Ciris
Tekst en werkvertaling Etsi me, vario iactatum laudis amore irritaque expertum fallacis praemia volgi Cecropius suavis exspirans hortulus auras florentis viridi sophiae complectitur umbra, ut mens quiret eo dignum sibi quaerere carmen, 5 longe aliud studium atque alios accincta labores (altius ad magni suspexit sidera mundi et placitum paucis ausa est ascendere collem): non tamen absistam coeptum detexere munus, in quo iure meas utinam requiescere Musas 10 et leviter blandum liceat deponere amorem. Quod si mirificum genus o Mes<sala ...> (mirificum sed enim, modo sit tibi velle libido), si me iam summa sapientia pangeret arce, quattuor antiquis heredibus edita consors, 15 unde hominum errores longe lateque per orbem despicere atque humilis possem contemnere curas; non ego te talem venerarer munere tali, non equidem, quamvis interdum ludere nobis et gracilem molli libeat pede claudere versum; 20 sed magno intexens, si fas est dicere, peplo, qualis Erechtheis olim portatur Athenis, debita cum castae solvuntur vota Minervae tardaque confecto redeunt quinquennia lustro, cum levis alterno Zephyrus concrebuit Euro 25 et prono gravidum provexit pondere currum. felix illa dies, felix et dicitur annus, felices qui talem annum videre diemque. ergo Palladiae texuntur in ordine pugnae, magna Giganteis ornantur pepla tropaeis, 30 horrida sanguineo pinguntur proelia cocco. additur aurata deiectus cuspide Typhon, qui prius, Ossaeis conscendens aethera saxis, Emathio celsum duplicabat vertice Olympum. Tale deae velum sollemni tempore portant; 35 tali te vellem, iuvenum doctissime, ritu purpureos inter soles et candida lunae sidera, caeruleis orbem pulsantia bigis, naturae rerum magnis intexere chartis; aeternum ut sophiae coniunctum carmine nomen 40 nostra tuum senibus loqueretur pagina saeclis. Sed quoniam ad tantas nunc primum nascimur artes, nunc primum teneros firmamus robore nervos, haec tamen interea, quae possumus, in quibus aevi prima rudimenta et iuvenes exegimus annos, 45 accipe dona meo multum vigilata labore promissa atque diu iam tandem <reddita vota> impia prodigiis ut quondam exterrita amoris Scylla novos avium sublimis in aere coetus viderit et tenui conscendens aethera penna 50 caeruleis sua tecta super volitaverit alis, hanc pro purpureo poenam scelerata capillo pro patris solvens excisa et funditus urbe. Complures illam et magni, Messalla, poetae (nam verum fateamur: amat Polyhymnia verum) 55 longe alia perhibent mutatam membra figura Scyllaeum monstro saxum infestasse voraci; illam esse, aerumnis quam saepe legamus Ulixi, candida succinctam latrantibus inguina monstris, Dulichias vexasse rates et gurgite in alto 60 deprensos nautas canibus lacerasse marinis. sed neque Maeoniae patiuntur credere chartae nec malus istorum dubiis erroribus auctor. namque alias alii vulgo finxere puellas, quae Colophoniaco Scyllae dicantur Homero. 65 ipse Crataein ait matrem; sed sive Crataeis, sive illam monstro generavit Echidna biformi, sive est neutra parens atque hoc in carmine toto inguinis est vitium et Veneris descripta libido; sive etiam iactis speciem mutata venenis 70 infelix virgo (quid enim commiserat illa? ipse pater timidam saeva complexus harena coniugium castae violaverat Amphitrites) 73 horribilis circum vidit se sistere formas, 80 heu quotiens mirata novos expalluit artus 81 ipsa suos quotiens heu pertimuit latratus! 82 at tamen exegit longo post tempore poenas, 74 ut cum cura suae veheretur coniugis alto, 75 ipsa trucem multo misceret sanguine pontum; seu vero, ut perhibent, forma cum vinceret omnis et cupidos quaestu passim popularet amantes, piscibus et canibusque malis vallata repente est 79 ausa quod est mulier numen fraudare deorum 80 et dictam Veneri voto intervertere poenam, 84 quam mala multiplici iuvenum consaepta caterva 85 dixerat atque animo meretrix iactata ferarum infamem tali merito rumore fuisse, docta Palaepaphiae testatur voce Pachynus. quidquid et ut quisque est tali de clade locutus, somnia sunt: potius liceat notescere Cirin 90 atque unam ex multis Scyllam non esse puellis. Quare, quae cantus meditanti mittere caecos magna mihi cupido tribuistis praemia, divae Pierides, quarum castos altaria postis munere saepe meo inficiunt, foribusque hyacinthi 95 deponunt flores aut suave rubens narcissus aut crocus alterna coniungens lilia caltha sparsaque liminibus floret rosa, nunc age, divae, praecipue nostro nunc aspirate labori atque novum aeterno praetexite honore volumen. 