Annalen 12,22-26

ANNALES 12, 22 - 26

Jaarboeken 12, 22 - 26

Intussen in Rome in 49 - 50 A.D.

Caput XXII	Hoofdstuk 22
12.22.1. Isdem consulibus atrox odii Agrippina ac Lolliae infensa, quod secum de matrimonio principis certavisset, molitur crimina et accusatorem qui obiceret Chaldaeos, magos interrogatumque Apollinis Clarii simulacrum super nuptiis imperatoris.	12.22.1. In hetzelfde jaar zette Agrippina, grimmig in haar haat en gebeten op Lollia omdat die met haar gewedijverd had bij het huwelijk van de vorst, beschuldigingen in elkaar en organiseerde een aanklager die haar moest verwijten dat zij contact had gehad met Chaldeërs en tovenaars en dat ze het beeld van Apollo op Claros had geraadpleegd over het huwelijk van de keizer. [Chaldeërs: onder Chaldei of Mathematici verstond men een groep, vaak misdadige, charlatans die in Rome hun tovenaarspraktijken uitoefenden in politieke of liefdesaangelegenheden. Het feit hen geraadpleegd te hebben was al een reden tot vervolging.] [Claros: te Claros in Ionië was een oeroud orakel van Apollo, gesticht door Manto, de dochter van Teiresias.]
12.22.2. Exim Claudius inaudita rea multa de claritudine eius apud senatum praefatus, sorore L. Volusii genitam, maiorem ei patruum Cottam Messalinum esse, Memmio quondam Regulo nuptam (nam de G. Caesaris nuptiis consulto reticebat), addidit perniciosa in rem publicam consilia et materiem sceleri detrahendam: proin publicatis bonis cederet Italia. Ita quinquagies sestertium ex opibus immensis exuli relictum.	12.22.2. Zonder de aangeklaagde gehoord te hebben begon Claudius hierop een lange uiteenzetting in de senaat over haar hoge afkomst, dochter als zij was van Lucius Volusius terwijl Cotta Messalina haar oud-oom van vaderszijde was; eens getrouwd met Memmius Regulus (want over haar huwelijk met Gaius Caesar zweeg hij met opzet), maar hij voegde eraan toe dat haar plannen verderfelijk waren voor de staat en dat men haar iedere stof tot misdaad moest ontnemen: daarom moest zij maar uit Italia vertrekken met verbeurdverklaring van haar goederen. Aldus werden haar bij haar verbanning 5.000.000 sestertiën gelaten uit haar enorm fortuin.
12.22.3. Et Calpurnia inlustris femina pervertitur, quia formam eius laudaverat princeps, nulla libidine, sed fortuito sermone, unde ira Agrippinae citra ultima stetit. In Lolliam mittitur tribunus, a quo ad mortem adigeretur. Damnatus et lege repetundarum Cadius Rufus accusantibus Bithynis.	12.22.3. Ook Calpurnia, een vooraanstaande vrouw, werd ten val gebracht, omdat de vorst, zonder enige hartstocht maar terloops, haar schoonheid had geprezen, waardoor de toorn van Agrippina terugdeinsde voor de uiterste straf. Maar op Lollia werd een tribuun afgestuurd door wie zij gedwongen werd tot zelfdoding. Ook werd Cadius Rufus op beschuldiging van de Bithyniërs veroordeeld krachtens de wet op afpersing. [Cadius Rufus: proconsul van Pontus en Bithynia, werd eerst uit de senaat gestoten maar in 69 door keizer Otho weer begenadigd (zie Tac. Hist. 1,77).]
