Correctie Les 56

Oefening

1. Domo expulsus ruri habitabat:
Uit zijn huis verdreven woonde hij op het platteland.
2. Puer, qui ceciderat, humo surgere non poterat:
De jongen, die gevallen was, kon niet opstaan van de grond.
3. Caesar Samarobrivae concilium omnium Gallorum habet:
Caesar heeft / houdt in Samarobriva een vergadering van alle Galliërs.
4. Postquam tres dies noctesque corpus humi iacuit, tandem sepultus est:
Nadat het lichaam drie dagen en nachten op de grond had gelegen, is het eindelijk begraven.
5. Rus migrare neque Romae manere decernent:
Zij zullen besluiten naar het platteland te verhuizen en niet in Rome te blijven.
6. Cum domi sederem neque scirem hostium exercitum urbi nostrae iam appropinquavisse, subito cornuum strepitu exterritus sum:
Toen ik thuis zat en niet wist, dat het leger van de vijanden onze stad al was genaderd, ben ik plotseling opgeschrikt door het lawaai van horens.
7. Erat Segestae ante Verris adventum signum Dianae, quod ab omnibus advenis visebatur:
Er was in Segesta voor de komst van Verres een beeld van Diana, dat door alle toeristen werd bezocht.
[De Romein Verres had tijdens zijn bestuur van Sicilië overal beelden en andere kunstvoorwerpen geroofd.]
8. Tiberius ab Augusto Roma amotus octo annos Rhodi habitavit:
Tiberius, door Augustus uit Rome verwijderd / weggestuurd, woonde acht jaar op Rhodos.
9. Delphis oraculum tam celebre fuit, ut a Graecis barbarisque consuleretur: In Delphi was het orakel zo beroemd, dat het door Grieken én barbaren werd geraadpleegd.
10. Ubi antea habitavisti? Primum Neapoli, in urbe Campaniae, deinde Lugduni, in oppido Galliae, postremo Athenis, in capite Graeciae:
Waar heb jij vroeger gewoond? Eerst in Napels, een stad van (= liggend in) Campania, daarna in Lugdunum, een vestingstad van Gallia, tenslotte in Athene, de hoofdstad van Griekenland.

Nederlatijn: Vertaal naar het Nederlands:

1. Amor omnia vincit: Liefde overwint alles.
2. Ex uno disce omnes (Vergilius): Leer allen (kennen) uit één.
3. Non omnia possumus omnes: Wij kunnen niet allemaal alles.
4. Omnis comparatio claudicat: Elke vergelijking gaat mank.
5. Vita brevis, ars longa (Seneca): Het leven (is) kort, de kunst lang.
6. Communis opinio: De gemeenschappelijke mening (wat iedereen van iets vindt)
7. Perpetuum mobile: Eeuwigdurend beweeglijk.
8. Primus inter pares: De eerste tussen gelijken.
9. Fortes fortuna adiuvat: Het geluk helpt de dapperen.
10. Domus Domini: Het huis van de Heer.
11. Senatus Populusque Romanus (S.P.Q.R.): De senaat en het volk van Rome.
[Ook wel: Sono porchi, questi Romani; maar dat moet je nooit tegen een Romein zeggen!]
12. Casus belli: Geval van oorlog.
13. Casu quo (c.q.): In welk geval.
14. Oratio pro domo: Een redevoering voor / ter bescherming van het (eigen) huis.
15. In (ad) usum Delphini: Voor het gebruik van de Dauphin.
(Oorspronkelijk een gekuiste editie van boeken voor de Franse kroonprins, de Dauphin).
16. Manus manum lavat: De (ene) hand wast de (andere) hand.
17. Dies diem docet: De (ene) dag onderwijst de (volgende) dag.
18. Dies natalis: Geboortedag / Verjaardag.
19. Carpe diem! (Horatius): Pluk de dag! (Geniet van het leven!)
20. Dies irae (Gezang): Dag van woede.
21. Ad rem: Ter zake / To the point.
22. Concordia res parvae crescunt: Door eendracht groeien kleine dingen. (Eendracht maakt macht)
(Zinspreuk v.d. Republiek der Verenigde Nederlanden).
23. Bona (mala) fide: Te goeder (kwader) trouw.