου ἀπ' ἀργυρέου προϊῆι βέλεα στονόεντα. βουλοίμην κεν ἔπειτα, γύναι εἰκυῖα θεῆισι, σῆς εὐνῆς ἐπιβὰς δῦναι δόμον Ἄϊδος εἴσω."   ὣς εἰπὼν λάβε χεῖρα, φιλομμειδὴς δ' Ἀφροδίτη ἕρπε μεταστρεφθεῖσα κατ' ὄμματα καλὰ βαλοῦσα ἐς λέχος εὔστρωτον, ὅθι περ πάρος ἔσκεν ἄνακτι χλαίνηισιν μαλακῆις ἐστρωμένον, αὐτὰρ ὕπερθεν ἄρκτων δέρματ' ἔκειτο βαρυφθόγγων τε λεόντων, τοὺς αὐτὸς κατέπεφνεν ἐν οὔρεσιν ὑψηλοῖσιν. οἱ δ' ἐπεὶ οὖν λεχέων εὐποιήτων ἐπέβησαν, κόσμον μέν οἱ πρῶτον ἀπὸ χροὸς εἷλε φαεινόν, πόρπας τε γναμπτάς θ' ἕλικας κάλυκάς τε καὶ ὅρμους. λῦσε δέ οἱ ζώνην ἰδὲ εἵματα σιγαλόεντα ἔκδυε καὶ κατέθηκεν ἐπὶ θρόνου ἀργυροήλου Ἀγχίσης. ὁ δ' ἔπειτα θεῶν ἰότητι καὶ αἴσηι ἀθανάτηι παρέλεκτο θεᾶι βροτός, οὐ σάφα εἰδώς.   ἦμος δ' ἂψ εἰς αὖλιν ἀποκλίνουσι νομῆες βοῦς τε καὶ ἴφια μῆλα νομῶν ἐξ ἀνθεμοέντων, τῆμος ἄρ' Ἀγχίσηι μὲν ἐπὶ γλυκὺν ὕπνον ἔχευε νήδυμον, αὐτὴ δὲ χροῒ ἕννυτο εἵματα καλά. ἑσσαμένη δ' εὖ πάντα περὶ χροῒ δῖα θεάων ἔστη ἄρα κλισίηι, εὐποιήτοιο μελάθρου κῦρε κάρη, κάλλος δὲ παρειάων ἀπέλαμπεν ἄμβροτον, οἷόν τ' ἐστὶν ἐϋστεφάνου Κυθερείης. ἐξ ὕπνου τ' ἀνέγειρεν, ἔπος τ' ἔφατ' ἔκ τ' ὀνόμαζεν:   "ὄρσεο Δαρδανίδη, τί νυ νήγρετον ὕπνον ἰαύεις; καὶ φράσαι εἴ τοι ὁμοίη ἐγὼν ἰνδάλλομαι εἶναι οἵην δή με τὸ πρῶτον ἐν ὀφθαλμοῖσι νοήσας."   ὣς φάθ', ὁ δ' ἐξ ὕπνοιο μάλ' ἐμμαπέως ὑπάκουσεν. ὡς δὲ ἴδεν δειρήν τε καὶ ὄμματα κάλ' Ἀφροδίτης τάρβησέν τε καὶ ὄσσε παρακλιδὸν ἔτραπεν ἄλληι. ἂψ δ' αὖτις χλαίνηι τε καλύψατο καλὰ πρόσωπα, καί μιν λισσόμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα:   "αὐτίκα σ' ὡς τὰ πρῶτα, θεὰ, ἴδον ὀφθαλμοῖσιν ἔγνων ὡς θεὸς ἦσθα, σὺ δ' οὐ νημερτὲς ἔειπες. ἀλλά σε πρὸς Ζηνὸς γουνάζομαι αἰγιόχοιο μή με ζῶντ' ἀμενηνὸν ἐν ἀνθρώποισιν ἐάσηις ναίειν, ἀλλ' ἐλέαιρ', ἐπεὶ οὐ βιοθάλμιος ἀνὴρ γίγνεται ὅς τε θεαῖς εὐνάζεται ἀθανάτηισιν."   τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα Διὸς θυγάτηρ Ἀφροδίτη: "Ἀγχίση, κύδιστε καταθνητῶν ἀνθρώπων, θάρσει, μηδέ τι σῆισι μετὰ φρεσὶ δείδιθι λίην. οὐ γάρ τοί τι δέος παθέειν κακὸν ἐξ ἐμέθεν γε οὐδ' ἄλλων μακάρων, ἐπεὶ ἦ φίλος ἐσσὶ θεοῖσιν. σοὶ δ' ἔσται φίλος υἱὸς, ὃς ἐν Τρώεσσιν ἀνάξει καὶ παῖδες παίδεσσι διαμπερὲς ἐκγεγάοντες. τῶι δὲ καὶ Αἰνείας ὄνομ' ἔσσεται οὕνεκά μ' αἰνόν ἔσχεν ἄχος ἕνεκα βροτοῦ ἀνέρος ἔμπεσον εὐνῆι. ἀγχίθεοι δὲ μάλιστα καταθνητῶν ἀνθρώπων αἰεὶ ἀφ' ὑμετέρης γενεῆς εἶδός τε φυήν τε. ἦ τοι μὲν ξανθὸν Γανυμήδεα μητίετα Ζεύς ἥρπασεν ὃν διὰ κάλλος ἵν' ἀθανάτοισι μετείη καί τε Διὸς κατὰ δῶμα θεοῖς ἐπιοινοχοεύοι, θαῦμα ἰδεῖν, πάντεσσι τετιμένος ἀθανάτοισιν, χρυσέου ἐκ κρητῆρος ἀφύσσων νέκταρ ἐρυθρόν. Τρῶα δὲ πένθος ἄλαστον ἔχε φρένας, οὐδέ τι ἤιδει ὅππηι οἱ φίλον υἱὸν ἀνήρπασε θέσπις ἄελλα, τὸν δὴ ἔπειτα γόασκε διαμπερὲς ἤματα πάντα. καί μιν Ζεὺς ἐλέησε, δίδου δέ οἱ υἷος ἄποινα ἵππους ἀρσίποδας, τοί τ' ἀθανάτους φορέουσιν. τούς οἱ δῶρον ἔδωκεν ἔχειν, εἶπεν δὲ ἕκαστα Ζηνὸς ἐφημοσύνηισι διάκτορος Ἀργειφόντης, ὡς ἔοι ἀθάνατος καὶ ἀγήρως ἶσα θεοῖσιν. αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ Ζηνὸς ὅ γ' ἔκλυεν ἀγγελιάων, οὐκέτ' ἔπειτα γόασκε, γεγήθει δὲ φρένας ἔνδον, γηθόσυνος δ' ἵπποισιν ἀελλοπόδεσσιν ὀχεῖτο. ὣς δ' αὖ Τιθωνὸν χρυσόθρονος ἥρπασεν Ἠώς ὑμετέρης γενεῆς ἐπιείκελον ἀθανάτοισιν. βῆ δ' ἴμεν αἰτήσουσα κελαινεφέα Κρονίωνα ἀθάνατόν τ' εἶναι