Caput XXIII	Hoofdstuk 23
12.23.1. Galliae Narbonensi ob egregiam in patres reverentiam datum ut senatoribus eius provinciae non exquisita principis sententia, iure quo Sicilia haberetur, res suas invisere liceret. Ituraeique et Iudaei defunctis regibus Sohaemo atque Agrippa provinciae Syriae additi. Salutis augurium quinque et septuaginta annis omissum repeti ac deinde continuari placitum.	12.23.1. Aan Gallia Narbonensis werd wegens haar voorbeeldige eerbied tegenover de senaat het voorrecht vergund dat de senatoren van die provincie, zonder toestemming van de vorst te vragen hun bezittingen mochten bezoeken, eenzelfde recht dus als voor Sicilia in acht genomen werd. En de Ituraeërs en Iudaeërs werden na het overlijden van hun koningen Sohaemus en Agrippa, ingedeeld bij de provincie Syria. Er is besloten het Salutis augurium, dat 75 jaar lang niet had plaats gehad, weer te houden en het in het vervolg jaarlijks te laten plaatsvinden. [toestemming: sedert het principaat van Augustus was het - uit wantrouwen - aan de senatoren verboden buiten Italië te reizen, behalve dan naar Sicilië, zonder toestemming van de keizer en de senaat. Claudius had later aan zich alleen dit recht van toestemming tot dergelijke reizen toegeëigend.] [Ituraeërs: dezen woonden in de bergen die Palestina scheiden van het gebied van Damascus en ook in de vlakte van de Bika (Bucca).] [Agrippa: dit is Herodes Agrippa I, op de troon van Iudaea geplaatst door Caligula. Hij was de vader van de beroemde Berenice die later een liefdesavontuur had met Titus.] [Salutis augurium: hierdoor werd in vredestijd onderzocht of het de goden behaagde dat men voor het welzijn van het volk gebeden zou houden. Een dergelijk salutis augurium was het laatst gehouden in 29 v. Chr. toen Augustus voor het eerst de Ianustempel sloot. We zijn hier in 49 na Chr., dus klopt de berekening van 75 jaar niet precies.]
12.23.2. Et pomerium urbis auxit Caesar, more prisco, quo iis qui protulere imperium etiam terminos urbis propagare datur. Nec tamen duces Romani, quamquam magnis nationibus subactis, usurpaverant nisi L. Sulla et divus Augustus.	12.23.2. Ook heeft Claudius het pomerium van Rome uitgebreid op grond van een oud recht waardoor het vergund werd aan diegenen die het rijk uitgebreid hadden ook de grenzen van de stad te verruimen. Toch hadden Romeinse veldheren, al hadden ze grote rijken onderworpen, hiervan geen gebruik gemaakt, afgezien van Lucius Sulla en de vergoddelijkte Augustus. [pomerium: dit is de geheiligde begrenzing van Rome. Claudius mocht het pomerium uitbreiden omdat hij door de onderwerping van Britannia de grenzen van het Imperium had uitgebreid.]
Caput XXIV	Hoofdstuk 24
12.24.1. Regum in eo ambitio vel gloria varie vulgata: sed initium condendi, et quod pomerium Romulus posuerit, noscere haud absurdum reor. Igitur a foro boario, ubi aereum tauri simulacrum aspicimus, quia id genus animalium aratro subditur, sulcus designandi oppidi coeptus ut magnam Herculis aram amplecteretur; inde certis spatiis interiecti lapides per ima montis Palatini ad aram Consi, mox curias veteres, tum ad sacellum Larum.	12.24.1. In hoeverre hierbij de eerzucht van de koningen of hun roem een rol speelde, daarover verschilt de overlevering: maar ik acht het niet ondienstig om het eerste bouwplan na te gaan en welk pomerium Romulus heeft uitgezet. Zo begon vanaf de Ossenmarkt, waar we een gouden beeld van een stier zien, omdat dit soort dieren voor de ploeg gespannen wordt, een vore die de stad moest begrenzen zó dat hij het grote altaar van Hercules omvatte. Vervolgens zijn er op regelmatige afstanden van elkaar zuiltjes geplaatst langs de voet van de Palatijn tot aan het altaar van Consus en vandaar tot aan de oude Curiae en dan tot aan het Lareskapelletje. [grote altaar: het 'ara maxima', opgericht door Euander na de dood van Cacus ter ere van Hercules, stond aan het zuidelijk einde van het forum boarium, de ossenmarkt.] [Consus: een oud-Romeinse godheid van de aarde en de landbouw, god van het zaad en van de plannen en de geheime gedachten. Veel zeker weet men niet van hem. Zijn altaar lag zuidelijk van de Palatijn.] [oude Curiae: de 'Curiae Veteres' waren een groep gebouwen waarin de leden van elk der Curiae waarin het Romeinse volk verdeeld was, hun offeranden brachten en hun maaltijden hielden. Ze zouden door Romulus zijn opgericht.] [Lareskapelletje: door Augustus opgericht.]
