XCVI.Verba defectiva
|
indicativus |
|||
perfectum
|
coepi
|
odi
|
memini
|
plusquamperfectum
|
coeperam
|
oderam
|
memineram
|
futurum exactum
|
coepero
|
odero
|
meminero
|
coniunctivus |
|||
perfectum
|
coeperim
|
oderim
|
meminerim
|
plusquamperfectum
|
coepissem
|
odissem
|
meminissem
|
infinitivus |
coepisse |
odisse |
meminisse |
ppp |
coeptus - begonnen |
osus - hatend / gehaat |
- |
imperativus | - | - | ev: memento mv: mementote |
N.B. Het perfectum, plusquamperfectum en futurum
exactum van odi en memini dragen de betekenis van
resp. het praesens, imperfectum en futurum:
odi : ik haat, ik heb een
hekel
oderam : ik haatte, had een
hekel
odero : ik zal haten, een
hekel hebben
memini : ik herinner mij
memineram : ik herinnerde
mij
meminero : ik zal mij
herinneren
N.B. incípere - beginnen
wordt gebruikt voor het praesens, imperfectum en
futurum.
Van aio - ik zeg komen slechts enkele vormen voor:
praesens:
aio
ais
ait
- -
- -
aiunt
imperfectum:
aiebam
aiebas
etc
Ook van inquam - ik zeg slechts enkele vormen:
praesens:
inquam
inquis
inquit
inquimus
inquitis
inquiunt
imperfectum:
- -
- -
inquiebat
- -
- -
- -
futurum:
- -
inquies
inquiet
- -
- -
- -
Het deponens fari - spreken heeft de volgende vormen:
indic praes: - -, - -, fatur,
- -, - -, fantur
futurum: fabor, - -, fabitur, - -, - -, - -
perfectum: - -, - -, fatus est,
- -, - -, fati sunt
plusquamperf: fatus eram, -
-, fatus erat, - -, - -, -
-
imperativus: fare
infinitivus praes: fari
ppa: fans, fantis etc
ppp: fatus (gesproken
hebbend)
gerundivum: fandus
(waarvan gesproken moet worden)
gerundium: gen.: fandi;
abl.: fando
Er zijn enkele vormen van composita met fari:
bijvoorbeeld: praefatur, affari,
profatus etc
Het compositum infans, infantis wordt gebruikt als zelfstandig naamwoord (kind).
Infandus en nefandus zijn adjectieven (onuitsprekelijk, afgrijselijk, goddeloos, misdadig).
Quire - kunnen en nequire - niet
kunnen worden vervoegd als ire - gaan. Dus: queo - ik kan, nequeo - ik kan niet, nequeunt - zij kunnen niet,
coni praes nequeam, nequeas,
etc.
Quire en nequire worden hier genoemd,
omdat het onvolledige werkwoorden zijn: de vormen ervan
zijn zeldzaam, een aantal wordt nooit gebruikt.
Salve / salvete - gegroet! hallo!
Ave / avete - gegroet !
Deze beide werkwoorden komen voornamelijk in de
imperativus voor, als groet.
Leer de defectieve werkwoorden, en leer ook de volgende woorden:
Aeacides, -ae : nakomeling van Aeacus
aëneus : bronzen
ambiguus : dubbelzinnig
arcêre : afweren, ontwijken
caveas quaeso : pas maar op
demíttere : neerlaten
desínere : ophouden
Epirotae, -arum : Epiroten (bewoners van Epirus)
exstare : nog bestaan
Leuctricus : bij Leuctra
parvulus : klein
profanus : oningewijd
quomodo vales? : hoe maak je het?
reprehéndere : laken, berispen
secreto (adv): op zijn eentje
subícere : leggen onder
superstes, -stitis : overlevend
Thebae, -arum : Thebe (hoofdstad van Boeotië)
Thebanus : Thebaan
vênire (< venum ire): verkocht worden
vovêre : plechtig beloven (vovi, votum)
Onthoud door associatie:
coepi > ?
odi > odium = haat
memini > memoria = herinnering
aio > ?
inquam > ?
fari > fama = gerucht (wat de mensen zeggen)
infans > enfant (fa)
(ne)quire > ?
salve / ave > Ave, Caesar!
aeneus > ?
ambiguus > ambigu, ambiguïteit
arcere > ?
demittere > de = omlaag; mittere = zenden
desinere > ?
exstare > exstant (en)
parvulus > parvus = klein
profanus > profaan
reprehendere > reprehend (en)
secreto > secret (en)
subicere > sub = onder; icere = werpen; subject =
onderwerp
superstes > super = over
vênire > ?
vovere > vote (en)
Voorbeeld: inquam : 1e persoon enkelv praes (act indic): ik zeg
1. aiunt
2. fando
3. meminero
4. mementote
5. fari
6. meminisses
7. odisse
8. oderint (2 keer)
9. nequivisti
10. inquit
11. coepisti
12. coeptum erat
13. nefanda (plur)
14. fatus erat
15. oderatis
16. memento
17. aiebant
18. ait
19. nequit
20. salvete !