καὶ ζώειν ἤματα πάντα, τῆι δὲ Ζεὺς ἐπένευσε καὶ ἐκρήηνεν ἐέλδωρ. νηπίη, οὐδ' ἐνόησε μετὰ φρεσὶ πότνια Ἠώς ἥβην αἰτῆσαι ξῦσαί τ' ἄπο γῆρας ὀλοιόν. τὸν δ' ἦ τοι εἵως μὲν ἔχεν πολυήρατος ἥβη, Ἠοῖ τερπόμενος χρυσοθρόνωι ἠριγενείηι ναῖε παρ' Ὠκεανοῖο ῥοῆις ἐπὶ πείρασι γαίης, αὐτὰρ ἐπεὶ πρῶται πολιαὶ κατέχυντο ἔθειραι καλῆς ἐκ κεφαλῆς εὐηγενέος τε γενείου, τοῦ δ' ἦ τοι εὐνῆς μὲν ἀπείχετο πότνια Ἠώς, αὐτὸν δ' αὖτ' ἀτίταλλεν ἐνὶ μεγάροισιν ἔχουσα σίτωι τ' ἀβροσίηι τε καὶ εἵματα καλὰ διδοῦσα. ἀλλ' ὅτε δὴ πάμπαν στυγερὸν κατὰ γῆρας ἔπειγεν οὐδέ τι κινῆσαι μελέων δύνατ' οὐδ' ἀναεῖραι, ἥδε δέ οἱ κατὰ θυμὸν ἀρίστη φαίνετο βουλή: ἐν θαλάμωι κατέθηκε, θύρας δ' ἐπέθηκε φαεινάς. τοῦ δ' ἦ τοι φωνὴ ῥεῖ ἄσπετος, οὐδέ τι κῖκυς ἔσθ' οἵη πάρος ἔσκεν ἐνὶ γναμπτοῖσι μέλεσσιν.   οὐκ ἂν ἐγώ γε σὲ τοῖον ἐν ἀθανάτοισιν ἑλοίμην ἀθάνατόν τ' εἶναι καὶ ζώειν ἤματα πάντα. ἀλλ' εἰ μὲν τοιοῦτος ἐὼν εἶδός τε δέμας τε ζώοις, ἡμέτερός τε πόσις κεκλημένος εἴης, οὐκ ἂν ἔπειτά μ' ἄχος πυκινὰς φρένας ἀμφικαλύπτοι. νῦν δέ σε μὲν τάχα γῆρας ὁμοίιον ἀμφικαλύψει νηλειές, τό τ' ἔπειτα παρίσταται ἀνθρώποισιν, οὐλόμενον καματηρόν, ὅ τε στυγέουσι θεοί περ. αὐτὰρ ἐμοὶ μέγ' ὄνειδος ἐν ἀθανάτοισι θεοῖσιν ἔσσεται ἤματα πάντα διαμπερὲς εἵνεκα σεῖο, οἳ πρὶν ἐμοὺς ὀάρους καὶ μήτιας, αἷς ποτε πάντας ἀθανάτους συνέμιξα καταθνητῆισι γυναιξίν, τάρβεσκον, πάντας γὰρ ἐμὸν δάμνασκε νόημα. νῦν δὲ δὴ οὐκέτι μοι στόμα χείσεται ἐξονομῆναι τοῦτο μετ' ἀθανάτοισιν, ἐπεὶ μάλα πολλὸν ἀάσθην σχέτλιον, οὐκ ὀνομαστόν, ἀπεπλάγχθην δὲ νόοιο, παῖδα δ' ὑπὸ ζώνηι ἐθέμην βροτῶι εὐνηθεῖσα.   τὸν μὲν ἐπὴν δὴ πρῶτον ἴδηι φάος ἠελίοιο, νύμφαι μιν θρέψουσιν ὀρεσκῶιοι βαθύκολποι, αἳ τόδε ναιετάουσιν ὄρος μέγα τε ζάθεόν τε. αἵ ῥ' οὔτε θνητοῖς οὔτ' ἀθανάτοισιν ἕπονται, δηρὸν μὲν ζώουσι καὶ ἄμβροτον εἶδαρ ἔδουσιν, καί τε μετ' ἀθανάτοισι καλὸν χορὸν ἐρρώσαντο. τῆισι δὲ Σειληνοί τε καὶ εὔσκοπος Ἀργειφόντης μίσγοντ' ἐν φιλότητι μυχῶι σπείων ἐροέντων. τῆισι δ' ἅμ' ἢ ἐλάται ἠὲ δρύες ὑψικάρηνοι γεινομένηισιν ἔφυσαν ἐπὶ χθονὶ βωτιανείρηι, καλαὶ τηλεθάουσαι ἐν οὔρεσιν ὑψηλοῖσιν ἑστᾶσ' ἠλίβατοι, τεμένη δέ ἑ κικλήσκουσιν ἀθανάτων, τὰς δ' οὔ τι βροτοὶ κείρουσι σιδήρωι. ἀλλ' ὅτε κεν δὴ μοῖρα παρεστήκηι θανάτοιο, ἀζάνεται μὲν πρῶτον ἐπὶ χθονὶ δένδρεα καλά, φλοιὸς δ' ἀμφιπεριφθινύθει, πίπτουσι δ' ἄπ' ὄζοι, τῶν δέ θ' ὁμοῦ ψυχὴ λείπει φάος ἠελίοιο.   αἱ μὲν ἐμὸν θρέψουσι παρὰ σφίσιν υἱὸν ἔχουσαι. τὸν μὲν ἐπὴν δὴ πρῶτον ἕληι πολυήρατος ἥβη, ἄξουσίν σοι δεῦρο θεαί δείξουσί τε παῖδα. σοὶ δ' ἐγώ, ὄφρα κε ταῦτα μετὰ φρεσὶ πάντα διέλθω, ἐς πέμπτον ἔτος αὖτις ἐλεύσομαι υἱὸν ἄγουσα. τὸν μὲν ἐπὴν δὴ πρῶτον ἴδηις θάλος ὀφθαλμοῖσιν, γηθήσεις ὁρόων, μάλα γὰρ θεοείκελος ἔσται. ἄξεις δ' αὐτίκα νιν ποτὶ Ἴλιον ἠνεμόεσσαν. ἢν δέ τις εἴρηταί σε καταθνητῶν ἀνθρώπων, ἥ τις σοὶ φίλον υἱὸν ὑπὸ ζώνηι θέτο μήτηρ, τῶι δὲ σὺ μυθεῖσθαι μεμνημένος ὥς σε κελεύω: φάσθαι τοι νύμφης καλυκώπιδος ἔκγονον εἶναι, αἳ τόδε ναιετάουσιν ὄρος καταειμένον ὕληι. εἰ δέ κεν ἐξείπηις καὶ ἐπεύξεαι ἄφρονι θυμῶι ἐν φιλότητι μιγῆναι ἐϋστεφάνωι Κυθερείηι, Ζεύς σε χολωσάμενος βαλέει ψολόεντι κεραυνῶι. εἴρηταί σοι πάντα, σὺ δὲ φρεσὶ σῆισι νοήσας ἴσχεο, μηδ' ὀνόμαινε, θεῶν δ' ἐποπίζεο μῆνιν."   ὣς εἰποῦσ' ἤϊξε πρὸς οὐρανὸν ἠνεμόεντα.   χαῖρε θεὰ Κύπροιο ἐϋκτιμένης μεδέουσα, σέο δ' ἐγὼ ἀρξάμενος μεταβήσομαι ἄλλον ἐς ὕμνον.	