100 Sunt Pandioniis vicinae sedibus urbes Actaeos inter colles et candida Thesei purpureis late ridentia litora conchis, quarum non ulli fama concedere digna stat Megara, Alcathoi quondam munita labore, 105 Alcathoi Phoebique; deus namque adfuit illi; unde etiam citharae voces imitatus acutas saepe lapis recrepat Cyllenia murmura pulsus et veterem sonitu Phoebi testatur amorem. hanc urbem, ante alios qui tum florebat in armis, 110 fecerat infestam populator remige Minos, hospitio quod se Nisi Polyidos avito Carpathium fugiens et flumina Caeratea texerat. hunc bello repetens Gortynius heros Attica Cretaea sternebat rura sagitta. 115 sed neque tum cives neque tum rex ipse veretur infesto ad muros volitantis agmine turmas icere et indomitas virtute retundere mentes, responsum quoniam satis est meminisse deorum. nam capite a summo regis (mirabile dictu) 120 candida caesaries (florebant tempora lauro), et roseus medio surgebat vertice crinis: cuius quam servata diu natura fuisset, tam patriam incolumem Nisi regnumque futurum concordes stabili firmarant numine Parcae. 125 ergo omnis cano residebat cura capillo, aurea sollemni comptum quem fibula ritu crobylus et tereti nectebat dente cicadae. Nec vero haec urbis custodia vana fuisset (nec fuerat), ni Scylla novo correpta furore, 130 Scylla, patris miseri patriaeque inventa sepulchrum, o nimium cupidis Minon inhiasset ocellis. sed malus ille puer, quem nec sua flectere mater iratum potuit, quem nec pater atque avus idem Iuppiter (ille etiam Poenos domitare leones 135 et validas docuit viris mansuescere tigris, ille etiam divos, homines — sed dicere magnum est), idem tum tristis acuebat parvulus iras Iunonis magnae, cuius (periuria divae olim, sed meminere diu) periura puella 140 non ulli licitam violaverat inscia sedem, dum sacris operata deae lascivit et extra procedit longe matrum comitumque catervam, suspensam gaudens in corpore ludere vestem et tumidos agitante sinus Aquilone relaxans. 145 necdum etiam castos gustaverat ignis honores, necdum sollemni lympha perfusa sacerdos pallentis foliis caput exornarat olivae, cum lapsa e manibus fugit pila, cumque relapsa est, procurrit virgo. quod uti ne prodita ludo 150 auratam gracili solvisses corpore pallam! omnia quae retinere gradum cursusque morari possent, o tecum vellem tu semper haberes! non umquam violata manu sacraria divae iurando, infelix, nequiquam iure piasses. 155 etsi quis nocuisse tibi periuria credat? causa pia est: timuit fratri te ostendere Iuno. at levis ille deus, cui semper ad ulciscendum quaeritur ex omni verborum iniuria dictu, aurea fulgenti depromens tela pharetra 160 (heu nimium terret, nimium, Tirynthia visu), virginis in tenera defixerat omnia mente. Quae simul ac venis hausit sitientibus ignem et validum penitus concepit in ossa furorem, saeva velut gelidis Edonum Bistonis oris 165 ictave barbarico Cybeles antistita buxo infelix virgo tota bacchatur in urbe, non storace Idaeo fragrantis picta capillos, coccina non teneris pedibus Sicyonia servans, non niveo retinens bacata monilia collo. 170 multum illi incerto trepidant vestigia cursu: saepe redit patrios ascendere perdita muros aeriasque facit causam se visere turris; saepe etiam tristis volvens in nocte querellas sedibus ex altis tecti speculatur amorem 175 castraque prospectat crebris lucentia flammis. nulla colum novit, carum non respicit aurum, non arguta sonant tenui psalteria chorda, non Libyco molles plauduntur pectine telae. nullus in ore rubor: ubi enim rubor, obstat amori. 