12.24.2. Sed Vestae aedem forumque Romanum et Capitolium non a Romulo, sed a Tito Tatio additum urbi credidere. Mox pro fortuna pomerium auctum. Et quos tum Claudius terminos posuerit, facile cognitu et publicis actis perscriptum.	12.24.2. Maar men neemt aan dat de tempel van Vesta en het Forum Romanum en het Capitool niet door Romulus maar door Titus Tatius aan de stad zijn toegevoegd. Later is het pomerium uitgebreid in overeenstemming met Rome's voorspoed. En de grenzen die Claudius toen vastgesteld heeft kan men gemakkelijk te weten komen en dit is ook in openbare stukken omschreven. [Capitool: de Capitolijnse heuvel die ten tijde van Romulus door de Sabijnen bezet was.] [grenzen: zij trokken o.a. de Mons Aventinus binnen het pomerium.]
Caput XXV	Hoofdstuk 25
12.25.1. C. Antistio M. Suillio consulibus adoptio in Domitium auctoritate Pallantis festinatur, qui obstrictus Agrippinae ut conciliator nuptiarum et mox stupro eius inligatus, stimulabat Claudium consuleret rei publicae, Britannici pueritiam robore circumdaret: sic apud divum Augustum, quamquam nepotibus subnixum, viguisse privignos; a Tiberio super propriam stirpem Germanicum adsumptum: se quoque accingeret iuvene partem curarum capessituro.	12.25.1. Onder het consulaat van Gaius Antistius en Marcus Suilius werd er haast gezet achter de adoptie van Domitius op instigatie van Pallas, die, nauw verbonden met Agrippina als bemiddelaar bij haar huwelijk en al gauw met haar verbonden door overspel, Claudius aanspoorde om de staatszaken ter harte te nemen en de jeugdige Britannicus met een krachtig iemand te steunen. Zo waren bij de vergoddelijkte Augustus, ook al kon die dan steunen op eigen kleinzonen, de stiefzonen tot machtige posities gebracht. Door Tiberius was, naast zijn eigen zoon, Germanicus geadopteerd. Ook hij moest zich voorzien van een jongeman die een deel van de staatszaken op zich zou nemen.
12.25.2. His evictus triennio maiorem natu Domitium filio anteponit, habita apud senatum oratione eundem in quem a liberto acceperat modum. Adnotabant periti nullam antehac adoptionem inter patricios Claudios reperiri, eosque ab Atto Clauso continuos duravisse.	12.25.2. Door deze argumenten overgehaald stelde Claudius de slechts drie jaar oudere Domitius boven zijn eigen zoon, nadat hij in de senaat een redevoering had gehouden in dezelfde trant als hij van zijn vrijgelatene te horen had gekregen. Deskundigen tekenden hierbij aan dat er tevoren geen enkele adoptie bij de patricische lijn van de Claudii te vinden was en dat zij sedert Attus Clausus in onafgebroken lijn hadden voortbestaan. [Claudii: waarvan Claudius de laatste representant was. De plebejische lijn van de Claudii is veel beroemder; dat is die van de Marcelli.] [Attus Clausus: Attus (Atta) Clausus, oorspronkelijk van Sabijnse afkomst, verhuisde in de 6e eeuw v. Chr. naar Rome en werd daar onder de patriciërs opgenomen. Hij kreeg de naam van Appius Claudius Sabinus.]
Caput XXVI	Hoofdstuk 26
12.26.1. Ceterum actae principi grates, quaesitiore in Domitium adulatione; rogataque lex qua in familiam Claudiam et nomen Neronis transiret. Augetur et Agrippina cognomento Augustae.	12.26.1. Intussen werd de vorst dank betuigd, de meest gezochte vleierij jegens Domitius. En er is een wet ingediend waardoor hij in de Claudische familie overging en de naam Nero kreeg. En Agrippina werd getooid met de erenaam 'Augusta'.
12.26.2. Quibus patratis nemo adeo expers misericordiae fuit quem non Britannici fortuna maerore adficeret. Desolatus paulatim etiam servilibus ministeriis puer intempestiva novercae officia in ludibrium vertebat, intellegens falsi. Neque enim segnem ei fuisse indolem ferunt, sive verum, seu periculis commendatus retinuit famam sine experimento.	12.26.2. Nadat dit geregeld was, was niemand zo gespeend van medelijden dat het lot van Britannicus hem niet met deernis vervulde. Langzamerhand zelfs door de slaven die hem dienden in de steek gelaten, placht de jongen de misplaatste plichtplegingen van zijn stiefmoeder belachelijk te maken, omdat hij de huichelachtigheid ervan doorzag. Men zegt immers dat zijn geest niet sloom geweest is, hetzij dit waar was, hetzij hij deze reputatie aan zijn gevaarlijke omstandigheden dankte en er nooit blijk van heeft kunnen geven.
	Lees verder Terug naar het overzicht van de inhoud van de Annalen