5   10   15   20   25   30   35   40   45   50   55   60   65   70   75   80   85   90   95  100  105  110  115  120  125  130  135  140  145  150  155  160  165  170  175  180  185  190  195  200  205  210  215  220  225  230  235  240  245  250  255  260  265  270  275  280  285  290	Muze, vertel me over de werken van gouden Aphrodite, de Cyprische, die de goden zoet verlangen brengt en de stammen van de sterfelijke mensen overweldigt, en de vogels die zweven in de hemel en alle dieren, die in groten getale door het land en door de zee worden gevoed; zij allen bekommeren zich om de werken van Kythereia met mooie kroon. Drie godinnen kan zij niet het hart overtuigen en niet misleiden: (ten eerste,) de dochter van aegis-dragende Zeus, uilogige Athena. Want haar bevallen de werken van gouden Aphrodite niet, maar haar bevallen oorlogen en het werk van Ares, veldslagen en gevechten, en bezig zijn met schitterende ambachten. Zij leerde als eerste aan timmerlieden op de aarde om vechtkarren te maken en strijdwagens, versierd met brons, en zij leerde aan meisjes met zachte huid schitterende werken in hun huizen door bij ieder die belangstelling te wekken. En ook luidruchtige Artemis met haar gouden pijlen wordt nooit overweldigd in liefde door graag glimlachende Aphrodite. Want haar bevallen pijlen en in de bergen jagen op wilde dieren, en lieren en reidansen en doordringende kreten en schaduwrijke bergwouden en de stad van rechtvaardige mannen. En de werken van Aphrodite bevallen ook niet aan eerbiedwaardig meisje Hestia, die Kronos met zijn kromme plannen als eerste voortbracht, maar ook als jongste, door het plan van aegis-dragende Zeus, de gebiedster, naar wier hand Poseidon en Apollo dongen. Zij wilde dat echt niet, maar weigerde hardnekkig, en zwoer een grote eed, die inderdaad vervuld is, terwijl zij het hoofd van haar vader, aegis-dragende Zeus, vasthield, dat zij voor altijd maagd zou blijven, de stralende godin. Haar gaf vader Zeus een mooi eergeschenk in plaats van het huwelijk, en zij ging midden in huis zitten en ontving het vet; in alle tempels van de goden geniet zij eer en bij alle stervelingen is zij de oudste van de goden. Van hen kan zij het hart niet overtuigen en niet misleiden, maar van alle anderen is niets ontkomen aan Aphrodite, niet van de gelukzalige goden en niet van de sterfelijke mensen. Zelfs van Zeus die plezier heeft in de bliksem bracht zij de geest op een dwaalspoor, van hem die de grootste is en de grootste eer krijgt. Wanneer zij wilde misleidde zij ook van hem het wijze verstand en paarde hem zonder moeite aan sterfelijke vrouwen, en liet hem zijn zus en echtgenote Hera vergeten, die in uiterlijk verreweg de mooiste is bij de onsterfelijke godinnen; zij was de meest roemrijke dochter van Kronos met zijn kromme plannen en haar moeder Rheia, en Zeus, die onvergankelijke plannen bedenkt, maakte haar zijn eerbiedwaardige echtgenote, die zorgzaam haar plicht doet. Ook bij Aphrodite zelf wierp Zeus zoet verlangen in het hart om zich te verenigen met een sterfelijke man, opdat ook zij zo snel mogelijk niet van een sterfelijk bed was weggehouden en niet kon