180 atque ubi nulla malis reperit solacia tantis tabidulamque videt labi per viscera mortem, quo vocat ire dolor, subigunt quo tendere fata, fertur et horribili praeceps impellitur oestro, ut patris, a demens, crinem de vertice sectum 185 furtim atque argute detonsum mitteret hosti, namque haec condicio miserae proponitur una, sive illa ignorans (quis non bonus omnia malit credere, quam tanti sceleris damnare puellam?), heu tamen infelix: quid enim imprudentia prodest? 190 Nise pater, cui direpta crudeliter urbe vix erit una super sedes in turribus altis fessus ubi extructo possis considere nido, tu quoque avis metuere: dabit tibi filia poenas. gaudete, o celeres, subnixae nubibus altis, 195 quae mare, quae viridis silvas lucosque sonantis incolitis, gaudete, vagae blandaeque volucres, vosque adeo, humanos mutatae corporis artus, vos o crudeli fatorum lege, puellae Dauliades, gaudete: venit carissima vobis, 200 cognatos augens reges numerumque suorum Ciris et ipse pater. vos, o pulcherrima quondam corpora, caeruleas praevertite in aethera nubes, qua novus ad superum sedes haliaeetos et qua candida concessos ascendet Ciris honores. 205 Iamque adeo dulci devinctus lumina somno Nisus erat, vigilumque procul custodia primis excubias foribus studio iactabat inani, cum furtim tacito descendens Scylla cubili auribus arrectis nocturna silentia temptat 210 et pressis tenuem singultibus aera captat. tum suspensa levans digitis vestigia primis egreditur ferroque manus armata bidenti evolat; at demptae subita in formidine vires. caeruleas sua furta prius testantur ad umbras. 215 nam qua se ad patrium tendebat semita limen, vestibulo in thalami paulum remoratur et alte suspicit ad celsi nictantia sidera mundi, non accepta piis promittens munera divis. Quam simul Ogygii Phoenicis filia Carme 220 surgere sensit anus (sonitum nam fecerat illi marmoreo aeratus stridens in limine cardo), corripit extemplo fessam languore puellam et simul "o nobis sacrum caput," inquit, "alumna, non tibi nequiquam viridis per viscera pallor 225 aegrotas tenui suffundit sanguine venas, nec levis hoc faceres (neque enim pote) cura subegit, aut fallor: quod ut o potius, Rhamnusia, fallar! nam qua te causa nec dulcis pocula Bacchi nec gravidos Cereris dicam contingere fetus? 230 qua causa ad patrium solam vigilare cubile, tempore quo fessas mortalia pectora curas, quo rapidos etiam requiescunt flumina cursus? dic age nunc miserae saltem, quod saepe petenti iurabas nihil esse mihi, cur maesta parentis 235 formosos circum virgo remorere capillos? ei mihi, ne furor ille tuos invaserit artus, ille Arabae Myrrhae quondam qui cepit ocellos, ut scelere infando (quod nec sinat Adrastea) laedere utrumque uno studeas errore parentem! 240 quod si alio quovis animi iactaris amore (nam te iactari, non est Amathusia nostri tam rudis ut nullo possim cognoscere signo), si concessus amor noto te macerat igne, per tibi Dictynae praesentia numina iuro, 245 prima deum mihi quae dulcem te donat alumnam, omnia me potius digna atque indigna laborum milia visuram, quam te tam tristibus istis sordibus et senio patiar tabescere tali." Haec loquitur, mollique ut se velavit amictu, 250 frigidulam iniecta circumdat veste puellam, quae prius in tenui steterat succincta crocota. dulcia deinde genis rorantibus oscula figens persequitur miserae causas exquirere tabis, nec tamen ante ullas patitur sibi reddere voces, 255 marmoreum tremebunda pedem quam rettulit intra. illa autem "quid sic me," inquit, "nutricula, torques? quid tantum properas nostros novisse furores? non ego consueto mortalibus uror amore nec mihi notorum deflectunt lumina voltus 260 nec genitor cordi est: ultro namque odimus omnis. nil amat hic animus, nutrix, quod oportet amari, in quo falsa tamen lateat pietatis imago, sed media ex acie mediis ex hostibus. heu heu, quid dicam quove aegra malum hoc exordiar ore? 265 dicam equidem, quoniam tu me non dicere, nutrix, non sinis: extremum hoc munus morientis habeto. ille, vides, nostris qui moenibus adsidet hostis, quem pater ipse deum sceptri donavit honore, cui Parcae tribuere nec ullo volnere laedi 270 (dicendum est, frustra circumvehor omnia