21. memineris (2 keer)
22. inquiet
23. inquam
24. aio
25. oderant
Kijk na: KLIK HIER.
1. 'Odi' inquit Horatius 'profanum vulgus et arceo'.
2. Exstat oraculum ambiguum Pyrrho, regi Epirotarum,
datum: 'Aio te, Aeacida, Romanos vincere posse'. [In de
aci kunnen zowel te als Romanos subject
zijn!]
3. Thebis ab Alexandro captis triginta milium hominum
vênierunt, urbs ipsa praeter Pindari poetae domum deleta
est.
4. Phalaris, crudelissimus Agrigenti tyrannus, inter
multa alia nefanda supplicii causâ homines vivos, ut
aiunt, in taurum aëneum demittebat et ignem subiciebat.
5. Quidam ex meis amicis ubi me viderunt 'Quomodo'
inquiunt 'vales? Quid novi ex Graecia attulisti'?
6. Hannibal castris ante ipsa moenia positis urbem
parvam summa vi oppugnare coepit.
7. Templum ante proelium a consule Marti votum eodem iam
anno aedificari coeptum est.
[Templum is subject; vandaar de inf pass aedificari:
De tempel .. begon .. gebouwd te worden.]
8. Omnes, qui libertatem pristinam meminerunt,
servitutem odisse non desinent.
9. 'Contra patriam' inquit Cicero 'arma pro amico
sumenda non sunt'.
10. Epaminondas Thebanus cum reprehenderetur, quod
liberos non relinqueret, 'Ex me' inquit 'natam relinquo
pugnam Leuctricam, quae non modo mihi superstes, sed
etiam immortalis erit'.
11. Iam puer parvulus Hannibal a patre Hamilcare Romanos
odisse didicerat.
12. Crates philosophus, ut aiunt, cum vidisset
adulescentem secreto ambulantem, interrogavit, quid
illic solus faceret. 'Mecum' inquit 'loquor'. Cui Crates
'Caveas' inquit 'quaeso; cum homine malo loqueris'.
Kijk na: KLIK HIER.
Historia de Androclo et leone II
'Cum provinciam' inquit 'Africam proconsulari
imperio meus dominus obtineret, ego ibi iniquis
eius et cotidianis verberibus ad fugam sum coactus et ut
mihi tutiores latebrae forent, in arenarum
solitudines concessi ac, si defuisset cibus,
consilium fuit mortem aliquo modo quaerere. Tum sole
medio specum quendam nanctus in eum me
abscondo.
Neque multo post ad eundem specum venit hic leo
debili uno et cruento pede, gemitus edens et murmura,
dolorem vulneris commiserantia. Atque illic primo quidem
conspectu advenientis leonis territus mihi et pavefactus
animus. Sed postquam introgressus leo, uti re ipsa
apparuit, in habitaculum illud suum, videt me procul delitescentem,
mitis et mansuetus accessit et sublatum pedem
ostendere mihi et porrigere quasi opis petendae gratia
visus est. Ibi ego spinam ingentem vestigio pedis eius
haerentem revelli conceptamque saniem vulnere
intimo expressi ac sine magna iam formidine siccavi
penitus atque detersi cruorem. Illa tunc mea opera
levatus pede in manibus meis posito recubuit et quievit,
atque ex eo die triennium totum ego et leo in eodem
specu eodemque et victu viximus.
Sed ubi vitae illius ferinae iam pertaesum est,
leone in venatum profecto reliqui specum et viam ferme
tridui permensus a militibus visus deprehensusque sum et
ad dominum ex Africa Romam deductus. Is me statim
rei capitalis damnandum dandumque ad bestias curavit.
Intellego autem hunc quoque leonem tunc captum gratiam
mihi nunc beneficii et medicinae referre.'
proconsulare imperium: proconsulaire macht
arenarum solitudines: eenzame zandvlakten
sole medio: op het heetst van de dag
nanciscor, nanctus sum, nancisci: krijgen, tegenkomen,
vinden
delitescere: zich verstoppen, schuilen
mansuetus: tam
concepta sanies: opgehoopte vuil
pertaesum est (me) + gen.: ik heb een afschuw gekregen
van
me ... damnandum ... curavit: liet mij veroordelen
Kijk na: KLIK
HIER.