opscheppen en zeggen te midden van alle goden, zij, lief lachend, glimlach-minnende Aphrodite, dat zij goden had gepaard aan sterfelijke vrouwen en zij sterfelijke zonen hadden gebaard voor de onsterfelijken, en dat zij godinnen had gepaard aan sterfelijke mannen. Dus wierp hij haar een zoet verlangen in het hart naar Anchises, die toen op de toppen van de bergen van de bronnenrijke Ida runderen hoedde, een man in gestalte lijkend op de onsterfelijken. Toen glimlach-minnende Aphrodite hem zag werd zij meteen verliefd, en buitensporig verlangen maakte zich meester van haar hart. Zij ging naar Cyprus en dook haar welriekende tempel in, in Paphos. Daar heeft zij haar domein en welriekende altaar. Daar ging zij naar binnen, en ze sloot de glanzende deuren. Daar wasten de Gratiën haar en wreven haar in met olijfolie, goddelijke olie, zoals die de huid bedekt van de goden die altijd zijn, een goddelijk parfum, dat zij een heerlijke geur had gegeven. Haar lichaam prachtig gekleed in al haar mooie gewaden ging glimlach-minnende Aphrodite versierd met goud weg uit geurig Cyprus en snelde naar Troje, terwijl zij hoog tussen de wolken snel de weg aflegde. Zij kwam aan bij de bronnenrijke Ida, de moeder van wilde dieren, en ging over de berg recht op de hoeve af. Haar achterna gingen kwispelend grijze wolven en woest-kijkende leeuwen, beren en snelle panters, altijd vraatzuchtig naar reeën, en toen zij die zag verheugde zij zich in haar hart en wierp bij hen verlangen in hun borst, en zij gingen allemaal in paren bij elkaar liggen in hun beschaduwde schuilplaatsen. Zelf kwam zij aan bij de goed gemaakte hutten, en hem vond zij alleen zonder de anderen achtergebleven in de hoeve, de held Anchises, die de schoonheid van de goden had. De anderen waren allemaal met de koeien mee naar de grasrijke weiden, hij was helemaal in zijn eentje achtergebleven in de hoeve en liep heen en weer, terwijl hij luid een lier bespeelde. Zeus' dochter Aphrodite ging voor hem staan, in grootte en uiterlijk gelijk aan een ongehuwd meisje, dat hij niet bang zou worden, wanneer hij haar met zijn ogen opmerkte. Anchises zag haar, nam haar goed op en verbaasde zich over haar uiterlijk en grootte en glanzende kleren; want zij droeg een mantel, die stralender was dan de gloed van vuur, en ze had spiraalvormige armbanden en blinkende oorbellen, en om haar zachte hals waren prachtige kettingen, van mooi rijk bewerkt goud, en het straalde als de maan om haar zachte borsten, een wonder om te zien. Hartstocht maakte zich meester van Anchises, en hij sprak het woord tot haar: "Gegroet vrouwe, wie u ook bent van de gelukzaligen, u die nu in mijn huis komt, Artemis of Leto of gouden Aphrodite of hooggeboren Themis of uil-ogige Athena; of misschien bent u een van de Gratiën die nu is gekomen, zij die alle goden vergezellen en onsterfelijk worden genoemd, of een van de nimfen die wonen in mooie bossen, of een van de nimfen die deze mooie berg bewonen en de bronnen van rivieren en grasrijke beekdalen. Ik zal voor u op een heuveltop, op een rondom goed zichtbare plaats, een altaar maken, en ik zal u mooie offers brengen in alle seizoenen; weest u mij goed gezind, en geef, dat