verbis), ille mea, ille idem oppugnat praecordia Minos. quod per te divum crebros testamur amores perque tuum memori sanctum mihi pectus alumnae, ut me, si servare potes, nec perdere malis; 275 sin autem optatae spes est incisa salutis, ne mihi, quam merui, invideas, nutricula, mortem. nam nisi te nobis malus, o malus, optima Carme, ante in conspectum, casusve deusve tulisset, aut ferro hoc" (aperit ferrum quod veste latebat) 280 "purpureum patris dempsissem vertice crinem, aut mihi praesenti peperissem volnere letum." Vix haec ediderat, cum clade exterrita tristi intonsos multo deturpat pulvere crinis et graviter questu Carme complorat anili: 285 "o mihi nunc iterum crudelis reddite Minos, o iterum nostrae Minos inimice senectae, semper ut aut olim natae te propter eundem aut Amor insanae luctum portavit alumnae! tene ego tam longe capta atque avecta nequivi, 290 tam grave servitium, tam duros passa labores, effugere, o bis iam exitium crudele meorum? iam iam nec nobis aequo senioribus ullum, vivere uti cupiam vivit genus. ut quid ego amens te erepta, o Britomarti, mei spes una sepulchri, 295 te, Britomarti, diem potui producere vitae? atque utinam celeri nec tantum grata Dianae venatus esses virgo sectata virorum, Gnosia nec Partho contendens spicula cornu Dictaeas ageres ad gramina nota capellas! 300 numquam tam obnixe fugiens Minois amores praeceps aerii specula de montis abisses, unde alii fugisse ferunt et numen Aphaeae virginis adsignant; alii, quo notior esses, Dictynam dixere tuo de nomine Lunam. 305 sint haec vera velim: mihi certe, nata, peristi. numquam ego te summo volitantem in vertice montis Hyrcanos inter comites agmenque ferarum conspiciam, nec te redeuntem amplexa tenebo. "Verum haec tum nobis gravia atque indigna fuere, 310 tum, mea alumna, tui cum spes integra maneret, et vox ista meas nondum violaverat auris. tene etiam Fortuna mihi crudelis ademit, tene, o sola meae vivendi causa senectae? saepe tuo dulci nequiquam capta sopore, 315 cum premeret natura, mori me velle negavi, ut tibi Corycio glomerarem flammea luto. quo nunc me, infelix, aut quae me fata reservant? an nescis, qua lege patris de vertice summo edita candentis praetexat purpura canos, 320 quae tenuis patrio praes sit suspensa capillo? si nescis, aliquam possum sperare salutem, inscia quandoquidem scelus es conata nefandum: sin est, quod metuo, per te, mea alumna, tuumque expertum multis miserae mihi rebus amorem, 325 perdere saeva precor per numina Ilithyiae, ne tantum facinus tam nulla mente sequaris. non ego te incepto (fieri quod non pote) conor flectere, Amor, neque est cum dis contendere nostrum! sed patris incolumi potius denubere regno 330 atque aliquos tamen esse velis tibi, alumna, Penates. hoc unum exitio docta atque experta monebo. quod si non alia poteris ratione parentem flectere (sed poteris: quid enim non unica possis?), tum potius tandem ista, pio cum iure licebit, 335 cum facti causam tempusque doloris habebis, tum potius conata tua atque incepta referto; meque deosque tibi comites, mea alumna, futuros polliceor: nihil est, quod texitur ordine, longum." His ubi sollicitos animi relevaverat aestus 340 vocibus et blanda pectus spe luserat aegrum, paulatim tremebunda genis obducere vestem virginis et placidam tenebris captare quietem, inverso bibulum restinguens lumen olivo, incipit ad crebrosque insani pectoris ictus 345 ferre manum, adsiduis mulcens praecordia palmis. noctem illam sic maesta super marcentis alumnae frigidulos cubito subnixa pependit ocellos. Postera lux ubi laeta diem mortalibus almum et gelida venientem ignem quatiebat ab Oeta, 350 quem pavidae alternis fugitant optantque puellae (Hesperium vitant, optant ardescere Eoum), praeceptis paret virgo nutricis et omnis undique conquirit nubendi sedula causas. temptantur patriae submissis vocibus aures 355 laudanturque bonae pacis bona; multus inepto virginis insolitae sermo novus errat in ore. nunc tremere instantis belli certamina dicit communemque timere deum; nunc regis amicis iamque ipsi verita est: orbum flet