XCVI.

Verba defectiva
Leesles

Defectieve verba zijn onvolledige werkwoorden, werkwoorden, waarvan slechts een beperkt aantal vormen in het Latijn wordt aangetroffen. De belangrijkste werkwoorden en de belangrijkste werkwoordsvormen zijn de volgende:

Van coepi - ik begon, ben begonnen; odi - ik haat, heb een hekel aan; memini - ik herinner mij
komen alleen de op de perfectumstam gebaseerde vormen voor:

N.B. Het perfectum, plusquamperfectum en futurum exactum van odi en memini dragen de betekenis van resp. het praesens, imperfectum en futurum:
odi : ik haat, ik heb een hekel
oderam : ik haatte, had een hekel
odero : ik zal haten, een hekel hebben
memini : ik herinner mij
memineram : ik herinnerde mij
meminero : ik zal mij herinneren
N.B. incípere - beginnen wordt gebruikt voor het praesens, imperfectum en futurum.

Van aio - ik zeg komen slechts enkele vormen voor:

praesens:
aio
ais
ait
- -
- -
aiunt

imperfectum:
aiebam
aiebas
etc

Ook van inquam - ik zeg slechts enkele vormen:

praesens:
inquam
inquis
inquit
inquimus
inquitis
inquiunt

imperfectum:
- -
- -
inquiebat
- -
- -
- -

futurum:
- -
inquies
inquiet
- -
- -
- -

Het deponens fari - spreken heeft de volgende vormen:

indic praes: - -, - -, fatur, - -, - -, fantur
futurum: fabor, - -, fabitur, - -, - -, - -
perfectum: - -, - -, fatus est, - -, - -, fati sunt
plusquamperf: fatus eram, - -, fatus erat, - -, - -, - -
imperativus: fare
infinitivus praes: fari
ppa: fans, fantis etc
ppp: fatus (gesproken hebbend)
gerundivum: fandus (waarvan gesproken moet worden)
gerundium: gen.: fandi; abl.: fando

Er zijn enkele vormen van composita met fari:
bijvoorbeeld: praefatur, affari, profatus etc

Het compositum infans, infantis wordt gebruikt als zelfstandig naamwoord (kind).

Infandus en nefandus zijn adjectieven (onuitsprekelijk, afgrijselijk, goddeloos, misdadig).

Quire - kunnen en nequire - niet kunnen worden vervoegd als ire - gaan. Dus: queo - ik kan, nequeo - ik kan niet, nequeunt - zij kunnen niet, coni praes nequeam, nequeas, etc.
Quire en nequire worden hier genoemd, omdat het onvolledige werkwoorden zijn: de vormen ervan zijn zeldzaam, een aantal wordt nooit gebruikt.

Salve / salvete - gegroet! hallo!
Ave / avete - gegroet !
Deze beide werkwoorden komen voornamelijk in de imperativus voor, als groet.

Leer de defectieve werkwoorden, en leer ook de volgende woorden:

Aeacides, -ae : nakomeling van Aeacus
aëneus : bronzen
ambiguus : dubbelzinnig
arcêre : afweren, ontwijken
caveas quaeso : pas maar op
demíttere : neerlaten
desínere : ophouden
Epirotae, -arum : Epiroten (bewoners van Epirus)
exstare : nog bestaan
Leuctricus : bij Leuctra
parvulus : klein
profanus : oningewijd
quomodo vales? : hoe maak je het?
reprehéndere : laken, berispen
secreto (adv): op zijn eentje
subícere : leggen onder
superstes, -stitis : overlevend
Thebae, -arum : Thebe (hoofdstad van Boeotië)
Thebanus : Thebaan
vênire (< venum ire): verkocht worden
vovêre : plechtig beloven (vovi, votum)

Onthoud door associatie:

coepi > ?
odi > odium = haat
memini > memoria = herinnering
aio > ?
inquam > ?
fari > fama = gerucht (wat de mensen zeggen)
infans > enfant (fa)
(ne)quire > ?
salve / ave > Ave, Caesar!
aeneus > ?
ambiguus > ambigu, ambiguïteit
arcere > ?
demittere > de = omlaag; mittere = zenden
desinere > ?
exstare > exstant (en)
parvulus > parvus = klein
profanus > profaan
reprehendere > reprehend (en)
secreto > secret (en)
subicere > sub = onder; icere = werpen; subject = onderwerp
superstes > super = over
vênire > ?
vovere > vote (en)

Oefening 1 :
Determineer als in het voorbeeld:

Voorbeeld: inquam : 1e persoon enkelv praes (act indic): ik zeg

1. aiunt
2. fando
3. meminero
4. mementote
5. fari
6. meminisses
7. odisse
8. oderint (2 keer)
9. nequivisti
10. inquit
11. coepisti
12. coeptum erat
13. nefanda (plur)
14. fatus erat
15. oderatis
16. memento
17. aiebant
18. ait
19. nequit
20. salvete !
21. memineris (2 keer)
22. inquiet
23. inquam
24. aio
25. oderant

Kijk na: KLIK HIER. 

Oefening 2 :
Vertaal de volgende zinnen:

1. 'Odi' inquit Horatius 'profanum vulgus et arceo'.
2. Exstat oraculum ambiguum Pyrrho, regi Epirotarum, datum: 'Aio te, Aeacida, Romanos vincere posse'. [In de aci kunnen zowel te als Romanos subject zijn!]
3. Thebis ab Alexandro captis triginta milium hominum vênierunt, urbs ipsa praeter Pindari poetae domum deleta est.
4. Phalaris, crudelissimus Agrigenti tyrannus, inter multa alia nefanda supplicii causâ homines vivos, ut aiunt, in taurum aëneum demittebat et ignem subiciebat.
5. Quidam ex meis amicis ubi me viderunt 'Quomodo' inquiunt 'vales? Quid novi ex Graecia attulisti'?
6. Hannibal castris ante ipsa moenia positis urbem parvam summa vi oppugnare coepit.
7. Templum ante proelium a consule Marti votum eodem iam anno aedificari coeptum est.
[Templum is subject; vandaar de inf pass aedificari: De tempel .. begon .. gebouwd te worden.]
8. Omnes, qui libertatem pristinam meminerunt, servitutem odisse non desinent.
9. 'Contra patriam' inquit Cicero 'arma pro amico sumenda non sunt'.
10. Epaminondas Thebanus cum reprehenderetur, quod liberos non relinqueret, 'Ex me' inquit 'natam relinquo pugnam Leuctricam, quae non modo mihi superstes, sed etiam immortalis erit'.
11. Iam puer parvulus Hannibal a patre Hamilcare Romanos odisse didicerat.
12. Crates philosophus, ut aiunt, cum vidisset adulescentem secreto ambulantem, interrogavit, quid illic solus faceret. 'Mecum' inquit 'loquor'. Cui Crates 'Caveas' inquit 'quaeso; cum homine malo loqueris'.

Kijk na: KLIK HIER. 

Leesles

...