ik onder de Trojanen een man ben die uitblinkt, en maak, dat het mijn toekomstige kinderen goed gaat, en dat ik zelf een lang en goed leven heb en het licht van de zon zie in voorspoed bij de mensen en dat ik de drempel van de ouderdom bereik." Hem antwoordde toen Zeus' dochter Aphrodite: "Anchises, meest roemvolle van de op aarde geboren mensen, ik ben geen godin. Waarom acht jij mij gelijk aan de onsterfelijken? Nee, ik ben sterfelijk, de moeder die mij baarde was een vrouw. Mijn vader is Otreus, beroemd van naam, als je die misschien gehoord hebt, die heerst over heel Phrygia met sterke muren. Jullie taal ken ik net zo goed als die van ons, want thuis voedde een Trojaanse voedster me op, en zij nam me over van mijn lieve moeder en verzorgde me al de tijd dat ik een klein kind was. Daarom ken ik ook jullie taal goed. Maar nu heeft de Argosdoder met zijn gouden staf mij geroofd uit de reidans voor luidruchtige Artemis met haar gouden pijlen. Wij waren met veel jonge bruiden en runderen opbrengende meisjes aan het dansen, en een enorme menigte vormde een kring om ons heen. Daar roofde de Argosdoder met zijn gouden staf mij weg, en bracht mij over veel bouwland van sterfelijke mensen, en veel onbebouwd land zonder eigenaar, waar rauw vlees vretende wilde dieren rondzwerven bij hun schaduwrijke schuilplaatsen, en ik voelde dat ik met mijn voeten de graan-voortbrengende aarde niet raakte. Hij zei, dat ik de wettige echtgenote van het bed van Anchises ging heten, en voor jou prachtige kinderen zou baren. En nadat hij jou had laten zien en aangewezen, ging hij zelf terug naar de families van de onsterfelijken, hij, de machtige Argosdoder, en ik kwam hier bij jou, door nood gedwongen. Maar ik smeek jou bij Zeus en bij je edele ouders, want slechte mensen hadden niet zo iemand als jij voortgebracht, breng mij, een ongehuwd meisje zonder ervaring met de liefde, en laat mij zien aan jouw vader en zorgzame moeder en aan je broers, die in hetzelfde gezin zijn geboren; want ik zal voor hen geen akelige schoondochter zijn, maar een geschikte. En stuur snel een boodschapper naar de Phrygiërs met hun snelle paarden, om het te vertellen aan mijn vader en moeder die zich zorgen maakt; zij zullen jou goud in overvloed en geweven kleding sturen, en jij moet die vele prachtige bruidsgeschenken aannemen. Als je dat hebt gedaan, vier dan een heerlijk bruiloftsfeest, dat hoog gewaardeerd wordt door mensen en onsterfelijke goden." Zo sprak zij, en de godin wierp zoet verlangen in zijn hart. Hartstocht maakte zich meester van Anchises, en hij nam het woord en sprak: "Als jij sterfelijk bent, en de moeder die jou baarde een vrouw was, en Otreus je vader is, beroemd van naam, zoals je zegt, en je hier bent gekomen door de wil van de onsterfelijke boodschapper Hermes, en je voor altijd mijn echtgenote zal worden genoemd, dan zal geen van de goden of sterfelijke mensen mij er hier van weerhouden om mij in liefde met jou te verenigen, nu meteen, zelfs niet als de van ver treffende Apollo zelf smartelijke pijlen afschiet van zijn zilveren boog. Ik zou dan nog liever, vrouw die lijkt op godinnen, na met jou het bed te hebben gedeeld omlaag gaan naar het