maesta parentem, 360 cum Iove communis qui non dat habere nepotes. nunc etiam conficta dolo mendacia turpi invenit et divum terret formidine civis; nunc alia ex aliis (nec desunt) omina quaerit. quin etiam castos ausa est corrumpere vates, 365 ut, cum caesa pio cecidisset victima ferro, esset qui generum Minoa auctoribus extis iungere et ancipitis suaderet tollere pugnas. At nutrix, patula componens sulpura testa narcissum casiamque herbas contundit olentis 370 terque novena ligans triplici diversa colore fila "ter in gremium mecum" inquit "despue, virgo, despue ter, virgo: numero deus impare gaudet." inde Iovi magno geminans Stygialia sacra, sacra nec Idaeis anubus nec cognita Grais, 375 pergit, Amyclaeo spargens altaria thallo regis Iolciacis animum defigere votis. Verum ubi nulla movet stabilem fallacia Nisum, nec possunt homines nec possunt flectere divi (tanta est in parvo fiducia crine cavendi), 380 rursus ad inceptum sociam se iungit alumnae purpureumque parat rursus tondere capillum, tam longo quod iam captat succurrere amori, non minus illa tamen, revehi quod moenia Cressa gaudeat: et cineri patria est iucunda sepulto. 385 Ergo iterum capiti Scylla est inimica paterno. tum coma Sidonio florens deciditur ostro, tum capitur Megara et divum responsa probantur, tum suspensa novo ritu de navibus altis per mare caeruleum trahitur Niseia virgo. 390 complures illam nymphae mirantur in undis, miratur pater Oceanus et candida Tethys et cupidas secum rapiens Galatea sorores, illam etiam, iunctis magnum quae piscibus aequor et glauco bipedum curru metitur equorum 395 Leucothea parvusque dea cum matre Palaemon; illam etiam, alternas sortiti vivere luces, cara Iovis suboles, magnum Iovis incrementum, Tyndaridae niveos mirantur virginis artus. has adeo voces atque haec lamenta per auras 400 fluctibus in mediis questu volvebat inani, ad caelum infelix ardentia lumina tendens, lumina, nam teneras arcebant vincula palmas: "Supprimite o paulum turbati flamina venti, dum queror et divos (quamquam nil testibus illis 405 profeci) extrema moriens tamen alloquor hora. vos ego, vos adeo, venti, testabor, et aurae, vos, vos, humana si qui de gente venitis, cernitis: illa ego sum cognato sanguine vobis, Scylla (quod o salva liceat te dicere, Procne), 410 illa ego sum, Nisi pollentis filia quondam, certatim ex omni petiit quam Graecia regno qua curvus terras amplectitur Hellespontus. illa ego sum, Minos, sacrato foedere coniunx dicta tibi: tamen haec, etsi non accipis, audis. 415 vinctane tam magni tranabo gurgitis undas? vincta tot assiduas pendebo ex ordine luces? non equidem me alio possum contendere dignam supplicio, quae sic patriam carosque penates hostibus immitique addixi ignara tyranno. 420 verum istaec, Minos, illos scelerata putavi, si nostra ante aliqui nudasset foedera casus, facturos, quorum direptis moenibus urbis, o ego crudelis, flamma delubra petivi; te vero victore prius vel sidera cursus 425 mutatura suos, quam te mihi talia captae facturum metui. iam iam scelus omnia vincit. tene ego plus patrio dilexi perdita regno? tene ego? nec mirum: voltu decepta puella (ut vidi! ut perii! ut me malus abstulit error!) 430 non equidem ex isto speravi corpore posse tale malum nasci; forma vel sidera fallas. "Me non deliciis commovit regia dives, dives curalio fragili et lacrimoso electro, me non florentes aequali corpore nymphae, 435 non metus impendens potuit retinere deorum: omnia vicit amor: quid enim non vinceret ille? non mihi iam pingui sudabunt tempora myrrha, pronuba nec castos accendet pinus odores, non Libys Assyrio sternetur lectulus ostro. 440 magna queror: me ne illa quidem communis alumnam omnibus iniecta tellus tumulabit harena. mene inter matres ancillarisque maritas, mene alias inter famularum munere fungi, coniugis atque tuae, quaecumque erit illa, beatae 445 non licuit gravidos penso devolvere fusos? at belli saltem captivam lege necasses! 447 iam tandem casus hominum, iam respice, Minos! 