huis van Hades." Na deze woorden pakte hij haar hand, en glimlach-minnende Afrodite sloeg haar mooie ogen neer, draaide zich om en bewoog zich naar het mooi opgemaakte bed, waar de heer het tevoren met zachte dekens had gespreid, en bovenop lagen huiden van beren en luid-brullende leeuwen, die hij zelf had gedood in de hoge bergen. Toen zij dan in het goed gemaakte bed waren gestapt, nam hij eerst de schitterende versierselen van haar lichaam, de spelden, de spiraalvormige armbanden, de oorbellen en kettingen. Hij maakte haar gordel los en trok haar glanzende kleren uit en legde die op een stoel met zilveren knoppen. En toen lag Anchises door de wil en de beschikking van de goden bij de onsterfelijke godin, hij een sterveling, van niets wetend. Op het tijdstip dat de herders de runderen en forse schapen weer naar de veehof terugdrijven uit de weiden vol bloemen, toen strooide zij een zoete diepe slaap op Anchises, en zelf trok zij haar mooie kleren aan over haar lichaam. Haar lichaam goed gekleed in dat alles, stond de stralende godin nu in de hut, haar hoofd raakte de goed gebouwde zoldering, een goddelijke schoonheid straalde van haar wangen, zoals de schoonheid is van Kythereia met haar mooie kroon. Zij wekte hem uit de slaap, nam het woord en sprak: "Sta op, telg van Dardanos, waarom slaap je nu als een blok? En kijk eens, of ik er net zo uitzie als toen jij mij voor het eerst met je ogen opmerkte." Zo sprak zij, en hij reageerde onmiddellijk uit zijn slaap. Toen hij de hals en de mooie ogen zag van Aphrodite, werd hij bang en hij draaide zijn blik opzij een andere kant uit. Hij bedekte zijn knappe gezicht weer opnieuw met de deken, en smekend sprak hij haar de gevleugelde woorden toe: "Meteen toen ik u, godin, voor het eerst zag met mijn ogen, wist ik dat u een godin was, maar u sprak niet de waarheid. Maar ik smeek u bij aegis-dragende Zeus, laat mij niet als een levende schim bij de mensen wonen, maar heb medelijden; want een man verliest zijn levenslust, die met onsterfelijke godinnen naar bed gaat." Hem antwoordde toen Zeus' dochter Aphrodite: "Anchises, meest roemvolle van de sterfelijke mensen, wees gerust, en wees niet al te bang in je hart. Want je hoeft niet bang te zijn ellende te ondervinden van mij of van de andere gelukzaligen, omdat je echt dierbaar bent aan de goden. Je zult een dierbare zoon krijgen, die zal heersen bij de Trojanen, en zo ook aldoor de kinderen die geboren worden voor zijn kinderen. Voor hem zal de naam Aeneas zijn, omdat ik een vreselijk verdriet voelde, omdat ik in het bed van een sterfelijke man viel. Zij die van de sterfelijke mensen het meest de goden nabij zijn, in uiterlijk en lichaamsbouw, komen altijd van jullie familie. Alwijze Zeus roofde zo blonde Ganymedes wegens zijn schoonheid, opdat hij te midden van de onsterfelijken zou zijn en in het huis van Zeus wijn zou schenken voor de goden; hij, een wonder om te zien, wordt geëerd door alle onsterfelijken, terwijl hij uit een gouden mengvat de rode nektar schept. Tros had een onbedaarlijk verdriet in zijn hart; hij wist niet, waar de goddelijke stormvlaag zijn lieve zoon mee naar toe had gesleurd, en hij treurde daarna alle dagen onafgebroken om hem. Zeus had medelijden met hem, en gaf hem ter compensatie van zijn zoon hun voeten hoog optillende paarden, die ook de onsterfelijken dragen. Die gaf hij hem om als geschenk te hebben, en boodschapper Argosdoder vertelde hem alle bijzonderheden volgens de aanwijzingen van Zeus, dat hij onsterfelijk was en nooit oud werd, net als de goden. En toen hij de berichten van Zeus had gehoord, treurde hij daarna niet meer, en was blij binnen in zijn hart, en blij reed hij op de stormvoetige paarden. Zo roofde ook Dageraad, op gouden troon gezeten, Tithonos uit jullie familie, een man gelijkend op de onsterfelijken. Zij ging naar de donkerwolkige zoon van Kronos om hem te vragen, dat hij onsterfelijk werd en voor altijd zou leven, en Zeus stemde met haar in en vervulde haar wens. Domme vrouwe Dageraad, zij dacht er met haar verstand niet aan te vragen om jeugd en de verderfelijke ouderdom weg te schaven. Zo lang als hij bekoorlijke jeugd bezat, genoot hij van op gouden troon gezeten, in de ochtend geboren Dageraad en woonde bij de stromen van Okeanos aan de grenzen van de aarde, maar toen de eerste grijze haren tevoorschijn kwamen op zijn mooie hoofd en edele kin, bleef vrouw Dageraad wel weg van zijn bed, maar zij hield hem in haar huis en verzorgde hem met voedsel en ambrozijn, en gaf hem mooie kleren. Maar toen de afschuwelijke ouderdom hem helemaal in zijn greep had, en hij geen van zijn ledematen nog kon bewegen of optillen, leek het volgende plan haar in haar geest het beste: zij legde hem in een slaapkamer en deed de glanzende deur dicht. De woorden stromen nog overvloedig uit zijn mond, maar hij heeft niet meer de kracht die hij vroeger had in zijn kromme ledematen. Ik zou er niet voor kiezen dat jij op die manier bij de onsterfelijken onsterfelijk bent en voor altijd leeft, maar als je zoals je nu bent in gestalte en uiterlijk kon blijven leven en mijn echtgenoot zou worden genoemd, dan zou verdriet niet mijn verstandig hart omhullen. Maar nu zal al gauw de voor allen gelijke ouderdom jou omhullen, de meedogenloze, die mettertijd bij de mensen komt en dodelijke uitputting brengt, en die ook door de goden wordt verafschuwd. En voor mij zal er een groot stigma bij de onsterfelijke goden zijn, voor altijd en eeuwig, omwille van jou; voorheen waren zij bang voor mijn gefluister en de streken, waarmee ik ooit alle onsterfelijken verenigde met sterfelijke vrouwen, want wat ik in mijn hoofd had was iedereen te machtig. Maar nu zal ik mijn mond niet meer open kunnen doen om dat te noemen bij de onsterfelijken, omdat ik enorm in de fout ben gegaan, vreselijk, onuitsprekelijk, en mijn verstand heb verloren, naar bed ben gegaan met een sterveling en een kind onder mijn gordel draag. Wanneer dat kind voor het eerst het licht van de zon zal zien, zal hij worden opgevoed door op de bergen slapende diep-geboezemde nimfen, die wonen op deze grote en heilige berg. Zij horen niet bij de stervelingen noch bij de onsterfelijken; zij leven wel lang en eten goddelijk voedsel, en samen met de onsterfelijken stappen zij in de mooie reidans. Silenen en de scherp-ziende Argosdoder verenigen zich met hen in liefde binnen in