454 sit satis hoc, tantum solam vidisse malorum, 455 vel fato fuerit nobis haec debita pestis, vel casu incerto, merita vel denique culpa: omnia nam potius quam te fecisse putabo." Labitur interea revoluta ab litore classis, magna repentino sinuantur lintea Coro, 460 flectitur in viridi remus sale, languida fessae virginis in cursu moritur querimonia longo. deserit angustis inclusum faucibus Isthmon, Cypselidae magni florentia regna Corinthi; praeterit abruptas Scironis protinus arces 465 infestumque suis dirae testudinis exit spelaeum multoque cruentas hospite cautes. iamque adeo tutum longe Piraeea cernit et notas, heu heu frustra, respectat Athenas. iam procul e fluctu Salaminia suspicit arva 470 florentisque videt iam Cycladas; hinc Venus illi Sunias, hinc statio contra patet Hermionea. linquitur ante alias longe gratissima Delos Nereidum matri et Neptuno Aegaeo; prospicit incinctam spumanti litore Cythnum 475 marmoreamque Paron viridemque adlapsa Donysam Aeginamque simul ±salutiferamque Seriphum. 477 iam fesso tandem fugiunt de corpore vires 448 et caput inflexa lentum cervice recumbit, marmorea adductis livescunt bracchia nodis. 450 aequoreae pristes, immania corpora ponti, undique conveniunt et glauco in gurgite circum verbere caudarum atque oris minitantur hiatu. 453 fertur et incertis iactatur ad omnia ventis, 478 (cumba velut magnas sequitur cum parvula classis Afer et hiberno bacchatur in aequore turbo), 480 donec tale decus formae vexarier undis non tulit ac miseros mutavit virginis artus caeruleo pollens coniunx Neptunia regno. sed tamen aeternum squamis vestire puellam infidosque inter teneram committere piscis 485 non statuit (nimium est avidum pecus Amphitrites): aeriis potius sublimem sustulit alis, esset ut in terris facti de nomine Ciris, Ciris Amyclaeo formosior ansere Ledae. Hic uelut in niveo tenera est cum primitus ovo 490 effigies animantis et internodia membris imperfecta novo fluitant concreta calore, sic liquido Scyllae circumfusum aequore corpus semiferi incertis etiam nunc partibus artus undique mutabant atque undique mutabantur. 495 oris honos primum et multis optata labella et patulae frontis species concrescere in unum coepere et gracili mentum producere rostro; tum qua se medium capitis discrimen agebat, ecce repente, velut patrios imitatus honores, 500 puniceam concussit apex in vertice cristam; at mollis uarios intexens pluma colores marmoreum uolucri vestivit tegmine corpus lentaque perpetuas fuderunt bracchia pennas. inde alias partes minioque infecta rubenti 505 crura nova macies obduxit squalida pelle et pedibus teneris unguis adfixit acutos. et tamen hoc demum miserae succurrere pacto vix fuerat placida Neptuni coniuge dignum. numquam illam post haec oculi videre suorum 510 purpureas flavo retinentem vertice vittas, non thalamus Syrio fragrans accepit amomo, nullae illam sedes: quid enim cum sedibus illi? quae simul ut sese cano de gurgite velox cum sonitu ad caelum stridentibus extulit alis 515 et multum late dispersit in aequora rorem, infelix virgo nequiquam a morte recepta incultum solis in rupibus exigit aevum, rupibus et scopulis et litoribus desertis. Nec tamen hoc ipsum poena sine: namque deum rex, 520 omnia qui imperio terrarum milia versat, commotus talem ad superos volitare puellam, cum pater extinctus caeca sub nocte lateret, illi pro pietate sua (nam saepe nitentum sanguine taurorum supplex resperserat aras, 525 saepe deum largo decorarat munere sedes) reddidit optatam mutato corpore vitam fecitque in terris haliaeetos ales ut esset: quippe aquilis semper gaudet deus ille coruscis. huic vero miserae, quoniam damnata deorum 530 iudicio, fatique et coniugis, ante fuisset, infesti apposuit odium crudele parentis. namque ut in aetherio signorum munere praestans, unum quem duplici stellarum sidere vidi, Scorpios alternis clarum fugat Oriona, 535 sic inter sese tristis haliaeetos iras et Ciris memori servant ad saecula fato. quacumque illa levem fugiens secat aethera pennis, ecce inimicus, atrox, magno stridore per auras insequitur Nisus; qua se fert Nisus ad auras, 540 illa levem fugiens raptim secat aethera pennis. |