liefelijke grotten. Gelijktijdig met hun geboorte groeien dennen en eiken met hoge kruinen op de mannen voedende aarde; mooi en weelderig groeiend in de hoge bergen gaan zij steil de hoogte in, en men noemt ze domeinen van de onsterflijken, en de mensen hakken ze niet om met een ijzer. Maar wanneer de beschikking van hun dood is aangebroken, verdorren eerst de mooie bomen op hun stuk grond, de boombast rondom gaat verloren, de takken vallen er af, en tegelijkertijd verlaat de ziel van de nimfen het licht van de zon. Zij zullen mijn zoon bij zich houden en hem opvoeden. Zodra hij de bekoorlijke bloei van de jeugd bereikt, zullen de godinnen jouw zoon hier brengen en aan jou laten zien. En ik zal - om dat alles in mijn gedachten door te lopen - in het vijfde jaar weer naar jou komen en jou je zoon brengen. Zodra jij jouw telg met je ogen zult zien, zal je blij zijn hem te zien, want hij zal erg op een god lijken. Je zult hem meteen naar winderig Ilion brengen. Als iemand van de sterfelijke mensen jou vraagt, wie de moeder was die jouw dierbare zoon onder haar gordel droeg, denk er dan aan hem te antwoorden zoals ik je opdraag: zeg dat hij het kind is van een blozende nimf, een van hen die deze met bos bedekte berg bewonen. Als je je uitspreekt en er dwaas over opschept, dat je je in liefde hebt verenigd met Kythereia met haar mooie kroon, zal Zeus jou in woede treffen met een zengende bliksemschicht. Alles is jou nu gezegd, knoop het in je oren en beheers je, noem mij niet, en wees beducht voor de wrok van de goden."  Na deze woorden schoot zij weg naar de winderige hemel. Gegroet, godin die heerst over mooi gebouwd Cyprus, met u beginnend zal ik overgaan naar een ander lied.

Commentaar Taalgebruik en stijl zijn niet ver verwijderd van de Ilias van Homerus. Kart Reinhardt dacht zelfs, dat de dichter van de Ilias en die van deze hymne dezelfde zijn. In ieder geval is het waarschijnlijk de oudste van de lange hymnes. West dateert de hymne in het laatste derde deel van de zevende eeuw voor Chr. r. 2 en r. 6: Cyprus en Kythera beweerden allebei de geboorteplaats van Aphrodite te zijn. r. 22 - 23: Kronos vrat zijn eigen kinderen (Hestia, Hera, Demeter, Poseidon, Hades en nep-Zeus) op bij hun geboorte, behalve Zeus, die door zijn moeder Rhea werd weggesmokkeld. Eenmaal groot geworden, dwong Zeus zijn vader Kronos de kinderen die hij had opgegeten weer uit te braken; zij kwamen in omgekeerde volgorde weer tevoorschijn, dus nep-Zeus, een steen in luiers gewikkeld, als eerste, en Hestia als laatste. Op die manier is zij zowel de oudste als de jongste. r. 30: Hestia is de godin van de haard en het haardvuur in het midden van het huis; zij ontvangt het vet dat omlaag druipt bij het braden van vlees. r. 119: runderen opbrengende meisjes: de vader van de bruid ontving als huwelijksgeschenk runderen van de bruidegom. r. 197: Kox leest net als West, die Baumeister volgt ἐκγεγάοντες, waar de handschriften ἐκγεγάονται hebben; dat Anchises nageslacht heersers zullen zijn is belangrijker dan dat zij allemaal kinderen krijgen. r. 198 - 199: Aphrodite verbindt de naam Aeneas (Αἰνείας) met haar vreselijk verdriet (αἰνὸν ἄχος). r. 280: Ilion =Troje.